سنجش رتبه‌بندی شهرستان‌های استان کرمانشاه ازلحاظ زیرساخت‌های گردشگری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

اولویت‌بندی مقاصد گردشگری را می‌توان به‌نوعی بخشی از فرایند برنامه‌ریزی فضایی در یک منطقه دانست چراکه هدف برنامه‌ریزی فضایی، شناخت سرزمین و چگونگی بهره‌برداری از این منابع همراه با پیش‌بینی وضع آینده استقرار مطلوب انسان و عملکرد وی در طبیعت به‌منظور تأمین رشد معقول، متوازن و مطلوب اقتصادی بر پهنه سرزمین و جلوگیری از بروز عدم تعادل و بازتاب‌های تخریبی و منفی فضای سرزمین است. هدف پژوهش حاضر سنجش برخورداری شهرستان‌های استان کرمانشاه ازلحاظ زیرساخت‌های گردشگری می‌باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. به‌منظور سنجش میزان برخورداری شهرستان‌ها از زیرساخت‌های گردشگری از مدل waspasاستفاده‌شده است. شاخص‌های بررسی‌شده در این پژوهش جهت تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری به تعداد 10 و گزینه‌های آن 14 شهرستان استان می‌باشد. نتایج حاصل از آن نشان می‌دهد استان کرمانشاه با ضریب 4157/0 دارای رتبه نخست و شهرستان اسلام‌آباد غرب با ضریب 3028/0 رتبه دوم و شهرستان سنقر با ضریب 2894/0 رتبه سوم ازلحاظ زیرساخت‌های گردشگری را دارا می‌باشند و شهرستان ثلاث باباجانی با ضریب 139/0 و شهرستان هرسین با ضریب 1706/0 به ترتیب محروم‌ترین شهرستان‌ها ازلحاظ زیرساخت‌های گردشگری در استان کرمانشاه هستند. بنابراین مدیریت گردشگری استان نیازمند توجه به شهرستان‌های محروم از زیرساخت‌های گردشگری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


1)    ابراهیم پور، حبیب و اربطانی، طاهر (1391) بررسی عوامل مؤثر در گردشگری بر اساس انتظارات و ادراکات گردشگران و مدل تحلیل شکاف، فصلنامه مدیریت بازرگانی، تابستان 1391، دوره 3، شماره 8، صص.22-1.
2)    احدنژاد روشتنی، محسن و صالحی میشانی، حیدر (1391) ارزیابی توزیع فضای زیرساخت‌های گردشگری و تعیین نقش فرایندهای اقتصادی-سیاسی و رشد فیزیکی شهرها در شکل‌گیری ان مطالعه موردی: شهر زنجان، دو فصلنامه مطالعات گردشگری، دوره 1، شماره 1، بهار و تابستان 1391، صص.105-91.
3)    اکبری، مجید؛ جعفری مهرآبادی، مریم؛ طالشی انبوهی، مرضیه؛ سبحانی، نوبخت (1395) سنجش کارایی نسبی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی در بخش زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 14، شماره 45، زمستان 1395، صص.220-197.
4)    امانپور، سعید؛ محمدی، اصغر؛ ناصر، مریم (1392) رتبه‌بندی شهرستان‌های استان خوزستان ازلحاظ شاخص‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 5، شماره 2، بهار 1392، صص.221-201.
5)    تقوایی، مسعود و رنجبردستنایی، محمود (1389) تحلیلی بر پراکنش امکانات و خدمات مسیر گردشگری شمال شرق استان چهارمحال و بختیاری، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 1، شماره 1، تابستان 1389، صص.48-21.
6)    حاجی نژاد، علی؛ علیزاده، محمدرضا؛ اسلام فرد، فاطمه؛ فاطمی، سید محمدمهدی (1392) رتبه‌بندی میزان برخورداری جاذبه‌ها و زیرساخت‌های گردشگری در مراکز شهرستان‌های استان مازندران با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 5، شماره 3، صص. 130-113.
7)    رحیم نیا، فریبرز؛ پورسلیمی، مجتبی؛ کریمی مزیدی، احمدرضا (1393) تأثیر صادرات نامرئی کالاها و خدمات گردشگری بر اشاعهٔ فرهنگ؛ با نقش تعدیل گری تصویر ذهنی مقصد گردشگری، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال 3، شماره 11، صص.117-96.
8)    رهنمایی، محمدتقی؛ ملک نیا، محبوبه؛ جهانیان، منوچهر (1390) نقش محورهای فرهنگی و تاریخی منطقه 12 در توسعه گردشگری شهر تهران، نگرش­های­نو در جغرافیای­انسانی، دوره 3، شماره 4، صص.83-101. 
9)      زنگی‌آبادی، علی؛ پورعبدی‌وند، لاله؛ حیدری‌پور، اسفندیار؛ مصلحی، محسن (1391) تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان اصفهان)، مجلّه جغرافیا و توسعه شهری، دوره 1، شماره 1، پاییز و زمستان 1391، صص.73-51.
10)  سلطانی، سحر و شهنوشی، ناصر (1390) اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری عمده شهرستان مشهد از منظر گردشگران داخلی، فصلنامه مطالعات گردشگری، دوره 1، شماره 1، صص.17-5.
11)  شماعی، علی و موسی وند، جعفر (1390) سطح‌بندی شهرستان‌های استان اصفهان ازلحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل‌های AHP و TOPSIS، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، پاییز 1390، دوره 3، شماره 10، صص.20-10.
12)  شمس‌الدینی، علی و سنایی مقدم، سروش (1397) تحلیلی بر سنجش زیرساخت‌های گردشگری در فضاهای شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 5، شماره 3، پاییز 1397، صص.82-65.
13)  طالقانی، محمد و فتاحی، سارا (1384) کیفیت خدمات گردشگری و اهمیت آن در جلب رضایت گردشگران، نشریه مدیریت، پاییز 1384، دوره 28، شماره 100-99، صص 64-56.
14)  عیسی لو، شهاب‌الدین؛ خاکساری رفسنجانی، علی؛ سعیدی راد، مجید (1396) سنجش سطح برخورداری شهرستان‌های استان مرکزی به لحاظ زیرساخت‌های گردشگری، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دوره 12، شماره 3، پاییز 1396، صص.567-553.
15)  قالیباف، محمدباقر و شعبانی‌فرد، محمد (1390) ارزیابی و اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری بر اساس مدل‌های تصمیم‌گیری چند متغیره (مطالعه موردی: شهر سنندج)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شماره 2، تابستان 1390، صص.172-147.
16)  قنبری، ابوالفضل؛ شجاعی وند، بهمن؛ زینلی، بهرام (1393) رتبه‌بندی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی بر اساس زیرساخت‌های گردشگری شهری با روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، دوره 4، شماره 12، صص.112-89.
17)    معصومی اشکوری، سید حسن (1387) اصول و مبانی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
18)  موسوی، میر نجف؛ ویسیان، محمد؛ محمدی حمیدی، سمیه؛ اکبری، مهناز (1394) در پژوهشی به بررسی و اولویت‌بندی توان‌ها و زیرساخت‌های توسعه گردشگری با روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (موردمطالعه: شهرستان‌های استان کردستان)، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 2، شماره 1، بهار 1394، صص.31-17.
19)  نظم فر، حسین؛ عشقی چهاربرج، علی؛ علوی، سعیده (1396) سطح‌بندی شهرستان‌های استان هرمزگان در بهره‌مندی از زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل تلفیقی کاندرست، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 4، شماره 2، تابستان 1396، صص.79-61.
20) Ata. G. G, Parvin. D. & Maryam. G, (2016) Ranking Tourism Attractions Based on Potential to Attract Tourists by Using Numerical Taxonomy Model (Case: City of Khoy), Urban Economics and Management, Vol.5, No.4, pp.119- 132.
21) Baležentis, Tomas. & Kriščiukaitienė, Irena. & Baležentis, Alvydas. & Garland, Ron. (2012) A quantitative analysis Rural tourism development in Lithuania (2003–2010) Tourism Management Perspectives, Vol.2–3, pp.1–6.
22) - Bridgman, P. W. (1992) Dimensional Analysis. New Haven, CT, U.S.A: Yale University Press.
23) Cetin, M. & Sevik, H. (2016) Evaluating the recreation potential of llgaz Mountain National Park in Turkey. Environ, Monit. Assess, 188, 52. (CrossREF) (PubMed).
24) Fishburn, P. C. (1967) Additive Utilities with Incomplete Product Set: Applications to Priorities and Assignments. Operations Research Society of America (ORSA), Baltimore, MD, U.S.A.
25) Feng, X. H. & Ju, C.Y. (2010) Evaluacion and analysis on the tourism resources in Hami Region based on GIS mapping technology. Ecol, Econ, Vol.6, pp.457- 462.
26) Kocan, N. & Yucesoy, N. (2016) Kizilcahamam – Camlidere Geopark (Ankara / Turkey) with its geological heritage values and geotourism planning. J. Geol, Soc. India, Vol.87, pp.112- 118.
27) Jarvis, Diane. & Stoeckl, Natalie. & Liu, Hong-Bo. (2016) The impact of economic, social and environmental factors on trip satisfaction and the likelihood of visitors returning, journals of Tourism Management, Vol.52, pp.1-18.
28) Huong, T. T. & Quang, H. T. & An, T. N. & Luc, H. (2018) Multicriteria Evaluation of Tourism Potential in the Central Highlands of Vietnam: Combining Geographic Information System (GIS), Analytic Hierarchy Process (AHP) and Principal Component Analysis (PCA), jornal sustainability, Vol.10, No.3097, pp.2- 20.
29) Tucker, H. (2003) Living with Tourism: Negotiating Identities in a Turkish Village, London: Routledge.
30) Saparauskas, J. & Zavadskas, E. K. & Turskis, Z. (2011) Selection of Facade's Alternatives of Commercial and Public Buildings Based on MultipleCriteria, International Journal of Strategic Property Management, Vol.15, No.2, pp.189–203.
31) Simanaviciene, R. & Ustinovicius, L. A. (2012) New Approach to Assessing the Biases of Decisions Based on MultipleAttribute Decision Making Methods, Electronics and Electrical Engineering, Vol.1, No.117, pp. 29-32.
32) Sanchez, M. & Sanchez, J. M. & Rengifo, J.I. (2014) Methodological approach for assessing the potential of a rural tourism destination: An application in the province of Caceres (Spain). Curr. Issues Tour, Vol.19, pp.1084–1102.
33) UNWTO. (2015) Tourism Highlights. Accessed: 21st December 2014, http://mkt.unwto.org/publication/unwto-tourism-highlights.
34) Zabkar, Vesna. & Brencic, Maja. & Dmitrovic, Tanja. (2010) Modeling perceived quality, visitor satisfaction and behavioral intentions at the destination level, Tourism Managemen, Vol.31, No.4, pp.537-548.