بررسی و تحلیل آثار کووید-19 بر صنعت گردشگری در فضاهای پیراشهری مطالعه موردی: شهر جوانرود

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، ایران

3 گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

اجرای سیاست­های قرنطینه و تعطیلی­های موقت کسب­وکارها، فاصله­گذاری اجتماعی و... برای مهار همه­گیری کووید-19 از سوی دولت­ها و شهروندان، بزرگ‌ترین شوک را بر صنعت گردشگری دنیا تحمیل کرده و باعث ازبین‌رفتن کسب­وکارهای مختلف و معیشت ذی­نفعان صنعت گردشگری شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل آثار شیوع کووید-19 بر صنعت گردشگری از نظر روستاییان شاغل در بازارچه مرزی شهر جوانرود بوده و از حیث هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی می­باشد. بنیان فلسفی پژوهش، ترکیبی است که در مرحله بررسی تالار گفتمان (Q) رویکرد کیفی و در مرحله تحلیل عاملی جنبه کمی دارد. جامعه گفتمان شامل 23 نفر از افرادی است که در یکی از روستاهای نزدیک به شهر جوانرود ساکن بوده و در حوزه گردشگری (شغل اصلی یا فرعی) فعال بوده­اند که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس و نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. جهت تجزیه‌وتحلیل داده­های ماتریس­های Q از تحلیل عاملی به روش اکتشافی (استنفسون) و نرم­افزار KADE v1.1.0 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که پنج الگوی ذهنی در زمینه تأثیرگذاری کووید-19 بر افراد شاغل در بخش خدماتی صنعت گردشگری شناسایی شده است که عبارت­اند از: ناپایداری اشتغال و درآمد، مسائل اجتماعی - زیست‌محیطی، کاهش سرمایه­گذاری، مسائل روانی - بهداشتی و مسائل آموزشی.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احمدی، منیژه و عباسی، فریبا. (1400). واکاوی موانع اقتصادی توسعة گردشگری در نواحی روستایی با استفاده از نظریة بنیانی مطالعة موردی: روستاهای هدف گردشگری استان زنجان. گردشگری و توسعه، 12(2)، 295-277.
  2. افراخته، حسن. (1399). فضاهای پیراشهری: الگوها، عوامل و پسایندها. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(3)، 18-1.
  3. امینی، عباس و جمینی، داود. (1393)، تحلیلی بر ارزیابی جامعه روستایی از عملکرد نهاد دهیاری با استفاده از رویکرد مدل­سازی معادلات ساختاری. تحقیقات جغرافیایی، 29(113)، 177-169.
  4. باصولی، مهدی و جباری، گلنوش. (1400). رابطه مدیریت بحران و تاب­آوری جامعه مقصد گردشگری در بحران کرونا مطالعه موردی: شهر همدان. مجله گردشگری شهری، 8(1)، 48-33.
  5. جمشیدی، علیرضا؛ جمینی، داود؛ قنبری، یوسف؛ طوسی، رمضان و پسرکلو، موسی. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در تعاونی­های تولید کشاورزی شهرستان مینودشت. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 6(15)، 225-211.
  6. جمینی، داود و جمشیدی، علیرضا. (1400). مدل­سازی عوامل مؤثر بر توسعة شاخص‌های کارآفرینی در مناطق روستایی ایران نمونة پژوهش: منطقة اورامانات، استان کرمانشاه. فصلنامه برنامه­ریزی فضایی، 11(42)، 94-73.
  7. جمینی، داود؛ جمشیدی، علیرضا و عبدالملکی، مهدی. (1400). شناسایی چالش­های اسکان غیررسمی و ارائه راهکارهای عملیاتی - اجرایی برای بهبود آن در استان کردستان (مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری نایسر). پژوهش و برنامه­ریزی شهری، 12(47)، 130-111.
  8. رحیمی، علی و ضایی، محمدرضا. (1401). تبیین ارتباط ساختاری ارزش ویژه برند یک اقامتگاه بوم‌گردی با رضایتمندی گردشگران آن مطالعه موردی: اقامتگاه آتشونی در شهرستان خور و بیابانک. مجله گردشگری شهری، 9(1)، 1-31.
  9. رضایی سرخایی، فیروزه؛ سایبانی، حمیدرضا و سوادی، مهدی. (1401) تدوین مدل مدیریت مقصد گردشگری با تأکید بر ورزش‌های ساحلی مطالعه موردی: شهرهای ساحلی هرمزگان. مجله گردشگری شهری، 9(1)، 17-31.
  10. رمضانی، فریبرز؛ کشتی‌دار، محمد و مودی، داود. (1400). مطالعۀ تحلیل موانع تأمین مالی کارآفرینان ورزشی به روش کیو (Q). نشریه مدیریت ورزشی، 13(1)، 255-237.
  11. سیجانیوندی، شادیه؛ منصوری، کمال و امامی، الهام. (1400). تأثیر بحران ویروس کرونا بر صنعت گردشگری و هتلداری و ارائه راه‌حل‌ها. همایش ملی مدیریت کسب‌وکار در شرایط بحران و عدم‌اطمینان، ۱۵ و ۱۶ تیر ۱۴۰۰، دانشگاه کردستان.
  12. صفری علی­اکبری، مسعود و صادقی، حجت‌الله. (1398). نقش گردشگری شهر ایذه در تحولات روستاهای پیرامونی. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 1(2)، 59-70.
  13. طاهری، فاطمه؛ فروزانی، معصومه؛ یزدان‌پناه، مسعود و آجیلی، عبدالعظیم. (1396). ادراک کشاورزان از پدیده گردوغبار: موردمطالعه شهرستان آبادان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 4(48)، 632-621.
  14. عزیزی، فاطمه و شکاری، فاطمه. (1401). گردشگری داخلی در میانه پاندمی کووید-19: نقش عوامل جمعیت‏شناختی و اهداف سفر. مجله گردشگری شهری، 9(1)، 117-103.
  15. علی­پور، حسین؛ براری، معصومه و سبحانی، نوبخت. (1398). بازتاب گسترش خانه­های دوم در فضاهای پیراشهری استان مازندران. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(2)، 58-47.
  16. عمادی، امید و اصغری محبوب، ندا. (1399). تأثیر ویروس کرونا (covid-19) بر صنعت گردشگری و راهکارهای مقابله با آن. پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم و مهندسی و دومین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا، https://civilica.com/doc/1116201.
  17. عنابستانی، علی­اکبر؛ مظفری، زهرا و پیوند، علی. (1398). نگرش جامعه محلی نسبت به هم‌جواری با مجموعه­های گردشگاهی پیراشهری مورد: مجموعه گردشگری باغرود نیشابور. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 1(2)، 136-121.
  18. غلامی، زهرا؛ زیاری، یوسفعلی و اقبالی، ناصر. (1400). تحلیل موانع توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران). مطالعات بین­رشته­ای دانش راهبردی، 11(42)، 324-295.
  19. فراهانی، حسین و منوچهری، سوران. (1394). شناسایی موانع و مشکلات توسعه گردشگری در نواحی روستایی هدف گردشگری غرب شهرستان مریوان. پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 4(9)، 172-161.
  20. قادرمرزی، حامد؛ جمشیدی، علیرضا؛ جمینی، داود و نظری سرمازه، حمید. (1394). شناسایی موانع توسعه کارآفرینیِ زنان روستایی (مطالعه موردی: دهستان شلیل - شهرستان اردل). برنامه‌ریزی منطقه­ای، 5(17)، 103-118.
  21. قنبری، ابوالفضل و ولائی، محمد. (1400). تحلیل عوامل مؤثر بر فقر روستایی در دوران شیوع ویروس کرونا مورد: استان آذربایجان شرقی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، ۱۰ (۳۸)، ۱۸۴-۱۶۱.
  22. مسائلی، ارشک؛ رضائی، ناصر؛ درفشی، خه­بات و باسخا، مهدی. (1400). اثرات همه­گیری کرونا بر اشتغال نیروی کار در صنایع مرتبط با گردشگری ایران. مطالعات مدیریت گردشگری، 16 (56)، 308-279.
  23. موحدی، رضا؛ ایزدی، نسیم و علی­آبادی، وحید. (1395). تحلیل موانع توسعۀ گردشگری روستایی (موردمطالعه: روستای فش، شهرستان کنگاور، استان کرمانشاه). دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، 4(8)، 126-99.
  24. میکانیکی، جواد؛ شیرزور، زهرا و جعفری سهل­آباد، بهاره. (1400)، عوامل مؤثر بر رشد سکونتگاه­های پیراشهری بیرجند. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 3(5)، 59-78.
  25. هاشم زهی، ضیاءالحق؛ بندریان، اسفندیار و اسمعیل­نژاد، مرتضی. (1401). آمایش منطقه­ای روستاهای پیراشهری با تأکید بر توسعه صنعت گردشگری (مورد: روستاهای پیرامون نیک‌شهر). مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 4(7)، 235-248.
  26. Addams, H., & Proops, J.L. (2000). Social Discourse and Environmental Policy: An Application of Q Methodology. Edward Elgar Publishing.
  27. Afrakhteh, H. (2020). Urban peripheral spaces: patterns, factors and consequents. Journal of Urban Peripheral Development, 2(3), 1-18. [In Persian].
  28. Ahmadi, M., & Abbasi, F. (2021). Analyzing the Economic Barriers to Tourism Development in Rural Areas Using Grounded Theory A case study of tourism target villages of Zanjan province. Journal of tourism and development, 10(2), 277-295. [In Persian].
  29. Alipour, H., Barari, M., & Sobhani, N. (2019). Reflections on the expansion of second homes in the Periphery of Cities of Mazandaran province. Preipheral Urban Spaces Development, 1(2), 47-58. [In Persian].
  30. Al-Mughairi, H.M.S., Bhaskar, P., & Alazri, A.K.H. (2021). The economic and social impact of COVID-19 on tourism and hospitality industry: A case study from Oman. J Public Affairs, 2021;e2786, DOI: 10.1002/pa.2786.
  31. Amini, A., & Jamini, D. (2014). An Analysis of the Rural Community Evaluation of Village Administrations' performance Using Structural Equation Modeling. Geographical Research, 29(2), 177-196. [In Persian].
  32. Anabestani, A., Mozafari, Z., & Peyvand, A. (2019). Evaluation of Local Community Attitudes towards Neighborhoods with Pir-urban Promenade Complexes (Case Study: Baghroud Neyshabur Tourism Complex). Preipheral Urban Spaces Development, 1(2), 121-136. [In Persian].
  33. Azizi, F., & Shekari, F. (2022). Domestic tourism amidst the covid-19 pandemic: Investigating socio-demographics and travel purposes. Journal of urban tourism, 9(1), 103-117. [In Persian].
  34. Basouli, M., & Jabbari, G. (2021). The Relationship between Crisis Management and Community Resilience in Tourism Destination at Corona Crisis Case Study: Hamedan City. Journal of urban tourism, 8(1), 33-48. [In Persian].
  35. Bayrak, M.M. (2022). Does Indigenous tourism contribute to Indigenous resilience to disasters? A case study on Taiwan's highlands. Progress in Disaster Science, 14, 100220. http://dx.doi.org/10.1016/j.pdisas.2022.100220.
  36. Brown, S.R. (1996). Q methodology and qualitative research. Qualitative Health Research, 6 (4), 561-567.
  37. Chai, Y. (2021). Analysis of the Impact of COVID-19 on the Tourism Stock Market ---Taking Caissa Touristic as an Example, Advances in Economics. Business and Management Research, 166, 487-492.
  38. Emadi, O., & Asghari Mehboob, N. (2019). The impact of the corona virus (covid-19) on the tourism industry and solutions to deal with it. The 5th International Conference on Research in Science and Engineering and the 2nd International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Planning of Asia, https://civilica.com/doc/1116201. [In Persian].
  39. Farahani, H., & Manoochehri, S. (2015). Identification of Obstacles and Problems of Tourism Development in Rural Areas of Tourism Goal in the West of Marivan County. Journal of Research and Rural Planning, 4(9), 161-172. [In Persian].
  40. Galani-Moutafi, V. (2013). Rural space (re)produced e Practices, performances and visions, A case study from an Aegean Island. Journal of Rural Studies, 32, 103-113.
  41. Ghadermarzi, H., Jamshidi, A., Jamini, D., & Nazari Sarmaze, H. (2015). Identification Hampering Factors Affecting Development of Rural Women's (Case Study: Shalil Villages-Ardal Township). journal of Regional Planning, 5(17), 103-118. [In Persian]
  42. Ghanbari, A., & Valaei, M. (2022). Analysis of factors affecting rural poverty during the outbreak of coronavirus Case: East Azerbaijan province. Journal of Space Economy & Rural Development, 10 (38), 161-184. [In Persian].
  43. Ghann, P. (2021). The Effect of COVID -19 on Tourism: A Comparative. Journal of Tourism & Hospitality, 10(458), 1-3.
  44. Gholami, Z., ziari, Y., & Eghbali, N. (2021). Analysis of Barriers to Medical Tourism Development (Case Study: District 6 of Tehran). Strategic Management Studies of National Defence Studies, 11(42), 324-295. [In Persian].
  45. Golets, A., Farias, J., Pilati, R., & Costa, H. (2021). COVID-19 pandemic and tourism: The impact of health risk perception and intolerance of uncertainty on travel intentions. Current Psychology, https://doi.org/10.1007/s12144-021-02282-6.
  46. Góngora, R., Milán, M.J., & López-i-Gelats, F. (2019). Pathways of incorporation of young farmers into livestock farming. Land Use Policy, 85, 183–194.
  47. Hashemzehi, Z., Bandaryan, E., & Esmailnejad, M. (2022). Regional planning of peripheral villages with emphasis on the development of tourism industry (Case: villages around Nikshahr). Preipheral Urban Spaces Development, 4(7), 235-248. [In Persian].
  48. Henseler, M., Maisonnave, H., & Maskaeva, A. (2021). Economic impacts of COVID-19 on the tourism sector in Tanzania, ‌hal-03501722‌.
  49. Jagdale, D.V., & Ganatra, H. (2021). Impacts of Covid-19 Pandemic on Tourism Industry of India. Munich Personal RePEc Archive (MPRA), Paper No. 110442, posted 03 Nov 2021 03:49 UTC.
  50. Jamini, D., & Jamshidi, A. (2021). Modeling the Factors Affecting the Development of Entrepreneurship Indicators in Rural Areas of Iran (Case study: Owramanat Region, Kermanshah Province). Journal of Spatial Planning, 11 (42), 73-94. [In Persian].
  51. Jamini, D., & Dehghani, A. (2022). Evaluation and Analysis of Resilience of Rural Tourism and Identification of Key Drivers Affecting It in The Face of The Covid-19 Pandemic (Case Study: Owramanat region in Kermanshah Province). Journal of Research and Rural Planning, (Articles in Press), doi: 10.22067/jrrp.2022.78090.1056.
  52. Jamini, D., Jamshidi, A., & Abdolmaleki, M. (2022). Identify the challenges of informal settlements and Provide operational-executive solutions to improve it in Kurdistan province (Case study: Urban Separated Area of Naysar). Journal of Research and Urban Planning, 12 (47), 111-130. [In Persian].
  53. Jamshidi, A., Jamini, D., Ghanbari, U., Toosi, R., & Pesaraklo, M. (2015). Factors affecting the entrepreneurship development in agricultural production cooperatives Minodasht Township. Geographical Planning of Space, 6(15), 211-225. [In Persian].
  54. Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. Routledge.
  55. Koçak, E., Dogru, T., Shehzad, K., & Bulut, U. (2022). The economic implications of the COVID-19 outbreak on tourism industry: Empirical evidence from Turkey. Tourism Economics, 0(0) 1–17.
  56. Komasi, H; Hashemkhani Zolfani, S., & Cavallaro, F. (2022). The COVID-19 Pandemic and Nature-Based Tourism, Scenario Planning Approach (Case Study of Nature-Based Tourism in Iran), Sustainability, 14(7), 3954. https://doi.org/10.3390/su14073954.
  57. Masaeli, A., rezaei, N., Derafshi, K., & Basakha, M. (2021). Effects of Corona Epidemic on Labor Employment in Iran's Tourism-Related Industries. Tourism Management Studies, 16(56), 279-308. [In Persian].
  58. Mikaniki, J., Shirzour, Z., & Jafari sahlabad, B. (2021). Analysis effective factors on the growth of Urban pheripheralsettlements of Birjand. Preipheral Urban Spaces Development, 3(5), 59-78. [In Persian].
  59. Mohadi, R., Izadi, N., & Aliabadi, V. (2017). Analyzing the barriers of rural tourism development (Case study: Fash Village Kangavar city, Kermanshah province). Journal of Social Studies tourism, 4(8), 99-126. [In Persian].
  60. Mulder, N. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on the tourism sector in Latin America and the Caribbean, and options for a sustainable and resilient recovery. International Trade series, No. 157 (LC/TS.2020/147), Santiago, Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC).
  61. Ono, H., & Kidokoro. T. (2020). Understanding the development patterns of informal settlements in Nairobi. Japan Architectural Review, 3(3), 384–393.
  62. Panthhe, K.P., & Kokate, C.N. (2021). Impact of covid-19 on tourism sector in Nepal, Sustainability, Agri. Food and Environmental Research, 9(1), 107-126.
  63. Pini, B., Previte, J., & Haslam-McKenzie, F. (2007). Stakeholders, natural resource management and Australian rural local governments: AQ methodological study. Local Gov. Stud, 33, 427–449.
  64. Previte, J., Pini, B., & Haslam‐McKenzie, F. (2007). Q methodology and rural research. Sociol. Ruralis, 47 (2), 135–147.
  65. Rahimi, A., & rezaei, M. R. (2022). Explanation of structural relationship of the brand equity of an Ecolodge with the satisfaction of its tourists; Case study: Atashouni Ecolodge in the khor and Biabanak County, Isfahan Province. Journal of urban tourism, 9(1), 1-16. [In Persian].
  66. Raj´e, F. (2007). Using Q methodology to develop more perceptive insights on transport and social inclusion. Policy, 14, 467–477. https://doi.org/ 10.1016/j.tranpol.2007.04.006.
  67. Ramezani, F., Keshtidar, M & Moodi, D. (2021). An Analysis of the Barriers to Financing Sport Entrepreneurs by Q Method. Sport Management, 13(1), 237-255. [In Persian].
  68. Rezaei sarkhaei, F., saybani, H., & savadi, M. (2022). Develop a tourism destination management model with an emphasis on beach sports Case study: Hormozgan coastal cities Document Type: Article extracted from phd dissertation. Journal of urban tourism, 9(1), 17-31. [In Persian].
  69. Robbins, P., & Krueger, R. (2000). Beyond bias? The promise and limits of Q method in human geography. Geogr, 52 (4), 636–648.
  70. Safari Ali Akbari, M., & Sadeghi, H. (2019). The Role of Izeh Tourism in Transfprmation of Surrounding Villages. Journal of Urban Peripheral Development, 1(2), 59-70. [In Persian].
  71. Sah, R., Sigdel, S., Ozaki, A., Kotera, Y., Bhandari, D., Regmi, P., Rabaan, A.A., Mehta, R., Adhikari, M., Roy, N., Dhama, K., Tanimoto, T., Rodriguez-Morales, A.J., & Dhakal, R. (2020). Impact of COVID-19 on tourism in Nepal. Journal of Travel Medicine, 2020, 1–3, doi: 10.1093/jtm/taaa105.
  72. Sijaniyundi, S., Mansouri, K., & Emami, E. (2021). The impact of the corona virus crisis on the tourism and hotel industry and providing solutions. National Conference on Business Management in Crisis and Uncertainty, 15 and 16 July 2021, University of Kurdistan. [In Persian].
  73. Simarangkir, O R., Tawang, F., Irwan, I., Utami, P B., Nani, N., & Kodiran, T. (2021). Impact of the COVID-19 Pandemic on Marine Tourism, Derawan Island, Berau Regency, East Kalimantan Province, IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 934 (2021) 012040, doi:10.1088/1755-1315/934/1/012040.
  74. Soliku, O., Kyiire, B., Mahama, A., & Kubio, C. (2021). Tourism amid COVID-19 pandemic: impacts and implications for building resilience in the eco-tourism sector in Ghana's Savannah region. Heliyon, 7, e07892, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07892.
  75. Taheri, F., Farozani, M., Yazdan Panah, M., & Ajili, A. (2018). Farmers' Perceptions toward Dust Phenomenon: Case of Abadan County. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48(4), 621-632. [In Persian].
  76. United Nations. (2009). The Millennium Development Goals Report 2009. New York: United Nations.
  77. Walder, P., & Kantelhardt, J. (2018). The Environmental Behaviour of Farmers – Capturing the Diversity of Perspectives with a Q Methodological Approach. Ecological Economics, 143, 55-63.
  78. , Ma, Z., Wahid, F., Baseer, S., AlZubi, A.A., & Khattak, H. (2022). Influence of COVID-19 on the Tourism Industry in China: An Artificial Neural Networks Approach. Journal of Healthcare Engineering, Volume 2022, Article ID 9581387, https://doi.org/10.1155/2022/9581387.
  79. Watts, S., & Stenner, P. (2005). Doing Q methodology: theory, method and interpretation. Qual. Psychol. 2, 67–91. https://doi.org/10.1191/ 1478088705qp022oa.
  80. Watts, S., & Stenner, P. (2012). Doing Q methodological research. Theory, Method and Interpretation. Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington DC.
  81. Zouni, G., Paraskevi-Myrsini, N., Georgaki, I., & Kapetanaki, E. (2021). COVID-19 impact on tourism: Measuring similarities and differences on tourists and tourism businesses’ perceptions. Tourism & Heritage Journal,3, DOI: 10.1344/THJ.2021.3.6.
نشریه گردشگری شهری
دوره 9، شماره 4
بهمن 1401
صفحه 23-45

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار