نقش تعدیل‌کنندگی استرس حاصل از کرونا در رابطه بین کیفیت ایمنی و مدیریت بحران منابع انسانی در آژانس‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 گروه مدیریت کسب‌وکار، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 گروه مدیریت گردشگری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 گروه مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

شرایط بحرانی حاصل از ویروس کرونا باعث شده است تا کسب‌وکارهای مختلف به‌ویژه در حوزه گردشگری، بوم‌گردی و طبیعت‌گردی دستخوش مشکلات زیادی شوند. از سوی دیگر، بوم‌گردی یا طبیعت‌گردی که ترجمه اکوتوریسم است در سال‌های اخیر رواج زیادی پیداکرده و در سال‌های گذشته طبیعت‌گردی در گروه‌های کوچک و واحدهای اقامتگاهی بوم‌گردی در استان‌های مختلف کشورمان تأسیس شدند و فرصت‌های شغلی زیادی ایجادشده است، لکن بحران کرونا ضربات سختی بر این حوزه وارد کرده است. ازاین‌رو، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر عواملی چون کیفیت ایمنی، استرس و آشنایی با رویه‌ها بر مدیریت بحران منابع انسانی در آژانس‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردی استان آذربایجان شرقی است. این مطالعه به‌صورت کمی و از نوع کاربردی است. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه صورت گرفته است که از نظرات مدیران آژانس‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردی برای بررسی فرضیه‌های پژوهش استفاده‌شده است. در این مطالعه، برای تحلیل فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده‌شده است. نتایج نرم‌افزارها نشان می‌دهد که بین متغیرهای پژوهش روابط معناداری وجود دارد. به‌طوری‌که، کیفیت ایمنی و آشنایی با رویه‌های مدیریت بحران تأثیر منفی و معنادار بر بحران منابع انسانی دارند. از سوی دیگر، نقش تعدیل‌گری میزان استرس در رابطه بین کیفیت ایمنی و بحران منابع انسانی مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که وقتی یک آژانس از کیفیت ایمنی بالایی برخوردار بوده و با رویه‌های مدیریت بحران آشنا است، بهتر می‌تواند بحران منابع انسانی را در زمان بحران کنترل کند. همچنین، کنترل میزان استرس منجر می‌شود که تا از طریق کیفیت ایمنی بر شدت کاهش بحران منابع انسانی آژانس‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردی افزود

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. جبه‌دار، علیرضا؛ عینی‌پور، جواد و رحمانی، کیانوش. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر استرس شغلی کارکنان ناجا (موردمطالعه کارکنان معاونت نیروی انسانی ناجا). فصلنامه منابع انسانی ناجا، 8 (50)، 45-66.
  2. حسینی، سیدصمد؛ کرمی، اژدر؛ نیکخواه، یونس. (1397). مدل‌سازی معادلات ساختاری با Smart PLS V3: رویکرد پایان‌نامه‌نویسی و مقاله‌نویسی. چاپ اول، تهران: انتشارات اندیشه فاضل.
  3. سلیمانی، آرزو؛ سماواتیان، حسین و نوری، ابوالقاسم. (1396). رابطه امنیت شغلی و حمایت سازمانی با رویدادهای شرکت گاز استان اصفهان: نقش تعدیل‌کنندگی ویژگی‌های جمعیت شناختی، ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها، 5(1)، 15-24. DOI: 10.22037/meipm.v5i1.17663
  4. عسکری ماسوله، سعید؛ افشار، مهدی  و محمدی، مینا. (1395). تأثیر نظام مدیریت منابع انسانی بر کیفیت عملیات مدیریت بحران مطالعه موردی: ستادهای مدیریت بحران شهرداری تهران. فصلنامه مدیریت بحران، 5 (1)، 39-47.
  5. نیکخواه، یونس؛ حسینی، سید صمد و صنوبر، ناصر. (1398). از دوسوتوانی مدیریت منابع انسانی تا عملکرد سازمانی: تأثیرات مدیریت استعداد و فناوری اطلاعات. مطالعات منابع انسانی،  9 (1)، 115-142. DOI: 10.22034/jhrs.2019.95938
  6. Afthonidis, E. P. & Tsiotras, G. D. (2014). Strategies for business excellence under an economic crisis. The TQM Journal, 26 (6), 610-624. DOI:10.1108/TQM-10-2012-0078
  7. Amore, A. (2016). The governance of built heritage in the post-earthquake Christchurch CBD. In Hall, C. M. & Malinen, S. & Vosslamber, R. & Wordsworth, R. (Eds.). Business and post-disaster management: Business, organizational and consumer resilience and the Christchurch earthquakes (pp. 200-218). Routledge. DOI: 10.4324/9781315640211-13
  8. Askari Masouleh, S., Afshar, M., & Mohammadi, M. (2016). The effect of human resources management system on the quality of crisis management operations (case study: headquarters of Tehran municipality crisis management). Emergency Management, 5(1), 39-47. [In Persian].
  9. Bakker, A. B. & Demerouti, E. (2007) The job demands-resources model: State of the art. Journal of Managerial Psychology, 22 (3), 309-328. DOI: 10.1108/02683940710733115
  10. Cartier, E. A. & Taylor, L. L. (2020). Living in a wildfire: The relationship between crisis management and community resilience in a tourism-based destination. Tourism Management Perspectives, 34 (100635), 1-12. DOI:10.30519/ahtr.929800
  11. Catabay, C. J., Stockman, J. K., Campbell, J. C., & Tsuyuki, K. (2019). Perceived stress and mental health: The mediating roles of social support and resilience among black women exposed to sexual violence. Journal of Affective Disorders, 259, 1-12. DOI: 10.1016/j.jad.2019.08.037
  12. Ciarma, J. L. & Mathew, J. M. (2017) Social anxiety and disordered eating: The influence of stress reactivity and self-esteem. Eating Behaviors, 26, 177-181. DOI: 10.1016/j.eatbeh.2017.03.011
  13. Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983) A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24 (4), 385-396. DOI: 10.2307/2136404
  14. Din-Dzietham, R., Nembhard, W. N., Collins, R., & Davis, S. K. (2004) Perceived stress following race-based discrimination at work is associated with hypertension in African-Americans. The metro Atlanta heart disease study 1999-2001. Social Science & Medicine, 58 (3), 449-461. DOI: 10.1016/s0277-9536(03)00211-9
  15. DOI: 10.1108/tqm-08-2018-0106
  16. Elkington, J. (2013). Enter the triple bottom line, The Triple Bottom Line. London: Routledge, 23-38. DOI: 10.4135/9781452276090.n303
  17. Faber, R. J., & Christenson, G. A. (1996) In the mood to buy: Differences in the mood states experienced by compulsive buyers and other consumers. Psychology and Marketing, 13 (8), 803-819. DOI: 10.1002/(sici)1520-6793(199612)13:8%3C803::aid-mar6%3E3.0.co;2-j
  18. Frandsen, F., & Johansen, W. (2011) The study of internal crisis communication: Towards an integrative framework. Communications: An International Journal, 16 (4), 347-361. DOI:10.1108/13563281111186977
  19. Gautam, T. (2014). Rising from the ashes: Satyam's story. Emerald Emerging Markets Case Studies, 4 (1), 1-8. DOI: 10.1108/EEMCS-02-2014-0062
  20. Gurtner, Y. (2016). Returning to paradise: Investigating issues of tourism crisis and disaster recovery on the island of Bali. Journal of Hospitality and Tourism Management, 28, 11-19. DOI: 10.1016/j.jhtm.2016.04.007
  21. Hall, C., Prayag, G., & Amore, A. (2018) Tourism and resilience: Individual, organizational and destination perspectives. Bristol, UK: Channel View Publications. DOI:10.21832/HALL6300
  22. Han, S. (2019). Social capital and perceived stress: The role of social context. Journal of Affective Disorders, 250, 186-182. DOI: 10.1016/j.jad.2019.03.034
  23. Heide, M., & Simonsson, C. (2014). Developing internal crisis communication: New roles and practices of communication professionals. Corporate Communications: An International Journal, 19 (2), 128-146. DOI: 10.1108/ccij-09-2012-0063
  24. Hosseini, S. S., Karami, A., & Nikkhah, Y. (2018) Structural equation modeling with SmartPLS V3: The approach to thesis writing and essay writing. First Edition, Tehran: Andisheh Fazel Publications. [In Persian].
  25. Hystad, P. & Keller, P. (2008). Towards a destination tourism disaster management framework: Long-term lessons from a forest fire disaster. Tourism Management, 29, 151-162. DOI: 10.1016/j.tourman.2007.02.017
  26. Jobbehdar, A., Einipoor, J., & Rahmani, K. (2018) The survey on the effective factors on job stress of Naja employees (case study: Najamanpower deputy). NAJA HUMAN RESOURCES, 8 (50), 45-66. [In Persian].
  27. Johansen, W., Aggerholm, H. K. & Frandsen, F. (2012) Entering new territory: A study of internal crisis management and crisis communication in organizations. Public Relations Review, 38 (2), 270-279. DOI: 10.1016/j.tourman.2007.02.017
  28. Kim, J. N. & Rhee, Y. (2011). Strategic thinking about employee communication behavior (ECB) in public relations: Testing the models of megaphoning and scouting effects in Korea, Journal of Public Relations Research, 23 (3), 243-268. DOI: 10.1080/1062726x.2011.582204
  29. Kim, Y. (2018). Enhancing employee communication behaviors for sensemaking and sensegiving in crisis situations: Strategic management approach for effective internal crisis communication. Journal of Communication Management, 22 (4), 451-475. DOI: 10.1108/jcom-03-2018-0025
  30. Lee, Y. (2017). Exploring the impacts of relationship on employees’ communicative behaviors during issue periods based on employee position. Corporate Communications: An International Journal, 22 (4), 542-555. DOI: 10.1108/ccij-03-2017-0022
  31. Lee. Y. (2019). Crisis perceptions, relationship, and communicative behaviors of employees: Internal public segmentation approach. Public Relations Review, 45 (4), 1-10. DOI: 10.1016/j.pubrev.2019.101832
  32. Lewis, G. (2003). The human side of business continuity/disaster response plans. Disaster Recovery Journal, 16 (3), 18-29. DOI: 10.1016/b978-159749172-3/50017-7
  33. Lindell, M., & Prater, C. (2003). Assessing community impacts of natural disasters, Natural Hazards Review, 67 (1), 7-24. DOI: 10.1061/(asce)1527-6988(2003)4:4(176)
  34. Lojić, R., Skrbić, Z., & Ristić, V. (2012). Strategic approach to human resources management, pp.1-14. DOI: 10.5570/dfnd.en.1231.04
  35. Neal, A., & Griffin, M. A. (2004). Safety climate and safety at work, in Barling, J. & Frone, M. R. (Eds), The Psychology of Workplace Safety, American Psychological Association, Washington, DC, pp.15-34. DOI: 10.1037/10662-002
  36. Nikkhah, Y., Hosseini, S. S., & Sanoubar, N. (2019) From Human Resources Management Ambidexterity to Organizational Performance: Effects of Talent Management and Information Technology. Journal of Human Resource Management, 9(1), 115-142. DOI: 10.22034/jhrs.2019.95938  [In Persian].
  37. Nizamidou, C., Vouzas, F., & Gotzamani, K. (2019). Exploring the interrelationship between quality, safety and HR within crisis management framework. The TQM Journal,31 (4), 541-562.
  38. Pearson, C. M., & Mitroff, I. I. (1993) From crisis prone to crisis prepared: a framework for crisis management. Academy of Management Executive, 7 (1), 48-59. DOI: 10.5465/ame.1993.9409142058
  39. Pennington-Gray, L. (2018) Reflections to move forward: Where destination crisis management research needs to go, Tourism Management Perspectives, 25, 136-139. DOI: 10.1016/j.tmp.2017.11.013
  40. Quiñones, M., Van den Broeck, A., & De Witte, H. (2013) Do job resources affect work engagement via psychological empowerment? A mediation analysis. Journal of Work and Organizational Psychology,29 (3), 127-134. DOI: 10.5093/tr2013a18
  41. Ramsay, C. G. (1999) Protecting your business: from emergency planning to crisis management. Journal of Hazardous Materials, 65 (1/2), 131-149. DOI: 10.1016/s0304-3894(98)00260-x
  42. Rao, M. S. (2009). Is cutting development and training in a recession a good idea? Looking at the IT and ITeS sector in India. Development and Learning in Organizations, 23 (5), 7-9. DOI: 10.1108/14777280910982915
  43. Robinson, C. (2005) Preparing for the unexpected: Teamwork for troubled times. The Journal for Quality and Participation, 28 (1), 26-29.
  44. Smith, C., & Ellsworth, P. (1985) Patterns of cognitive appraisals in emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 48 (4), 813-838. DOI: 10.1037/0022-3514.48.4.813
  45. Soleimani, A., Samavatyan, H., & Nouri, A. (2017). The Relationship between Job Security and Organizational Support with the Accidents at the Province of Isfahan’s Gas Company: The Moderating Role of Demographic Factors. J Saf Promot Inj Prev, 5 (1), 15-24. DOI: 10.22037/meipm.v5i1.17663 [In Persian].
  46. Spada, M. M., Nikčević, A. V., Moneta, G. B., & Wells, A. (2008) Metacognition, perceived stress, and negative emotion. Personality and Individual Differences, 44 (5), 1172-1181. DOI: 10.1016/j.paid.2007.11.010
  47. Tripathi, N., & Bharadwaja, M. (2019) Psychological empowerment and stress: role of personality and power distance. Journal of Indian Business Research, 11 (3), 281-298. DOI: 10.1108/jibr-06-2018-0163
  48. Vardarlıer. P. (2016) Strategic approach to human resources management during crisis. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 235, 463-472. DOI: 10.1016/j.sbspro.2016.11.057
  49. Walker, B., Gunderson, L., Kinzig, A., Folke, C., Carpenter, S., & Schultz, L. (2006) A handful of heuristics and some propositions for understanding resilience in social-ecological systems. Ecology and Society, 11 (1), 1-15. DOI: 10.5751/es-01530-110113
  50. Weick, K. Ε., & Sutcliffe, K. M. (2007) Managing the Unexpected: Resilient Performance in Age of Uncertainty. 2nd ed., Jossey Wiley & Sons, Inc., San Francisco, CA. DOI: 10.1017/s1833367200003072
  51. Xia, Y., & Ma, Z. (2020) Social integration, perceived stress, locus of control, and psychological wellbeing among Chinese emerging adult migrants: A conditional process analysis. Journal of Affective Disorders, 267, 9-16. DOI: 10.1016/j.jad.2020.02.016
نشریه گردشگری شهری
دوره 10، شماره 1
اردیبهشت 1402
صفحه 77-93

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار