ارزیابی پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق مدیریت سیستمی گردشگری با تأکید بر رویکرد حکمروایی خوب ، مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

امروزه گردشگری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع درآمدزا، ارتباطات گسترده‌ای با سایر قسمت‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و ... دارد. با توجه به ارتباطات وسیع گردشگری با بخش‌های مختلف، تأکید بر رویکرد مدیریت سیستمی در راستای دست‌یابی به توسعه این صنعت ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق مدیریت سیستمی گردشگری در کلان‌شهر تبریز با تأکید بر رویکرد حکمروایی خوب می‌باشد. روش تحقیق از نظر نوع آمیخته (کمی-کیفی)، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد که به‌منظور تحلیل داده‌ها نیز از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده‌شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان مرتبط با حوزه گردشگری و نخبگان دانشگاهی (حدود 1400 نفر) می‌باشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به‌دست‌آمده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مدیریت در حوزه گردشگری کلان‌شهر تبریز دارای مشکلاتی همچون عدم هماهنگی و همکاری سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و موازی کاری سازمان‌ها، ساختار معیوب اداری و بوروکراتیک سازمان گردشگری و فقدان خط‌مشی و سیاست‌گذاری مناسب در حوزه گردشگری می‌باشد. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه‌های موردبررسی در راستای تحقق مدیریت سیستمی گردشگری در کلان‌شهر تبریز مربوط به وجود رهبری واحد شایسته و پاسخگو؛ وجود تعامل و اعتماد بین نهادی در نهادهای درگیر با امور گردشگری و تلاش مدیریت شهری در ایجاد و تقویت انجمن‌ها و نهادهای غیردولتی به‌منظور مشارکت در اداره امور گردشگری به ترتیب با امتیاز 822/0، 803/0 و 756/0 می‌باشد. از طرفی شاخص نیکویی برازش مدل GOF برای اندازه‌گیری برازش مدل‌های اندازه‌گیری و ساختاری مقدار 682/0 به‌دست‌آمده است که از مطلوبیت کلی مدل ساختاری تحقیق حکایت دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1385) گردشگری ماهیت و مفاهیم، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
  2. تولایی، سیمین (1386) مروری بر صنعت گردشگری، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت‌معلم.
  3. حکمت‌نیا، حسن (1399) ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری شهر میبد، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 7، شماره 2، صص 84-71.
  4. حیدری چیانه، رحیم (1390) مبانی برنامه‌ریزی صنعت گردشگری، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
  5. درویشی، کمیل؛ لطفی، حیدر؛ نامی، محمدحسن (1398) مدیریت و برنامه‌ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان‌شهرهای ایران، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 11، شماره 3، صص. 395-373.
  6. زالی، نادر و اسماعیل‌زاده، یعقوب (1394) قابلیت سنجی توسعه گردشگری با رویکرد توسعه پایدار در شهر مرزی ارومیه، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، دوره 5، شماره 14، صص. 104-89.
  7. صابری، امیر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ رضویان، محمدتقی (1398) ارزیابی ظرفیت مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری شهرستان کاشان، مطالعات مدیریت گردشگری، سال 14، شماره 45، صص. 103-81.
  8. ضیائی، محمود و عباسی، دیاکو (1397) چالش‌ها و رویکردهای توسعه گردشگری پایدار: از نظریه تا عمل، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال 7، شماره 24، صص. 37-8.
  9. قادری، رضا؛ هادیانی، زهره؛ محمدی، کاوه؛ ابوبکری، طاهره (1390) استراتژی‌های برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT(مطالعه موردی: شهرستان پیرانشهر)، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 1، شماره 3، صص. 43-27.
  10. کشاورز، مهناز (1398) شناسایی عوامل تأثیرگذار در توسعه گردشگری پایدار شهری با استفاده از روش مدل ساختاری تفسیری (ISM)، مطالعه موردی: شهر خرم‌آباد، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 1، صص. 134-121.
  11. Boulaalam, Oumayma. & Aghoutane, Badraddine. & Driss, El Ouadghiri. & Moumen, Anis. & Laghdaf Cheikh Malinine, Mahamed. (2018) Proposal of a big data System based on the Recommendation and Profiling Techniques for an Intelligent Management of Moroccan Tourism, Procedia Computer Science, Vol.134, No.1, pp.346–351.
  12. Budeaunu, Adriana. & Miller, Graham. & Moscardo, Gianna. & Ooi, Can-Seng. (2016) Sustainable tourism, progress, challenges and opportunities: an introduction, J. Clean. Prod, Vol. 111, No. 3, pp. 285–
  13. Butler, Richard.W. (1999) Sustainable tourism: a state‐of‐the‐art review. J. Tour. Geogr. - Int. J. Tour. Space, Place and Environ, Vol. 1, No. 1, pp. 7-25.
  14. Chanin, Oraphan. & Khunchumnan, Ploykanok. & Amphansookko, Suwapas. & Thongyai, Kulteera. & Rodneum, Jutamas. & Sriprasert, Piangpis. (2015) Guidelines on Health Tourism Management for Middle Eastern Tourists in Phuket Province, Procedia Computer Science, Vol. 65, No. 4, pp. 1146 – 1153.
  15. Conaghan, Aine. & Hanrahan, James. & McLoughlin, Emmet. (2015) A model for the transition towards the sustainable management of tourism destinations in Ireland, International Journal for Responsible Tourism, Vol. 4, No. 2, pp. 103-122.
  16. Darvishi, Komeil. & Lotfi, Heidar. & Nami, Mohammad Hasan. (2019) Sustainable tourism system management and planning in metropolitan areas of Iran, New perspectives on human geography, 11, No. 3, pp.373-395. [In Persian].
  17. Doswell, Roger. (2002) Touris, how effect management make the different, Butterworth-Heinemann publications, visit website at: https://www.elsevier.com/books/tourism-how-effective-management-makes-thedifference/doswell/978-0-7506-2272-1.
  18. (2017) 2016 URBANTUR. Monitor de Competitividad Turística de los destinos urbanos españoles (Monitor of Tourist Competitiveness of Spanish urban destinations). http://www.exceltur.org/wp-content/uploads/2017/05/URBANTUR-2016- 240516-documento.pdf, Accessed date: 13 June 2017.
  19. Fazenda, Nuno. & Da silva, Fernando. Nunes. & Costa, Carlos. (2010) Douro Valley Tourism Plan; The plan as part of a sustainable tourist destination development process, Journal of World Hospitality and tourism, Vol. 2, No. 4, pp. 428-440.
  20. Ghaderi, Reza. Hadiani, Zohreh. Mohammadi, Kaveh. & Abobakri, Tahereh. (2011) Planning strategies of tourism regions using SWOT technique (Case study: Piranshahr city), Region planning, 1, No. 3, pp.27-43. [In Persian].
  21. Hall, Charles. Martin. (2003) Institutional arrangements for ecotourism policy. In D. A. Fennell, & R. K. Dowling (Eds.), Ecotourism policy and planning. CABI Publishing.
  22. Hawkins, Donald, E. & Shaun, Mann. (2007) The World Bank’s role in tourism development, Annals of Tourism Research, Vol. 34, No. 2, pp. 348–363.
  23. Hekmatnia, Hasan. (2020) Evaluation of Effective Factors on tourism development of Meybod, Journal of Urban Tourism, Vol. 7, No. 2, pp.71-84. [In Persian].
  24. Heydari Chianeh, Rahim. (2011) Fundamentals of Tourism Industry Planning, First edition, Tehran: Samt publications. [In Persian].
  25. Holtz, Carl. & Edwards, Sebastian. (2003) Linking biodiversity and sustainable tourism policy. In D. A. Fennell, & R. K. Dowling (Eds.), Ecotourism policy and planning. CABI Publishing.
  26. Huybers, Twan. & Bennett, Jeff. (2002) Environmental management and the competitiveness of nature based tourism destinations. In T. Huybers, & J. Bennett (Eds.). New horizons in environmental economics. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing.
  27. Kapera, Izabela. (2018) Sustainable tourism development efforts by local governments in Poland, Sustainable Cities and Society, Vol. 40, No. 3, pp. 581-588.
  28. Keshavarz, Mahnaz. (2019) Identifying factors influencing on Sustainable Tourism Development using interpretive structural modeling (ISM) in Khorramabad, Journal of Urban Tourism, Vol. 6, No. 1, pp.121-134. [In Persian].
  29. Lozano-Oyola, M. & Javier Blancas, F. & González, M. & Caballero, R. (2019) Sustainable tourism tags to reward destination management, Journal of Environmental Management, Vol. 250, No. 3, pp. 1-11.
  30. Manuel, Alector. & Pinto, Ribeiro. & João, Patricia. & Albino, Silva. & Woosnam, Kyle. M. (2017) Residents’ attitudes and the adoption of pro-tourism behaviours: The case of developing island countries, Tourism Management, Vol. 61, No. 3, pp. 523–537.
  31. Mello, Carmelita. D. & Chang, Ling-Chen. & Pillai, S. K. Bhaskaran. & Kamat, Kaustubh. Zimmermann, F. M. & Weiermair, Klaus. (2016). Comparison of multi-stakeholder perception of tourism sustainability in Goa, International Journal of Hospitality & Tourism Systems, Vol. 9, No. 2, pp. 1–
  32. Oreja-Rodríguez, Juan. Ramón. & Parra-López, Eduardo. & Yanes-Estévez, Vanessa. (2008) The sustainability of island destinations: Tourism area life cycle and teleological perspectives, The case of Tenerife, Tourism Management, Vol. 29, No. 1, pp. 53-65.
  33. Papoli Yazdi, Mohhammad Hossein. & Saghayi, Mahdi. (2006) Tourism Nature and Concepts, First edition, Tehran: Samt publications. [In Persian].
  34. Saberi, Amir. Tavakkoli Nia, Jamila. & Razavian, Mohammad Taghi. (2019) Evaluation of Integrated Management Capacity for Tourism Development in Kashan, Tourism Management Studies, Vol. 14, No. 45, pp. 81-103. [In Persian].
  35. Sharpley, Richard. (2009) Tourism Developmentand the nvironment: BeyondSustainability, publishing for a sustainable future London.
  36. Sofield, Trevor. & Guia, Jaume. & Specht, Jan. (2017) Organic 'folkloric' community driven placemaking and tourism, Tourism Management, Vol. 61, No. 2, pp. 1–
  37. Tang, Ching-Ping. & Tang, Shui-Yan. (2006) Democratization and capacity building for environmental governance: managing land subsidence in Taiwan. Environment and Planning A, Vol. 38, No. 6, pp. 1131–1147.
  38. Tavallayi, Simin. (2007) A Review of the Tourism Industry, First edition, Tehran: Tarbiat Moallem university press. [In Persian].
  39. Tremblay, Pascal. (2000) An evolutionary interpretation of the role of collaborative partnerships in sustainable tourism, In B. Bramwell, & B. Lane (Eds.), Tourism collaboration and partnerships: Politics, practice and sustainability. Clevedon: Channel View.
  40. UNDP (1997) Good Governance and Sustainable Human Development: A UNDP Policy Document New York.
  41. UNWTO (2018) UN Tourism Highlights: 2018 Edition. https://www.e-unwto.org/doi/ book/10.18111/9789284419876, Accessed date: 31 July 2019.
  42. Vila, Mar. & Costa, Gerard. & Rovira, Xari. (2010) The creation and use of scorecards in tourism planning: a Spanish example, Tourism Management, Vol. 31, No. 2, pp. 232–
  43. Weaver, David. (2006) Sustainable Tourism. Routledge, London.
  44. World Tourism Organization (2103) Sustainable Tourism for Development. Guidebook.
  45. Zali, Nader. & Ismaeelzaheh, Yaghoob. (2015) Assessment the Capacity of Tourism Development Using Sustainable Development Approach in the Border City of Urmia, Geography and Territorial Spatial Arrangement, 5, No. 14, pp.89-104. [In Persian].
  46. Zhang, XueMing. (2012) Research on the development strategies of rural tourism in Suzhou based on SWOT analysis, Energy Procedia, Vol. 16, No. 2, pp. 1295–
  47. Ziaee, Mahmood. & Abbasi, Diako. (2018) Sustainable Tourism Development Approaches and Challenges: Concepts and Practices, Tourism Planning and Development, 7, No. 24, pp.8-37. [In Persian].
نشریه گردشگری شهری
دوره 8، شماره 3
آبان 1400
صفحه 17-32

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار