ارائه یک مدل فرآیندی یکپارچه جهت ارزیابی گردشگری به‌عنوان ابزاری جهت بازآفرینی شهری با رویکرد مدلسازی ساختاری ـ تفسیری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

گروه شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر

10.22059/jut.2024.369062.1174

چکیده

یکی از انگیزه ‏های اصلی پژوهش‏های مرتبط با بازآفرینی در کشورهای درحال توسعه، توسعه دامنه و نوع مشکلات شهرها به‌ویژه در ابعاد گوناگون است که بازنگری و تغییر در فرآیند و ساختار مدیریت سکونتگاه‌های شهری را باتوجه به فرآیندهایی همچون جهانی‌شدن، گرایش نظریه‌های مرتبط با پایداری و فرآیندهای بازتولید فضا و ابعاد گردشگری خلاق الزامی می‌کند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناختی، توصیفی ـ تحلیلی و آمیخته است که در دو فاز شناخت و تفسیر انجام شده است. در فاز شناخت مبتنی بر مطالعات اسنادی، پیمایش و دلفی است. اعضای پنل 21 نفر بوده‏اند که براساس روش غیراحتمالی (هدفمند) انتخاب شده‏اند. ابتدا با مرور مهمترین پژوهش‌های صورت گرفته در رابطه با بازآفرینی با رویکرد گردشگری، 3 بعد، 4 مؤلفه (فرهنگی ـ اجتماعی، کالبدی ـ فضایی، زیست‌محیطی و اقتصادی) و 45 شاخص استخراج شد. مطابق نتایج؛ 6 شاخص پایداری اجتماعی، بهینه‌سازی عملکردی، توسعه سرمایه‌گذاری، بهره‌گیری از مقیاس‌های طراحی، تقویت منزلت اجتماعی و افزایش حضورپذیری در فضا بالاترین امتیاز را کسب کرده‌اند. در فاز تقسیر به اجرای گام‌های مدلسازی ساختاری ـ تفسیری پرداخته شده است که از روش فراتحلیل براساس داده‌های ثانویه منتج از تکمیل پرسشنامه بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که استفاده از عناصر گردشگری شناسایی‌شده در این مقاله به‌عنوان ابزاری جهت بازآفرینی شهری نیازمند یک برخورد چهار سطحی از روابط میان آن‌ها است؛ که در آن عناصر زیرساختی همچون گونه‌های حمل‌ونقل و دسترسی و آموزش و اطلاع‌رسانی به‌عنوان سطح پایه (چهارم) و مستقل‌ترین سطح و گونه‌ی خرده‌فروشی به‌عنوان سطح اول و وابسته‌ترین سطح روابط عمل می‌نمایند.

کلیدواژه‌ها