تبیین راهبردهای توسعه گردشگری پیراشهری جامعه محور،مطالعه موردی منطقه کن ‌- سولقان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران

چکیده

رشد بدون برنامه گردشگری در مناطق پیرا شهری و عدم توجه به خواست و نظرات مردم محلی که درنهایت منجر به تمرکزگرایی برنامه‌ها می‌شود می‌تواند آسیب‌های جدی بر روستاها وارد سازد. این پژوهش باهدف تدوین استراتژی‌های مناسب برای توسعه گردشگری در نواحی پیرا شهری بخش کن در استان تهران انجام‌شده است. پژوهش با روش اکتشافی و با ماهیت کیفی و ازلحاظ نوع تحقیق، کاربردی و توسعه‌ای انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش متصدیان فعالیت‌های گردشگری، مدیران محلی و متولیان جاذبه‌های گردشگری هفت روستا از دهستان سولقان در بخش کن که دارای طیف گسترده‌ای از جاذبه‌های گردشگری هستند، تعیین گردید. با توجه به ماهیت کیفی مطالعه، به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز، گروه‌های کانونیدر سه گروه مردم محلی، مدیران و گردشگران و در قالب گروه‌های 9 الی 12 نفره تشکیل‌شده و در کارگاه‌های جداگانه‌ای که در روستای مرکزی (سولقان) برگزار شد، شرکت کردند. از تحلیل SWOT برای جمع‌آوری داده‌های موردنیاز استفاده شد و استراتژی‌های مرتبط تعیین شد. ماتریس نقاط قوت، فرصت‌ها، ضعف‌ها و تهدیدها ازنظر سه گروه مشارکت‌کننده در تحقیق همسویی بیش‌تر نظرات بین مردم محلی و مدیران و تفاوت در نگرش در بین متولیان گردشگری را نشان می‌دهد. از سوی دیگر تفاوت در نگرش‌ها در خصوص نقاط قوت و ضعف که برگرفته از نیازها و عملکردهای متفاوت است، منجر به ارائه راهبردهای متفاوتی می‌شود.



 

کلیدواژه‌ها


-ابراهیم­زاده، عیسی و آقاسی­زاده، عبدالله (1388)، تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی SWOT، مجله مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال اول، شماره اول، صص 128- 107
2-رکن الدین افتخاری ، عبدالرضا و داوود مهدوی،( 1384)راهکارهای توسعه گردشگری در توسعه روستایی (نقد و تحلیل چهارچوب های نظریه ای) فصلنامه علوم انسانی مدرس ، دوره 6،شماره 2، تابستان .صص40-23.
3- سلیمانی ، خدیجه (1388) بررسی نگرش جامعه میزبان در خصوص توسعه گردشگری روستایی  ، مطالعه نواحی پیراشهری  شهرستان ایذه . پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (خوزستان) . گروه ترویج و آموزش کشاورزی.
4- خانی ، فضیله و مسعود نیک سیرت (1390)  برنامه­ریزی راهبردی طبیعت­گردی در روستاهای نواحی بیابانی (مورد مطالعه؛ روستای خرانق از توابع شهرستان اردکان، استان یزد) در فصلنامه پژوهش های روستایی ، سال اول ، شماره 4. صص 43-55
5- خانی ، فضیله (1390) تحلیل جنسیتی از درک آثار گردشگری روستایی ، مجله توسعه روستایی ، شماره 1 ، دوره 3. صص25-45
6- نوحه­گر، احمد، حسین­زاده، محمدمهدی و پیراسته، اسماء (1388)، ارزیابی قابلیت­های طبیعت­گردی جزیره قشم با بهره گیری از مدل مدیریت استراتژی SWOT، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 15، صص 172- 151
7- علیقلی زاده فیروزجایی ، ناصر (1386) اثرات گردشگری بر نواحی روستایی  . رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه تهران .
8- خیاطی ،م. (1382) توریسم روستایی  و تاثیر آن بر جوامع روستایی (مطالعه موردی تایلند) ماهنامه جهاد ،شماره 257. خرداد و تیر صص 42-30.
   1.Allen,L,Long,P.T,Perdue,R.Rand Kiselbach. S. (1998), The Impact of Tourism development on Residents Perception of Community Life. Journal of Travel Research. 27(1): 16 -21.
2.Besculides, A.; Lee, M.E.; McCormick, P.J. ) 2002(, Residents’ perceptions of the cultural benefits of tourism. Annals of Tourism Research. 29(2): 303-319.
3.Briedenhann & Wickens. (2004), Tourism routs as a tool for the economic development of rural areas- vibrant hope or impossible dream? Tourism Management, 25(1),Pp: 71-79.
4.Byrd ET, Ca´rdenas DA and Greenwood JB (2008) Factors of stakeholder understanding of sustainable tourism. Hospitality and Tourism Research 8(3): 192–204.
5. Dadvar- Khani, Fazileh. (2007), Tourism Development and rural community in Iran, in 6th European Conference of Iranian Studies (ECIS), Vienna, September 18-22.
6. Dadvar-Khani,Fazileh. (2009), Rural Tourism: A comparable case study in North –Western countryside of Tehran, in Iranian-France metropolitan conference, university of Caen, France. Pp 13-21
7. Donald G. Reid, Heather Mair and Wanda George (2004) Community Tourism Planning: A Self-Assessment Instrument, Annals of Tourism Research, Volume 31, Issue 3, July 2004, Pp 623-639
8. Ebrahim Zadehe, Eisah and Aghasi Zadeh,Abdollah. (2009), Analysis of factors affecting the development of tourism in the coastal area of Chabahar , Using Strategic Model of SWOT , in: Journal of Urban and Regional Studies and Research, first year , No 1 .Pp 107-128 .
 9. Elliott, DrSheryl. (2008), Education and Training in Tourism: an Historical View Tourism Policy and Planning, Pp 365-382
 10. English Tourism Council. (2002), working for the Countryside: A strategy for rural tourism in England, English Tourism Council and MEW Research, 'Qualitative Research on Rural Tourism in England'. 2001-2005.
11.Gursoy, D. C.Jurowski and M. Uysal. (2002). Resident attitudes, A Structural modeling approach, Vol, 29(1). Pp 79-105
 
12. Haldar P. (2007), Rural Tourism  Challenges and Opportunities. nternational Marketing Conference on Marketing & Society. pp: 111-129.
 13.Hillary,R. (2001), Editorial ,Corporate Environmental Strategy, Volume 8, Issue 1, 1 April 2001,Pages 1-3.
14. Jurowski and Gursoy. (2004), Distance effect on residents attitudes toward tourism. Annals of Tourism Research, Vol 31(2).pp 296-312
 
15. King ,B.A. Brian and A. Milman. (1993), Social impacts of tourism , Host perceptions. Annals of Tourism Research, Vol. 20.  Pp 650-665
16. Lankford ,V.S. and Howard. (1994), Attitude and Perceptions toward tourism and rural regional development. Journal of travel research. Pp35-43, https://doi.org/10.1177%2F004728759403200306
17. Liu, J. C. and T. Var. (1986), Resident attitudes toward tourism impacts in Hawaii. Annals of Tourism Research,Volume 13, Issue 2, Pp 193-214
18. Mayson, P.and J.Cheyne. (2000), Residents attitudes to proposed tourism development. Annals of Tourism Research, Vol. 27(2). Pp 391-411
 19. Mc cool and martin. (1994), Community attachment and attitudes toward tourism development. Journal of Travel Research, 22(3), 29 - 34.
20. Mc Gehee,G.,N.Anderek and L. Kathleen. (2004), Factors predicting rural residents support of tourism. Journal of Travel Research, Vol.43. issue: 2, Pp 131-140.
21. Milman, A. and A. Pizam. (1988), Social impact of tourism on central Florida. Annals of Tourism Research, Vol. 15(2). Pp 191-204.
22. Murphy, P. E. (1998), Tourism and Sustainable Development. In : Global Tourism. W. F. Theobald. Oxford, Butterworth-Heinmann. .Pp 167-193.
23. Ozkok,F. Erdem, H. and Harman,S. (2007), Tourism Impacts and Resident Support for Tourism Development: A Research on bozcaada, Turkey. International Tourism Biennial. Pp: 231-239.
24. Perdue, R.R. long, T. Patrick and A. Lawrence. (1990), Residence support for Tourism Development. Annals of Tourism Research, Vol. 17, Issue 4, Pp 586-599.
25.J. Pigram J. (1980) Environmental Implications of Tourism Development, Annals of Tourism Research, 7 (1980), pp. 554-583
26. Roknol-dine- Eftekhari , Abdorreza and Davood Mahdavi. (2005), The Strategy of Tourism Development in Rural Development (Review and analysis, theory framework) In: Journal of Modares Human studies, Vol 6 ,No 2 , pp. 23-40.
27. Sharpley, Richard. (2002), Rural tourism and the challenge of diversification: the case of Cyprus, Tourism Management 23(3): 233-244
28. Smith, D. M. Krannich and S. Richard. (1998), Tourism dependence and resident attitudes Annals of Tourism Research, Vol.25, Issue 4,  Pp 783-802.
 
29. Tatoglu, E. Erdal, F. Ozgur, H. Azakil , S. (2004), Resident Perception of the Impact of Tourism in a Turkish Resort Town. Pp: 745-755.
30. Timothy, Dallen J. (2005), Rural tourism business: A North American overview, Aspects of Tourism, In: Rural Tourism and sustainable business, Channel View Publication, England. Pp 41-62.
31. Vanderwerf,J. l. (2008), Creative Destruction and Rural Tourism Planning: The Case of Creemore, Ontario. A thesis presented to the University of Waterloo in the fulfillment of the thesis requirement for the degree of Master of Environmental Studies in Local Economic Development - Tourism Policy and Planning, Waterloo, Ontario, Canada.
32. Yoon, Yooshik, Dogan Gursoy, Joseph S. Chen. (2001), Validating a tourism development theory with structural equation modeling Tourism Management, Volume 22, Issue 4, Pages 363-372.