تبیین و تحلیل شاخص‌های ارزیابی سلامت با رویکرد ساخت سیستم شاخص در اکوسیستم گردشگری رامسر

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 مدیریت، برنامه ریزی و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار

10.22059/jut.2025.382240.1233

چکیده

اختلال‌های انسانی از جمله تخریب زیستگاه‌ها و گسترش انواع آلودگی باعث آسیب به اکوسیستم-ها شده و سلامت آنها را تحت تاثیر قرار داده است. اکوسیستم گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین پیشران‌های اقتصادی جهان، نوعی اکوسیستم ترکیبی ویژه است که دربردارنده طبیعت، اقتصاد و جامعه می‌باشد و به عنوان یک سیستم چندگانه، در بخش‌های مختلف تخریب شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین شاخص‌های مورد استفاده در روش‌های ارزیابی سلامت اکوسیستم گردشگری، با در نظر گرفتن یک اکوسیستم گردشگری با سیمای سرزمین متنوع، روش‌های ارزیابی سلامت اکوسیستم را تحلیل و با استفاده از رویکرد ساخت سیستم شاخص، شاخص‌ها را به وسیله مدل VORSH شامل توان، ساختار سازمانی، تاب‌آوری، خدمات اکوسیستمی و سطح سلامت و تحصیلات ساکنان تعیین نمود. سپس از طریق وزن‌دهی به شاخص‌ها با استفاده از ANP فازی ذهنیت پژوهشی جدیدی را برای توسعه پایدار گردشگری پیشنهاد نمود. نتایج نشان می‌دهد که شاخص‌های تعداد گردشگران ورودی و وجود جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی در بعد توان، نرخ تغییر کاربری زمین از اکولوژیک به غیراکولوژیک، تراکم جمعیت و تراکم بازدیدکنندگان و میزان فاصله تا منطقه گردشگری در بعد ساختار، مناطق چهارگانه در بعد تاب‌آوری و حفظ تنوع زیستی و زیبایی‌شناختی در بعد خدمات اکوسیستمی بیشترین تاثیر را بر میزان سلامت اکوسیستم گردشگری دارند. با توجه به اثرگذارترین شاخص‌های این پژوهش، می بایست ظرفیت برد در هر مکان گردشگری در نظر گرفته شود تا موجب حفظ کیفیت و کمیت جاذبه‌ها شده و با توزیع بار گردشگری، از فشار بر اکوسیستم کاسته شود.

کلیدواژه‌ها

نشریه گردشگری شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار