موانع و چالش‌های تحقق مدیریت یکپارچه گردشگری در کلان شهر مشهد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی

2 مرکز پژوهش های شورای شهر

چکیده

در یک مقصد گردشگری، ذینفعان و ذینفوذان مختلف با وابستگی‌های متقابل وجود دارند که گاهاً با یکدیگر همکاری نمی‌کنند و اغلب دیدگاه‌هایشان در مورد توسعه بسیار متفاوت است. البته، این تفاوت نگاه‌ها، در برخی مواقع که بستر نقد سیاست ها را بدنبال داشته باشد زمینه توسعه مقصد گردشگری را فراهم می نماید. اما، در اغلب موارد موانع و چالشهایی را برای آن بوجود می اورد. از اینرو، نقش مدیریت مقصد گردشگری در راستای همکاری بین سازمان‌های متولی گردشگری برای ایجاد بسترهای لازم به‌منظور توسعه پایدار گردشگری برجسته می‏گردد. لذا پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی چالش‌ها و واکاوی موانع تحقق مدیریت یکپارچه گردشگری مشهد این موضوع را از منظر همکاری سازمانی مورد مداقه قرار دهد. در این مطالعه از روش‌شناسی کیفی و برای جمع‌آوری داده‌ها از تکنیک مصاحبه‌ عمیق نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جامعه هدف، کلیه مدیران و کارشناسان ارشد سازمان‌های متولی گردشگری شهر مشهد در سال 1394 هستند که از بین آنها 15 نفر در پژوهش مشارکت داشتند. نتایج حاکی است عمده‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عدم همکاری بین سازمان‌های متولی گردشگری در شهر مشهد عدم مدیریت یکپارچه در گردشگری، ضعف نگرش سیستمی، ضعف ساختار حقوقی، ضعف نظام برنامه‌ریزی، و ضعف نظام سیاست‌گذاری است که چالش‌هایی از جمله عدم شفافیت در وظایف قانونی دستگاهی، برخورد سلیقه‌ای، کمبود منابع، فقدان نیروی انسانی متخصص، همکاری غیر رسمی و مقطعی، ضعف تقسیم کار، ضعف در توزیع و تخصیص بهینه منابع و عدم توانمندی مدیران را به دنبال داشته است.

کلیدواژه‌ها


  1. اسکیدمور، ویلیام، 1372، تفکر نظری در جامعه‌شناسی، ترجمة علی محمد حاضری، احمد رجب‌زاده، سعید معیدفر، محمد مقدس و علی هاشمی گیلانی، چاپ اول، انتشارات سفیر، تهران.
  2. حسن‌پور، محمود، 1392، نگاهی به جایگاه صنعت گردشگری در ساختار اداری ایران و مقایسه آن با برخی از کشورهای پیشرو، مجله نامه اتاق بازرگانی، سال هشتادوپنجم، شمارة 80، صص 53-57.
  3. دانایی‌فرد، حسن و سیدحسین کاظمی، 1390، پژوهش‌های تفسیری در سازمان: استراتژی‌های پدیدارشناسی و پدیدارانگاری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه امام صادق، تهران.
  4. زارعی، بهروز و عظیم زارعی، 1386، پارادیم‌های تئوریک تبیین‌کننده شکل‌گیری ارتباطات بین سازمانی، مجله پارادیم‌های تئوریک تبیین‌کننده شکل‌گیری ارتباطات بین سازمانی، مجله دانش مدیریت، دورة بیستم، شمارة 78، صص 45-62.
  5. صابری‌فر، رستم و هادی شیدائی، 1392، آشکارسازی موانع فراروی مدیریت شهری در راستای دستیابی به پایداری شهری (مورد مطالعه: کلانشهر مشهد)، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران، انجمن محیط‌زیست کومش، دانشگاه صنعت هوایی، http://www.civilica.com/Paper-GUPSD01-GUPSD01_0479.html.
  6. صمدیان، ابوالفضل، حسینی، سیدحسن، و میرگانه نگینه رئوف، آوا، 1388، نقش آموزش بر توسعه زیرساخت‌ها در صنعت توریسم ایران، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شمارة 4، صص 106-118.
  7. قاسمی، محمد، 1389، چند پارچگی مدیریت سازمان‌های مرتبط با گردشگری مذهبی-فرهنگی کلان‌شهر مشهد، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، 29 و 30 اردیبهشت‌ماه 1389، مشهد.
  8. کلمن، جیمز، 1378، بنیادهاینظریهاجتماعی، ترجمة منوچهر صبوری کاشانی، چاپ سوم، نشر نی، تهران.
  9. مافی، عزت‌الله و مهدی سقایی، 1388، کاربرد مدل MS-SWOTدر تحلیل مدیریت گردشگری، مطالعه موردی کلان‌شهر مشهد، مجله جغرافیا و توسعه، دورة هفتم، شمارة 14، صص 27-50.
  10. معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهرداری مشهد، 1394، آمارنامة 1393 شهر مشهد، چاپ اول، ناشر: معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهرداری مشهد با نظارت مدیریت آمار، تحلیل و ارزیابی، مشهد.
  11. مؤمنی، محمد، صرافی، مظفر و محمد قاسمی‌خوزانی، 1387، ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلان‌شهر مشهد، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دورة ششم، شمارة 11، صص 13-38.
  12. یحیی تبار، فاطمه، طاهری، عصمت‌السادات و بهرام آقاجانی، 1392، ارائه مدلی از همکاری‌های بین سازمانی میان سازمان‌های مرتبط با صنعت گردشگری در استان مازندران، همایش ملی دانشگاه کارآفرین؛ صنعت دانش‌محور، 25 و 26 اردیبهشت 1390، دانشگاه مازندران.
  • Alipour, H., Vaziri, R. K. & Ligay, E., 2011, Governance as catalyst tosustainable tourism development: evidence from north Cyprus, Journal of Sustainable Development, Vol. 4, No. 5, PP. 32-49.
  • Beritelli, P., 2011, Cooperation among prominentactors in a tourist destination, Annals of Tourism Research, Vol. 38, No. 2, PP. 607–629.
  • Beritelli, P., 2011, Tourist destination governance through local elites: Looking beyond the stakeholder level, Kumulative Habilitationsschrift, University of St. Gallen, Institute for Systemic Management and Public Governance. St. Gallen. PP. 3-43.
  • Blau, J. R. & Alba, R. D., 1982, Empowering nets of participation, Administrative Science Quarterly, Vol. 27, No. 3, PP. 363-379.
  • Jamal, T. B. & Getz, D., 1995, Collaboration theory and community tourism planning, Annals of Tourism Research, Vol. 22, No. 1, PP. 186-204.
  • Lee, Y. & Cavusgil, S. T., 2006, Enhancing alliance performance: The effects of contractual-based versus relational-based governance, Journal of Business Research, Vol. 59, No. 8, PP. 896-905.
  •  Nordin, S. & Svensson, B., 2007, Innovative destination governance, Entrepreneurship and Innovation, Vol. 8, No. 1, PP. 53-66.
  • Padurean, L., 2010, Implementing destination governance, Working paper at the Best EN Think Tank X, Networking for Sustainable Tourism. PP. 193-201, Retrived from http://www.besteducationnetwork.org/ttx/pdf/padurean.pdf
  • Pastras, P., 2012, The governance of tourism development in Athens: A strategic-relational approach, Ph.D thesis, University of Birmingham, Birmingham.
  • Pfeffer, J. & Salancik, G. R., 2003, The external control of organizations: A resource dependence perspective, 1st edition, Stanford Business Books, New Yourk.
  • Selin, S. & Beason, K., 1991, Interorganizational relations in tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 18, No. 4, PP. 639-652.
  • STEVIC, I. & BREDA, Z., 2014, Tourism destination governance: The case of UNESCO World Heritage Site of Oporto city, Revista Turismo & Desenvolvimento University of Aveiro, Vol. 2, No. 21-22, PP.189-199.
  • WTO, W. T. O., 2007, A practical guide to tourism destination management: World tourism organization, 1st edition, World Tourism Organization, Madrid, Spain.