تحلیلی بر نقش تکنولوژی‌های هوشمند گردشگری در تجربه به‌یادماندنی گردشگران شهری در ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

3 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 گروه برنامه‌ریزی طراحی شهری و منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22059/jut.2024.366326.1160

چکیده

توسعه فناوری هوشمند باعث تولد گردشگری هوشمند شده است که می‌تواند منجر به بهبود تجربه گردشگران و رضایت آن‌ها چه در قبل از سفر و چه در هنگام و بعد از سفر شود. این مطالعه به بررسی نقش استفاده گردشگران فناوری‌های هوشمند در تجربه سفر رضایت و تمایل به بازدید مجدد در چهار کلانشهر تهران، اصفهان، مشهد، و تبریز می‌پردازد. از یک روش‌شناسی کمی مبتنی بر پیمایش گردشگرانی که سابقه بازدید این کلان‌شهرها در طول دو سال اخیر داشته‌اند استفاده شد. داده‌های موردنیاز این مطالعه از طریق یک پرسشنامه استاندارد، که توسط گردشگرانی که سابقه بازدید این کلان‌شهرها در طی دو سال اخیر داشته‌اند جمع‌آوری گردید. روایی پرسشنامه تحقیق به‌صورت صوری و سازه‌ای و پایایی آن بر اساس روش ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. حجم نمونه از روش کوکران در حدود 540 نفر به دست آمد. جهت تحلیل داده‌ها و ارزیابی میزان تأثیر عوامل از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. تحلیل داده‌ها از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که رابطه معناداری میان متغیرهای آگاهی بخشی، تعامل، و شخصی‌سازی بر اثر استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند گردشگری و تجربه به‌یادماندنی وجود دارد. همچنین، تجربه بیاد ماندی منجر به رضایت گردشگران و همچنین قصد بازدید مجدد در میان آن‌ها شده است. در نهایت هم مشخص شد که رضایت گردشگران نیز منجر به بازدید مجدد از مقصد می‌شود. به‌هرحال، نتایج این مطالعه نشان داد که قابلیت دسترسی به تکنولوژی‌های هوشمند گردشگری رابطه معناداری با تجربه به‌یادماندنی ندارد

کلیدواژه‌ها


  1. پورنگ، علی؛ پورنگ، ناهید و غیور باغبانی، سید مرتضی. (1399). ارائه مدل عوامل مقصد محور مؤثر بر گرایش به مقصد و طول مدت اقامت گردشگران مطالعه موردی: شهر مشهد. مجله گردشگری شهری، 7(2)، 51-69. doi: 10.22059/jut.2020.290397.732
  2. دشت لعلی، زهرا؛ علیقلی، منصوره و نوربخش، سید کامران. (1399). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر گردشگری هوشمند در کشور ایران. فصلنامه مدیریت کسب‌وکار، 14 (84)، 196-212. Doi: 20.1001.1.22520104.1399.12.48.10.1
  3. دشت لعلی، زهرا؛ علیقلی، منصوره و نوربخش، سید کامران. (1399). ارائه الگوی کاربردی گردشگری هوشمند در مناطق شهری مطالعه موردی: شهر اصفهان. مجله گردشگری شهری، 7(2)، 127-141. doi: 10.22059/jut.2020.308582.826
  4. ذوالفقاری، مجتبی و حشمت‌نژاد، احمد. (1400). فن‌آوری‌های نوین و هوشمند در صنعت گردشگری، چالش‌ها و فرصت‌ها. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، گردشگری و تکنولوژی. 28 آبان ماه 1400. پنانگ مالزی. صص. 1-6.
  5. فقیهی، مهدی؛ چاوشی، سیاوش؛ باقری، رؤیا؛ منصوریان، مانی؛ شرافت، مهیار و محمودی، سید عماد. (1395). شهر هوشمند و الزامات قانونی. گزارش معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی، دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین، شماره مسلسل 14971، 8-12.
  6. کرمی, قنبری و عبدالعظیمی داوری. (2021). بررسی تأثیر هوش فرهنگی اصناف و کسبه بازار تبریز بر وفاداری گردشگران داخلی. مجله گردشگری شهری، 8(2)، 51-64.‌  doi: 10.22059/jut.2020.298301.776
  7. کریم زاده، قنبری و هاشمی، امین. (2021). بررسی و سنجش اثر ابعاد حس لذت بر قصد رفتاری گردشگران در مناطق روستایی و عشایری شهرستان کلیبر. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(36)، 73-97.‌  doi: 10.22080/jtpd.2021.20375.3434
  8. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211. https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T.
  9. Alba, J., Lynch, J., Weitz, B., Janiszewski, C., Lutz, R., Sawyer, A., & Wood, S. (1997). Interactive home shopping: Consumer, retailer, and manufacturer incentives to participate in electronic marketplaces. Journal of Marketing, 61(3), 38-53. https://doi.org/10.1177/002224299706100303.
  10. Azis, N., Amin, M., Chan, S., & Aprilia, C. (2020). How smart tourism technologies affect tourist destination loyalty. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 11(4), 603-625. DOI:10.1108/jhtt-01-2020-0005.
  11. Ball, D., Coelho, P. S., & Vilares, M. J. (2006). Service personalization and loyalty. Journal of Services Marketing, 20(6), 391-403. http://dx.doi.org/10.1108/08876040610691284.
  12. Berthon, P., Pitt, L. F., & Watson, R. T. (1996). The World Wide Web as an advertising medium. Journal of Advertising Research, 36(1), 43-54. DOI:10.1017/S0021849996960067.
  13. Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2014). Smart tourism destinations. In Information and communication technologies in tourism (pp. 553-564). Cham, Switzerland: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-03973-2_40.
  14. Buhalis, D., & Foerste, M. (2015). SoCoMo marketing for travel and tourism: Empowering co-creation of value. Journal of Destination Marketing & Management, 4(3), 151-161. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2015.04.001.
  15. Buonincontri, P., & Micera, R. (2016). The experience co-creation in smart tourism destinations: A multiple case analysis of European destinations. Information Technology & Tourism, 16, 285-315. DOI:10.1007/s40558-016-0060-5.
  16. Carbonell, P., & Rodriguez Escudero, A. I. (2015). The negative effect of team’s prior experience and technological turbulence on new service development projects with customer involvement. European Journal of Marketing, 49(3/4), 278–301. DOI:10.1108/EJM-08-2013-0438.
  17. Chung, N., & Koo, C. (2015). The use of social media in travel information search. Telematics and Informatics, 32(2), 215-229. https://doi.org/10.1016/j.tele.2014.08.005.
  18. Dasht La'li, Z., Aligholi, M., & Nourbakhsh, S. K. (2020). Identifying and prioritizing factors affecting smart tourism in Iran. Business Management Quarterly, 14(84), 196-212. [In Persian]
  19. Dasht La'li, Z., Aligholi, M., & Nourbakhsh, S. K. (2020). Presenting an applicable model of smart tourism in urban areas: Case study: Isfahan city. Journal of Urban Tourism, 7(2), 127-141. doi: 10.22059/jut.2020.308582.826 [In Persian]
  20. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312.
  21. Faghihi, M., Chavoushi, S., Bagheri, R., Mansourian, M., Sharafat, M., & Mahmoudi, S. E. (2016). Smart city and legal requirements. Report of the Office of Communication and New Technology Studies, 14971, 8-12. [In Persian]
  22. Gretzel, U., Werthner, H., Koo, C., & Lamsfus, C. (2015). Conceptual foundations for understanding smart tourism ecosystems. Computers in Human Behavior, 50, 558–563. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.03.043.
  23. Hailey Shin, H., Jeong, M., & Cho, M. H. (2021). The impact of smart tourism technology and domestic travelers' technology readiness on their satisfaction and behavioral intention: A cross-country comparison. International Journal of Tourism Research, 23(5), 726-742. https://doi.org/10.1002/jtr.2437.
  24. Harman, H. H. (1976). Modern factor analysis. University of Chicago Press.
  25. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43, 115-135. DOI:10.1007/s11747-014-0403-8.
  26. Hosany, S., & Witham, M. (2010). Dimensions of cruisers’ experiences, satisfaction, and intention to recommend. Journal of Travel Research, 49(3), 351–364. DOI:10.1177/0047287509346859.
  27. Huang, C. D., Goo, J., Nam, K., & Yoo, C. W. (2017). Smart tourism technologies in travel planning: The role of exploration and exploitation. Information & Management, 54(6), 757–770. https://doi.org/10.1016/j.im.2016.11.010.
  28. Jeong, M., & Shin, H. H. (2020). Tourists’ experiences with smart tourism technology at smart destinations and their behavior intentions. Journal of Travel Research, 59(8), 1464-1477. DOI:10.1177/0047287519883034.
  29. Karami, G., Ghanbari, A., & Abdolazimi Davari, S. (2021). Investigating the impact of cultural intelligence of Tabriz Bazaar merchants on domestic tourists’ loyalty. Journal of Urban Tourism, 8(2), 51-64. [In Persian]
  30. Karimzadeh, G., Ghanbari, A., & Hashemi Amin, S. (2021). Examining and measuring the effect of dimensions of enjoyment on the behavioral intentions of tourists in rural and nomadic areas of Kaleybar County. Tourism Planning and Development, 10(36), 73-97. [In Persian]
  31. Kim, J.-H. (2014). The antecedents of memorable tourism experiences: The development of a scale to measure the destination attributes associated with memorable experiences. Tourism Management, 44, 34–45. DOI:10.1016/j.tourman.2014.02.007
  32. Kim, Jong-Hyeong. (2018). The impact of memorable tourism experiences on loyalty behaviors: The mediating effects of destination image and satisfaction. Journal of Travel Research, 57(7), 856–870. DOI:10.1177/0047287517721369.
  33. Kim, S. E., Lee, K. Y., Shin, S. I., & Yang, S. B. (2017). Effects of tourism information quality in social media on destination image formation: The case of Sina Weibo. Information & Management, 54(6), 687-702. DOI:10.1016/j.im.2017.02.009.
  34. Kim, W. G., Lee, C., & Hiemstra, S. J. (2004). Effects of an online virtual community on customer loyalty and travel product purchases. Tourism Management, 25(3), 343-355. DOI:10.1016/S0261-5177(03)00142-0.
  35. Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Publications.
  36. Lee, H., Lee, J., Chung, N., & Koo, C. (2018). Tourists’ happiness: Are there smart tourism technology effects? Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23(5), 486–501. DOI:10.1080/10941665.2018.1468344.
  37. Lindell, M. K., & Whitney, D. J. (2001). Accounting for common method variance in cross-sectional research designs. Journal of Applied Psychology, 86(1), 114. DOI:10.1037//0021-9010.86.1.114.
  38. Loureiro, S. M. C. (2014). The role of the rural tourism experience economy in place attachment and behavioral intentions. International Journal of Hospitality Management, 40(1), 1–9. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2014.02.010.
  39. Madu, C. N., & Madu, A. A. (2002). Dimensions of e-quality. International Journal of Quality & Reliability Management, 19(3), 246-258. DOI:10.1108/02656710210415668.
  40. Moutinho, L. (1987). Consumer behaviour in tourism. European Journal of Marketing, 21(10), 5–44. https://doi.org/10.1108/EUM0000000004718.
  41. Neuhofer, B., Buhalis, D., & Ladkin, A. (2015). Smart technologies for personalized experiences: A case study in the hospitality domain. Electronic Markets, 25, 243–254. DOI:10.1007/s12525-015-0182-1.
  42. No, E., & Kim, J. K. (2015). Comparing the attributes of online tourism information sources. Computers in Human Behavior, 50, 564–575. DOI:10.1016/j.chb.2015.02.063.
  43. Oh, H., Fiore, A. M., & Jeoung, M. (2007). Measuring experience economy concepts: Tourism applications. Journal of Travel Research, 46(2), 119–132. DOI:10.1177/0047287507304039.
  44. Oliver, R. L. (1980). A cognitive model of the antecedents and consequences of satisfaction decisions. Journal of Marketing Research, 17(4), 460–469. DOI:10.1177/002224378001700405.
  45. Pai, C., Kang, S., Liu, Y., & Zheng, Y. (2021). An examination of revisit intention based on perceived smart tourism technology experience. Sustainability, 13(2), 1007. DOI:10.3390/SU13021007.
  46. Pan, B., Xiang, Z., Law, R., & Fesenmaier, D. R. (2011). The dynamics of search engine marketing for tourist destinations. Journal of Travel Research, 50(4), 365–377. DOI:10.1177/0047287510369558
  47. Park, J. H., Lee, C., Yoo, C., & Nam, Y. (2016). An analysis of the utilization of Facebook by local Korean governments for tourism development and the network of smart tourism ecosystem. International Journal of Information Management, 36(6), 1320-1327. DOI:10.1016/j.ijinfomgt.2016.05.027.
  48. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y., & Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.5.879.
  49. Pourang, A., Pourang, N., & Ghiyur Baghbani, S. M. (2020). Presenting a model of destination-focused factors affecting the inclination to the destination and length of stay of tourists: Case study: Mashhad city. Journal of Urban Tourism, 7(2), 51-69. doi: 10.22059/jut.2020.290397.732 [In Persian]
  50. Reisinger, Y., & Turner, L. W. (2003). Cross-cultural behavior in tourism: Concept and analysis. Oxford: Elsevier Science Limited. DOI:10.1002/jtr.463
  51. Rivera, M., Gregory, A., & Cobos, L. (2015). Mobile application for the timeshare industry: The influence of technology experience, usefulness, and attitude on behavioral intentions. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 6(3), 242–257. DOI:10.1108/JHTT-01-2015-0002
  52. Schaupp, L. C., & Bélanger, F. (2005). A conjoint analysis of online consumer satisfaction. Journal of Electronic Commerce Research, 6(2), 95.
  53. Taber, K. S. (2018). The use of Cronbach’s alpha when developing and reporting research instruments in science education. Research in Science Education, 48, 1273-1296. DOI:10.1007/s11165-016-9602-2
  54. Tussyadiah, I. P., & Fesenmaier, D. R. (2007). Interpreting tourist experiences from first-person stories: A foundation for mobile guides. In ECIS 2007 proceedings (pp. 2259–2270).
  55. Tussyadiah, I. P., & Fesenmaier, D. R. (2009). Mediating tourist experiences: Access to places via shared videos. Annals of Tourism Research, 36(1), 24–40. https://doi.org/10.1016/j.annals.2008.10.001
  56. Wang, Y.-S., Li, H.-T., Li, C.-R., & Zhang, D.-Z. (2016). Factors affecting hotels’ adoption of mobile reservation systems: A technology-organization-environment framework. Tourism Management, 53, 163–172. DOI:10.1016/j.tourman.2015.09.021
  57. World Tourism Organization. (2013). UNWTO Annual Report 2012. Madrid.
  58. Yang, Y., Liu, X., & Li, J. (2015). How customer experience affects the customer-based brand equity for tourism destinations. Journal of Travel & Tourism Marketing, 32(Suppl 1), S97–S113. DOI:10.1080/10548408.2014.997959.
  59. Zhong, Y. Y. S., Busser, J., & Baloglu, S. (2017). A model of memorable tourism experience: The effects on satisfaction, affective commitment, and storytelling. Tourism Analysis, 22(2), 201–217. DOI:10.3727/108354217X14888192562366
  60. Zolfaqari, M., & Heshmat-Nejad, A. (2021). New and smart technologies in the tourism industry: Challenges and opportunities. Third International Conference on Management, Tourism, and Technology, November 28, 2021, Penang, Malaysia, 1-6. [In Persian]