تحلیل ادراک گردشگران داخلی از منظر چند حسی شهر یزد با تأکید بر حواس پنج‌گانه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار، گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 گروه جغرافیای انسانی و برنامه‌ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22059/jut.2025.392115.1273

چکیده

منظر چندحسی در گردشگری، یکی از مؤلفه‌های کلیدی تجربه گردشگران است که فراتر از جنبه‌های بصری، تعامل حسی با محیط را شامل می‌شود. شهر یزد با ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی منحصربه‌فرد، بستری مناسب برای بررسی این منظر فراهم کرده است. این پژوهش باهدف تحلیل تجربه گردشگران یزد بر اساس ابعاد پنج‌گانه حسی و ارزیابی تأثیر آن‌ها بر ادراک کلی از منظر شهر انجام شد. مطالعه حاضر، کاربردی و از نوع توصیفی-تحلیلی است که به‌صورت کمی و با روش پیمایشی اجرا شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه محقق‌ساخته‌ای بود که روایی صوری آن توسط کارشناسان تأیید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (۰/۹۴) احراز شد. جامعه آماری شامل ۱۴۰ گردشگر داخلی بود که در بازه ۱ فروردین تا ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ از یزد بازدید داشتند و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها با نرم‌افزار PLS-SEM تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از میان متغیرهای حسی، بینایی تنها متغیری است که با منظر حسی شهر رابطه معناداری ندارد (t=0.144, β=-0.009) و فرضیه مربوط به آن رد شد. در مقابل، چهار متغیر دیگر (شنوایی، چشایی، لامسه و بویایی) دارای رابطه مثبت و معنادار با «منظر حسی یزد» بودند. بیشترین تأثیر مربوط به لامسه (t=7.201, β=0/360) و سپس شنوایی (t=6.107, β=0.328) و چشایی (t=5.936, β=0.286) است، درحالی‌که تأثیر بویایی (t=3.807, β=0.194) ضعیف‌تر ولی معنا‌دار است. ضرایب بار عاملی شاخص‌ها بالاتر از 0.4 و میانگین واریانس استخراجی (AVE) برای همه متغیرها بالاتر از 0.5 بود که نشان‌دهنده همبستگی قوی سازه‌ها و شاخص‌هاست. مقادیر آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز بالاتر از 0.7 بود. درنهایت، مقدار GOF محاسبه‌شده (0/673) بیانگر برازش قوی کلی مدل است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار