بررسی تأثیر مؤلفه‌های میراث فرهنگی ناملموس با تکیه‌بر هنرهای نمایشی بر گسترش گردشگری خلاق، مطالعه موردی: شهر تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

گروه هنرهای نمایشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

سیاست‌گذاران شهری برای بهره‌گیری از مزایای گردشگری، به‌ویژه گردشگری خلاق، بر ابزارهای نوینی مانند میراث فرهنگی ناملموس تأکید کرده‌اند که با تقویت هویت شهری، به تمایز مقاصد گردشگری کمک می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مؤلفه‌های میراث فرهنگی ناملموس بر توسعه گردشگری خلاق در شهر تهران انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی بود. داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی (با جامعه آماری گردشگران ورودی به تهران و حجم نمونه ۳۸۴ نفر) جمع‌آوری شد. پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) تأیید گردید و روایی آن نیز در دو سطح صوری (نظر خبرگان) و واگرا (شاخص AVE) سنجیده شد. تحلیل داده‌ها با مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار لیزرل نشان داد که مؤلفه‌های میراث ناملموس شامل اصالت ضریب 31/0، ارزش (38/0)، جذابیت (48/0) و کیفیت (45/0) تأثیر مثبت و معناداری بر گسترش گردشگری خلاق دارند. نتایج بیانگر آن است که مدیریت هدفمند میراث ناملموس تهران، مبتنی بر هویت مکانی، نه‌تنها به برندسازی مقاصد گردشگری می‌انجامد، بلکه از طریق ایجاد مزیت رقابتی، امکان تمایز این شهر از سایر مقاصد را فراهم می‌کند. این پژوهش بر ضرورت توجه سیاست‌گذاران به میراث ناملموس به‌عنوان ابزاری کارآمد در توسعه پایدار گردشگری شهری تأکید دارد.  

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. حیدری چیانه، رحیم؛ روستایی، شهریور و فیضی زنگیر، سلمان. (1400). بررسی تأثیر جاذبه‌های ناملموس بر توسعه گردشگری شهرهای اسلامی (نمونه مورد کلان‌شهر تبریز). فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 11(43)، 471-485. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.22286462.1400.11.3.26.8
  2. علیزاده سولا، رضا؛ میکائیلی کیوی، سیامک و طاهر، احمد. (1400). اولویت‌بندی محرک‌های مؤثر بر توسعه گردشگری میراث ناملموس استان اردبیل از دیدگاه راهنمایان گردشگری. نخبگان علوم و مهندسی، 6(2)، 1-9. https://elitesjournal.ir/fa/page.php?rid=555
  3. فرهادی یونکی، مجید؛ جهانیان، منوچهر؛ پورطاهری، مهدی و افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین. (1401). ارائه الگوی گردشگری تجربه محور در جاذبه‌های فرهنگی خلاق مطالعه موردی: شهر تهران. نشریه گردشگری شهری، 9(2)، 13-26. https://doi.org/10.22059/jut.2022.339631.1018
  4. گلرخ، شمین و مطهریان، محسن. (1398). پذیرش گردشگری خلاق در تجربه شهروندان و گردشگران شهرهای پشتیبان گردشگری؛ نمونه موردی شهر یاسوج. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 24(4)، 83-92.
  5. https://doi.org/10.22059/jfaup.2019.270831.672173
  6. مصاحبی­پور فرد، مریم؛ خادم الحسینی، احمد؛ صابری، حمید و مختاری ملک‌آبادی، رضا. (1400). شاخص سازی گردشگری خلاق شهری با رویکرد ایرانی اسلامی (موردمطالعه شهر اصفهان). گردشگری و توسعه،10(4)، 1-17. https://doi.org/10.22034/jtd.2021.208757.1883
  7. میرتقیان، سیدمحمد؛ خراسانی، محمدامین و خلج، بهاره. (1401). تحلیل توزیع فضایی میراث فرهنگی ناملموس در راستای حفاظت و توسعه میراث در ایران، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، 12(4)، 37-19. https://doi.org/10.30488/gps.2022.283576.3397
  8. Alizadeh Sola, R., Mikaeili Kivi, S., & Taher, A. (2023). Prioritizing the drivers affecting the development of intangible heritage tourism in Ardabil province from the perspective of tourist guides. Elites in Science and Engineering, 6(2), 1-9. [In Persian]
  9. Armitawati, I. (2024). The Role of Creative Communities in Supporting Development of Urban Heritage Tourism Kota Tua Jakarta. International Journal of Science and Society, 6(3).22-41. https://dx.doi.org/10.54783/ijsoc.v6i3.1261
  10. Buchari, R. A., Abdillah, A., Widianingsih, I., & Nurasa, H. (2024). Creativity development of tourism villages in Bandung Regency, Indonesia: co-creating sustainability and urban resilience. Scientific Reports, 14(1), 30-44. https://doi.org/10.3390/su151310201
  11. Chang, B., Ding, X., Xi, J., Zhang, R., & Lv, X. (2023). Spatial-temporal distribution pattern and tourism utilization potential of intangible cultural heritage resources in the yellow river basin. Sustainability, 15(3), 65-82.. https://doi.org/10.3390/su15032611
  12. Chen, L., Ng, E., Huang, S. C., & Fang, W. T. (2017). A self-evaluation system of quality planning for tourist attractions in Taiwan: An integrated AHP-Delphi approach from career professionals. Sustainability, 9(10), 17--32. https://doi.org/10.3390/su9101751
  13. Farhadi Uonaki, M., jahanian, M., pourtaheri, M. & Eftekhari, A. R. (2022). Providing an experience-oriented tourism model in creative cultural attractions Case study: Tehran city. Journal of urban tourism, 9(2), 13-26. doi: 10.22059/jut.2022.339631.1018[In Persian]
  14. Ginting, N., & Wahid, J. (2022). Exploring identity's aspect of continuity of urban heritage tourism. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 202, 234-241. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.227
  15. Heydari Chineh, R., Rostaei, S., & Feizi, S. (2021). Investigating the Impact of Intangible Attractions on Development of Tourism in Islamic Cities (Case Study of Tabriz Metropolis). Geography (Regional Planning), 11(43), 471-485. [In Persian]
  16. Islam, N., & Sadhukhan, S. (2024). Progress in creative tourism research: a review for the period 2002–2023. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 29(4), 377-398. https://doi.org/10.1080/10941665.2024.2333489
  17. Kim, S. S., Choe, J. Y. J., & Petrick, J. F. (2018). The effect of celebrity on brand awareness, perceived quality, brand image, brand loyalty, and destination attachment to a literary festival. Journal of destination marketing & management, 9(3), 320-329. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2018.03.006
  18. King, B., Richards, G., & Yeung, E. (2024). City neighbourhood branding and new urban tourism. Current Issues in Tourism, 27(10), 1649-1665. https://doi.org/10.1080/13683500.2023.2214719
  19. Lee, J., & Lee, H. (2023). Deriving strategic priority of policies for creative tourism industry in Korea using AHP. Procedia computer science, 55(3), 479-484. https://doi.org/10.1016/j.procs.2015.07.018
  20. Li, P. Q., & Kovacs, J. F. (2024). Creative tourism and visitor motivation. International Journal of Tourism Research, 26(1), 1-15. https://doi.org/10.1002/jtr.2601
  21. Li, S., Li, S., Fong, L. H. N., & Li, Y. (2025). When intangible cultural heritage meets modernization–Can Chinese opera with modernized elements attract young festival-goers?. Tourism Management, 107(3).33-56. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2024.105036
  22. Lonardi, S., & Unterpertinger, Y. (2022). The relevance of intangible cultural heritage and traditional languages for the tourism experience: The case of Ladin in South Tyrol. Sustainability, 14(5), 10-24. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2024.105036
  23. Maráková, V., & Medveďová, M. (2023). Applicaton of innovations in tourism destinations. In Forum Scientiae Oeconomia,4(1),33-43. https://ojs.wsb.edu.pl/index.php/fso/article/view/232
  24. Meduri, T., Campolo, D., & Lorè, I. (2016). The unesco intangible heritage as input for the development of rural areas: A theoretical model for the valorization of the mediterranean diet. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 223, 647-654. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.05.377
  25. Michel, B. (2021). Art, creativity, and tourism in creative quarters: trajectory and tensions of the cultural scene of the M50 art district in Shanghai. Cybergeo: European Journal of Geography.1(3),20-43. https://doi.org/10.4000/cybergeo.37685
  26. Mirtaghian Rudsari, S. M., Khorasani, M. & Khalaj, B. (2023). Analysis of the Spatial Distribution of Intangible Cultural Heritage in Order to Preserve and Develop Heritage in Iran. Geographical Planning of Space, 12(4), 19-37. doi: 10.30488/gps.2022.283576.3397[In Persian]
  27. Mkono, M. (2013). African and Western tourists: Object authenticity quest?. Annals of Tourism Research, 41(1), 195-214. https://doi.org/10.1016/j.annals.2013.01.002
  28. Mosahebi Pourfard, M., Khadem Al-Hosseini, A., Saberi, H., & Mokhtari Malekabadi, R. (2023). Indexing Creative Urban Tourism with an Iranian-Islamic Approach (Case Study of Isfahan City). Tourism and Development, 10(4), 1-17. https://doi.org/10.22034/jtd.2021.208757.1883[In Persian]
  29. Motaharian, M. (2019). Acceptance for Creative Tourism by citizens and tourists in Tourism- Supporting Cities; the case of Yasouj. Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning, 24(4), 83-92. doi: 10.22059/jfaup.2019.270831.672173. [In Persian]
  30. Mura, P. (2022). Perceptions of authenticity in a Malaysian homestay–A narrative analysis. Tourism Management, 51, 225-233. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.05.023
  31. Necissa, Y. (2022). Cultural heritage as a resource: Its role in the sustainability of urban developments. The case of Tlemcen, Algeria. Procedia Engineering, 21, 874-882. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2022.11.2089
  32. Othman, R. N. R., Hamzah, A., & Abdullah, J. (2023). A conceptual foundation and methodological framework for developing urban indicator of heritage city. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 85(2), 474-483. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2023.08.376
  33. Qiu, Q., Zuo, Y., & Zhang, M. (2022). Intangible cultural heritage in tourism: Research review and investigation of future agenda. Land, 11(1), 176-194.. https://doi.org/10.3390/land11010139
  34. Reitsamer, B. F., Brunner-Sperdin, A., & Stokburger-Sauer, N. E. (2016). Destination attractiveness and destination attachment: The mediating role of tourists' attitude. Tourism Management Perspectives, 19, 93-101. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2016.05.003
  35. Shepherd, R. J. (2023). Why Heidegger did not travel: Existential angst, authenticity, and tourist experiences. Annals of Tourism Research, 52, 60-71. https://doi.org/10.1016/j.annals.2023.02.018
  36. Tan, S. K., Kung, S. F., & Luh, D. B. (2023). A model of ‘creative experience’in creative tourism. Annals of tourism research, 41(3), 153-174. https://doi.org/10.1016/j.annals.2023.12.002
  37.  Yi, X., Fu, X., Yu, L., & Jiang, L. (2018). Authenticity and loyalty at heritage sites: The moderation effect of postmodern authenticity. Tourism Management, 67, 411-424. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.01.013
  38. Yuan, C., Gan, L., & Zhuo, H. (2022). Coupling mechanisms and development patterns of revitalizing intangible cultural heritage by integrating cultural tourism: The case of Hunan Province, China. Sustainability, 14(12), 30-41. https://doi.org/10.3390/su14126994
نشریه گردشگری شهری
دوره 12، شماره 2
مرداد 1404
صفحه 1-19

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار