بررسی ارزش‌های ادراک‌شده و رفتار خرید گردشگران فرهنگی نسبت به سوغاتی صنایع‌دستی: مطالعه موردی: شهر اصفهان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

خرید سوغات از فعالیت‌های مورد توجه گردشگران می‌باشد، به ویژه در مقاصد گردشگری فرهنگی که محصولات صنایع دستی گزینه مورد علاقه گردشگران است، لذا درک ارزش و رفتار خرید صنایع دستی گردشگران فرهنگی بسیار مهم است. این مطالعه به بررسی ارزش‌های درک شده سوغاتی صنایع دستی توسط گردشگران فرهنگی، ارزیابی عوامل مؤثر بر رفتار خرید گردشگران فرهنگی با استفاده از سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده، و نقش ارزش درک شده سوغاتی صنایع دستی در شکل‌دهی نگرش‌ها، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده گردشگران فرهنگی در تمایل خرید سوغاتی صنایع دستی می‌پردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به شیوه پیمایشی است. حجم نمونه پژوهش 360 نفر از گردشگران فرهنگی شهر اصفهان بوده اند که با استفاده از روش در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای روایی متغیرهای پرسشنامه از روش محتوایی و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار ضریب آلفا 0.86 محاسبه شد. برای آزمون فرضیه‌ها از نرم افزارهای SPSS و لیزرل استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد سوغاتی صنایع دستی برای گردشگران فرهنگی دارای سه ارزش فرهنگی-هنری، کاربردی و نشانه‌ای است. همچنین نتایج حاکی از تأثیر مستقیم بین ارزش درک شده و سه سازه کلیدی اصالت، هنجار ذهنی محیط فروش و کنترل رفتاری درک شده، با تمایل خرید گردشگران فرهنگی است. این یافته‌ها برای کسب و کارهای صنایع دستی برای افزایش عملکرد تجاری شان و بهبود تجربه کلی گردشگران کاربردی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


  1. آبرومند، پریسا؛ آذر اکبری نامدار، شنبم و ولی زاده، نیما. (1401). نقش گردشگری فرهنگی در احیا ارزش‌های اجتماعی-فرهنگی بازار تاریخی تبریز. مجله گردشگری شهری، 9 (4)، 135-121. http://doi.org/10.22059/JUT.2022.333807.977
  2. پورنگ، علی؛ عربشاهی، معصومه؛ بهبودی، امید و خیرخواه، مریم. (1401). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری آرام در میان گردشگران شهری بر پایه نظریه رفتاری هدف محور، مطالعه موردی: شهر مشهد. مجله گردشگری شهری، 9(1)، 85-67. http://doi.org/10.22059/JUT.2020.292987.755
  3. قاسمی، وحید. (1392). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی با کاربرد Amos Graphics. چاپ دوم. تهران: انتشارات جامعه شناسان.
  4. وزین، نرگس و زمانی، فاطمه. (1398). مقایسه عوامل مؤثر بر رفتار خرید صنایع‌دستی بین گردشگران داخلی و خارجی شهر اصفهان. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 8 (31)، 95-73.  DOI:10.22080/JTPD.2020.17067.3126
  5. Abroumand Azar, P., Akbari Namdar, Sh., & Valizadeh, N. (2022). The Role of Cultural Tourism in Reviving Socio-Cultural Values of Tabriz Historical Market. Journal of Urban Tourism, 9 (4), 121-135. http://doi.org/10.22059/JUT.2022.333807.977 [In Persian].
  6. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179-211. https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T
  7. Albayrak, T., Caber, M., & Çömen, N. (2016). Tourist shopping: The relationships among shopping attributes, shopping value, and behavioral intention. Tourism Management Perspective, 18 (3), 98-106. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2016.01.007
  8. Chang, J., Wall, G., & Hung, J.C. (2012). Tourists’ Perceptions of Aboriginal Heritage
    Souvenirs. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 17(6), 684-700. DOI:10.1080/10941665.2011.640700
  9. Chen, G., & Huang, S. (2018). Understanding Chinese cultural tourists: Typology and profile. Journal of Travel & Tourism Marketing, 35(2), 162–177. https://doi.org/10.1080/10941665.2011.640700
  10. Choi, M. (2017). Shopping Tourist Satisfaction: An Application of Hedonic and Utilitarian Value. Journal of Tourism & Hospitality, 6(5), 1-9. DOI:10.4172/2167-0269.1000308
  11. Dash, M. (2010). Buyers’ Preferences for Purchase of Selected Handicrafts with Special Reference to Orissa. IUP Journal of Management Research, 6 (6), 38-56. https://ssrn.com/abstract=1710502
  12. Dumbrovská, V., & Fialová. D. (2019). The city of one hundred souvenir shops: authenticity of souvenirs in Prague. Journal of Tourism and Cultural Change, 18 (2), 187-200. https://doi.org/10.1080/14766825.2019.1606228
  13. Fangxuan, L., & Ryan, C. (2018). Souvenir shopping experiences: A case study of Chinese tourists in North Korea. Tourism Management, 64, 142-153. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.08.006
  14. Gallarza, M. G., Gil-Saura, L., & Holbrook, M. B. (2011). The value of value: Further excursions on the meaning and role of customer value. Journal of Consumer Behaviour, 10 (4), 179-191. https://doi.org/10.1002/cb.328
  15. Ghasemi, V. (2013). Structural Equation Modeling in Social Researches using Amos Graphics. edition 2. Tehran: Jameshenasan Publishers. [In Persian].
  16. Hsu, C., & Huang, S. (2012). An extension of planned behavior model for tourists. Journal of Hospitality & Tourism Research, 36(3), 390–417. https://doi.org/10.1177/1096348010390817
  17. Huang, H.C., Lin, T.L., & Chang, C.M. (2017). A study on souvenir purchase behavior of sports tourists. International Journal of Organizational Innovation, 9 (3), 28-43. https://doi.org/10.1157/s42714-019-00122
  18. Huang, S.-C. L., Wang, C.-Y., & Yan, Y.-R. (2020). Motivational typology of online food souvenir shoppers and their travel related intentions. Sustainability, 12(18), 1-12. https://doi.org/10.3390/su12187624
  19. Iran’s Ministry of Cultural Heritage, Tourism and Handicrafts (MCTH). (2022). Handicrafts. http://www.ichto.ir/Home/News-RSS
  20. Japutra A., Loureiro. S.M.C., Molinillo. S., & Ekinci. Y. (2019). Travelers' mindsets and theory of planned behavior. Tourism Management perspective, 30 (1), 193-196. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2019.02.011
  21. Kim, S.S., Timothy, D.J., & Hwang, J. (2011). Understanding Japanese tourists’ shopping preferences using the Decision Tree Analysis method. Tourism Management, 32 (3), 544-554. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.04.008
  22. Kong, W. H., & Chang, T.-Z. (2016). Souvenir shopping, tourist motivation, and travel experience. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 17(2), 163–177. https://doi.org/10.1080/1528008X.2015.1115242
  23. Li, M., & Cai, L. A. (2008). Souvenir shopping attitudes and behaviour among Chinese domestic tourists: An exploratory study. Journal of China Tourism Research, 4(2), 189–204. https://doi.org/10.1080/19388160802313787
  24. Lin, C.H., & Wang, W.C. (2012). Effects of Authenticity Perception, Hedonics, and Perceived Value on Ceramic Souvenir-Repurchasing Intention. Journal of Travel & Tourism Marketing, 29 (8), 779-795. https://doi.org/10.1080/10548408.2012.730941
  25. Littrell, M., Baizerman, S., Kean, R., Gahring, S., Niemeyer, S., Reilly, R., & Stout, J. (1994). Souvenirs and tourism styles. Journal of Travel Research, 33 (1), 3–11. https://doi.org/10.1177/004728759403300101
  26. Liu, H. (2021). Perceived Value Dimension, Product Involvement and Purchase Intention for Intangible Cultural Heritage Souvenir. American Journal of Industrial and Business Management, 11 (1), 76-91. DOI: 10.4236/ajibm.2021.111006
  27. Markwick, M.C. (2001). Tourism and the development of handicraft production in the Maltese islands. Tourism Geographies, 3(1), 29-51. https://doi.org/10.1080/14616680010008694
  28. Meng, F., & Xu, Y. (2012). Tourism shopping behavior: planned, impulsive, or experiential?. International journal of culture, tourism and hospitality research, 6 (3), 250-265. DOI:10.1108/17506181211246401
  29. Oh, J.Y-J., Cheng, C-K., Lehto, X.Y., & O’Leary, J.T. (2004). Predictors of tourists’ shopping behavior: Examination of socio-demographic characteristics and trip typologies. Journal of Vacation Marketing, 10 (4), 308-319. https://doi.org/10.1177/135676670401000403
  30. Oviedo-García, M.Á., Vega-Vázquez, M., CastellanosVerdugo. M., & Reyes-Guizar, L.A. (2015): Tourist satisfaction and the souvenir shopping of domestic tourists: extended weekends in Spain. Current Issues in Tourism, 19 (8), 1-16. https://doi.org/10.1080/13683500.2013.877423
  31. Pani, D., & Pradhan, S.K. (2017). Integrating effect of Consumer Perception on buying Intention: A Conceptual Model of buying behavior for Tribal Handicrafts Products. Asian Journal of Management, 8(4), 21-49. DOI: 10.5958/2321-5763.2017.00175.5    
  32. Paraskevaidis, P., & Andriotis, K. (2015). Values of souvenirs as commodities. Tourism Management, 48, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.10.014
  33. Pourang, A., Arabshahi, M., Behboodi, O., & Kheirkhah, M. (2022). Investigation of the Effective Factors on the Development of Slow Tourism Among Urban Tourists Based on Goal-Oriented Behavior Theory (Case Study: Mashhad City). Journal of Urban Tourism, 9 (1), 67-85. http://doi.org/10.22059/JUT.2020.292987.755 [In Persian].
  34. Reisinger, Y., & Turner, L. W. (2002). The determination of shopping satisfaction of Japanese tourists visiting Hawaii and the Gold Coast compared. Journal of Travel Research, 41(2), 167–175. https://doi.org/10.1177/004728702237417
  35. Richards, G. (2018). Cultural tourism: A review of recent research and trends. Journal of Hospitality and Tourism Management, 36 (1), 12-21. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2018.03.005
  36. Sawagvudcharee, O., Liu, H., & Zhang, C. (2020). Tourist Perceived Value and Quality of Intangible Cultural Heritage Souvenirs on Customers’ Purchase Intention: A Case Study of Chinese Tourists. International Journal of Economics, Business and Management Research, 4 (7), 181–195. DOI:10.18535/ijsrm/v10i12.em03
  37. Schiffman, L.G., & Kanuk, L.L. (2007). Consumer Behavior. edition 9. New Jersey: Pearson Education, Prentice-Hall.
  38. Silver, G.D., & Kundu, P.K. (2012). Handicraft Products: Identify the Factors that Affecting the Buying Decision of Customers (The Viewpoints of Swedish Shoppers). Master’s Thesis. Umea University, Sweden. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:666130/FULLTEXT01
  39. Soukhathammavonga, B., & Park, E. (2019). The authentic souvenir: What does it mean to souvenir suppliers in the heritage destination?. Tourism Management, 72, 105–116. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.11.015
  40. Sthapit, E. (2017). The more the merrier: Souvenir shopping, the absence of choice overload and preferred attributes. Tourism Management Perspectives, 26 (1), 126-134. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.10.001
  41. Swanson, K.K., & Timothy, D.J. (2012). Souvenirs: Icons of meaning, commercialization and commoditization. Tourism Management, 33, 489-499. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.10.007
  42. Tam, a. L. (2004). Customer Satisfaction, Service Quality and Perceived Value: An Integrative Model. Journal of Marketing Management, 20 (7-8), 897-917. https://doi.org/10.1362/0267257041838719
  43. Thompson, F., Hannam, K., & Petrie, K. (2012). Producing ceramic art works through
    tourism research. Annals of Tourism Research, 39 (1), 336-360. https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.06.006
  44. Timothy, D.J., & Boyd, S.W. (2003). Heritage Tourism. New York: Pearson Education.
  45. Torabian, P., & Arai, S.M. (2013). Tourist perceptions of souvenir authenticity: an exploration of selective tourist blogs. Current Issue in Tourism, 19 (7), 697-712. https://doi.org/10.1080/13683500.2013.820259
  46. Tosun, C., Temizkan, S.P., Timothy, D.J., & Fyall, A. (2007). Tourist shopping experiences and satisfaction. International Journal of Tourism Research, 9 (2), 87-102. https://doi.org/10.1002/jtr.595
  47. Tsujimoto, N. (2017). The purchasing behavior of Chinese tourists at popular visiting areas in Japan. Journal of Global Tourism Research, 2 (2), 99-104. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.05.003
  48. UNESCO. (2022). Creative Cities Network. https://en.unesco.org/creative-cities/isfahan.
  49. United Nations World Tourism Organization (UNWTO). (2018). Cultural Tourism. https://www.unwto.org/cultural-tourism.
  50. Vazin, N., & Zamani, F. (2020). A Comparison of Factors Affecting on Handicraft Shopping Behavior between Domestic and Foreign Tourists in Isfahan City. Tourism and Planning Development, 8 (31), 73-95. DOI:10.22080/JTPD.2020.17067.3126 [In Persian].
  51. Wei, W. (2018). Understanding values of souvenir purchase in the contemporary Chinese
    culture: A case of Shanghai Disney. Journal of Destination Marketing & Management, 10 (4), 36-48. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2018.06.003
  52. Xie, P. F., Wu, T. C., & Hsieh, H. W. (2012). Tourists' perception of authenticity in indigenous souvenirs in Taiwan. Journal of Travel and Tourism Marketing, 29(5), 485-500. https://doi.org/10.1080/10548408.2012.691400
  53. Yu, H., & Littrell, M.A. (2005). Tourists’ Shopping Orientations for Handcrafts: What Are Key Influences?. Journal of Travel & Tourism Marketing, 18 (4), 1-19. https://doi.org/10.1300/J073v18n04_01
  54. Zhu, Q., Rahman, R., Alli, H., & Raja Ahmad Effendi. R.A.A. (2023). Souvenirs Development Related to Cultural Heritage: A Thematic Review. Sustainability, 15 (4), 1-17. https://doi.org/10.3390/su15042918