بازاریابی قابلیت‌های فرهنگی ـ تاریخی، گردشگری شهری مطالعه موردی: استان گیلان

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استادیار مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

در دنیای کنونی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که در جوامع مختلف در جریان است، گردشگری است و پیامدهای آن اثرات مستقیم و غیرمستقیم به ارکان جامعه ازجمله اقتصاد، فرهنگ، سیاست، هنر دارد. در این میان استان گیلان نتوانسته آن‌گونه که باید به نرخ مناسبی از ورود و خروج گردشگران دست یابد. این نقصان و مشکل را می‌توان در فعالیت‌های نامناسب بازاریابی در سطح استان و شهرستان‌های محدوده موردمطالعه بیان کرد. درواقع،به‌واسطهروش‌هایبازاریابی،می‌توانگردشگرانبالقوهراجذبمقاصدموردنظرکرد.ازاین‌رو پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل بازاریابی قابلیت‌های فرهنگی-تاریخی، گردشگری گیلان صورت پذیرفته است. روش پژوهش حاضر به‌صورت کیفی و با بهره‌گیری ازنظریه داده بنیاد و بر اساس گام‌های پیشنهادی گلیزر و استراوس به اجرا درآمده است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران ارشد سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان و نیز خبرگان رشته‌های مدیریت بازرگانی و گردشگری و مدیران ارشد سازمان‌های شهرداری، استانداری و فرمانداری است که در این میان 15 نفر از آنان به روش گلوله برفی به‌عنوان روشی هدفمند در قالب نمونه آماری جهت مصاحبه از طریق پرسشنامه نیمه ساختاریافته بهره گرفته‌شده است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها از نرم‌افزار مکس کیو دی ای، و سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری انتخابی و کدگذاری محوری استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که بازاریابی قابلیت‌های فرهنگی و بازاریابی قابلیت‌های تاریخی در دسته شرایط راهبردی قرار دارد که دراین‌بین عوامل مربوط به صنعت گردشگری شرایط زمینه حاکم است و شرایط محیطی کشور نقش تعدیل‌کننده را ایفا می‌کند. توسعه فرهنگی و اقتصادی گیلان از پیامدهای بازاریابی قابلیت‌های فرهنگی-تاریخی، گردشگری گیلان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


1)     آچاک، آرمین؛ حمیدی، ناصر؛ بابایی همتی، روشن (1393) توسعه اقتصاد گردشگری مبتنی بر الگوی آمیخته بازاریابی (مطالعه موردی: شهرستان قزوین)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، دوره2، شماره 6، صص.53-37.
2)      پاشازاده، مهدی؛ نظم­فر، حسین؛ عزت­پناه، بختیار (1398) مدل‌سازی معادلات ساختاری موانع و چالش‌های توسعه گردشگری تاریخی – فرهنگی از دیدگاه جامعه محلی مطالعه موردی: آرامگاه شمی تبریزی در خوی، گردشگری شهری، دوره 6، شماره 3، صص. 124-107.
3)     حسام، مهدی؛ چراغی، مهدی؛ اکبری، زینب؛ رهبان، سمیه (1396) ارزیابی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های آمیخته بازاریابی تأثیرگذار در توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان فومن). پژوهش‌های روستایی، دوره 8، شماره 3، صص.487-470.
4)   حسینی، محمد و حبیبی، ابراهیم (1389) بازاریابی سبز، هزاره سوم، فصلنامه لاستیک ایران، دوره 15، شماره 59، صص.15-2.
5)     حقیقی، محمد؛ روشندل اربطانی، طاهر؛ روستا، احمد؛ صالحی، علی (1396) ارائه الگوی کاربردی برای بازاریابی چند حسی در برند سازی مقصد گردشگری، مدیریت بازرگانی، دوره 9، شماره 1، صص. 82-63.
6)     حیدری، رحیم (1393) مبانی برنامه‌ریزی صنعت گردشگری، تهران: انتشارات سمت.
7)     ساعی، علی؛ نائیجی، مختار؛ رضایی، محمد (1389) ارتباط بین تبلیغات و جذب گردشگر فرهنگی در ایران (مطالعه موردی گردشگران خارجی فرهنگی اصفهان)، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 4، صص. 94-69.
8)     سید علی­پور، سید خلیل و اقبال، ناصر (1390) نقش جاذبه‌های اکوتوریستی، فرهنگی و تاریخی در توسعه گردشگری استان سمنان، فضای گردشگری، دوره 1، شماره 1، صص. 61-41.
9)     شیخی، داود و پازکی، معصومه (1396) ارزیابی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بازاریابی گردشگری روستایی با استفاده از مدل آمیخته بازاریابی (7p) (موردمطالعه: دهستان جوزان، شهرستان ملایر)، پژوهش‌های روستایی، دوره 8، شماره 3، صص 491-501.
10)   شیرخدایی، میثم؛ نجات، سهیل و شاهی، محبوبه (1395) تأثیر ارزیابی و نگرش به محصول بر تصویر برند کشور مبدأ و تمایل به سفر، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، دوره 15، شماره 28، 80-63.
11)   رضوانی، محمدرضا (1394) توسعه گردشگری روستایی (با رویکرد گردشگری پایدار)، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
12)   صالحی، هما و زارع، حامد (1395) تأثیر بازاریابی گردشگری باغ فین در توسعه اقتصادی شهر کاشان، پژوهش‌های علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، دوره 1، شماره 1، صص. 36- 51.
13)   زمانیان، علیرضا (1384) امکانات و موانع صادرات گل و گیاه: مطالعه موردی: مازندران در مقایسه با کشورهای پیشرو (هلند)، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
14)   گودرزوند چگینی، مهرداد و مولائی هشجین، نصرالله (1388) تحلیلی پیرامون راهکارهای توسعه صنعت گردشگری در استان گیلان، چشم‌انداز جغرافیایی، سال 4، شماره 8، صص. 192-179.
15)   مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ فردوسی، سجاد و شاه‌محمدی، حمیدرضا (1396) تبیین اثرات رضایتمندی گردشگران در بازاریابی گردشگری دریایی (موردمطالعه: نواحی ساحلی استان گلستان)، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره 7، شماره 26، صص.54-41.
16)   نساجی کامرانی، مهدی؛ کریمی، اوژن؛ محمودی میمند، محمد؛ درویش، حسن (1396) تبیین مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء برند گردشگری جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 5، شماره 4، صص. 106-95.
17)   نسیمی، محمدحسن؛ رضایی، علی‌اکبر؛ وظیفه دوست، حسین؛ صالحی امیری، سیدرضا؛ عزیزآبادی فراهانی، فاطمه (1398) طراحی مدل آمیخته بازاریابی گردشگری با تأکید بر وفاداری ذینفعان، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 1، صص. 66-47.
18)   نیک‌بین، مهنا و کرمی، مهرداد (1391) بررسی پایداری اجتماعی – فرهنگی توسعه گردشگری؛ مطالعه موردی جزیره کیش، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 5، شماره 2، صص. 158-137.
19)  Adeyinka-Ojo, S. & Nair, V. (2016) Destination Branding Framework in Tourism Research: A State-of-the-Art Gap Analysis.
20)  Burghausen, M. & Balmer, J, M. (2015) Corporate heritage identity management and the multi-modal implementation of a corporate heritage identity. Journal of Business Research, Vol.67, No.11, pp.2311-2323.
21)  Chhabra, D. (2017) Heritage branding of India: a gandhi tourism perspective. Annals of Tourism Research, No.62, pp.110-112.
22)  Cooke, B. (2001) The social psychological limits of participation? In B. Cooke, & U. Kothari (Eds.), Participation: The New Tyranny? London: Zed books (pp.102-121).
23)  García-Melón, M. & Gómez-Navarro, T. & Acuña-Dutra, S. (2012) A combined ANP-delphi approach to evaluate sustainable tourism. Environmental Impact Assessment Review, No.34, pp.41–50.
24)  Kotler, P. & Gary, A. & Veronica, W. & Saunders, J, A. (2005) Principles of Marketing, Fourth European Edition published, Pearson Education, Prentice Hall.
25)  Oila, M. & Mrrtines, K. & Gabriel, L. (2012) Tourism Management in urban region–Brazilo vest urban region, Journals of Sustainable Tourism, No.29, pp.357-369
26)  Ryu, K. & Ali, F. & Hussain, K. (2016) Influence of experiences on memories, satisfaction and behavioral intentions: A study of creative tourism, Journal of Travel & Tourism Marketing, Vol.33, No.1, pp.85-100.
27)  Seraphin, H. & Yallop, A. C. & Capatina, A. & Gowreesunkar, V. G. (2018) Heritage in tourism organisations’ branding strategy: The case of a post-colonial, post-conflict and post-disaster destination, International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, Vol.12 No.1, pp.89-105.
28)  World Tourism Organization (2004) Indicators of sustainable development for tourism destinations: A Guide book. Madrid: World Tourism Organization.
29)  WTO. (2019) Year book of tourism statistics. Madrid: World Tourism Organization.