تأثیر تصویر ذهنی ساکنان از محل سکونت خود بر میزان حمایت آنان از گردشگری (مطالعه موردی: شهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکترا و مدرس دانشگاه

چکیده

تصویر ذهنی (مثبت یا منفی) که ساکنان یک منطقه از محل سکونت خود دارند بر میزان حمایت آن‌ها از گردشگری در آن منطقه تأثیر بسزایی داشته و می‌تواند بر توسعه گردشگری نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. بنابراین در این مطالعه بهبررسی میزانحمایتساکنانازتوسعهگردشگری و تبیین عوامل مؤثر بر سطح حمایت (تصویر ذهنی) پرداخته شده است. تحقیقحاضرازنظرهدف، کاربردیوازنظرشیوه گردآوریاطلاعات،تحقیقیتوصیفی تحلیلیاست. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از رویکرد معادلات ساختاری، روش حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شده است. ابزاراصلیگردآوری اطلاعات نیز پرسشنامهمی‌باشد. بدین منظور تعداد 384 پرسشنامه بهروش نمونه‌گیری طبقه‌ای ساده، در سه‌ماهه دوم سال 1395 (تیرماه الی شهریورماه) بین جامعهآماری تحقیق که شامل سهگروهخانوارهایساکنمعمولی،فعالانبخشتجاری-خدماتیومسئولینبخشعمومیبوده، توزیع گردیده است. نتایجتحقیقنشانمی‌دهد ارتباط مثبت و معناداری بین تصویر ذهنی ساکنان از شهر تبریز و حمایت آنان از توسعه گردشگری وجود دارد. بالاترین میزان حمایت از توسعه گردشگری به ترتیب مربوط به ساکنان شاغل در بخش تجاری و خدماتی (ضریب مسیر 376/0)، ساکنان شاغل در بخش عمومی (ضریب مسیر 227/0) و درنهایت خانوارهای ساکن معمولی (ضریب مسیر 212/0) می‌باشد. حمایتاندکساکناناز توسعهگردشگری می‌تواند ناشی ازنگرانی‌های آن‌هانسبتبه اثراتوپیامدهاینامطلوبتوسعهگردشگرییا عدم بهره‌مندی از منافع حاصل از گردشگری در جامعه میزبان باشد. بنابراین علی‌رغم اینکه هر سه گروه از توسعه گردشگری حمایت می‌کنند، میزان این حمایت اندک بوده و مسئولان امر باید سیاست‌گذاری‌های مناسبی جهت افزایش حمایت جامعه میزبان ترتیب دهند.

کلیدواژه‌ها


1)      تقدیسی، احمد، تقوایی، مسعود و پیری، سیامک (1391) تحلیلی به نگرش جامعه میزبان نسبت به اثرات اجتماعی و فرهنگی شهرستان دالاهو، فصلنامه برنامه­ریزی فضایی، تابستان 1391، سال 2، شماره اول، صص 121-140.
2)      علیقلی­زاده فیروزجایی، ناصر، قدمی، مصطفی و رمضان زاد لسبوئی، مهدی (1388) نگرش و گرایش جامعه میزبان به توسعه گردشگری در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان گلیجان، شهرستان تنکابن)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، بهار 1388، شماره 71، صص 35-48.
3)      علیقلی­زاده فیروزجایی، ناصر و رمضان­زادلسبوئی، مهدی (1393) سنجش نگرش و گرایش جامعه میزبان در توسعه گردشگری در نواحی روستایی مناطق بیابانی و کویری (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان خور و بیابانک)، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، زمستان 1393، سال 5، شماره 18، صص 37-53.
4)      علیقلی­زاده فیروزجایی، ناصر، قدمی، مصطفی و رمضان زاد لسبوئی، مهدی (1389) نگرش و گرایش جامعه میزبان به توسعه گردشگری در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان گلیجان، شهرستان تنکابن)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، بهار 1389، شماره 71، صص 35-48.
5)      فراهانی، حسین و منوچهری، سوران (1394) شناسایی موانع و مشکلات توسعه گردشگری در نواحی روستایی هدف گردشگری غرب شهرستان مریوان، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، بهار 1394، سال 4، شماره 1، صص 161-172.
6)      محسنین، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم (1393) معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم­افزار smart-PLS، چاپ اول، تهران: انتشارات کتاب مهربان.
7)      مقدسین، مریم و فلسفی­نژاد، محمدرضا (1391) کاربرد مدل­های معادلات ساختاری در برآورد اعتبار و روایی آزمون­های روان­شناختی و بررسی اعتبار و روایی و پایایی سازه پرسشنامه تشخیصی ADHD بزرگسالان (CAARS-S:SV)، فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، زمستان 1391، شماره 10، سال 3، صص 104-137.
8)      سایت میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی، 1395 (http://www.eachto.ir).
 
9)     Andriotis, Konstantinos. & Vaughan, Roger. (2003) Urban Residents’ Attitudes Toward Tourism Development: the Case of Crete, Journal of Travel Research, Vol. 42, No. 2, pp. 172–185
10)  Assante, Lisa Marie., Wen, Hsing Ivan. & Lottig, Kimberly. (2014) An Empirical Assessment of Residents’ Attitudes for Sustainable Tourism Development: A Case Study of O‘Ahu, Hawai‘I, Journal of Sustainability and Green Business, Vol. 19, pp. 1-27.
11)  Ayob, Norazirah. and Kichin, Sherrymina. (2016) Residents’ Perception as Key Input to Destination Image Formation for Rural Tourism, International Journal of Service Management and Sustainability, Vol. 1, No. 1, pp. 48-57.  
12)  Beerli, Asunciòn. & Martin, Josefa. (2004) Factors Influencing Destination Image, Annals of Tourism Research, Vol. 31, No. 3, pp. 657–681.
13)  Diez Pisonero, Roberto. (2013) Brand City and Geo Marketing: How to Promote A Destination in the Global Tourist Competition, International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 3, No. 14, pp. 103-113.
14)  Fernanez, José Antonio Folgado., Oliveria Duarte, Paulo Alexandre. & Hernandz, José Manuel. (2015) Assessing the Differentiated Contribution of City Resources to City Brand Image, Tourism and Management Studies, Vol. 11, No. 1, pp. 77-83.
15)  Haenlein, Michael. & Kaplan, Andreas. (2004) A Beginner’s Guide to Partial Least Squares Analysis, Understanding Statistics, Vol. 3, No. 4, pp. 283–297.
16)  Jaafar, Mastura., Ismail, Safura. & Rasoolimanesh, Mostafa. (2015) Perceived Social Effects of Tourism Development: A Case Study of Kinabalu National Park, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, Vol. 10, No. 2, pp. 5- 20.
17)  Kim, Kyungmi. (2002) The Effects of Tourism Impacts upon Quality of Life of Residents in the Community, Dissertation Submitted to The Faculty of The Virginia Polytechnic Instituted and State. University in Partial Fulfillment of The Requirements for There Degree of Doctor of Philosophy.
18)  Ko, Dong Wan. & Stewart, William (2002) A Structural Equation Model of Residents’ Attitudes for Tourism Development, Tourism Management, Vol. 23, pp. 521-530.
19)  Lepp, Andrew. (2007) Residents’ Attitudes towards Tourism in Bigodi Village, Uganda, Tourism Management, Vol. 28, pp. 876-885.
20)  Prayag, Girish., Hosany, Sameer., Nunkoo, Robin. & Alders, Taila. (2013) London Residents’ Support for the 2012 Olympic Games: the Mediating Effect of Overall Attitude, Tourism Management, Vol. 36, pp. 629-640.
21)  Qu, Hailin., Kim, Lisa. & Im, Holly Hyunjung. (2011) A Model of Destination Branding: Integrating the Concepts of The Branding and Destination Image, Tourism Management, Vol. 32, pp. 465-476.
22)  Rajesh, Raj. (2013) Impact of Tourist Perceptions, Destination Image and Tourist Satisfaction on Destination Loyalty: A Conceptual Model. Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, Vol. 11, No. 3, pp. 67-78.
23)  Ramkissoon, Haywantee., and Nunkoo, Robin. (2011) City Image and Perceived Tourism Impact: Evidence from Port Louis, Mauritius, International Journal of Hospitality and Tourism Administration, Vol. 12, No. 2, pp. 123-143.
24)  Schofield, Peter. (2011) City Resident Attitudes to Proposed Tourism Development and Its Impacts on the Community, International Journal of Tourism Research, Vol. 13, pp. 218–233.
25)  Segota, Tina., Mihalic, Tanja. & Kuscir, Kir Kuščer. (2016) the Impact of Residents' Informed Ness and Involvement on Their Perceptions of Tourism Impacts: the Case of Bled, Journal of Destination Marketing & Management, No. 2, PP. 1-11.
26)  Sinnoor, Ganapati. & Agadi, Ramesh. (2015) Residents‟ Perceptions of A Tourist Destination: an Empirical Study of Hyderabad Karnataka Region, African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, Vol. 4, No. 2 , pp. 1-22.
27)  Stylidis, Dimitrios., Biran, Avital., Sit, Jason., & Szivas, Edith. (2014) Residents' Support for Tourism Development: The Role of Residents' Place Image and Perceived Tourism Impacts, Tourism Management, Vol. 45, No. 1, pp. 260-274.
28)  Stylidis, Dimitrios., Sit, Jason. & Biran, Avital. (2016) an Exploratory Study of Residents’ Perception of Place Image: the Case of Kavala, Journal of Travel Research, Vol. 55, No. 5, pp. 660-674.
29)  Zadel, Zrinka., Ivancic, Ivana. & Cevapovic, Ines. (2014) Residents’ Attitudes towards Tourism Potential of Small Rural City of Pozega, Tourism and Hospitality Industry, Congress Proceedings Trends in Tourism and Hospitality Industry, pp. 174-188.