بررسی تأثیرات گردشگری شهری بر توسعة پایدار شهر با تأکید بر ادراک ساکنان (مطالعة موردی: شهر بانه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و مخاطرات محیطی، دانشگاه تهران

چکیده

کشورها،به‌خصوصدرکشوهایروبهتوسعه، نقشفعالومؤثریایفامی‌کند. شهرهاجاذبه‌های گردشگریفراوانیدارندوهموارهگردشگرانزیادیرابهسویخودجذبمی‌کنند.بنابراین،توسعةگردشگریشهریپایدارومدیریتخردمندانةآن،نیازمندبرنامه‌ریزیاست. شهرهایمرزیبااستفادهازمزیتنسبیخود بهکانون‌های جدیدجذبگردشگرورونقاقتصادمحلیتبدیل شده‌اند. شهر بانه، طییکدهة اخیر،باتوجهبه بازارچه‌هایمرزی فراوانش،مقصدبسیاریازگردشگرانبودهاست. روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی است و داده‌ها با استفاده مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایشی گردآوری شده و در نرم‌افزار Spss تجزیه و تحلیل شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار‌های توصیفی و استنباطی (Tتک‌نمونه‌ای، آزمون فریدمن و...) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، نقش گردشگری شهری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در توسعة شهر بانه معنادار است. ایجاد اشتغال و درآمد در زمینة اقتصادی، افزایش سطح آگاهی شهروندان و استاندارد‌های زندگی در زمینة اجتماعی، بهبود الگوی معماری شهر و مقاوم شدن خانه‌ها و بهبود فضای سبز در زمینة زیست‌محیطی از آثار مثبت گردشگری در شهر بانه‌اند. از آثار منفی گردشگری شهری در شهر بانه نیز می‌توان به افزایش قیمت زمین و مسکن، و هزینة اجاره‌بها در زمینة اقتصادی؛ ازدحام و شلوغی، و افزایش ناهنجاری‌ها در زمینة اجتماعی؛ و گسترش کالبدی فضایی شهر و آلودگی صوتی و زیست‌محیطی اشاره کرد.
 

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. بیاتی خطیبی، مریم؛ شهابی، هیمن؛ قادری‌زاده، هانا (1389). «ژئوتوریسم، رویکردی نو در بهره‌گیری از جاذبه‌های ژئومورفولوژیکی (مطالعة موردی غار کرفتو در استان کردستان)»، مجلة علمی‌ـ پژوهشی فضایجغرافیایی، س 10، ش 29، ص27ـ50.
    2. تقدیسی زنجانی؛ دانشور؛ سیمین، عنبران، فاطمه (1386). «گردشگری روستایی، تصویر حقیقی و مجازی و یا الگو در برنامه‌ریزی روستایی»، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، ش 8، ص 79ـ192.
    3. تقوایی، مسعود؛ اکبری، محمود (1388).مقدمه‌ای بربرنامه‌ریزیومدیریتگردشگریشهری، اصفهان: انتشارات پیام علوی.
    4. حاجی‌نژاد، علی؛ پورطاهری، مهدی؛ احمدی، علی (1388). تأثیرات گردشگری تجاری بر توسعة کالبدی‌ـ فضایی.
    5. دیناری، احمد (1384). گردشگری شهری در جهان و ایران، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
    6. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بانه.
    7. صرافی، مظفر (1385). «توسعة پایدار و مسئولیت برنامه‌ریزان شهری»، مجلة معماری و شهر‌سازی، ش 35.
    8. ضرغام بروجنی، حمید (1389). برنامه‌ریزیتوسعةجهانگردی،رویکردیهم‌پیوندوپایدار، تهران: مهکامه.
    9. عاشوری، سمیه (1391). «تجزیه و تحلیل پیامدهای زیست‌محیطی توسعة گردشگری در شهرستان باستانی ماسال»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی رشت، استاد راهنما، دکتر عیسی‌پور رمضان.
    10. فخراحمد، سیدمهدی؛ پورجعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علی‌اکبر (1387). «برنامه‌ریزی توسعة درون شهری فروش‌ها و ضرورت‌ها»،نشریة هویتشهر، س 2، ش2، ص 57ـ68.
    11. کاظمی، مهدی (1386). مدیریتگردشگری، تهران: سمت.
    12. لاندبرگ، دانلد؛ کریشنا مورتی؛ ام و استاونکا (1383). اقتصادگردشگری، ترجمة محمدرضا فرزین، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
    13. مثنوی، محمدرضا (1381). «توسعة پایدار و پارادایم‌های جدید توسعة شهری: شهر فشرده و شهر گسترده»، مجلة محیطشناسی، ش 31، ص 89ـ104.
    14. مفیدی شمیرانی، سیدمجید؛ افتخاری مقدم، علی (1388). «توسعة پایدار شهری، دیدگاه‌ها و اصول اجرایی آن در کشورهای در حال توسعه»، فصل‌نامة بین‌المللی ساختشهر، س 6، ش 12، ص 15ـ25.
    15. ملک‌نیا، محبوبه (1389). «نقش محور‌های فرهنگی و تاریخی منطقة 12 در توسعة گردشگری شهر تهران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.
    16. «مناطق شهری مطالعة موردی شهر بانه»، پژوهش‌های جغرافیایانسانی، ش 70،– ص 91ـ109.
    17. نجفی، یدالله (1369). جغرافیای کردستان، تهران: امیرکبیر.
    18. نیروهای مسلح سازمان جغرافیایی (1994). فرهنگ جغرافیایی بانه، منتشر‌شده از سوی جغرافیای نیروهای مسلح.
    19. Balaguer, J. and Cantavella-Jordá, M. ,2002, Tourism as a Long-runeconomic Growth, Applied Economics, 34(7): 877-884
    20. Butler, R. W, (2001): Ecotourism-Has it Achieved Maturity or Has the Bubble Burst, Keynote Adress, Pacific Rim Tourism, Rotorua, Zealand.
    21. Colantonio, A., Potter, R. B. ,2006, Urban Tourism and development in the socialist state. London: ashgate.
    22. Dritsakis, N. ,2004, Tourism as a Long-run Economic Growth Factor,An Empirical Factor the Spanish Case, Applied Economics, 34(7): 877-884
    23. Gay Wow, Chuck ,2002, Tourism in a comprehensive perspective, translated by Mohammad Ali Parsaeian and Seyed Mohammad Arabi, Tehran, Office of Cultural Research, Second Edition.
    24. Gee, C. Y. ,1994, Residents Attitudes Towards Tourism: a longitudinal study:Spey Valley Scotland Tourism Management, 15(4), 247-258.
    25. Hansen, M. ,2002, Environmental Regulations of Transnational Corporations: Needs and Prospects. In P. Utting (ed.), People, Power and the Environment, (pp 32-41). New York: Un Researcher Institute for Social Development.
    26. Harssel, V, 1994, Tourism an Exploration. London: Printic.
    27. Landbrg, Donald, krishnamurti, et al ,1383,.aqtsad Tourism, translated by Mohammad Reza Farzin, Tehran: the commercial publishing company.
    28. Lea, J,1998, Tourism and Development In The Third Word. London: Routledge.
    29. Mc Intryre, George.,1993, Sustainable Tourism Development :Guide for Local Planners. Madrid: World Tourism Organization (WTO).
    30. Page, S,.1995, Urban tourism, London: Routledge.
    31. Popescu, R., Razvan, I., and Corbos , A. ,2010, The role of urban tourism in thestrategically development of Brasov area, Theoretical and empirical researches in urban management, 7(16):69- 85
    32. Roca, E. & Villares, M. ,2008, Public Perceptions for Evaluating Beach Quality in Urban and Semi-NaturalEnvironments, Ocean & Coastal Management: 314-329
    33. Shahabian, P. ,2004, Health and Sustainable Urban Development. Shahrsaz Journal, 3, 36-40.
    34. Tosum, C,.2001, Challenge of Sustainable Tourism Development in the Developing World,Tourism Management, 22, 289-303.
    35. Wecd, 1987, Sustainability,Carrying capacity.
    36. WTO. ,1995,. Concepts, Definition and Classifications for Tourism Statistics. Madrid: World Tourism Organiza