ارزیابی حیات گردشگری شهری در حوزه مرکزی مشهد در پیک سوم شیوع کووید-19

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری پردیس البرز، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

3 استاد برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

4 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

بیماری همه‌گیر کووید-19 از ابتدای سال2020 حیات زندگی شهری را در همه زمینه‌ها تحت تأثیر قرار داد. گردشگری که یکی از عناصر دستیابی به اهداف توسعه پایدار در رشد شهرها می‌باشد، نیز دچار مشکلاتی گردید. از بعد اجتماعی- فرهنگی، حوزه مرکزی شهر مشهد، شناسنامه شهر مشهد است و توسعه گردشگری شهری در آن نه‌تنها می‌تواند حیات مضاعفی برای ساکنین به‌جریان بیندازد بلکه می‌توان هویت تاریخی و فرهنگی مشهد را از طریق این عملکرد تقویت نمود. این حوزه توسعه شتابانی را پشت سرگذاشته است و مرزهای محدوده تاریخی و فرهنگی آن پیوسته در حال تغییر است، شرایط مساعد و نامساعدی برای گردشگری را تجربه کرده است. جاذبه‌های زیارتی نقطه اصلی حضور مردم ساکن مشهد و گردشگران در هسته اصلی مشهد بوده و در کنار زیارت، وجود جاذبه‌های فرهنگی و میراثی به صورت ملموس و ناملموس می‌تواند فرصت مناسبی برای توسعه گردشگری، ایجاد کسب‌وکار، اشتغال‌زایی و رشد اقتصاد شهر باشد. با شیوع کرونا تاثیرات جبران ناپذیری بر حیات شهری پویا در حوزه مرکزی به‌جای گذاشت. در این راستا به روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه کتابخانه‌ای، شاخص‌های حیات شهری گردشگری را در شش بعد با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری، سپس به کمک نرم‌افزار spss و توسط آزمون کای‌دوی تک متغیره و آزمون ویلکاکسون تک متغیره، تاثیر کرونا در میزان رونق حداقلی و حضور مردم در بافت مرکزی مشهد تحلیل گردید. نتایج حاصل گویای این موضوع است که رابطه معناداری میان رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط گردشگران و ساکنین در حوزه مرکزی مشهد، تورم و عدم توانایی مالی مردم، تغییر ساعت کاری کسبه در شبانه روز و منع تردد شبانه با حیات گردشگری شهری در زمان پیک سوم شیوع کرونا در سال1399وجود دارد. در واقع پشتیبان حیات گردشگری شهری در حوزه مرکزی مشهد به ترتیب ابعاد زیست محیطی - بهداشت، اقتصادی و بعد اجتماعی نحوه حضور گردشگران می‌باشد.

کلیدواژه‌ها