تحلیل ادراک ذینفعان از گردشگری شهرهای ساحلی به‌منظور توسعه پایدار شهری مطالعه موردی شهر بابلسر

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، نور، ایران

2 دانشیار جغرافیای طبیعی ژئومورفولوژی، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا آمایش دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

4 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

گردشگری ساحلی یکی از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که برنامه‌های توسعه اکثر مناطقی که دارای سواحل می‌باشند عامل مهمی در دستیابی به توسعه پایدار به شمار می‌آید. این امر در صورتی تحقق خواهد یافت که برنامه ریزان و مدیران در تمامی سطوح و تمامی اشکال گردشگری توسعه‌ای تک‌بعدی مدنظر قرار نداده و به همه ذی‌نفعان توجه کنند. موضوعی که در اکثر برنامه‌های توسعه‌ای کمتر به آن توجه شده است. پژوهش حاضر باهدف تحلیل ادراک ذینفعان از گردشگری شهر ساحلی بابلسر به‌منظور توسعه پایدار شهری به این مهم پرداخته است. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و متدولوژی پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری شامل چهار دسته ذینفعان شامل گردشگران، شهروندان، فعالان اقتصادی و کارشناسان (مدیران) می‌باشند که حجم نمونه در میان سه گروه اول با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر و در میان گروه کارشناسان 20 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss و آزمون‌های کلموگروف- اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن داده‌ها و از آزمون تی تک نمونه‌ای برای تحلیل اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان داد ازنظر سطح ادراک ذی‌نفعان نسبت به اثرات گردشگری بر توسعه پایدار شهر بابلسر گردشگران با امتیاز 41/3، شهروندان با امتیاز 63/3، فعالان اقتصادی با امتیاز 1/3 و کارشناسان و مدیران با امتیاز 27/3 و درمجموع با سطح متوسط قرار دارند. و ازنظر آن‌ها تفاوت معناداری بین ادراک ذی‌نفعان نسبت به اثرات گردشگری بر پایداری شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی – زیرساختی، مدیریتی – نهادی و زیست‌محیطی وجود دارد.
 

کلیدواژه‌ها


  1. اکبریان رونیزی، سعید رضا و بدری، سید علی (1394) تحلیل درک ذی‌نفعان از آثار و پیامدهای توسعهٔ گردشگری در نواحی روستایی نمونه موردی: منطقه لواسانات، جغرافیا و توسعه، دوره 13، شماره 38، صص. 62-47.
  1. تبریزی، نازنین (1395) ارزیابی عملکرد گردشگری آشپزی در روستای سرولات از دیدگاه ذینفعان (جامعه محلی، کارشناسان و گردشگران)، جغرافیا (فصلنامه علمی – پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران)، دوره 14، شماره 49، صص. 294-277.
  2. پوراحمد، احمد؛ حسینی سیاه گلی، مهناز؛ صفری مولان، امین (1395) ارزیابی شاخص‌های توسعه پایداری گردشگری در جوامع میزبان مطالعه موردی: شهر ساری، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره 6، شماره 21، صص. 172-159.
  3. حاتمی خانقاهی، توحید؛ وزیری، وحید؛ ابراهیمیان، مهرداد (1399) ادراکات جامعه محلی به عوامل موثر بر رونق گردشگری در روستای بیله درق اردبیل: پژوهشی در چارچوب روش‌شناسی کیو، گردشگری و توسعه، دوره 9، شماره 3، صص. 120-107.
  4. حاجی علیزاده، سحر؛ خواجه حسنی، میترا؛ امیری، علی (1399) بررسی رابطه بین تئوری ذینفعان، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و عملکرد مالی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دوره 4، شماره 50، صص. 102-92.
  5. شاطریان، محسن؛ غلامی، یونس؛ میرمحمدی، محمد (1396) ارزیابی شاخص‌های توسعه گردشگری پایدار شهری مطالعه موردی: شهر کاشان، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 17، شماره 46، صص. 214-195.
  6. رضایی مقدم، علی؛ مشکینی، ابوالفضل؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1398) اولویت‌بندی ذی‌نفعان گردشگری مذهبی کلان‌شهر مشهد، گردشگری شهری، دوره 6، شماره 4، صص. 143-129.
  7. رضوانی، محمدرضا (1387) توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  8. رهنمایی، محمدتقی (1387) بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تأکید بر جامعه میزبان، نمونه موردی: شهر کلاردشت، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 66، صص. 30-17.
  9. ضرغام بروجنی و نیک‌بین، مهناز (1390) سنجش پایداری توسعه گردشگری در جزیره کیش، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، دوره 12، شماره 2، صص. 168-137.
  10. ضرغام بروجنی، حمید؛ ایوبی یزدی، حمید؛ اکبرپور، تقی (1390) مشارکت ذینفعان در برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری؛ جایگاه، مدیریت و چالش‌ها، همایش مدیریت و توسعه گردشگری، چالش‌ها و راهکارها، تهران.
  11. فرزین، محمدرضا؛ شابافیان، علی‌اصغر؛ محمودزاده، سیدمجتبی؛ پورفرج، اکبر؛ زرندیان، ندا (1400) مرور نظام‌مند ابعاد مطالعات مشارکت عمومی – خصوصی در گردشگری، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 8، شماره 1، صص. 112-99.
  12. فضلی، نفیسه؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ پور طاهری، مهدی (1400) تحلیل ادراک ذی‌نفعان از مسئولیت اجتماعی مجتمع‌های گردشگری مطالعه موردی: مجتمع‌های گردشگری روستایی استان تهران، گردشگری و توسعه، دوره 10، شماره 1، صص. 43-33.
  13. موحد، علی؛ جاودان، مجتبی؛ غنی پور تفرشی، مرضیه (1399) تحلیل ادراک ذینفعان از پایداری اثرات گردشگری در شهر لاهیجان، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 7، شماره 1، صص. 15-1.
  14. ناصح، نگین و تقوی، لعبت (1398) بررسی شاخص‌های گردشگری پایدار در دستیابی به ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی: ارائه راهکار برای اثرات مخرب، فصلنامه انسان و محیط‌زیست، دوره 17، شماره 3، صص. 39- 25.
  15. دلشاد، علی؛ ابوهاشم آبادی، فرزانه؛ قاسمیان صاحبی، ایمن (1396) اولویت‌بندی و تعیین روابط بین شاخص‌های سنجش پایداری توسعه گردشگری، مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 39، صص. 94-73.
  1. Akbarian Ronizi, saeed reza. & Badri, Seyed Ali. (2015) Analysis of Beneficiaries perception on Effects and Consequences of Tourism development in Rural Areas (case study: Lavasanat area), Geography and Development, Vol. 13, No. 38, pp. 47-62 (In Persian).
  1. 2)     Ali Movahed; Mojtaba Javdan; Marzieh Ghanipour (2020) Analysis of Stakeholders’ Perceptions of Tourism Impacts Sustainability in Lahijan, Journal of Urban Tourism, Vol. 7, No. 1, pp. 1-15 (In Persian).
  1. Ap, J. (1992) Residents’ perceptions on tourism impacts, Annals of Tourism Research, Vol.19, No.4,pp. 665-
  2. Băndoi, A. & Jianu, E. & Enescu, M. & Axinte, G. & Tudor, S. & Firoiu, D. (2020) The Relationship between Development of Tourism, Quality of Life and Sustainable Performance in EU Countries. Sustainability, 12, No. 4, PP.1-24.
  3. Begum, Halima. & Alam, Ferdous. & Sahazali. Nurain. (2014) Tourist's Perceptions towards the Role of Stakeholders in Sustainable Tourism, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 144, No.-, pp.313-321.
  4. Boom, Samantha. & Weijschede, Jelmer. & Melissen, Frans. & Koens, Ko. & Mayer, Igor. (2021) Identifying stakeholder perspectives and worldviews on sustainable urban tourism development using a Q-sort methodology, Current Issues in Tourism, Vol. 24, No.4, pp.520-535.
  5. Bramwell, Sharman. (1999) Approches to Sustainable Tourism Planning and Community Participation: the Case of the Hope Valley, Conference of Canadian Association of Radiologists Journal,, Tourisma and Sustanable community developmet report, European Association for Tourism and Leisure Education, pp.17-35.
  6. Brida, J. G. & Disegna, M. & Os ti, L. (2010) Residents’ perceptions of tourism impacts and attitudes towards tourism policies in a small mountain community. Competence Centre in Tourism Management and Tourism Economics (TOMTE), Free University of Bozen-Bolzano, School of Economics and Management, Bolzano, Italy.
  7. Budneau, A. (2005) Impacts and responsibility for sus tainable tourism, tour operator perspective, Journal of Cleaner Production, Vol. 13, No. 2, PP. 89-97.
  8. Byrd, E. & Bosley, H. & Dronberger, M. (2009) Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina,Tourism Management, Vol.30, pp.693-703.
  9. Byrd, E. & Bosley, H.& Dronberger, M. (2009) Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina,Tourism Management, Vol. 30, PP.693- 703.
  10. Byrd, E. T. & Gustke, L. D. (2004) Identifying tourism stakeholder groups based on support for sustainable tourism development and participation in tourism activities, WIT Transactions on Ecology and the Environment, Vol.76, pp.97-108.
  11. Charter, M. (1992) Greener Marketing: A Responsible Approach to Business. Sheffield: Greenleaf Publishing.
  12. Chebli, A.& Chabou Othmani, M. & Ben Said, F. (2020) Market Segmentation in Urban Tourism: Exploring the Influence of Personal Factors on Tourists' Perception, Journal of Tourism and Services,  Vol. 11, No. 20, pp.74-108.
  13. Chung, M. G. & Herzberger, A. & Frank, K. A. & Liu, J. (2020) International tourism dynamics in a globalized world: a social network analysis approach. Journal of Travel Research, 59, No. 3,PP. 387-403.
  1. 16)  Delshad, Ali. & Abohashem Abadi, Farzaneh. & Ghasemian, Iman. (2017) Prioritizing and Determining the Relationships of Tourism Development Sustainability Measuring Indexes, Tourism Management Studies, Vol. 17, No. 3, pp. 25-39 (In Persian).
  1. Dube, K. (2020) Tourism and sustainable development goals in the African context. INTERNATIONAL JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 12, No. 1, PP. 88-102.
  2. Farzin, Mohammad Reza. & Shalbafian, Ali Asghar.& Mahmoudzadeh, Seyed Mojtaba. & Pourfaraj, Akbar. & Zarandian, Neda (2021) Systematic Review of the Dimensions of Public-Private Partnership Studies in Tourism, Journal of Urban Tourism, Vol. 8, No. 1, pp. 99-112 (In Persian).
  3. fazli, nafise. & eftekhari, abdoreza. & Portaheri, Mehdi (2021) the Analysis of Stakeholders Perception of ecolodges Social Responsibility, Journal of Tourism and Development, Vol. 10, No. 1, pp. 33-44 (In Persian).
  4. Franco, Mario. & Estevao, Cristina Maria Santos. (2010) The role of tourism public private partnerships in regional development: a conceptual model proposal, Cadernos Ebape, Vol.8, No.4, pp. 600-612.
  5. Grimble, R. & Wellard, K. (1997) Stakeholder methodologies in natural resource management: a review of principles, contexts, experiences and opportunities, Agricultural Systems, Vol.55, No. 2, pp.173–193.
  6. Haji Alizadeh, Sahar. & Mitra, Khajeh Hassani. & Ali, Amiri. (2020) A Study of the Relationship between Stakeholder Theory, Corporate Social Responsibility and Financial Performance, Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, Vol. 4, No. 50, pp. 92-102 (In Persian).
  7. Hardy, Z. L. & Beeton, R.J.S. (2001) Sustainable Tourism Or Maintainable Tourism:Managing Resources for More Than Average Outocomed, Journal Of Sustainable Tourism, Vol. 9, No.3, pp.168-192.
  8. Hatami Khanghahi, Tohid. & vaziri, vahid. & Ebrahimian, Mehrdad. (2020) Local community perceptionsl factors influencing tourism boom in the village of Bilehdaragh Ardebil: Research in the context Q methodology, Journal of Tourism and Development, Vol. 9, No. 3, pp. 107-120 (In Persian).
  1. 25)  Nasseh, Negin. & Taghavi, Lobat (2019) Sustainable Tourism Indicators in Achieving Economic, Social, Cultural and Environmental Values: Presenting Solutions for the Devastating Effects, Human & Environment, Vol. 17, No. 3, pp. 25-39 (In Persian).
  1. Pour ahmad, Ahmad. & hoseini, mahnaz. & safdari molan, amin. (2016) Evaluation of Sustainable Tourism Development Indicators on host communities Case Study: Sari, Geographical Planning of Space Quarterly Journal, Vol. 6, No. 21, pp. 160-172 (In Persian).
  2. Rahnamaei, Mohammad Taghi. (2008) Investigating the tolerance capacity of the tourist destination area with emphasis on the host community, a case study: Kelardasht, Human Geography Research Quarterly, No. 66, pp. 17-30 (In Persian).
  3. Rezaee, Ali. & Meshkini, Abolfazl. & Roknidin Eftekhari, Abodolreza. (2020) Presenting the model of religious tourism Stakeholders in Mashhad, Journal of Urban Tourism, Vol. 6, No. 4, pp. 129-143 (In Persian).
  4. Rezvani, Mohammad Reza. (2008) Rural Tourism Development with Sustainable Tourism Approach, Tehran: University of Tehran Press (In Persian).
  5. Shaterian, Mohsen. & Slavery, Younes. & Mir Mohammadi, Mohammad. (2017) Evaluation of Sustainable Urban Tourism Development Indicators Case Study: Kashan, Applied Research in Geographical Sciences, Vol. 17, No. 46, pp. 195-214 (In Persian).
  6. Sodhro, A. H. & Pirbhulal, S. & Luo, Z. & de Albuquerque, V. H. C. (2019) towards an optimal resource management for IoT based Green and sustainable smart cities, Journal of Cleaner Production, Vol.220, No.6, pp.1167–1179.
  7. Suhel, S., & Bashir, A. (2018) The role of tourism toward economic growth in the local economy. Economic Journal of Emerging Markets, Vol. 10, No. 1, PP. 32-39.
  8. Tabrizi, Nazanin. (2016) Evaluation of the performance of culinary tourism in the village of Serulat from the perspective of stakeholders (local community, experts and tourists), Geography International and Scientific Journal of Iranian Geography Association, Vol. 14, No. 49, pp. 294-277 (In Persian).
  9. Zargham Borujeni, Hamid. & Ayoubi Yazdi, Hamid. & Akbarpour, Taghi. (2011) Stakeholder participation in tourism planning and development; Status, Management and Challenges, Conference on Tourism Management and Development, Challenges and Solutions, Tehran (In Persian).
  10. Zargham Borujeni. & Nikbin, Mahnaz. (2011) Measuring the Sustainability of Tourism Development in Kish Island, Quarterly Journal of Growth and Sustainable Development Research, Vol. 12, No. 2, pp. 137-168 (In Persian).