رتبه‌بندی زیرساخت‌های گردشگری شهری با استفاده از تکنیک کوپراس مطالعه موردی: استان زنجان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشگاه شهید باهنر کرمان- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- بخش جغرافیا و برنامه ریزی شهری

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجو

چکیده

گردشگری موتور محرک توسعه اقتصادی به شمار می‌آید. این صنعت نامرئی گسترده‌ترین صنعت خدماتی دنیا در عرصه-های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌باشد. در واقع گردشگری پدیده قرن است و در برگیرنده جریانی از سرمایه، انسان، فرهنگ و سرزمین که در فضاهای جغرافیایی آثار مختلفی بر جای می‌نهد. یکی از راهبردهایی که امروزه به منظور رشد و توسعه شهرها به آن توجه می‌شود، گردشگری است. محیط‌های شهری، در سراسر جهان برای سالیان متمادی بیشترین جاذبه‌ را برای همه اهداف گردشگری داشته‌اند. هدف تحقیق حاضر، رتبه‌بندی شهرستان‌های استان زنجان از نظر دسترسی به زیر‌ساخت‌های موجود گردشگری است. با توجه به هدف تحقیق و موضوع مورد مطالعه، سوال پژوهش به صورت ذیل تبیین شده است: آیا وضعیت شهرستان‌های استان زنجان از نظر زیرساخت‌های موجود گردشگری یکسان است؟ روش‌شناسی پژوهش، توصیفی – تحلیلی بر مبنای شیوه اسنادی می‌باشد که در این مسیر از تکنیک کوپراس استفاده شده است. نتایج کلی تحقیق نشان می‌دهد در استان زنجان، شهرستان‌های زنجان به ترتیب با ارزش نهایی (0.061)، خرمدره (0.155)، از نظر زیرساخت‌های گردشگری وضعیت مطلوب و مساعدی جهت گردشگری دارند. شهرستان‌های ایجرود با ارزش نهایی(0.417) و خدابنده (0.326) از حداقل زیرساخت‌های لازم برای گردشگری برخوردار هستند و بقیه شهرستان‌های استان از نظر رتبه‌بندی وضعیت بینابین دارند.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    1. امانپور، سعید، محمدی، اصغر و مریم ناصر، 1392، رتبه‌بندی شهرستان‌های استان خوزستان از لحاظ شاخص‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS، فصلنامة علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شمارة 2، صص 201- 221.
    2. بیات، روح‌الله، فضلی، صفر و مهسا مرندی، 1392، بررسی عوامل مؤثر بر تصویر برند مقصد گردشگری و تأثیر آن بر رفتار گردشگران داخلی (مطالعة موردی: شهر قزوین)، دوفصلنامة مطالعات گردشگری، دورة دوم، شمارۀ 3، صص 122- 138.
    3. پاپلی یزدی، محمدحسین و مهدی سقایی، 1385، گردشگری، ماهیت و مفاهیم، انتشارات سمت، تهران.
    4. تارنمای وزارت کشور، 1394، ادارة کل تقسیمات کشوری.
    5. تقوایی، مسعود و معافی، فؤاد و راضیه رحیمی، 1392، سطح‌بندی شهرستان‌های استان گیلان از لحاظ امکانات و جاذبه‌های گردشگری جهت تعیین قطب‌های گردشگری، فصلنامة علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شمارة 2، صص 223- 238.
    6. حیدری، تقی، رشیدی، ابراهیم، حصاری، اصغر و سیمین تولایی، 1392، ارزیابی قابلیت‌های گردشگری شهر زنجان و راهبردهای تقویت جذب گردشگر، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شمارۀ 21، صص 29- 57.
    7. راودراد، اعظم و علی حاجی‌محمدی، 1389، تفاوت شناخت حاصل از گردشگری واقعی و گردشگری مجازی بر پایۀ نظریۀ روایت، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی دورۀ سوم، شمارۀ 2، صص 61- 81.
    8. شماعی، علی و جعفر موسی‌وند، 1390، سطح‌بندی شهرستان‌های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال سوم، شمارۀ 10، صص 23- 40.
    9. ضرابی، اصغر و علیزاده اصل، جبار و عیسی بهاری، 1392، تحلیلی بر زیرساخت‌های گردشگری در مقصد اکوتوریستی بندر ارومیه با استفاده از روش swot، نشریة علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال هجدهم، شمارة 48، صص 177- 210.
    10. ضیایی محمود، امین بیدختی، علی‌اکبر و فاطمه قربانی، 1392، ارزیابی ظرفیت جامعة محلی برای توسعة پایدار گردشگری، فصلنامة مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شمارۀ 24، صص 59- 88.
    11. فرجی سبکبار، حسنعلی، رضوانی، محمدرضا، بهنام مرشدی، حسن و حسین روستا، 1393، سطح‌بندی فضایی محورهای گردشگری استان فارس برمبنای خدمات و تسهیلات گردشگری، مجلة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة چهل‌‌وششم، شمارة 3، صص 561- 586.
    12. قنبری، ابوالفضل، شجاعی‌وند، بهمن و بهرام زینلی، 1393، رتبه‌بندی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی براساس زیرساخت‌های گردشگری شهری با روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شمارة 12، صص 89- 112.
    13. محمودی‌میمند، محمد، فارسیجانی، حسن و سارا طاهری موسوی، 1392، ارائة الگوی ترکیبی عوامل مؤثر بر توسعه و پذیرش گردشگری مجازی در ایران، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، سال دوازدهم، شماره 13، صص 123- 143.
    14. مرکز آمار ایران، 1390، سالنامة آماری استان زنجان، تهران.
    15. موسوی، میرنجف، ویسیان، محمد، محمدی حمید، سمیه و مهناز اکبری، 1394، بررسی و اولویت‌بندی توان‌ها و زیرساخت‌های توسعة گردشگری با روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان کردستان(، نشریۀ گردشگری شهری، دورة دوم، شمارۀ 1، صص 17- 31.
    16. موسوی‌وند، جعفر و فرزانه ساسان‌پور، 1390، ارزیابی نقش زیرساخت‌های شهری جهت تعیین قطب گردشگری با استفاده از مدل‌های AHP و TOPSIS (مطالعة موردی: استان مازندران)، فصلنامة فضای گردشگری، سال اول، شمارة 1، صص 65- 82.
    17. یعقوب‌زاده، رحیم، 1393، گونه‌‌شناسی گردشگری، ارائة چارچوبی برای تقسیم‌بندی انواع گردشگری، انتشارات جامعه‌‌شناسان، تهران.
    18. یوسفی امیرعباس، مختاری ملک‌آبادی، رضا و احمد خادم‌الحسینی، 1391،‌ بررسی تطبیقی شاخص‌های توسعة گردشگری الکترونیک در شهر اصفهان، مجلة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال بیست‌وسوم و شماره 2، صص 133- 150.

    19-Aurelija Burinskienė and Vida Pipirienė, 2014, The comparison of trade enterprises, Contemporary Issues in siness, Management and Education 2013, Procedia - Social and Behavioral Sciences 110, PP. 267–275.
    20-Pitchipoo. P.a, Vincent D.S.b,Rajini, N.c Rajakarunakaran S., 2014, 12th GLOBAL CONGRESS ON MANUFACTURING AND MANAGEMENT, GCMM COPRAS2014. Decision Model to Optimize Blind Spot in Heavy Vehicles: A Comparative Perspective, Procedia Engineering 97 (2014), 1049 – 1059.
    21-www.unwto.org/en