نقش گردشگری در پایداری شهری مورد: شهر سی‌سخت(شهرستان دنا)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شیراز

چکیده

این اعتقاد وجود دارد که توسعه گردشگری تغییرات قابل توجهی بر ابعاد و ساختار شهرها داشته و می ‌تواند نقش موثری بر پایداری آنها ایفا نماید. در همین رابطه هر گونه برنامه ‌ریزی و مدیریت نیازمند وضعیت و کارکرد این فعالیت در شهرهای گردشگر پذیر می ‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نقش گردشگری در پایداری شهر سی‌سخت (شهرستان دنا) تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و گردآوری داده‌ های مورد نیاز بر اساس روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) تهیه شده است. جامعه آماری پژوهش ساکنان محلی شهر مورد مطالعه است که بر اساس روش کوکران تعداد 315 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. به منظور پردازش داده ‌ها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان از آن دارد که توسعه گردشگری توانسته نقش موثری بر پایداری شهر سی‌سخت ایفا نماید و در بین ابعاد پایداری شهر، بیشترین و کمترین نقش را به ترتیب بر بعد پایداری اجتماعی ـ فرهنگی و بعد محیطی ـ کالبدی شهر داشته است. همچنین نتایج نشان داد که مولفه ‌های جنسیت، سن، تحصیلات و نیز وابستگی شغلی، بر درک ساکنان محلی از نقش گردشگری بر پایداری شهر تاثیرگذار است.
واژگان کلیدی: گردشگری شهری، توسعه پایدار،شهروندان، سی‌سخت؛

کلیدواژه‌ها


1)      پوراحمد، احمد؛ یوسفی، رشید؛ علی نیا، یاور؛ مرادپور، نبی (1394) بررسی تاثیرات گردشگری شهری بر توسعه پایدار شهر با تاکید بر ادراک ساکنان مطالعه موردی: شهر بانه، نشریه گردشگری شهری، پاییز 1394، دورۀ 2، شمارۀ 3، صص.273-253.
2)      تقوایی، مسعود و صفرآبادی، اعظم (1392) توسعۀ پایدار شهری و برخی عوامل مؤثر بر آن مورد مطالعه: شهر کرمانشاه، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، دورۀ 3، شمارۀ 6، صص. 22- 1.
3)      حاتمی‌نژاد، حسین و شریفی، امیر (1394) بررسی نقش گسترش گردشگری شهری بر توسعۀ پایدار شهری، نشریۀ گردشگری شهری، دورۀ 2، شمارۀ 1، صص. 74- 61.
4)      خانی، فضیله (1390) تحلیل جنسیتی از درک آثار گردشگری روستایی مورد مطالعه: روستاهای کن-سولقان در شمال غرب تهران، فصلنامۀ توسعۀ روستایی، دورۀ 3، شمارۀ 1، صص. 44- 25.
5)      دیناری، احمد (1384) گردشگری شهری در ایران و جهان، چاپ اول، تهران : انتشارات واژگان خرد.
6)      رضوانی، علی‌اصغر (1376)، جغرافیا و توریسم، تهران: انتشارت پیام نور.
7)      غفاری، سید رامین (1386)، گردشگری و توسعۀ پایدار شهری، مجلۀ سپهر، دورۀ 16، شمارۀ 63، صص. 34- 29.
8)      قدمی، مصطفی (1386) مدل‌سازی توسعۀ شهری و گردشگری در چارچوب پایداری، نمونۀ مورد مطالعه: شهر کلاردشت، رسالۀ دکتری به راهنمایی دکتر محمدتقی رهنمایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران.
9)      قرخلو، مهدی و حسینی، سید هادی (1385) شاخص‌های توسعۀ پایدار شهری، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، دورۀ 4، شمارۀ 8، صص. 176- 155.
10)    قرخلو، مهدی؛ حیدری‌نیا، سعید؛ مرادپور، نبی؛ هادی‌الاصل، فاطمه (1394) بررسی وضعیت اجتماعی اقتصادی شاغلان بخش گردشگری شهر خرم‌آباد، نشریه گردشگری شهری، بهار 1394، دورۀ 2، شمارۀ 1، صص.44-33.
11)    قنبری، ابوالفضل؛ آدمی، معصومه؛ هاشمی امین، سمیرا (1394) سنجش پایداری توسعۀ گردشگری از نگاه جامعۀ محلی مطالعۀ موردی: شهر تبریز، نشریۀ گردشگری شهری، دورۀ 2، شمارۀ 2، صص. 218- 205.
12)    کرمی، مهرداد (1391) سنجش پایداری گردشگری از نگاه جامعۀ محلی مطالعۀ موردی شهر نیاسر، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دورۀ 12، شمارۀ 25، صص. 55- 31.
13)    لطفی، صدیقه و باباخانزاده، ادریس (1393) بررسی اثر گردشگری پایدار شهری بر ساکنان شهر مطالعۀ موردی: شهر جوانرود کرمانشاه، مجلۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، دورۀ 3، شمارۀ 9، صص. 150-130.
14)    محمدپورجابری، مرتضی (1393)، تحلیل نقش گردشگری بر کیفیت زندگی شهروندان با تأکید بر شاخص‌های ذهنی مورد: شهر فشم (شهرستان شمیرانات)، نشریۀ گردشگری شهری، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص. 45- 35.
15)    مفیدی شمیرانی، سید مجید و افتخاری مقدم، علی (1388) توسعۀ پایدار شهری، دیدگاه‌ها و اصول اجرایی آن در کشورهای درحال‌توسعه، فصلنامۀ ساخت شهر، دورۀ 6، شمارۀ 12، صص. 25- 15.
16)  Andereck, Kathleen L. and Nyaupane, Gyan P (2010) Exploring the Nature of Tourism and Quality of Life Perceptions Among Residents, Journal of Travel Research, Journal of Travel Research, Vol 50, No 3, pp. 248- 260.
17)  Belisle, Francois, J. & Hoy, Don R.? (1980) The Perceived Impact of Tourism by Residents, Case Study in Santa Marta, Annals of Tourism Research, Vol 7, No 1, pp.83- 101.
18)  Boavida-Portugal, I. Rocha, J. and Ferreira, C. (2016) Exploring the Impacts of Future Tourism Development on Land Use/Cover Changes, Applied Geography, Vol 77, pp. 82- 91.
19)  Carlisle, S. Johansen, A. and Kunc, M. (2016) Strategic Foresight for (Coastal) Urban Tourism Market Complexity: The Case of Bournemouth, Tourism Management, Vol ?, No 54, pp. 81- 95.
20)  Chadha, H. and Onkar, P. (2016) Changing Cities in the Perspective of Religious Tourism–A Case of Allahabad, Procedia Technology, Vol 24, pp. 1706- 1713.‌
21)  Garrod, B (2012) Engaging Residents as Stakeholders of the Visitor Attraction, Tourism Management, Vol 33, No 5, pp. 1159- 1173.
22)  Łapko, A. (2014) Urban Tourism in Szczecin and its Impact on the Functioning of the Urban Transport System, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 151, pp. 207- 214.
23)  Liang, Z. and Hui, T.? (2016) Residents’ Quality of Life and Attitudes Toward Tourism Development in China, Tourism Management, Vol. 57, pp. 56- 67.
24)  Low, C h. (1996) Urban Tourism Attraction Visitors to large Cities, Mansell, Publishing Limited, London.
25)  Lundberg, E. (2017) The Importance of Tourism Impacts for Different Local Resident Groups: A Case Study of a Swedish Seaside Destination, Journal of Destination Marketing and Management, Vol 6, No 1, pp. 46- 55.
26)  Nunkoo, R. Smith, J. and Ramkissoon, H.? (2013) Resident Attitudes to Tourism: a Longitudinal Study of 140 Articles from 1984 to 2010, Journal of Sustainable Tourism, Vol 21, No 1, pp. 5- 25.
27)  Saarinen, J. Rogerson, Ch. and Manwa, H. (2013) Tourism and the Millennium Development Goals, Rutledge.
28)  Šegota, T. Mihalič, T. and Kuščer, K. (2016) The Impact of Residents' Informedness and Involvement on their Perceptions of Tourism Impacts: The Case of Bled, Journal of Destination Marketing and Management, http://doi.org/10.1016/j.jdmm.2016.03.007.
29)  Sharpley, R. (2014), Host Perceptions of Tourism: A Review of the Research, Tourism Management, Vol 42, pp. 37- 49.
30)  unWTO, 2012, Annual Report.