رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر میزان رضایتمندی گردشگری شهری با استفاده از مدل کانو مطالعه موردی: شهر شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استایار شهرسازی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 کارشناسی ارشد شهرسازی پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری، تهران، ایران

چکیده

شهرها به دلیل داشتن جاذبه‌های متنوع و بزرگی از قبیل موزه‌ها، بناهای یادبود، تئاترها، استادیوم‌های ورزشی، پارک‌ها، شهربازی‌ها، مراکز خرید، و مناطقی که واجد معماری تاریخی می‌باشند، همچنین به دلیل پایین بودن هزینه و زمان جابه‌جایی برای دستیابی به مقاصد گردشگری، گردشگران بسیاری را جذب می‌کنند، اما رضایت گردشگر، زمانی به دست می‌آید که فرایندهای مناسب به‌گونه‌ای طراحی شوند که خدمات ارائه‌شده و انتظارات گردشگر را برآورده نمایند. بسیاری از شهرهای ایران ازجمله شیراز شرایط بسیاری در جذب گردشگر دارند که متأسفانه جایگاه مناسب خود را نیافته است. ازاین‌رو یکی از روش‌های سنجش کارایی خدمات و تسهیلات موجود در یک ناحیه، ارزیابی نظر بهره‌برداران و استفاده‌کنندگان از این خدمات است. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی از زیرساخت‌ها و کارکردهای گردشگری شهر شیراز است. روش تحقیق مورداستفاده این پژوهش پیمایشی و توصیفی- تحلیلی است که با بهره‌گیری از مدل کانو داده‌ها از طریق پرسشنامه جانسن- وبرگ طراحی‌شده، و تعداد 384 نفر از گردشگران که در نوروز 1396 به این شهر سفرکرده بودند به روش تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه نزد آن‌ها توزیع و تکمیل شد. نتایج حاصل آزمون کانو نشان داد که ایمنی گردشگران با ضریب 660/0، تمیزی رستوران و تدارک غذا با ضریب 510/0 به ترتیب از مهم‌ترین الزامات اساسی گردشگران بوده، همچنین زیبایی و جذابیت شهر با ضریب رضایت 669/0، معماری و طراحی شهر با ضریب رضایت 591/0، سیستم‌های ارتباطی با ضریب رضایت 588/0 به ترتیب مهم‌ترین الزام عملکردی بوده‌اند، و غذای محلی با ضریب رضایت 986/0 مهم‌ترین الزام انگیزشی گردشگران بوده است

کلیدواژه‌ها


1)    ابراهیم‌پور، حبیب؛ سید نقوی، میرعلی؛ یعقوبی، نور محمد (1389) عوامل مؤثر بر رضایت و وفاداری گردشگران در استان اردبیل (مطالعه موردی منطقه گردشگری سرعین)، فصلنامه مطالعات گردشگری، دوره5، شماره 14، صص. 92-69.
2)    ابراهیم‌زاده، عیسی؛ یاری، منیر؛ یاری، یاسمین (1392) شناسایی و اولویت‌بندی الزامات رضایتمندی گردشگری شهری با استفاده از مدل کانو مطالعه موردی: گردشگران شهر بروجرد، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال3، شماره9، صص.150-127.
3)    اردکانی، سعید؛ میر غفوری، سید حبیب؛ برقی، شاهین (1389) شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های مؤثر بر سطح رضایت گردشگران خارجی در شیراز با استفاده از تکنیک‌های تحلیل عاملی و تصمیم‌گیری چند شاخصه، فصلنامه مطالعات گردشگری، پاییز 1389، دوره5، شماره 13، صص. 23-1.
4)    حاتمی‌نژاد، حسین و شریفی، امیر (1394) بررسی نقش توسعه گردشگری شهری بر توسعه پایدار شهری نمونه موردی: شهر سنندج، نشریه گردشگری شهری، بهار 1394، دوره 2، شماره 1، صص. 74-61.
5)    حاجی نژاد، علی و احمدی، علی (1389) تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر مناطق شهری: مطالعه موردی شهر بانه، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، پاییز و زمستان 1389، دوره 1، شماره 2، صص. 32-7.
6)    حیدرزاده، کامبیز؛ نجفی، کبری؛ حسینی، سید علی (1396) تأثیر کیفیت خدمات گردشگری بر وفاداری به مقصد گردشگری با توجه به نقش میانجی تصویر ذهنی از مقصد گردشگری و رضایت گردشگران، مطالعات گردشگری، زمستان 1396، دوره 12، شماره 40، صص. 153-115.
7)    زارع، الهه (1395) ارزیابی میزان و عوامل مؤثر بر رضایت شهروندان از خدمات شهردار: مطالعه موردی: مناطق ده‌گانه شیراز)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، به راهنمایی غلامرضا ملکشاهی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه مازندران.
8)      زنجیرچی، سید محمود؛ ابراهیم‌زاده پزشکی، رضا؛ عرب، سید محمد (1390) مدل کانو و کاربرد آن در ارزیابی نیازهای دانشجویان، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در دانشگاه تهران، 7 اردیبهشت 1390، دانشگاه تهران، صص. 13-1.
9)    زیاری، کرامت اله؛ جمالی، کیوان؛ صادقی، فرشید (1396) ارائه الگوی توسعه پایدار گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر لاهیجان)، نشریه گردشگری شهری، زمستان 1396، دوره 4، شماره 4، صص. 71-55.
10)  سلطانی، علی؛ دشتی، علی؛ بابایی، احسان؛ قضایی، محمد (1393) ارزیابی کیفیت خدمات گردشگری مذهبی کلان‌شهر مشهد از دیدگاه گردشگران، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، زمستان 1393، دوره 7، شماره 13، صص. 342-333.
11)  سلیمانی، منصور؛ محمدنژاد، علی؛ خدادادی، پروین؛ عطایی، وحید (1394) سنجش رضایتمندی گردشگران از شهر مهاباد با تأکید بر گردشگری خرید، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، بهار 1394، دوره 3، شماره 10، صص. 155-139.
12)  شاهین، آرش و صالح‌زاده، رضا (1390) طبقه‌بندی نیازهای مشتریان و تجزیه‌وتحلیل نیازهای آن‌ها با استفاده از الگوی تلفیقی کانو و قوانین انجمنی، مجله علمی پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، تابستان 1390، دوره 1، شماره 2، صص. 1-16.
13)  شری‌زاده، عادل؛ حیدری، رحیم؛ حسین‌پور، مازیار؛ هریسچیان، مهدی (1397) مقایسه تطبیقی ارزش‌گذاری اقتصادی CVM مقاصد گردشگری شهری (مطالعه موردی: پارک‌های ائل‌گلی و باغلارباغی کلان‌شهر تبریز)، نشریه گردشگری شهری، پاییز 1397، دوره 5، شماره 3، صص. 48-33.
14)  مروتی شریف‌آبادی، علی؛ عزیزی، فاطمه؛ جمشیدی، زینت (1395) تحلیل عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران داخلی با استفاده از مدل دیمتل فازی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، بهار 1395، دوره 11، شماره 33، صص. 104-85.
15)  هادیانی، زهره؛ احدنژاد، محسن؛ کاظمی زاد، شمس اله؛ قنبری، حکیمه (1391) برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری بر اساس تحلیل SWOT(مطالعه موردی: شیراز)، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، پاییز 1391، دوره 23، شماره 3، صص. 132-111.
16) Alegre, Joaquin. & Jaume, Garau. (2010) Tourist Satisfication and Dissatisfaction, Annals of Tourism Research, Vol.37, No.1, pp.52-73.
17) Ashworth, Gregory. & Page, Stephen. (2011) Urban tourism research: Recent progress and current paradoxes, Tourism Management, Vol.32, No.1, pp.1-15.
18) Arasli, Huseyin. & Baradarani, Sarvnaz. (2014) European Tourist Perspective on Destination Satisfaction in Jordan’s industries, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol.109, pp.1416-1425.
19) Boivin, Maryse. & Tanguay Georges. (2019) Analysis of the determinants of urban tourism attractiveness: The case of Québec City and Bordeaux, ournal of Destination Marketing & Management, Vol.11, pp.67-79.
20) Chao, Dingding. & Kanno, Taro. & Furuta, Kazuo. (2013) Experimental Study on Tourist Satisfaction Using Participatory Simulation in a Virtual Environment, Springer Plus, Vol.2, No.1, pp.552-561.
21) Gjorgievski, Mijalce. & Melles Trpkova, Sinolicka. (2012) Movie induced Tourism: A New Tourism Phenomenon, UTMS Journal of Economics Vol.3, No.1, pp.97–104.
22) Mokonyama, Mathetha. & Venter, Christoffel. (2013) Incorporation of Customer Satisfaction in Public Transport Contracts- A Preliminary Analysis. Research in Transportation Economics, Vol.39, Vol.1, pp.58-66.
23) Neal, Janet. & Gursoy, Dogan. (2008) A Multifaceted Analysis of Tourism Satisfaction. Journal of Travel Research, Vol.47, No.1, pp.53-62.
24) Obasola, Kehinde Emmanuel. (2014) Religious Tourism and Sustainable Development: A Study of Eyo Festival in Lagos, Nigeria, International J. Soc. Sci. & Education, Vol.4, No.2, pp. 524- 534.
25) Rajesh, Raj. (2013) Impact of Tourist Perceptions, Destination Image and Tourist Satisfaction on Destination Loyalty: A Conceptual Model, Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, Vol.11, No.3, pp.67-78.
26) Salleh, Munir. & Omar, Khatijah. & yaakop, Azizul Yadi. & Mahmmod, Ahmad Ramli. (2013) Tourist Satisfaction in Malaysia, International Journal of Business and Social Science, Vol.4, No.5, pp.221- 226.
27) Seshu, Chitti. & Shekhar, Raja. (2017) Dimensions of Service Quality in Tourism: Adaption and Validation of a Scale, International Journal of Business and Administration Research Review, Vol.2, No.17, pp.190- 193.
28) Țîțu, Mihail. & Răulea, Andreea. & Țîțu, Stefan. (2016) Measuring Service Quality in Tourism Industry, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol.221, pp.294 – 301.
29) Vetitnev, Alexandr. & Romanova, Galina. & Matushenko, Natalia. & Knetenadze, Ekaterina. (2013) Factors Affecting Domestic Tourists' Destination Satisfaction: The Case of Russia Resorts, World Applied Sciences Journal, Vol.22, No.8, pp. 1162-1173.
30) Wong, Ipkin. (2013) Exploring Customer Equity and the Role of Service Experience in the Casino Service Encounter, International Journal of Hospitality Management, Vol.32, pp.91–101.