سنجش و ارزیابی پیامدهای بحران کرونا (covid-19) بر مقاصد گردشگری شهری موردمطالعه: شهر اردبیل

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی،تهران ، ایران

3 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی

10.22059/jut.2025.375363.1203

چکیده

بحران کرونا اپیدمی فراگیر؛ بر ساختار، برنامه‌ریزی، فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی شهرهای گردشگر پذیر تأثیر گذاشته و تداوم آن مدیریت شهری را منفعل کرد. در این میان، مقاصد گردشگری شهری و به‌ویژه شهر اردبیل به‌عنوان یک‌خرده سیستم، نظم و پیوستگی آن را دچار آشوب کرده است. هدف کلی پژوهش تبیین پیامدهای بحران کرونا روی مقاصد گردشگری شهری اردبیل است. رویکرد منطقی حاکم بر پژوهش، رویکرد استقرایی-قیاسی است. پژوهش از نوع شناختی - تحلیلی و از منظر روش و ماهیت از نوع تحلیل پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصین حوزه گردشگری و شهری محدوده موردمطالعه است. برای تحلیل داده‌ها از آزمون T-test و Friedman test و شبیه‌سازی روابط علی- معلولی در محیط Vensim صورت گرفت. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان داد که عناصر (اولیه و ثانویه) گردشگری شهری اردبیل؛ قبل و پس از دوره کرونا دچار تغییرات ناشی از بحران کرونا شده و اختلاف و تفاوت معناداری میان عناصر اولیه گردشگری در دو دوره را نشان می‌دهد که این مهم از طریق کاهش رتبه اهمیت در دوره حین و پس از کرونا نمایان است. هم‌چنین تحلیل عناصر ثانویه گردشگری نشان داد که بالاترین اهمیت و رتبه برای دوره حین و پس از کرونا به ترتیب شامل وضعیت دسترسی به مهمان‌سراها و هتل‌ها، ویژگی‌های ظاهری و چشم‌اندازهای محیط گردشگری، وضعیت حمل‌ونقل حوزه گردشگری شهر اردبیل، اطلاع‌رسانی دقیق و غیره است که متفاوت از دوره قبل کرونا است. هم‌چنین نتایج شبیه‌سازی روابط علی- معلولی نشان داد که دو حلقه R1 و R2 در مدل گردشگری شهری اردبیل وجود دارد که تأثیرات کاهشی و افزایشی برهم داشته و روندی میانجی و واسطه‌ای بر روی عناصر اولیه و ثانویه را نیز نمایان می‌سازد.

کلیدواژه‌ها