سنجش نگرش گردشگران سالمند به شهر مشهد از نظر شاخص های شهر دوستدار سالمند

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 هیات علمی گروه گردشگری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 کارشناس ارشد اکوتوریسم، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

الگوی جمعیت جهانی روندی رو به رشد به‌ سوی سالمندی دارد و این منجر به یک پدیده جهانی در قرن 21 شده است. روند پیری به صورت موازی با روند امروز شهرنشینی پیش می‌رود. یکی از فعالیت‌های مناسب برای افراد مسن به‌منظور ارتقا ابعاد جسمانی و روحی خود، گردشگری است. گردشگری موجب تحرک این افراد شده و آن‌ها را وادار می‌سازد از انزوا و خانه‌نشینی خارج شوند. گردشگری شهری یکی از کارکردهای اصلی از شهرها می‌باشد و در صورتی که بتواند تقاضا و خواسته‌های گردشگران سالمند را فراهم آورند و شهری دوستدار سالمند را ایجاد کند رضایتمندی آنان را از مقصد گردشگری موجب می‌شود. این پژوهش در پی آن است که اثرگذاری مؤلفه‌های شهر دوستدار سالمند بر میزان رضایت و وفاداری گردشگران سالمند شهر مشهد بر مبنای مدل اروپایی بررسی کند. تعداد 183 پرسشنامه پاسخ داده شده توسط گردشگران سالمند این مقصد مورد بررسی قرار گرفت؛ و داده‌ها بر اساس مدل مفهومی پیشنهادی بر مبنای مدل اروپایی و با استفاده از نرم‌افزار spss جهت سنجش وجود رابطه از آزمون اسپیرمن و تحلیل مسیر رگرسیون مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان از وجود رابطه مثبت میان فاکتورهای تصویر مقصد، انتظارات، کیفیت مقصد و ارزش درک شده در میزان رضایتمندی و وفاداری به مقصد می‌باشد. رابطه‌ای که با افزایش میزان هریک از چهار عامل نامبرده و دو شاخص رضایتمندی و در پی آن وفاداری افزایش می‌یابند. در ادامه تحلیل مسیر، اثرگذارترین عامل بر وفاداری به این مقصد به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تصویر مقصد می‌باشد؛ و علاوه بر آن رضایتمندی به‌صورت مستقیم و کیفیت درک شده به‌صورت غیرمستقیم در ایجاد وفاداری گردشگران سالمند به این مقصد مذهبی و فرهنگی مؤثر بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


1)      حافظی، احمد؛ حافظی، اکرم؛ اسماعیلی، حسین (1395) ارائه مدل ملی پیشنهادی شاخص رضایت مشتری، همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، خرداد 1395، تهران، صص. 23-1
2)      رحیم نیا، فریبرز و باقری، صدیقه (1392) ارائه مدلی به‌منظور بررسی تأثیر کیفیت خدمات، ارزش درک شده و تصویر شرکت بر وفاداری مشتری با در نظر گرفتن نقش میانجی رضایت مشتری و نقش تعدیل­گر هزینه جابجایی، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، شهریور 1392، قم، صص. 601-589.
3)      رحیم نیا، فریبرز؛ هرندی، عطا اله؛ فاطمی، سیده زهرا (1391) تأثیر کیفیت رابطه با مشتری بر کیفیت ادراک‌شده و وفاداری مشتریان موردمطالعه: هتل‌های پنج ستاره کلان‌شهر مشهد، پژوهش‌های مدیریت عمومی، پاییز 1391، سال 5، شماره 17، صص.101-83.
4)      زرقانی، سید هادی؛ خوارزمی، امید علی؛ جوهری، لیلا (1394) ارزیابی شاخص‌های فضایی کالبدی شهر مشهد در راستای تبدیل شدن به شهر دوستدار سالمند، جغرافیا و آمایش شهری، تابستان 1394، سال5، شماره 15، صص.177-196.
5)      شهرداری مشهد معاونت برنامه‌ریزی و توسعه (1394) خلاصه پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص آمار زائران و مسافران مشهد مقدس.
6)      شیرخدایی، میثم؛ علیزاده ثانی، محسن؛ آملی دیوا، فهیمه (1395) بررسی تأثیر تصویر مقصد بر رضایت و مقاصد رفتاری در گردشگری سلامت (موردمطالعه: آبگرم معدنی لاویج)، مجله‌ برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، تابستان1395، سال5، شماره 17، صص.145-128.
7)      صدقی، عباس؛ سیدجوادین، سید رضا؛ مطلبی، داود؛ حسینی، سید جابر؛ یزدانی، حمیدرضا (1388) بررسی مقایسه‌ای مدل‌های شاخص رضایت مشتری و ارائه مدلی برای سنجش رضایت مؤدیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور، نشریه مدیریت بازرگانی، بهار و تابستان 1388، دوره1، شماره2، صص.118-101.
8)      عابدی، حسین و قلیچ خانی، محمدحسن (1395) تأثیر بازاریابی تجربی، تصویر مقصد و تصویر شرکت بر رضایتمندی مشتریان هتل‌ها (مطالعه موردی: هتل‌های چهار و پنج ستاره پارسیان تهران)، مدیریت بازرگانی، بهار 1395، دورة 8، شمارة 1، صص. 183-204.
9)      غفاری، محمد؛ رضایی دولت‌آبادی، حسین؛ دهقانی اناری، فرشید (1393) تحلیل عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری موردمطالعه : گردشگران خارجی سفرکرده به شهر اصفهان، نشریه مدیریت فرهنگ‌ سازمانی، پاییز 1393، دورة12، شماره3، صص.568-551.
10)   ملکی، آناهیتا و دارابی، ماهان (1387) روش‌های مختلف اندازه‌گیری رضایت مشتری، ماهنامه مهندسی خودرو و صنایع وابسته، آذر و دی 1387، سال1، شماره3، صص.32-27.
11)   نعمتی، داریوش و آقابخشی، حبیب (1392) تهران شهر دوستدار سالمند، گام‌های آغازین تحقق نخستین پایتخت سالمندی جهان (به مناسبت سال سالمندی)، فصلنامه پژوهش اجتماعی، بهار 1392، سال6، شماره18، صص.44-15.
12) Askariazad, mohammadhossein. & Babakhani, nazila. (2015( An application of European customer satisfaction index (ECSI) in business to business (B2B) context, Journal of Business & Industrial Marketing, Vol.30, No.1, pp.1– 35.
13) Ball, Dwayne. & Coelho, Pedro Simões. & Machás, Alexandra. (2004) The role of communication and trust in explaining customer loyalty: An extension to the ECSI model, European Journal of Marketing, Vol.38, No.9, pp.1272 – 1293.
14) Buffel, Tine. & McGarry, Paul. & Phillipson, Chris. & De Donder, Liesbeth. & Dury, Sarah. De Witte, Nico. & Smetcoren, An-Sofie. & Verté, Dominique. (2014) Developing Age-Friendly Cities: Case Studies from Brussels and Manchester and Implications for Policy and Practice, Developing Age-Friendly Cities, Vol.26, No.1-2, pp.52-72.
15) Buffel, Tine. Phillipson, Chris, & scharf,Thomas. (2012) Ageing in urban environments: Developing ‘age-friendly’ cities, Critical Social Policy, Vol 32, No 4, pp. 597–617.
16) Camacho, María-Ángeles Revilla, Silva, Francisco-José Cossío, Florencio, & Beatriz Palacios. (2017) Corporate Responsibility under the ECSI model: An application in thehotel sector, European Research on Management and Business Economics, Vol 23, No.1, pp. 23–32.
17) Chen, Chung-Hao. (2009) Development of a Model to Measure Customer Satisfaction with International Tourist Hotels in Taiwan, Texas Tech University.
18) Chia, Christina Geng-Qing, & Qu, Hailin. (2008) Examining the structural relationships of destination image, tourist satisfaction and destination loyalty: An integrated approach,Tourism Management, Vol 29, No.4, pp. 624–636.
19) Chitty, Bill. & Ward, Steven. & Chua, Christina. (2007) An application of the ECSI modelas a predictor of satisfaction and loyalty for backpacker hostels, Marketing Intelligence & Planning, Vol 25, No.6, pp. 563-580.
20) Chiu, Weisheng & Philip, Shiheng- Zeng. & Cheng, Shao-tung. (2016) The influence of destination image and tourist satisfaction on tourist loyalty: a case study of Chinese tourists in Korea. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, Vol.10, No.2, pp. 1-24.
21) Dann, Graham M.S. (2002). Senior Tourism and Quality of Life, Journal of Hospitality & Leisure Marketing, Vol 9, No.1/2, pp. 5-19.
22) Dellamora, Michelle. (2014) How Age Friendly is This City? Strategies for Assessing Age-Friendliness, Electronic Thesis and Dissertation Repository, The University of Western Ontario.
23) Faullant, Rita. & Matzler, Kurt. & Fuller, Johann. (2008) The impact of satisfaction and image on loyalty: the case ofalpine ski resorts, Managing Service Quality, Vol. 18, No.2, pp.163-178.
24) Ghanian, Mansour. & Ghoochani, Omid.M. & Crotts, John.C. (2014) An application of European Performance Satisfaction Index towards rural tourism: The case of western irantourism, Management Perspectives, Vol 11, pp. 77–82.
25) Lai, Fujun. & Griffin, Mitch. & Babin, Barry.J. (2009) How quality, value, image, and satisfaction create loyalty at a Chinese telecom, Journal of Business Research, Vol.62, No.10, pp.980–986.
26) Lobato, lucio herna´ ndez. & magdalena, maria. & radilla, solis. & tena, miguel angel moliner. & garci´a,  javier sa´ nchez. (2006) Tourism Destination Image, Satisfaction and Loyalty: A Study in Ixtapa-Zihuatanejo, Mexico, Tourism Geographies, Vol.8, No.4, pp.343–358.
27) Munhurrun, P. & Ramseook, Seebaluck, V.N, & Naidoo, P. (2015) Examining the structural relationships of destination image, perceived value, tourist satisfaction and loyalty: case of Mauritius, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol.175, pp. 252–259.
28) O’Loughlin, Christina. & Coenders, Germà. (2002) Application of the European Customer Satisfaction Index to Postal Services, Structural Equation Models versus Partial Least Squares, pp.1-28.
29) Omelan, Aneta. & podstawskia, Robert. & Raczkowski, Marek. (2016) Tourist Activity of Senior Citizens (60+) Residing in Urban and Rural Areas, Physical culture and sport studies and research, Vol.72, No.1, pp.51-65.
30) Ruzaa, Jacobo, Kim, Jung In, Leung, Ivan, Kam,Calvin, & Ng, Sandy.(2014) Sustainable, age-friendly cities: An evaluation framework and casestudy application on Palo Alto, California, Sustainable Cities and Society, Vol.14, pp.390- 396.
31) Valle, Patricia Oom do. & Silva, João Albino. & Mendes, Júlio. & Guerreiro, Manuela. (2006) Tourist Satisfaction and Destination Loyalty intention: A Structural and Categorical Analysis, Int. Journal of Business Science and Applied Management, Vol.1, No.1, pp.25-44.
32) World Health Organization (WHO). (2007) Global Age-Friendly Cities: A Guide, Geneva, Switzerland.
33) United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2009) World Population Ageing, New York: United Nations Publication.
34) United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2013) World Population Ageing, New York: United Nations Publication.
35) United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2015) World Population Prospects: The 2015 Revision, Key Findings and Advance Tables.
36) Zamora, Flora. & Vieira, M. (2015) The Lived Experiences of the Oldest-Old usingcommunity Support and Health Services: A Missing Piece in Age-Friendly City Development, Electronic Thesis and Dissertation Repository, The University of Western Ontario.
37) Zsarnoczky, Martin. (2014) Silver tourism, Slovak University of Agriculture in Nitra, pp.556-563.