بررسی نقش ژئومارکتینگ و ارزش‌آفرینی آن بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 گروه مدیریت بازرگانی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 مدیریت بازرگانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

علی‌رغم اهمیت گردشگری به‌عنوان یکی از صنایع مهم و پربازده در توسعه، شهرها تاکنون نتوانسته‌اند به جایگاه شایسته و بهره‌مندی از فرصت‌های موجود در این زمینه دست یابند. یک از دلایل می‌تواند ضعف در شناخت و بهره‌گیری از ژئومارکتینگ در زیرساخت‌های گردشگری باشد. این ابزار قدرتمند اطلاعاتی شامل موقعیت جغرافیایی، آدرس، محدوده و منطقه سرویس‌دهی، محل‌های فروش و مسیرهای گردشگری و ... را به گردشگر عرضه کند که تاکنون به‌صورت جدی موردتوجه قرار نگرفته است. ازاین‌رو هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ژئومارکتینگ و ارزش‌آفرینی آن بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهری (در بستر شهر مشهد به‌عنوان محدوده موردمطالعه) است. این پژوهش ازنظر هدف، توسعه‌ای-کاربردی و ازنظر روش، توصیفی پیمایشی می‌باشد و در دسته تحقیقات آمیخته (ترکیبی) قرار می‌گیرد. در بخش کیفی تحقیق مبتنی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد بوده و برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به روش اشتراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری نظری بود و با بهره‌مندی از تکنیک‌های هدفمند (قضاوتی) 26 نفر از خبرگان و مدیران با سابقه صنعت گردشگری انتخاب شدند. نتایج تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد طراحی و تبیین مدل منجر شد. در بخش کمی، با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 86 برآورد شد.. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart pls استفاده شد. نتایج بخش کمی نشان داد ویژگی‌های محیطی با ضریب مسیر 527/0، هویت ژئومارکتینگ با ضریب مسیر 206/0، ساختار گردشگری با 139/0 به ترتیب بر پتانسیل گردشگری بیشترین تأثیر داشته است و ویژگی‌های محیطی با ضریب مسیر 491/0، پتانسیل گردشگری با ضریب 290/0، ساختار گردشگری با 197/0 بر ارزش‌آفرینی معنادار بوده و در همین راستا ارزش‌آفرینی نیز با ضریب 832/0 تأثیر معناداری بر توسعه گردشگری شهری داشته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که معیارهای ژئومارکتینگ بر زیرساخت‌های و توسعه گردشگری تأثیرگذاری با شدت قابل‌قبول دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. افصح حسینی، فاطمه السادات؛ ذبیحی، حسین؛ جهانشاهلو، لعلا (1398) بررسی علی زیرساخت‌های گردشگری و رقابت مکانی مقصدهای گردشگری در مناطق خشک، مطالعه موردی: کویر مرنجاب، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 3، صص. 139-125.
  2. اکبریان رونیزی، سعیدرضا و رستگار، ابراهیم (1398) تحلیل و اولویت‌بندی مؤلفه‌های آمیخته بازاریابی در توسعه گردشگری شهری، مورد: کلان‌شهر شیراز، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دوره 10، شماره پیاپی 38، صص. 38-25.
  3. بهبودی، امید؛ رجوعی، عظیم؛ زارعی، عظیم؛ شجاعی باغینی، گلنار (1397) طراحی الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، دوره 7، شماره 4، صص.82-61.
  4. جبلی، گیل آوا و آبکار، علیرضا (1396) ارائه راهبرد مؤثر برای بازاریابی محصول بر اساس نفوذ بازاریابی آمیخته بر تصمیمات خریداران، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران.
  5. جوانشیری، مژده؛ حنایی، تکتم؛ سیدالحسینی، سید مسلم؛ سعیدی مفرد، ساناز (1399) نقش ارزش‌های فرهنگی در اضطراب مسیریابی گردشگران مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری مشهد، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 7، شماره 4، صص. 19-1.
  6. رحمتی، صفر قائد و دانشمندی، نغمه (1397) تحلیل الگوهای فضایی گردشگری شهری (مطالعه موردی: فضاهای گردشگری شهر اصفهان)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 50، شماره 4، صص. 961 –
  7. طاهری، محمدرضا (1388) کاربرد سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در راه‌اندازی سیستم گردشگری الکترونیکی، مجموعه مقالات دومین کنفرانس شهر الکترونیکی، 3 و 4 خردادماه، تهران.
  8. فرجی سبکبار، حسنعلی؛ آزادی قطار، سعید؛ رضایی، عبدالعلی (1391) خدمات مکان‌مبنا (LBS) در خدمت مدیریت بازاریابی گردشگری مطالعه موردی: شهر بابلسر، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، دوره 21، شماره ۸۱، صص. 29-22.
  9. قاسمی، مسلم؛ شرفی، حجت‌الله؛ جعفری، مرضیه؛ شیخ علی پور، بهزاد (1395) رتبه‌بندی زیرساخت‌های گردشگری شهری با استفاده از تکنیک کوپراس (مطالعه موردی: استان زنجان)، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 3، شماره 1، صص.41-31.
  10. مدبرنیا، یاسمن؛ عسگری، مریم؛ طالقانی، محمد (1396) تأثیر آمیخته بازاریابی سبز بر تصمیم خرید سبز مصرف‌کنندگان (موردمطالعه: مصرف‌کنندگان محصولات لبنی شرکت کاله در استان گیلان)، اولین کنفرانس ملی مطالعات نوین مدیریت در ایران.
  11. موسوی وند، جعفر و ساسان پور، فرزانه (1392) ارزیابی نقش زیرساخت‌های شهری جهت تعیین قطب گردشگری با استفاده از مدل‌های AHP و TOPSIS (مطالعه موردی: استان مازندران)، فصلنامه فضای گردشگری، دوره 1، شماره 1، صص. 82-65.
  12. نقیبی، مریم؛ فیضی، محسن؛ خاک­زند، مهدی (1396) توسعه گردشگری در رود درهای درکه، اولین کنگره بین‌المللی پژوهش‌های علوم میان‌رشته‌ای در شهرسازی و معماری، تبریز
  13. Adebayo, AK. & Iweka, AC. (2014) Optimizing the sustainability of tourism infrastructure in Nigeria through design for deconstruction framework.
  14. Afsahhosseini, fatemehalsadat. & zabihi, hossein. & jahanshahloo, laala. (2019) Causative Investigating the Infrastructure of Tourism and Location Competitiveness of Tourism Destination in Arid Regions, Case Study: Maranjab Desert, Journal of Urban Tourism, Vol.6, No.3, pp.125-139 (in Persian).
  15. Ahmadizad, Arman. & Varmaghani, Maryam. & Kafcheh, Parviz. (2017) A Pattern for the Effective Factors influencing the Adoption and Implementation of the E-marketing in the Tourism industry, Journal of Business Administration Researches, Vol.9, No.17, pp.197-224.
  16. Akbarian Ronizi, Saeed Reza. & Rastegar, Ebrahim. (2019) The Analysis and prioritization of marketing mix components in the tourism development (Case study: Shiraz metropolis), Journal of Urban Planning and Research, Vol.10, No. 38, pp.25-38 (in Persian).
  17. Ali, A. & Frew, A, J. (2014) ICT and sustainable tourism development: an innovative perspective, Journal of Hospitality and Tourism Technology, Vol.5, No.1, pp.2-16.
  18. Ata, G. G. & Parvin. D. & Maryam. G. (2016) Ranking Tourism Attractions Based on Potential to Attract Tourists by Using Numerical Taxonomy Model (Case: City of Khoy), Urban Economics and Management, Vol.5, No.4, pp.119- 132.
  19. Behbudi, Omid. & Rojui, Morteza. & Zarei, Azim. & Shojaee, Golnar. (2018) Designing the Model of Evaluation of Marketing Performance in the Tourism Industry of Iran, Journal of Tourism and Development, Vol.7, No.4, pp.61-82 (in Persian).
  20. Brimicombe, Allan. & Li, Chao. (2009) Location-based services and geo-information engineering, Publishers Wiley.
  21. Buhalis, D. & Amaranggana, A. (2013) Smart tourism destinations. Information and communication technologies in tourism, Publishers Springer.
  22. Carlisle, Sheena. & Johansen, Aleksander. & Kunc, Martin. (2016) Strategic foresight for (coastal) urban tourism market complexity: The case of Bournemouth, Tourism management, No.54, pp.81-95.
  23. Chasco, C. (2003) El Geomarketing y la distribución commercial, Investigación y Marketing, 79, pp.6-13.
  24. Ergun, Mustafa. & Uyguçgil, Hakan. & Atalik, Özlem. (2020) Creating a geodemographic classification model within geo-marketing: the case of Eskişehir province, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, Vol.47, No.47, pp.45-61.
  25. Ferreira, S. (2011) Geo-segmentación y geo-posicionamiento en el análisis de las preferencias de los turistas: La geometría al servicio del marketing, Estudios y Perspectivas en Turismo, No. 20, pp.842-854
  26. Ghaed Rahmati, Safar. & Daneshmandi, Naghmeh. (2019)  Analysis of Urban Tourism Spatial Pattern (Case Study: Urban Tourism Space of Isfahan City), Journal of Human Geography Reserch Quarterly, Vol.50, No.4, pp.945-961 (in Persian).
  27. Ghasemi, Moslem. & Sharafi, hojjat allah. & Jafari, Marzieh. & Shaykhalipour, Bahzad. (2017) Ranking the urban tourism infrastructure with the use of Copra’s technique. Case study: Zanjan province, Journal of Urban Tourism, Vol.3, No.1, pp.31-41 (in Persian).
  28. Grimmeau, J. & Roelants, M. (1995) Geomárketing: une presentation a travers huit ans de practique, Revue Belge de Géographie, Vol.119, pp.289-
  29. Guo, Y. & Liu, H. & Chai, Y. (2014) The embedding convergence of smart cities and tourism internet of things in China: An advance perspective, Advances in Hospitality and Tourism Research, Vol.2, No.1, pp.54–69.
  30. Harris, R. (2003) An introduction to mapping the 2001 Census of England and Wales, Society of cartographers Bulletin, No.37, pp.39-42.
  31. Javanshiri, Mozhdeh. & Hanaee, Toktam. & Seyed Seyedolhosseini, Moslem. & Saeedi Mofrad, Sanaz. (2021) The Role of Cultural Values in Tourist Wayfinding Anxiety Case Study: District 8 of Mashhad Municipality, Journal of Urban Tourism, Vol.7, No. 4, pp. 1-19 (in Persian).
  32. Jebli, Gil Ava & Abkar, Alireza. (2017) Presenting an effective strategy for product marketing based on the influence of mixed marketing on buyers' decisions, Second International Conference on Management and Accounting, Tehran.
  33. Latour, P. & Le Floch, J. (2001) Géomárketing: principes, méthodes et applications, Paris: Éditions d'Organisation.
  34. Maryse, Boivina. & Georges A, Tanguay. (2019) Analysis of the determinants of urban tourism attractiveness: The case of Québec City and Bordeaux, Journal of Destination Marketing & Management, 11, pp.67-79.
  35. Modabernia, Yasman. & Asgari, Maryam. & Taleghani, Mohammad. (2017) The effect of green marketing mix on consumers' green purchasing decision (Case study: Consumers of Kaleh dairy products in Gilan province), the first national conference on modern management studies in Iran (in Persian).
  36. Mousavivand, Jafar. & Sasanpour, Farzaneh. (2013) Evaluation of the role of urban infrastructure to determine the tourism hub using AHP and TOPSIS models (Case study: Mazandaran province), Journal of Tourism Space, Vol.1, No.1, pp.82-65 (in Persian).
  37. Naghibi, Maryam. & Feizi, Mohsen. & Khakzand, Mehdi. (2017) Tourism Development in Darkeh Rivers, First International Congress of Interdisciplinary Science Research in Urban Planning and Architecture, Tabriz (in Persian).
  38. Pilar, & Zaragoza, P. (2019) Application of geomarketing to coastal tourism areas, Tourism & Management Studies, Vol.15, pp.7-16
  39. Ramadani, V. & Zendeli, D. GërguriRashiti, SH. (2018) Impact of geomarketing and location determinants on business development and decision making, Competitiveness Review An International Business Journal incorporating, Journal of Global Competitiveness, Vol.28, No.1, pp.285-302
  40. Ritchie, J. R. B. & Crouch, G. I. (2011) The competitive destination: A sustainable tourism perspective, New York, NY, CABI Pub.
  41. Sabokbar Faraji, Hassan Ali. & Azadi Ghatar, Saeed. & Reza'ii, Abdol Ali. (2012)  Location Based Services (LBS) in the service of tourism marketing management (Case study: Babolsar city), Journal of Scientific- Research Quarterly of Geographical Dara, Vol.21, No.81, pp.945-961 (in Persian).
  42. Sanchez, M. & Sanchez, J. M. & Rengifo, J.I. (2014) Methodological approach for assessing the potential of a rural tourism destination: An application in the province of Caceres (Spain), Curr Issues Tour, Vol.19, pp.1084–1102.
  43. Sarfarazi, Mehrzad. & Memarzadeh, Gholamreza. (2009) The Interrelationship between E-Tourism and Mobile Tourism, The Age of Information Technology, No. 52, pp.1-12.
  44. Sleight, P. (2005) Targeting customers: how to use geodemographic and lifestyle data in your business, Henley on Thames, NTC Publications.
  45. Taheri, Mohammad Reza. (2009) Application of Geographic Information Systems (GIS) in launching e-tourism system, Proceedings of the Second Electronic City Conference, June 3 and 4, Tehran.
  46. Zaim, Dalal. & Benomar, Aziza. & Bellafkih, Mostafa. (2019) Developing a geomarketing solution, Procedia computer science, No.148, pp.353-360.
  47. M.P.P. & Simancas–Cruz. M. & Forgione-Martin. G. (2019) Application of geomarketing to coastal tourism areas, tourism & Management Studies, Vol.15, No.4, pp. 7-16.