نقش گردشگری فرهنگی در احیاارزش‌های اجتماعی-فرهنگی بازار تاریخی تبریز

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار، گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

ارزش‌های منسوب به آن‌ها می‌توانند نقش عمده‌ای در جهت حفاظت و سرمایه‌گذاری در قالب گردشگری فرهنگی ایفا نمایند. با این وجود عدم حفاظت شایسته از مجموعه بازارهای تاریخی به عنوان یکی از ارزنده‌ترین میراث معماری شهرهای ایرانی-اسلامی، سبب انحطاط برخی از ارزش‌ها و قابلیت‌های موجود در این دارایی‌های ارزشمند و ثروت‌های ملی گردیده است. از این‌روی مطالعه حاضر با ارائه راهکارهای حفاظتی ارزش‌محور درصدد احیای ارزش‌های اجتماعی- فرهنگی بازار تاریخی تبریز برآمده تا گام موثری در راستای توسعه گردشگری فرهنگی در شهر تبریز بردارد. در جهت دست‌یابی به این هدف با تکیه بر رویکرد کیفی و مطالعه منابع مکتوب پیرامون سه محور راهبردی «حفاظت میراث معماری»، «نظام ارزشی میراث معماری»، و «گردشگری فرهنگی»؛ و همین‌طور انجام مصاحبه‌ای نیمه‌ساختاریافته با 4 گروه آماری اعم از کسبه و اهالی بازار، جهانگردان داخلی و خارجی، ساکنان تبریز و متخصصان مسلط به موضوع، نظرات آن‌ها پیرامون ارزش‌های اجتماعی- فرهنگی بازار، آسیب‌شناسی ارزش‌ها و راهبردهای احیای ارزش‌های آسیب‌دیده جمع‌آوری گردید. یافته‌های حاصل از مطالعه کتابخانه-ای و پرسشگری میدانی با اتکاء بر رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش کدگذاری و مقوله‌بندی در راستای پاسخ‌گویی به سوالات اصلی پژوهش مورد بررسی و تحلیل واقع شدند. نتایج به دست آمده مبین آن است که با کاربست شیوه‌های حفاظتی مبتنی بر ارزش از جانب جامعه منتخب، می‌توان ضمن تضمین تداوم حیات و ایجاد زمینه‌های ماندگاری اثر، بستر جذب گردشگر و به تبع آن توسعه گردشگری فرهنگی را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها