تدوین برنامه ریزی استراتژیک به منظور پایداری محیط زیست طبیعی در حوزه های با قابلیت گردشگری (مطالعه موردی: محور گردشگری لشکرک – دیزین)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، واحد دوبی، دانشگاه آزاد اسلامی، دوبی، امارات متحده عربی

2 گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی مسائل محیط‌زیست، آثار تخریبی آن، نقش‌ها و پتانسیل‌های آن در خصوص جذب گردشگر در محورهای اکوتوریسم، محور لشکرک - دیزین است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن تحقیق نیز توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق 3 جامعه آماری متخصصین، مردم ساکن در محور موردمطالعه، گردشگران وارد شده به محور موردمطالعه است که حجم نمونه بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی به ترتیب برای جامعه اول 30 نفر، جامعه دوم 200 نفر، جامعه سوم 150 نفر می‌باشد. دراین‌رابطه، ارزیابی نهایی صورت‌گرفته از ارزش آبشارهای موجود در طول مسیر و مسیرهای سبز گردشگری و اماکن ورزشی محور لشکرک - دیزین، نتایج حاصل از این روش نشان می‌دهد که شاخص اقتصادی باارزش 859/0 و معیار امکانات رفاهی و خدماتی نیز با 842/0 بیشترین نقش را در جذب گردشگران و همچنین اهداف سرمایه‌گذاری داشته‌اند. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز نشان می‌دهد، شاخص‌های توسعه فعالیت‌های اقتصادی با مقدار 157/0 بیشترین نقش را در تخریب منابع زیست‌محیطی محور لشکرک - دیزین داشته است. در مرتبه بعد تغییر کاربری‌ها مانند تغییر کاربری از زراعی و باغات به تجاری؛ تغییر کاربری از مسکونی به تجاری؛ تغییر کاربری از زراعی و باغات به تأسیسات و تجهیزات؛ تغییر کاربری از باغات به مراکز اقامتی و گردشگری با میزان 098/0 تأثیر زیادی در تخریب منابع زیست‌محیطی این محور داشته است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیم بای، غلام حیدر و غلامی، منا. (1390). سیاست‌گذاری اکوتوریسم پایدار کویری در ایران و امارات متحده عربی (یک مطالعه تطبیقی). فصلنامه گردشگری و توسعه، 8، 12-1.
  2. احمدی، علی و حاجی‌پور، علی. (1389). تخریب محیط‌زیست مانعی در برابر توسعه پایدار. مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافی‌دانان جهان اسلام، دانشگاه زاهدان.
  3. اصغری سراسکانرود، صیاد؛ تقی‌لو، علی و اصغری سراسکانرود، صالح. (1397). تحلیل و ارزیابی آثار بالقوه زیست‌محیطی اجرای طرح گردشگری در بخش صفائیه شهرستان خوی. فصلنامه گردشگری و توسعه، 7 (1)، 118-135.
  4. براون، لستر. (1375). نگاهی به وضعیت جهان. ترجمة حمید طراوتی، چاپ اول، تهران: نشر آروین.
  5. چی ونگ، تای و بلیندا، یوئن. (1392). برنامه­ریزی شهر اکولوژیک (سیاست­ها، تجارب و طراحی). ترجمة محمد رحیم، رهنما و الهه، کریمی، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
  6. حکمت‌نیا، حسن و موسوی، میر نجف. (1392). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه‌ای. یزد: انتشارات علم نوین یزد.
  7. رضوانی، علی‌اصغر. (1380). نقش اکوتوریسم در حفاظت محیط‌زیست. مجله محیط‌شناسی، 31، 12-1.
  8. سیاری، رضا. (1391). گردشگری، توسعه اقتصادی و محیط‌زیست. ماهنامه آسمان ایران، 10، 12-1.
  9. شعبانی فرد، محمد؛ پوراحمد، احمد؛ حسینی، علی و رشیدی، مصطفی. (1388). بررسی سنجش ظرفیت پذیرش گردشگری شهری و مدل‌سازی شهرهای گردشگری پایدار از بعد کالبدی (نمونه موردی منطقه 12 تهران). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 1 (14)، 12-1.
  10. فیروزجاه، علی؛ رضایی پاشا، صدیقه و فیروزجاه، مرتضی. (1394). اثرات زیست‌محیطی گردشگری در نواحی روستایی (نمونه موردی: دهستان تمشکل شهرستان تنکابن). فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی، 4 (2)، 125-143.
  11. قرخلو، مهدی؛ رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی و گلین شریفی دینی، جواد. (1388). اثرات زیست‌محیطی گردشگری بر سواحل شهر رامسر. فصلنامه پژوهش جغرافیای انسانی، 3، 12-1.
  12. قریشی­میناآباد، محمدباسط. (1390). ارزیابی عملکرد مجتمع­های گردشگری ساحلی مطالعة موردی: مجتمع مروارید خزر - شهرستان رشت. فصلنامة برنامه­ریزی منطقه­ای، 1 (4)، 12-1.
  13. محمودی، حسین و پازوکی نژاد، زهرا. (1392). تغییرات آب‌وهوا و سیاست­های مقابله در صنعت گردشگری. مجلة برنامه­ریزی و توسعة گردشگری، 2 (6)، 127-111.
  14. ممقانی نسب، اشکان. (1391). ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بر محیط‌زیست دریایی (مطالعه موردی: خلیج چابهار). اولین همایش ملی توسعه سواحل مکُران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، منطقه سوم نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران - کنارک.
  15. موسوی، میر نجف؛ عبدالله‌زاده، علی و باقری کشکولی، علی. (1393). گردشگری مذهبی. تهران: انتشارات آراد کتاب.
  16. 1) Alonso, M. d. M. (2013).Environmental management in tourism: students’ perceptions and managerial practice in restaurants from a gender perspective. Journal of Cleaner Production, 60, 1-12.
  17. 2) Becken, S. (2007). Tourists' Perception of International Air Travel's Impact on the Global Climate and Potential Climate Change Policies. Journal of Sustainable Tourism 15(4), 1-12.
  18. 3) Braun, B., & Soskin, M. (2002), Theme park competitive strategies. Annals of Tourism Research, 26(2), 1127-1138.
  19. 4) Braun, O. L., Lohmann, M., Maksimovic, O., Meyer, M., Merkovic, A., Messerschmidt, E., Riedel, A., & Turner, M. (1999).Potential impact of climate change effects on preferences for tourism destinations, A psychological pilot study. Climatic Research, 11, 127-138.
  20. 5) Burak, S.A., Dogan, E., & Gazioglu, C. (2004). Impact of urbanization and tourism on coastal environment. Ocean & Coastal Management, 47(9), 515-527.
  21. 6) Canavan, B. (2016). Tourism culture: Nexus, characteristics, context and sustainability. Tourism Management, 53, 571-583.
  22. 7) Corbin, A. (1995). The Lure of the Sea. The Discovery of the Seaside in the Western World 1750-1840. London
  23. 8) Destek, M. A. (2019). Investigation on the role of economic, social, and political globalization on environment: evidence from CEECs. Environmental Science and Pollution Research, 27, 1-14.
  24. 9) Dolnicar, S. (2008). Market segmentation in tourism, İn: Woodside, A.G., Martin, D., editors. Tourism Management: Analysis, Behaviour and Strategy. Cambridge: CAB International
  25. Font, X., & Ahjem, T. (1999). Searching for a balance in tourism development strategies. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11, 111-127.
  26. Freitas, C, R, de. (2003). Tourism climatology: evaluating environmental information for decision making and business planning in the recreation and tourism sector. J. Biometeorol, 48, 1-13.
  27. Inskeep, E. (1991). Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach. Van Nostrand Reinhold.
  28. Goudie, A.S. & Viles, H.A. (2013). The Earth Transformed: An Introduction to Human Impacts on the Environment. John Wiley & Sons.
  29. Holden, A. (2008). Environment and Tourism. London, Routledge
  30. Hsieha, H. J., & Shiann Far, K. (2013). the linkage analysis of environmental impact of tourism industry. Procedia Environmental Sciences, 17, 111-123.
  31. Katircioglu, S. T. (2014). International tourism, energy consumption, and environmental pollution: The case of Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 36, 1-14.
  32. Lemos, C. C., Thomas, B. F., & Marcelo, P. S. (2012). Strategic environmental assessment in tourism planning — Extent of application and quality of documentation. Environmental Impact Assessment Review, 35, 1-12.
  33. Lee, J. W., Brahmasrene, T. (2018). Investigating the influence of tourism on economic growth and carbon emissions: Evidence from panel analysis of the European Union. Tourism Management, 38, 69-76.
  34. 19) Liu, C.H., Gwo-Hshiung, T., & Ming-Huei, L. (2012) Improving tourism policy implementation–The use of hybrid MCDM models. Tourism Management, 33, 1-12.
  35. Lockwood, A., & Medlik, S. (Eds) (2003), Tourism and hospitality in the 21st century. Oxford: Butterworth-Heinemann
  36. Löfgren, O. (2002) On Holiday: a history of vacationing. Berkeley: University of California Press.
  37. Laws, E. (1991). Tourism Marketing: Service and Quality Management Perspectives. Stanley Thornes (Publishers) Ltd.
  38. Lozano- Oyola, M., Blancas, J.F., González, M., & Rafael, C. (2012). Sustainable tourism indicators as planning tools in cultural destinations, Spain: Malaga University. Ecological Indicators, 18, 659-675.
  39. Malik, M. I., & Sultan Bhat, M. (2015), Sustainability of tourism development in Kashmir — is paradise lost?. Tourism Management Perspectives, 16, 1-12.
  40. Martin-Cejas, R.R., & Sánchez, P.P.R. (2021). Ecological footprint analysis of road transport related to tourism activity: The case for Lanzarote Island. Tourism Management, 31(1), 98-103.
  41. Mieczkowski, Z. (1995). Environmental Issues of Tourism and Recreation. University Press of America.
  42. Preston-Whyte, R. (2004). The beach as a liminal space. In: Lew C, Hall M, Williams AM, editors. A companion to tourism, Malden: Blackwell.
  43. Saint Akadiri, S., Alola, A. A., & Akadiri, A. C. (2019). The role of globalization, real income, tourism in environmental sustainability target. Evidence from Turkey. Science of the total environment, 687, 423-432.
  44. Scott, D., Geoff, M., & Michael, S. (2004). Climate change and the distribution of climatic resources for tourism in North America, department of geography. university of waterloo,200 university avenue west, waterloo, Ontario N2L 3G1, Canada.
  45. Tang, C.H.H. & Jang, S.S. (2019). The tourism–economy causality in the United States: A sub-industry level examination. Tourism Management, 30(4), 553-558.
  46. Tekken, V., & Jürgen, P. K. (2015), Sustainable water management - perspectives for tourism development in north-eastern Morocco. Tourism Management Perspectives, 16, 1-12.
  47. Wang, J., & Ritchie, B.W. (2012), Understanding accommodation manager’s crisis planning intention: An application of the theory of planned behavior. Tourism Management, 33, 1-12.
  48. Zhang, J., & Mei Ji, Y. Z. (2015). Tourism sustainability in Tibet – Forward planning using a systems approach. Ecological Indicators, 56, 1-12.
  49. Zhang, L., & Gao, J. (2018). Exploring the effects of international tourism on China's economic growth, energy consumption and environmental pollution: Evidence from a regional panel analysis. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 225–234.
  50. UNWTO (2021). United Nations World Tourism Organization. UNWTO Tourism Highlights Edition.
نشریه گردشگری شهری
دوره 9، شماره 4
بهمن 1401
صفحه 1-22

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار