ارزیابی استراتژیک مناطق نمونۀ گردشگری براساس روش تأیید چندگانه مبتنی بر سیستم رأی‌گیری؛ (مطالعۀ موردی: مناطق گردشگری استان سمنان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، مدیریت بازاریابی، دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهراء

2 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، سیاستگذاری بازرگانی پردیس فارابی، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه مدیریت تولید دانشکدۀ مدیریت و صنایع، دانشگاه شاهرود

چکیده

امروزه گردشگری، صنعتی روبه­رشد و درآمدزا برای رونق چرخۀ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور محسوب می‌شود. مناطق بسیاری در کشور در صورت بهبود، پتانسیل جذب تعداد بیشتری از گردشگران را دارا هستند که در این میان انتخاب و شناسایی مناطق نمونۀ گردشگری مبتنی­بر مجموعه‌ای از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی به‌عنوان تصمیمی راهبردی محسوب می‌شود. براساس تکنیک تأیید چندگانه، سیستم رأی‌گیری به‌عنوان روشی مبتنی­بر خرد جمعی می‌تواند تصمیم­های واقع‌بینانه‌تری را اتخاذ کند. از مزایای این تکنیک ضمن درنظرگرفتن معیارهای کمی و کیفی، تصمیم‌گیری مبتنی­بر سیستم رأی‌گیری، خرد جمعی و سادگی به‌کارگیری آن است. در این پژوهش، در قالب مطالعۀ موردی بازدۀ نقطۀ گردشگری در استان سمنان به­وسیلۀ کارشناسان مدیریت گردشگری، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و روستاییبررسی و تحلیل شده­اند. براساس نتایج پژوهش، منطقۀ ییلاقی شهمیرزاد، مهدیشهر سمنان، جنگل ابر و روستای ابر شاهرود در این استان به‌عنوان نقاط نمونۀ گردشگری معرفی شده‌اند که با بهبود کاستی‌های موجود در این مناطق، می‌توان گردشگران بیشتری را به این نواحی جذب کرد.

کلیدواژه‌ها


. آقایی، رقیه و دیگران، 1391، رابطۀ بین گروه‌های اکولوژیک گیاهی با عوامل محیطی (مطالعۀ موردی: رویشگاه وزگ در جنوب شرق یاسوج)، مجلۀ بوم‌شناسی کاربردی، دورۀ 1، شمارۀ 2، صص 53- 63.
2. انصاری، مجتبی و دیگران، 1390، مکان‌یابی محوطه‌های گردشگری طبیعی براساس اصول معماری منظر(کاربرد ترکیبی گروه مباحثۀ متمرکزFGD و فرآیند تحلیل سلسله­مراتبی AHP)، نشریۀ مدیریت شهری، دورۀ 10، شمارۀ 29، صص 7- 22.
3. بدری، سیدعلی و ارسطو یاری حصار، 1392، انتخاب مناطق نمونۀ گردشگری با استفاده از روش AHP نمونۀ موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال 24، شمارۀ 4 (پیاپی 95)، صص 15989-16020.
4. جوزی، سیدعلی، مرادی مجد، نسرین و هدی عبدالهی، 1388، ارزیابی توان اکولوژیکی منطقۀ بوالحسن دزفول به‌منظور استقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، پژوهش‌های علوم و فنون دریایی، دورۀ 4، شمارۀ 4، صص 71- 84.
5. رضوانی، علی‌اصغر، 1374، جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ اول، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
6. رضوانی، محمدرضا و ناصر بیات، 1393، تحلیل جایگاه گردشگری روستایی در برنامه‌های کلان توسعۀ کشور (با تأکید بر برنامه‌های پنج‌سالۀ توسعۀ ملی)، مجلۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، سال سوم، شمارۀ 9، صص 11-30.
7. صفایی، محمدجواد،1395، (بررسی نقش اقلیم در برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری) مطالعۀ موردی: شهرستان تربت‌حیدریه، رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، دورۀ 2، شمارۀ 5، صص 1-12.
8. کارگر، بهمن، 1386، توسعه، شهرنشینی و صنعت گردشگری در ایران؛ از مفهوم تا راهکار، چاپ اول، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
9. لطفی، صدیقه، شکیبایی، اصغر و زلیخا خیرخواه، 1391، اولویت­بندی استراتژی‌های توسعۀ گردشگری با استفاده از تکنیک  MCDM، سال 1، شمارۀ 3، صص 73-93.
10. لطفی، حیدر، معماری، مهدی و عارفه باقری، 1393، بررسی و تحلیل توسعۀ گردشگری در استان سمنان (با تأکید بر مجتمع آب‌درمانی آبگرم مهدیشهر)، فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، دورۀ 3، شمارۀ 10، صص 53-72.
11. مجنونیان، هنریک، 1377، راهنمای آماده‌سازی پارک ملی و مناطق حفاظت‌شده برای توریسم، چاپ اول، انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست، تهران.
12. محمودی، بیت‌الله، احمدیان، رضا و امین حق­ستان، 1392، برنامهریزی کلان مناطق نمونۀ گردشگری از طریق گزینش معیارهای مؤثر بر فرایند توسعۀ گردشگری در استان خراسان رضوی، نشریۀ محیط‌زیست طبیعی (مجلۀ منابع طبیعی ایران)، دورۀ 66، شمارۀ 4، صص 423-434.
13. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی­ و گردشگری،rc.majlis.ir/fa/law/show/94002
14. میراج، فرحناز، 1386، اثر جاذبه‌های گردشگری استان سمنان بر پویایی اشتغال، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دورۀ 7، شمارۀ 10، صص 39-58.
15. Andereck, K., and Vogt, C., 2000, The Relationship Between Residents' Attitudes Toward Tourism and Tourism Development Options, Journal of Travel Research, Vol. 39, No. 1, PP. 27-36.
16. Brams, S., 2009, Mathematics and Democracy: Designing Better Voting and Fair-Division Procedures, New York University, New York.
17. Brams, S., and Fishburn, P., 1983, Approval Voting, Birkhauser, Boston.
18. Choua, T.Y., Hsub, C.L., and Chen, M.C., 2008, A Fuzzy Multi-Criteria Decision Model for International Tourist Hotels Location Selection, International Journal of Hospitality Management, Vol. 27, No. 2, PP. 293-301.
19. Dávid, L., 2011, Tourism Ecology: Towards the Responsible, Sustainable Tourism Future, Worldwide Hospitality and Tourism Themes, Vol. 3, No. 3, PP. 210-216.
20. Day, J., Chin, N., Sydnor, S., and Cherkauer, K., 2013, Weather, Climate, and Tourism Performance: A Quantitative Analysis, Tourism Management Perspectives, Vol. 5, PP. 51-56.
21. Deng, J., King, B., and Bauer, T., 2002, Evaluation Natural Attractions for Tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 29, No. 2, PP. 422-438.
22. Farrell, B., and Runyan, D., 1991, Ecology and Tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 18, No. 1, PP. 26-40.
23. Farsari, Y., 2001, GIS-Based Support for Sustainable Tourism Planning and Policy Making, In: Paper presented at the XII International Leisure and Tourism symposium, 3-4 April. Available at: esade.edu/cedit2003/pdfs/farsariyiana.pdf.
24. Fraser, N., and Hauge, J., 1998, Multicriteria Approval: Application of Approval Voting Concepts to Mcdm Problems, Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, Vol. 7, PP. 263–272.
25. Golany, G., 1978, New Town Planning: Principles and Practice, John Wiley and Sons, New York.
26. Grgona, J., 2005, Tourism and Ecology, DAAAM International Vienna, Vienna.
27. Gursoy, D., and Rutherford, D., 2004, Host Attitudes Toward Tourism: an Improved Structural Model, Annals of Tourism Research, Vol. 31, No. 3, PP. 495-516.
28. Jacqueline, M., David, J., and Richar, M., 2005, Effect of Climate Change on International Tourism, Climate Research Clime Res, Vol. 29, PP. 245-254.
29. Kachniewska M., 2015, Tourism development as a determinant of quality of life in rural areas, Worldwide Hospitality and Tourism Themes, Vol. 7, No. 5, pp. 500-515.
30. Katja, C., Miroslav, R., Barbara, B.H., Doris, O.G., 2014, Building a Model of Researching the Sustainable Entrepreneurship in the Tourism Sector, Vol. 43, PP. 377 -393.
31. Kim, K.H. and Roush, R.W., 1980, Introduction to Mathematical Consensus Theory, Marcel Dekker, New York.
32. Kôvári, I., and Zimányi, K., 2011, Safety and Security in the Age of Global Tourism (the Changing Role and Conception of Safety and Security in Tourism), Agribusiness and Commerce, Vol. 5, No. 3, PP. 59-61.
33. Lakicevic, M., Srdjevic, Z., and Srdjevic, B., 2014, Decision Making in Urban Forestry by Using Approval Voting and Multicriteria Approval Method (Case Study: Zvezdarska Forest, Belgrade, Serbia), Urban Forestry and Urban Greening, Vol. 13, No. 1, PP. 114-120.
34. Latinopoulos, D., and Kechagia, K., 2015, A GIS-based Multi-Criteria Evaluation for Wind Farm Site Selection, Renewable Energy, Vol. 78, PP. 550-560.
35. Lea, J., 2002, Tourism and Development in the Third Word, Routledge, London.
36. Lee, T., 2013, Influence Analysis of Community Resident Support for Sustainable Tourism Development, Tourism Management, Vol. 34, PP. 37-46.
37. Liu, J., Liao, X., and Yang, J.b., 2015, A Group Decision-Making Approach Based on Evidential Reasoning for Multiple Criteria Sorting Problem with Uncertainty, European Journal of Operational Research, Vol. 246, No. 3, PP. 858–873.
38. Mansfield, Y., and Pizam, A., 2006, Tourism, Security and Safety: from Theory to Practice, Butterworth-Heinemann, Burlington.
39. Medlik, S., 2003, Dictionary of Travel, Tourism and Hospitality, Routledge, Butterworth-Heinemann.
40. Mill, R., and Morrison, A., 2009, The Tourism System, Kendall Hunt Publishing, Dubuque.
41. Nepal, M., and Nepal, A., 2012, Impact of Biodiversity on International Tourism: A Cross Country Analysis, The Economic Journal of Nepal, Vol. 35, PP. 23-34.
42. Orams, M., 2002, Feeding wildlife as a Tourism Attraction: a Review of Issues and Impacts, Tourism Management, Vol. 23, PP. 281–293.
43. Othman, J., 2011, Scenic Beauty Preferences of Cameron Highlands Malaysia: Local Versus Foreign Tourists, International Journal of Business and Social Science, Vol. 2, No. 6, PP. 248-253.
44. Polednikova, E. and Třída, S., 2014, Comparing Regions´ Ranking by MCDM Methods: The Case of Visegrad Countries, WSEAS Transactions on Business and Economics, Vol. 11, No. 1, PP. 496-507.
45. Rockel, M., and Kealy, M., 1991, The Value of Non-Consumptive Wildlife Recreation in the United States, Journal of Land Economics, Vol. 67, No. 4, PP. 422–434.
46. Sharpley, R., 2002, Rural Tourism and the Challenge of Tourism Diversification: the Case of Cyprus, Journal of Tourism Management, Vol. 23, No. 3, PP. 233–244.
47. Toth, G., and David, L., 2010, Tourism and Accessibility: An integrated Approach, Applied Geography, Vol. 30, No. 4, PP. 666-677.
48. Tyler, D., and Dangerfield, J., 1999, Ecosystem Tourism, a Resource Based Philosophy for Ecotourism, Journal of Sustainable Tourism, Vol. 7, No. 2, PP. 146-158.
49. Vickermann, S., 1988, Stimulating Tourism and Economic Growth by Featuring New Wildlife Recreation Opportunities, Transactions of the 53rd American wildlife and natural resources conference, PP. 414–423.
50. Zhang, X., Xu, Z., and Wang, H., 2015, Heterogeneous Multiple Criteria Group Decision Making with Incomplete Weight Information: A Deviation Modeling Approach, Information Fusion, Vol. 25, PP. 49–62.