بررسی جاذبه‌های گردشگری ادیان توحیدی در کلانشهر تهران جهت توسعه صنعت گردشگری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

2 استادیار گردشگری، موسسه غیرانتفاعی حکیم جرجانی گرگان، گرگان، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی گردشگری، موسسه غیرانتفاعی حکیم جرجانی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

امروزه صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از سودآورترین صنایع خدماتی نقش مهمی را در اقتصاد کشورها ایفا می‌کند. کلان‌شهر تهران به‌عنوان یکی از مناطق مستعد گردشگری مذهبی، به دلیل برخورداری از جاذبه‌های مختلف گردشگری ادیان توحیدی توانمندی‌های بالایی برای جذب گردشگران برخورداراست. این پژوهش باهدف بررسی جاذبه‌های گردشگری ادیان توحیدی در کلان‌شهر تهران جهت توسعه صنعت گردشگری صورت گرفت. تحقیق حاضر ازنظر دسته‌بندی تحقیقات بر اساس روش، یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. داده‌های تحقیق از طریق پرسش‌نامه، از 20 نفر از کارشناسان و خبرگان حوزه گردشگری مذهبی که بالای ده سال سابقه خدمت دارند، جمع‌آوری شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون t تک نمونه‌ای با استفاده از نرم‌افزار spss استفاده شد. نتایج نشان داد، اختلاف مشاهده‌شده بین میانگین‌های سؤالات مختلف به‌جز سؤال‌های وضعیت پارکینگ مجموعه‌ها، کمیت و کیفیت وسیله نقلیه برای گردشگران و دسترسی به مکان‌های گردشگری، تجهیزات بین‌شهری ازجمله رستوران، توالت، استراحتگاه، هماهنگی و مشارکت میان سازمان‌های دولتی و خصوصی مرتبط با گردشگران مذهبی، تهیه تابلو و اتیکت در مورد مکان‌ها، کتاب‌های جیبی، بروشور، نقشه و عکس، آموزش نیروهای متخصص در زمینه گردشگری ادیان توحیدی، تهیه فیلم‌های در مورد ادیان توحیدی و آثار باستانی موجود در کلان‌شهر تهران و ارتقاء کمیت و کیفیت آموزشی مردم نسبت به گردشگران از طریق رسانه‌های گروهی در سطح خطای کوچک‌تر از 05/0 معنی‌دار است. همچنین نتایج نشان داد،80 درصد پاسخ‌دهندگان میزان جاذبه‌های گردشگری ادیان توحیدی در کلان‌شهر تهران را متوسط به بالا ارزیابی کردند و 85 درصد آن‌ها نیز توانمندی‌های مذهبی ادیان توحیدی در کلان‌شهر تهران را متوسط و زیاد ارزیابی کردند. با توجه به مطالب ذکرشده و مستندات ارائه شد، می‌توان گفت کلان‌شهر تهران قابلیت تبدیل‌شدن به‌عنوان یک‌قطب بزرگ گردشگری مذهبی ادیان توحیدی را دارا است.

کلیدواژه‌ها


1)      آقاجانی، معصومه و فراهانی فرد، سعید (1394) گردشگری مذهبی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی ایران)، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال 3، شماره 9، صص. 66- 43.
2)      اکبریان رونیزی، سعید رضا و خراسانی، محمدامین (1392) تحلیل تطبیقی نقش گردشگری مذهبی و طبیعت‌گردی در بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره 2، شماره4، صص. 158-143.
3)      پاپلی‌یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1389) گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت
4)      پوراحمد، احمد (1378) دیدگاه‌های توسعه جهانگردی در نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 38-37، ص38-27. 
5)      دانه‌کار، افشین و محمودی، بیت‌الله (1392) گردشگری طبیعت: معیارهای توسعه و طراحی، چاپ اول، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
6)      دهشیری، محمدرضا (1394) ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال 4، شماره 12، صص. 92-72.
7)      سلطان مرادی، محمد (1390) روزنامه ایران، شماره 4930 به تاریخ 11/8/90، ص 14.
8)      صوفیان، پریا (1392) نقش اماکن متبرکه مسیحیت، زرتشت و یهود در جذب گردشگر ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
9)      موسوی، میر نجف و سلطانی، ناصر (1393) تحلیلی بر نقش گردشگری مذهبی در توسعه شهری (مطالعه موردی: امام‌زاده جعفر یزد)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 5، شماره 18، صص. 94-77.
10)   نادعلی‌پور، مریم (1391) آثار و برکات فرهنگی زیارت بقای متبرکه، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی گردشگری دینی و توسعه فرهنگ زیارت، سازمان اوقات و امور خیریه استان گلستان.
11)   نوری، محبوبه و سرابی، محمدحسین (1395) برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگر مذهبی شهر شیراز، نشریه مطالعات نواحی شهری، سال 3، شماره 4، صص 1-22.
12)   وراثی، حمیدرضا و حیدری، رسول (2010) نقش گردشگری اسلامی در همگرایی کشورهای اسلامی، چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
13)   Amin, M. (2013) Religious Tourism in Egypt: A Case Study Analysis,the American University in Cairo, School of Global Affairs and Public Policy. p.38.
14)   Di Giovine, M.A.  (2010) Religious Tourism as Material and Cultural Revitalization in Pietrelcina, Italy.
15)   Kar, J. (2009) Religious Tourism: A Case Study of the GreatestReligious & Tourism Industry of Eastern India: Puri in Orissa, Social science research network.
16)   Momeni, M. & Sarrafi, M. & Ghasemi-Khozani, M. (2008) The Structure and Function of Religious-Cultural Tourism and the Necessity of Integrate Managment in Mashhad Metropolis, Geography and Development Quarterly, Vol.6, No.11, pp.13-38.
17)   Nolan, M. L. & Nolan, S. (1989) Christian Pilgrimage in Modern Western Europe, Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
18)   Omidvar, K. (2008) Effect tourist industry in renovation and improvement activities in historical. Vol.2, No.5, pp.21- 35.
19)   Raj, R. & Morpeth, N. D. (2007) Religious Tourism and PilgrimageManagement, An international Perspective, CABI.
20)   Rubio, Gil, A.  & Javier de, C. (2008) Religious events as special interest tourism, A Spanish experience, Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, Vol. 6, pp. 419-433.
21)   Suleiman, J. & Mohamed, B. (2011) Factors Impact on Religious Tourism Market: The Case of the Palestinian Territories, International Journal of Business and Management, Vol.6, No.7, pp.254-260.