ارائه الگوریتمی برای برنامه‌ریزی سفر شخصی گردشگر با در نظرگیری وضعیت ترافیک و پنجره زمانی بازدید مطالعه موردی: شهر شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی عمران، دانشگاه شمال، آمل، ایران

2 استادیار مواد و صنایع، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

3 استادیار مهندسی عمران، ، دانشگاه شمال، آمل، ایران

چکیده

در عصر حاضر، صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های توسعه اقتصادی از اهمیت بالایی در بسیاری از کشورها برخوردار است. از طرف دیگر، با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، با رویکرد گردشگری الکترونیک و گردشگری هوشمند، راه‌اندازی وب‌سایت‌ها و تولید نرم‌افزارهای موبایلی که به گردشگران در برنامه‌ریزی سفر (بر مبنای سلایق و ترجیحات شخصی یا گروهی آن‌ها، مشخصات جاذبه‌های گردشگری و وضعیت ترافیک شبکه معابر در یک مقصد گردشگری) کمک می‌کند، برای توسعه گردشگری و تقویت توان رقابتی مقاصد گردشگری، موردتوجه قرارگرفته است. از دیدگاه پژوهش عملیاتی، چالشِ برنامه‌ریزی سفر شخصی گردشگر، یک مسئله بهینه‌سازی به نام مسئله جهت‌یابی است که با مدل‌سازی و حل آن، برنامه سفر بهینه برای یک مقصد گردشگری شامل توالی بازدید برخی از نقاط جاذبه گردشگری طوری طراحی می‌شود که ضمن رعایت محدودیت‌های گوناگون، امتیاز کسب‌شده بیشینه گردد. این تحقیق با دیدگاهِ پژوهش عملیاتی ازنظر روش، توصیفی – تحلیلی و ازنظر هدف، توسعه‌ای است. در این مقاله یک روش فرا ابتکاری جستجوی محلی تکرارشونده، برای حل مسئله جهت‌یابی با وابستگی زمانی و پنجره‌های زمانی پیشنهادشده است. این الگوریتم حل بر مبنای تعدادی ساختار همسایگی خاص طراحی‌شده برای بهبود موضعی جواب عمل می‌کند که در مرحله جستجوی محلی آن از حرکت‌های درج، جابجایی و تعویض استفاده‌شده است. در این پژوهش، برای در نظرگیری شرایط تراکم و تأخیر ترافیک بر روی زمان سفر شبکه معابر، زمان سفر کمان‌های شبکه به‌صورت متغیر گسسته و تابعی از ساعت روز در نظر گرفته‌شده است. الگوریتم پیشنهادی در زبان برنامه‌نویسی C++ پیاده‌سازی شده و جهت ارزیابی کارایی آن، بر روی یک پایگاه داده واقعی از شهر شیراز (که از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای جمع‌آوری‌شده است)، اجراشده است. بر اساس ارزیابی نتایج مطالعه موردی، کیفیت بالای جواب و زمان حل مناسب، از نقاط قوت روش پیشنهادی این تحقیق محسوب می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


1)  افصح حسینی، فاطمه السادات؛ ذبیحی، حسین؛ جهانشاهلو، لعلا (1398) بررسی زیرساخت‌های گردشگری و رقابت مکانی مقصدهای گردشگری در مناطق خشک (مطالعه موردی: کویر مرنجاب)، نشریه گردشگری شهری، پاییز 1398، دوره 6، شماره 2، صص. 139-125.
2)  رزقی، مریم؛ شهابیان، پویان؛ مدیری، آتوسا؛ احمدیان، رضا (1397) ارزیابی شاخص‌های مؤثر بر ارزش ویژه برند مقصد در شهرهای تاریخی ایران از منظر گردشگران خارجی، نشریه گردشگری شهری، زمستان 1397، دوره 5، شماره 4، صص. 137-152.
3)  زیاری، کرامت­الله؛ اشنویی، امیر؛ مولایی قلیچی، محمد (1393) سنجش رضایت گردشگران از کیفیت خدمات هتلداری با استفاده از شاخص CSM (مطالعه موردی: کلان‌شهر شیراز)، نشریه گردشگری شهری، زمستان 1393، دوره 1، شماره 1، صص. 15-1.
4)  شفیعی، ساناز؛ رجب‌زاده قطری، علی؛ حسن‌زاده، علیرضا؛ جهانیان، سعید (1396) بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه پایدار مقاصد گردشگری به‌منظور توسعه مقاصد گردشگری هوشمند (با استفاده از رویکرد فرا ترکیب)، فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، زمستان 1396، سال 7، شماره 4، شماره پیاپی (27)، صص. 116-95.
5)  کمانداری، محسن و مستوفی‌الممالکی، رضا (1395) بررسی و تحلیل فضای گردشگری شهری به‌منظور ارائه مسیرهای ویژه گردشگری (مورد شناسی: شهر کرمان)، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، بهار 1395، دوره 6، شماره 18، صص. 152-135.
6)  مهرگان، محمدرضا (1384) پژوهش عملیاتی: برنامه‌ریزی خطی و کاربردهای آن، ویرایش سوم، چاپ 22، تهران: نشر کتاب دانشگاهی.
7)     Abbaspour, R. A, & Samadzadegan, F. (2011) Time-dependent personal tour planning and scheduling in metropolises, Expert Systems with Applications, Vol.38, No.10, pp.12439–12452.
8)     Chao, I.-M, & Golden, B, & Wasil, E. A. (1996) The team orienteering problem, European Journal of Operational Research, Vol.88, No. 3, pp.464–474.
9)     Divsalar, A, & Vansteenwegen, P, & Cattrysse, D. (2013) A variable neighborhood search method for the orienteering problem with hotel selection, International Journal of Production Economics, Vol.145, No.1, pp.150–160.
10)  Divsalar, A, & Vansteenwegen, P, & Cattrysse, D. (2013) A variable neighborhood search method for the orienteering problem with hotel selection, International Journal of Production Economics, Vol.145, No.1, pp.150–160.
11)  Divsalar, A, & Vansteenwegen, P, & Sörensen, K, & Cattrysse, D. (2014) A memetic algorithm for the orienteering problem with hotel selection, European Journal of Operational Research, Vol.237, No.1, pp.29–49.
12)  Fomin, F. V. & Lingas, A. (2002) Approximation algorithms for time-dependent orienteering, Information Processing Letters, Vol.83, No.2, pp.57–62.
13)  Garcia, A. & Linaza, M. T. & Arbelaitz, O. & Vansteenwegen, P. (2009) Intelligent Routing System for a Personalised Electronic, the International Conference on Information and communication technologies in tourism 2009, Netherlands, pp.185–197.
14)  Garcia, A. & Vansteenwegen, P. & Arbelaitz, O. & Souffriau, W. & Linaza, M. T. (2013) Integrating public transportation in personalised electronic tourist guides, Computers and Operations Research, Vol.40, No.3, pp.758–774.
15)  Gavalas, D. & Konstantopoulos, C. & Mastakas, K. & Pantziou, G. (2014) A survey on algorithmic approaches for solving tourist trip design problems, Journal of Heuristics, Vol.20, No.3, pp.291–328.
16)  Gavalas, D. & Konstantopoulos, C. & Mastakas, K. & Pantziou, G. & Vathis, N. (2015) Heuristics for the time dependent team orienteering problem : Application to tourist route planning, Computers and Operation Research, Vol.62, pp.36–50.
17)  Golden, B. L. & Levy, L. & Vohra, R. (1987) The Orienteering Problem, Naval Research Logistics, Vol.34, pp.307–318.
18)  Gunawan, A. & Lau, H. C. & Vansteenwegen, P. (2016) Orienteering Problem: A survey of recent variants, solution approaches and applications, European Journal of Operational Research, Vol.255, No.2, pp.315–332.
19)  Javaheri, H. (2011) Optimal tourism route in historical urban areas - a case study of Tehran's down town, Iran, South asian journal of tourism and heritage, Vol.4, No.1, pp.34-43.
20)  Li, J. (2011) Model and Algorithm for Time-Dependent Team Orienteering Problem. the International Conference on Advanced Research on Computer Education, Simulation and Modeling, Communications in Computer and Information Science (CESM 2011), China, Vol.175, pp.1–7.
21)  Li, J. & Wu, Q. & Li, X. & Zhu, D. (2010) Study on the Time-dependent Orienteering Problem. the 2010 International Conference on E-Product E-Service and E-Entertainment (ICEEE’2010), China, pp.1–4.
22)  Peng, G. & Dewil, R. & Verbeeck, C. & Gunawan, A. & Xing, L. & Vansteenwegen, P. (2019) Agile earth observation satellite scheduling : An orienteering problem with time-dependent profits and travel times, Computers and Operations Research, Vol.111, pp.84–98.
23)  Tsiligirides, T. (1984) Heuristic methods applied to orienteering, The Journal of the Operational Research Society, Vol.35, No.9, pp.797–809.
24)  Vansteenwegen, P. & Souffriau, W. & Oudheusden, D. Van. (2011) The orienteering problem: A survey. European Journal of Operational Research, Vol.209, No.1, pp.1–10.
25)  Verbeeck, C. & Aghezzaf, E.-H. & Vansteenwegen, P. (2014a).Solving the stochastic time-dependent orienteering problem with time windows, European Journal of Operational Research, Vol.255, No.3, pp.699–718.
26)  Verbeeck, C. & Sörensen, K. & Aghezzaf, E.-H. & Vansteenwegen, P. (2014b) A fast solution method for the time-dependent orienteering problem, European Journal of Operational Research, Vol.236, No.2, pp.419–432.
27)  Verbeeck, C. & Vansteenwegen, P. & Aghezzaf, E. H. (2017) The time-dependent orienteering problem with time windows: a fast ant colony system, Annals of Operations Research, Vol.254, pp.481–505.
28)  Yu, A. V. F. & Jewpanya, P. & Ting, C. & Redi, A. A. N. P. (2017) Two-level Particle Swarm Optimization for the Multi-Modal Team Orienteering Problem with time windows, Applied Soft Computing Journal, Vol.61, pp.1022–1040.
29)  Zenkar, B. & Ludwig, B. (2009) ROSE: Assisting Pedestrians to Find Preferred Events and Comfortable Public Transport Connections. the 6th international conference on mobile technology, application & systems (Mobility’09), France, No.16, pp.1–5.