تحلیل چالش‌های توسعه گردشگری تجاری در شهر مرزی بانه از دیدگاه تسهیلات و زیرساخت‌های گردشگری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

در بین انواع گونه‌های گردشگری، گردشگری تجاری با توجه به تاثیرات گسترده‌ اقتصادی توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. در ایران نیز گردشگری تجاری در توسعه شهری و منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، شهر مرزی بانه بنا به موقعیت خاص خود با تبدیل شدن به یک کانون تجارتی-گردشگری مرزی اهمیت شایان توجهی کسب نموده و گردشگری تجاری در آن رشد قابل توجهی داشته است. این در حالی است که رشد گردشگری تجاری در این منطقه به صورت برنامه‌ریزی نشده صورت گرفته است. در این راستا، این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که چالش‌های پیش روی توسعه گردشگری تجاری در شهر بانه از دیدگاه تسهیلات و زیرساخت‌های گردشگری کدامند؟
برای پاسخ به این سوال از روش توصیفی- تحلیلی استفاده است. جامعه آماری تحقیق گردشگران تجاری شهر بانه در 20 روز اول تعطیلات نوروزی سال 1393 می‌باشند که این تعداد گردشگر بر اساس نرخ رشد و روند افزایشی سه سال قبل از آن محاسبه شده است. با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران تعداد نمونه 323 نفری به دست آمد که با استفاده از شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که گران بودن خانه‌های اجاره‌ای، تخصصی نبودن بازارها و پاساژها، کمبود مراکز اقامتگاهی برای گردشگران، کمبود مراکز مذهبی، امنیت جانی به دلیل فرهنگ نادرست رانندگی، کمبود امکانات تفریحی و سرگرمی، تبلیغات و اطلاع‌رسانی ضعیف جهت شناسایی مراکز خرید و مکان‌های اقامتی، کمبود مراکز پذیرایی، عدم ساماندهی دستفروشان، کمبود پارکینگ، کمبود امکانات بهداشتی، مکان‌یابی نامناسب مراکز خرید، نامناسب بودن جاده‌ها و راه‌های منتهی به شهر، کم‌توجهی به رعایت بهداشت عمومی محیط، یک باندی بودن ورودی خیابان‌های بانه و و به‌ تبع آن ایجاد ترافیک زیاد، نبود تابلوهای راهنما در جاده‌ها و داخل شهر در زمره مهمترین چالش‌های پیش روی توسعه گردشگری تجاری در شهر مرزی بانه هستند. بنابراین، انجام اقدامات لازم و فراهم کردن امکانات و خدمات گردشگری در منطقه می‌تواند در سطح خرد زمینه‌ساز توسعه شهر بانه و در سطح کلان توسعه منطقه شود و با توجه به حجم بالای تعداد گردشگران ورودی به منطقه، لزوم برنامه‌ریزی همه جانبه برای تامین خدمات، امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه گردشگری (در سطح شهر و منطقه‌ بانه) و ساماندهی کالبدی و محیطی داخل شهر وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. حاتمی‌نژاد، حسین، شیخی، عبدالله، رحمتی، خسرو و ابراهیم شریف‌زاده اقدم، 1394، برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهرستان بانه، فصلنامه گردشگری شهری، دورة دوم، شمارة 2، صص 167-190.
    2. حاجی‌نژاد، علی و علی احمدی، 1389، تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر مناطق شهری: مطالعة موردی شهر بانه، فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی، دورة اول، شمارة 2، صص 7-22.
    3. حاجی‌نژاد، علی، پورطاهری، مهدی و علی احمدی، 1388، تأثیرات گردشگری تجاری بر توسعه کالبدی-فضایی مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر بانه)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 41، شمارة 70، صص 91-109.
    4. رئیسی، حسین، آقایی، پرویز، جانقربان، الهام و کمال اوسطی، 1393، جذب توریسم گامی جهت تحقق توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرستان بانه)، دومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط‌زیست هگمتانه، دانشکدة شهید مفتح، صص 1-14.
    5. سلیمانی، منصور، محمدنژاد، علی، خدادادی، پروین و وحید عطایی، 1394، سنجش رضایتمندی گردشگران از شهر مهاباد با تأکید بر گردشگری خرید، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شمارة 10، صص 139-155.
    6. سهمگین، حسین، 1384، امکان‌سنجی توسعه توریسم در استان کهگیلویه و بویراحمد نمونه موردی (شهرهای یاسوج و سی سخت)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، به راهنمایی رحمت‌الله منشی‌زاده، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
    7. محلاتی، صلاح‌الدین، 1380، درآمدی بر جهانگردی، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
    8. مرادنژاد، جمال، پوربرات، حمیدرضا و وحید باقری، 1391، بررسی سازوکارها و روند توسعه گردشگری خرید در مناطق مرزی ایران، مطالعه موردی: شهر مرزی بانه، اولین همایش گردشگری و طبیعت‌گردی ایران‌زمین، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شرکت هم‌اندیشان محیط‌زیست فردا، صص 1-12.
    9. موحد، علی و سالار کهزادی، 1389، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری استان کردستان با استفاده از مدل SWOT، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شمارة 2، صص 85-102.
    10. موسوی، میرنجف، ویسیان، محمد، محمدی حمیدی، سمیه و مهناز اکبری، 1394، بررسی و اولویت‌بندی توان‌ها و زیرساخت‌هایتوسعه گردشگری با روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان کردستان)، فصلنامه گردشگری شهری، دورة دوم، شمارة 1، صص 17-31.

     

    1.  Bar-Kolelis, D. & Wiskulski, T., 2012, Cross-Border shopping at polish borders: Tri-City and the Russian tourists, Geo Journal of Tourism and Geosites, Year V, Vol. 1, No. 9, PP. 43-51.
    2. Blatter, J., 2004, From spaces of place' to `spaces of flows'? Territorial and functional governance in cross-border regions in europe and North America, International Journal of Urban and Regional Research, Vol. 28, No. 3, PP. 530–548.
    3. Davidson, R., 1996, Business Travel, 4th edition, Longman, London.
    4. Edgell, D. L., Allen, M. D., Smith, G., and Swanson, J. R., 2008, Tourism policy and planning, Yesterday, Today and Tomorrow, 1st edition, Elsevier, London.
    5. Gunn, C. A., 1994, Tourism planning: Basics, concepts, and cases, 3rd edition, Taylor & Frances, Washington.
    6. Hall, C. M., 2000, Tourism planning: Policies, processes and relationships, Illustrated edition, Prentice Hall, New York.
    7. Haven-Tang, C., Jones, E. & Webb, C., 2007, Critical success factors for business tourism destinations: Exploiting cardiff s national capital city status and shaping its business tourism offer, Journal of Travel and Tourism Marketing, Vol. 22, No. 3-4, PP. 109-120.
    8. Honeck, D., 2012, Export diversification, employment generation and the green economy: What roles for tourism linkages, 1st edition, WTO, Madrid.
    9. Ioannides, D. & Debbage, K., 1998, The economic geography of the tourist industry: A supply-side analysis, Illustrated edition, Routledge, London.
    10. Mason, P., 2012, Tourism impacts, planning and management, 2nd edition, Taylor & Francis, London.
    11. Mawforth, M. & Munt, I., 2003, Tourism and sustainability: Development and new tourism in the third world, Illustrated edition, Routledge, London.
    12. Ouariti, O. Z. & Hamri, H. M., 2014, Business tourism towards improving the tourism offer in Morocco: Case of seaside town of Agadir, IJBTS International Journal of Business Tourism and Applied Sciences, Vol. 2, No. 2, PP. 8-16.
    13. Raina, A. K., 2005, Ecology, wildlife and tourism development: Principles, practices and strategies, 1st edition, Sarup and Sons, New Dehli.
    14. Ramgulam, N., Raghunandan-Mohammed, K. & Raghunandan, M., 2012, An examination of the economic viability of sustainable business tourism in Trinidad, Review of Business and Finance Studies, Vol. 3, No. 2, PP. 69-80.
    15. Tomori, M., 2010, Investigating shopping tourism along the borders of Hungary: A theoretical perspective, Geojournal of Tourism and Geosites, Year III, Vol. 6, No. 2, PP. 202-210.