اثر صنایع‌دستی در بازساخت گردشگری محورهای تاریخی شهر صنایع ظروف مسی خیابان مسگرهای شهر زنجان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

گروه آموزش جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

چکیده

صنایع‌دستی علی‌رغم داشتن مقیاس مکانی محلی، تکمیل‌کننده مقیاس کلان چرخه گردشگری مبدأ - مقصد می‌باشند. توسعه و سازماندهی این صنایع در گردشگری شهری، آغازگر شناساندن هویت و فرهنگ مقصد بوده و با پسایند اقتصادی مفهوم می‌یابد. ازبین‌رفتن هویت مبتنی بر ساخت و تولید صنایع‌دستی محلی در خیابان‌های مرکز شهر عاملی است بر اضمحلال آن‌ها و بازساخت هویت سنتی آن سبب‌ساز بازتولید گردشگری می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی نقش صنایع‌دستی بر بازساخت گردشگری محورهای تاریخی شهر است. روش تحقیق توصیفی - تبیینی بوده که بر ماهیت کاربردی استوار است. گردآوری داده‌ها با روش کتابخانه‌ای - میدانی انجام‌گرفته است که در روش میدانی با تکمیل پرسش‌نامه گردشگران به میزان 140 نفر داده‌ها اخذ گردید. بازساخت گردشگری صنایع ظروف مسی خیابان مسگرها (توحید) شهر زنجان با چهار مؤلفه اصلی برندسازی، کیفیت کالبدی، وفاداری و خاطره ذهنی تبیین شده است. داده‌های جمع‌آوری‌شده در نرم‌افزار SPSS پیاده گردیده، سپس با روش کمی مبتنی بر آمار توصیفی (گرایش مرکزی و پراکندگی) و استنباطی (همبستگی و مدل ساختاری تحلیل مسیر) تجزیه‌وتحلیل داده‌ها انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بازساخت گردشگری در محورهای تاریخی شهر مبتنی بر احیاء صنایع‌دستی سنتی مستقر در آن باید باشد. مدل آماری نشان داد که شاخص‌های بازساخت گردشگری مبتنی بر صنایع‌دستی در محور مسگرهای زنجان در حد متوسط رو به مطلوب می‌باشد. درعین‌حال همبستگی شاخص‌های بازساخت گردشگری با همدیگر دارای ارتباط مثبت با اثر متفاوت بازساختی می‌باشند طوری که وفاداری و برندسازی بیشترین اثر را در بازساخت گردشگری دارند. 

کلیدواژه‌ها


  1. حبیبی، کیومرث و مشکینی، ابوالفضل. (1387). از زنگان تا زنجان. چاپ اول، زنجان: دانشگاه زنجان.
  2. رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی و ذال، محمدحسن. (1394). تحلیل ویژگی‌های صنایع‌دستی در راستای توسعه گردشگری میراث‌فرهنگی (مطالعه موردی: استان مازندران). برنامه‌ریزی فضایی، 5(4)، 102-87. Doi: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1394.5.4.6.3
  3. شعبانی، عاطفه ؛ محمدی، حمیدرضا و مهدوی‌حاجی‌لویی، مسعود. (1401). جایگاه صنایع‌دستی در توسعه گردشگری روستای متکازین استان مازندران. جغرافیا(فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)، 2 (73)، 169-157. dor/20.1001.1.27833739.1401.20.73.9.7
  4. فرنام زینب؛ صادقی پور، احمد و ارسطو، بهروز. (1397). تحلیل صنایع‌دستی بومی در توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان دامغان). دوفصلنامه علمی پژوهش هنر، 8(16)، 53-62. dor/20.1001.1.23453834.1397.8.16.3.0
  5. دویران، اسماعیل. (1398). ارزیابی ظرفیت آموزشی مدیران شهری با روش معادلات ساختاری (مطالعة موردی: مدیران سطح میانی شهرداری زنجان). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 7(1)، 189-209.         Doi: 10.22059/jurbangeo.2019.277107.1070
  6. مرکز آمار ایران. (1401). گزارش داده‌های سالانه گردشگری. تهران: مرکز آمار ایران.
  7. موسوی، سید نجم‌الدین؛ غفوریان شاگردی، امیر؛ سرشویی، علی و سپهوند، رضا. (1397). توسعه صنعت گردشگری از طریق برندسازی صنایع‌دستی (موردمطالعه: صنایع‌دستی استان اصفهان). گردشگری و توسعه، 7(4)، 226-240.  Doi: 10.22034/jtd.2018.117569.1323
  8. Abdou, A. (2020). The Role of Traditional Crafts Centers in Maintaining Heritage and its Impact on Promoting Tourism (Case Study: Foustat Traditional Crafts Center – Cairo, Egypt). Journal of Eco-Cultural Tourism Hospitality Planning and Development, 3(2), 47–68. Doi:http://dx.doi.org/10.21608/ijecth.2020.234245
  9. Arcos-Pumarola, J., Georgescu Paquin, A., & Hernandez, M. (2023). The use of intangible heritage and creative industries as a tourism asset in the UNESCO creative cities network. Journal of Heliyon, e13106, 1-11. Doi: https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e13106
  10. Bayoumi, Y., Abd El-sttar., M., Sheta, Sh. A., & Kalifa, M. (2016). Emphasizing the Role of Craftsmanship in Urban Planning Interventions to Promote tourism- Case study Zaanse Schans, the Netherlands. Mansoura Engineering Journal, 41(2), 15-23. Doi: http://dx.doi.org/10.21608/bfemu.2020.98978
  11. Boswell, C., & Cannon, Sh. (2012). Introduction to nursing research. 3rd ed. urlington, MA: Jones & Bartlett Publishers
  12. Byrne, B.M. (2016). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, application. And programming. Routledge.
  13. Daviran, E. (2019). Assessment of Educational Capacity of Urban Managers by Structural Equation Method (Case Study: Middle Level Managers in Zanjan Municipality). Geographical Urban Planning Research (GUPR), 7(1), 189-209. Doi: 10.22059/jurbangeo.2019.277107.1070 [In Persian]
  14. Farnam, Z., Sadeghi Por, A., & Arasto, B. (2019). Analysing native Handicrafts in Rural Tourism Development Case Study of Villages in Damghan . SciJPH, 8 (16), 53-62. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453834.1397.8.16.3.0 [In Persian]
  15. Fathi, M. (2016). The Sociological Analysis of Socio-cultural Impacts of Tourism on Regional Development. Journal of Tourism & Hospitality Research Islamic Azad University, Garmsar Branch, 2 (4), 7-23. 20.1001.1.20089562.2014.2.4.1.4
  16. Georgescu Paquin, A. (2021).  Analyse du data art dans les espaces publics et de son potentiel comme attrait touristique culturel. Journal of Teoros, 2021 online(Accessed 21 July 2021).
  17. Ghodeswar, M. B. (2008). Building brand identity in competitive markets: a conceptual model. Journal of Product& Brand Management, 7 (1), 4-12. 10.1108/10610420810856468
  18. Gonzalez Santa-Cruz, F., & Lopez-Guzmán,T. (2017).Culture, tourism and world heritage sites. Tourism Management Perspectives, 24, 111–116. Doi: https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.08.004
  19. Habibi, K., & Meshkini, A. (2008). From Zangan to Zanjan. First edition, Zanjan: Zanjan University. [In Persian]
  20. Iran Statistics Center. (2022). Annual tourism data report. Tehran: Iran Statistics Center. [In Persian]
  21. Krajnovic, A., & Gortan-Carli, I.P. (2007). Possibilities of music heritage tourist valorization – an example of Istria. Journal of Tourism Hospit. Manag, 13 (2), 469–482.Doi: http://dx.doi.org/10.20867/thm.13.2.3
  22. Levy, S. E., & Hawkins, D. E (2010), Peace through Tourism: Commerce Based Principles and Practices, Journal of Business Ethics, 89, 569-585.
  23. McKercher, B. (2020). Cultural tourism market: a perspective paper. Tourism Rev, 75 (1), 126–129.
  24. Mokoena, L. G. (2019). Cultural tourism: cultural presentation at the Basotho cultural village, Free State South Africa. Journal of Tourism and Cultural Change,18(4), 1–21. 10.1080/14766825.2019.1609488
  25. mousavi, S. N., ghafourian shagerdi, A., sereshoumi, A., & Sepahvand, R. (2019). Development of tourism industry through branding of handicrafts. Journal of Tourism and Development, 7(4), 226-240. Doi: 10.22034/jtd.2018.117569.1323 [In Persian]
  26. Nemasetoni, I., & Rogerson, C. M. (2005), Developing Small Firms in Township Tourism: Emerging Tour Operators in Gauteng, South Africa. Urban Forum, 16, 196-213.
  27. Parhad, K., De-gang, Y., & Xiao-lei, Z. (2005), Study of rural tourism in Turpan, China. Chinese Geographical sciences, 15, 377-382 .
  28. Ramezanzadeh lasboyee, M., & Zaal, M. H. (2016). Crafts features Analysis to develop heritage tourism an (O.P.C.T.L) model (Case study: Mazandaran province). Spatial Planning, 5(4), 87-102. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1394.5.4.6.3 [In Persian]
  29. Restu Ariyanto, P., Trihayuningtyas, A., &  Rahtomo, R. W. (2022) The Partnership Of Surakarta City’s Government And Creative Industry In Developing Creative Tourism In Kampung Batik Kauman, Surakarta. Journal of Sustainable Competitiveness in Tourism, 1(2), 62-68.
  30. Richards, G. (2019). Culture and tourism: natural partners or reluctant bedfellows? A perspective paper. Tourism Rev,75 (1),232–234.
  31. Richards, G., & Wilson, J., (2006a). Developing creativity in tourist experiences: a solution to the serial reproduction of culture, Tourism Management, 27, in press.
  32. Rogerson, C. M., Lisa, Z., (2005), Sho’t Left': Changing Domestic Tourism in South Africa. Urban Forum, 16, 88-111.
  33. Rogerson. CH.M. (2006). Creative Industries and Urban Tourism: South African Perspectives. Urban Forum,17, No. 2. 149-167.
  34. Rolfes, M. (2010), Poverty tourism: theoretical reflections and empirical findings regarding an extraordinary form of tourism.GeoJournal, 75, 421-442.
  35. Roostika, R., Wahyuningsih, T. & Haryono, S. (2015). The impacts of external competitiveness factors in the handicrafts industry. Polish J. Manag. Stud, 12, 166–176.
  36. Shabani, A., Mohammadi, H., & Mahdavi Hajilui, M. (2022). The position of handicrafts in the tourism development of Metkazin village (Mazandaran province). Geography, 20(73), 157-169. http://dor.net/dor/20.1001.1.27833739.1401.20.73.9.7 [In Persian]
  37. Smallman, C., Moore, K., (2010), Process Studies Of Tourists’decision-Making. Annals of Tourism Research, 37(2), 397–422.
  38. Smith, M. (2005). Tourism, Creativity and Development."ATLAS Reflections 2005. Association for Tourism and Leisure Education, Arnhem.
  39. Thang, N.p. &  Thi Thu, N.h.(2022). Assessment of tourism service quality for traditional craft villages in Da Nang city, Vietnam. Journal of Cogent Social Sciences, 8, 1-19.
  40. UNESCO (creative cities network). (2021). Available https://en.unesco.org/creative-cities/home. (Accessed 21 July 2021).
  41. Unido (United Nations Industrial Development Organization) (2013). Creative industries for youth:  unleashingpotentialand growth Vienna.
  42. Vogel, D.,  Lisboa Sohn, A.P.,  &  Mello Rossini, D. (2022).  Florianopolis, ´ creative city of gastronomy UNESCO, J. Culin. Sci. Technol.
  43. Wang,D. (2015). Tourism spatial organization of historical streetseA postmodern perspective: The examples of Pingjiang Road and Shantang Street, Suzhou, China. Tourism Management 48, 370-385. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.12.007
  44. World Tourism Organization (UNWTO). (2021). Tourism and Intangible Cultural Heritage, 2012 Available at: http://www.unwto.org/pub/rights.htm. (Accessed 21 July 2021)
  45. World Travel and Tourism Council (WTTC). (2022). 2022 Annual Research: Key Highlights- Iran.