اپیدمی کرونا چالشهای بسیار بزرگی را برای گردشگری شهری به وجود آورد که تبعات و پیامدهای منفی آن، موجب گردید که کشورها به دنبال اتخاذ اقداماتی مثمر ثمر برای دوره مابعد این بیماری باشند. یکی از مهمترین آنها، سناریو پردازی است که هدف اصلی این تحقیق نیز تدوین سناریوهای آینده گردشگری شهری در دوران پساکرونا است. روش تحقیق آن ترکیبی یا آمیخته است که با استفاده از رویکرد متوالی اکتشافی در دو فاز کیفی-کمّی انجام میشود. در این تحقیق، به ترتیب از روشهای "تحلیل مضمون و برنامهریزی سناریو" است. جامعه آماری تحقیق شامل یک تیم چندهستهای از خبرگان حوزههای گردشگری شهری، مدیریت شهری، جغرافیا، مدیریت دولتی و بهداشت عمومی است که از طریق روش نمونهگیری هدفمند شناسایی شدند. مطابق با یافتههای تحقیق، در فاز اول که با استفاده از روش تحلیل مضمون انجامشده است، مضامین استخراجشده از مصاحبههای نیمه ساختاریافته در قالب 39 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر هستند که برای شناسایی پیشرانها به مرحله بعدی راه مییابند. مطابق با یافتههای فاز کمّی تحقیق، چهار سناریو شناسایی شدند که عبارتاند از: کاهش محدودیتها و غربالگری بهداشتی هوشمند، گردشگری سلامت (درمان)، منطقه بندی سبز، قفل اجباری. طبق نتایج حاصله، سناریوهای "کاهش محدودیتها و غربالگری بهداشتی هوشمند - گردشگری سلامت (درمان)" به ترتیب، جزء مطلوبترین و نسبتاً مطلوب؛ و سناریوهای "منطقه بندی سبز - قفل اجباری" بهعنوان نسبتاً نامطلوب و نامطلوبترین وضعیت دستهبندی میشوند. با اتخاذ سناریوهای مربوطه میتوان ضمن مدیریت صحیح گردشگری شهری و پیامدهای متعاقب آن، دوره پس از بیماری را بهعنوان فرصتی برای گردشگری شهری در نظر گرفت که راهکارهای جدید و مطلوبی را به منصه ظهور و اجرا رساند.
ابراهیم پور، حبیب؛ فیضی زنگیر، سلمان؛ کریمی، بهنام؛ جهاندیده تپراقلو، مینا. (1400). تحلیلی بر رفتارهای محافظتی ساکنان مقاصد شهری در برابر ویروس کرونا مطالعه موردی: شهر سرعین. مجله گردشگری شهری، 8 (1)، 49-66. doi:10.22059/JUT.2020.307249.817
رضائیان، مینا و حسینی مدرس، سیدمهدی. (1393). بررسی نقش آیندهپژوهی در برنامهریزی استراتژیک. همایش ملی آیندهپژوهی سازمانها و مراکز غیردولتی، یادگار درخشان آریا، 1393.
سالنامه آماری استان اردبیل (1395)، مرکز آمار ایران.
عسگری سوادجانی، علیرضا؛ رضایی، محمدرضا و سجاسی قیداری، حمدالله. (1400). تحلیل تأثیر پاندمی کووید 19 بر تخریب خلاق گردشگری از دیدگاه ساکنان مطالعه موردی: بافت تاریخی شهر یزد. مجله گردشگری شهری، 8 (1)، 1-13. doi:10.22059/JUT.2021.307823.819
معدنی، جواد. (1402). منطقه بندی سبز: رویکردی نوین برای مقابله با چالشهای اپیدمی کرونا در مناطق گردشگری سلامت (محدوده جغرافیایی: شهرهای چشمههای آبگرم دامنه کوه سبلان). نشریه جغرافیا و برنامهریزی، 27(83)، 141-133. doi:10.22034/GP.2023.15803
ناظمی، امیر؛ وحیدیمطلق، وحید و علیزاده، عزیز. (1387). سناریو نگاری یا برنامهریزی بر پایه سناریوها. تهران: موسسه مطالعات بینالمللی انرژی.
Alonso, A. D., Kok, S. K., Bressan, A., O’Shea, M., Sakellarios, N., Koresis, A., & Santoni, L. J. (2020). COVID-19, aftermath, impacts, and hospitality firms: An international perspective. International Journal of hospitality management, 91, 102654. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102654
Asan, S. S., & Asan, U. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration. Technological forecasting and social change, 74(5), 627-644. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2006.05.011
Ashworth, G., & Page, S. J. (2011). Urban tourism research: Recent progress and current paradoxes. Tourism management, 32(1), 1-15. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.02.002
Asgari Savadjani, A., Rezaei, M. R., & Sojasi Qeidari, S. (2021). Analysis of the Effect of the COVID-19 Pandemic on the Creative Destruction of Tourism in the from the Perspective of Residents Case Study: Historical Texture of City Yazd. Journal of Urban tourism, 8(1), 1-13. doi:10.22059/JUT.2021.307823.819 [In Persian].
Assaf, A., & Scuderi, R. (2020). COVID-19 and the recovery of the tourism industry. Tourism Economics, 26(5), 731-733. https://doi.org/10.1177/1354816620933712
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405. https://doi.org/10.1177/146879410100100307
Bichler, B. F., & Pikkemaat, B. (2021). Winter sports tourism to urban destinations: Identifying potential and comparing motivational differences across skier groups. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 36, 100420. https://doi.org/10.1016/j.jort.2021.100420
Bishop, P., Hines, A., & Collins, T. (2007). The current state of scenario development: an overview of techniques. foresight, 9(1), 5-25. https://doi.org/10.1108/14636680710727516
Bradfield, R., Wright, G., Burt, G., Cairns, G., & Van Der Heijden, K. (2005). The origins and evolution of scenario techniques in long range business planning. Futures, 37(8), 795-812. https://doi.org/10.1016/j.futures.2005.01.003
Boivin, M., & Tanguay, G. A. (2019). Analysis of the determinants of urban tourism attractiveness: The case of Québec City and Bordeaux. Journal of destination marketing & management, 11, 67-79. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2018.11.002
Castaneda, J. A., Vena-Oya, J., Rodriguez-Molina, M. A., & Martinez-Suarez, R. (2019). Analysis of domestic cultural tourism spend by segment in the city of Granada: An observational data approach. Tourism Management Perspectives, 29, 18-30. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2018.10.001
Cibinskiene, A., & Snieskiene, G. (2015). Evaluation of city tourism competitiveness. Procedia-social and behavioral sciences, 213, 105-110. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.11.411
Creswell, J. W. (2018). Research design: Qualitative and mixed methods approaches. SAGE Publications, Inc; 5th edition (January 2, 2018).
Dai, T., Hein, C., & Zhang, T. (2019). Understanding how Amsterdam City tourism marketing addresses cruise tourists’ motivations regarding culture. Tourism Management Perspectives, 29, 157-165. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2018.12.001
Ebrahimpour, H., Feizi, S., Karimi, B., & Jahandide Topraghlou, M. (2021). An Analysis of Protective Behaviors of Urban Destinations’ Residents against COVID-19 Case Study: Sarein City. Journal of Urban tourism, 8(1), 49-66. doi:10.22059/JUT.2020.307249.817 [In Persian].
Fleischhacker, V. (2019). Der Sommertourismus in Österreich 2018: Tendenzen der Nachfragesegmente. In Itr–institut für touristische Raumplanung Ges. mbH Tulln an der Donau, Austria.
Godet, M. (2000). The art of scenarios and strategic planning: tools and pitfalls. Technological forecasting and social change, 65(1), 3-22. https://doi.org/10.1016/S0040-1625(99)00120-1
Goodwin, H. (2017). The challenge of overtourism. Responsible tourism partnership, 4, 1-19. http://www.millennium-destinations.com/uploads/4/1/9/7/41979675/rtpwp4overtourism012017.pdf
Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2020). Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of COVID-19. Journal of sustainable tourism, 29(1), 1-20. https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1758708
Higgins-Desbiolles, F. (2020). The “war over tourism”: Challenges to sustainable tourism in the tourism academy after COVID-19. Journal of Sustainable Tourism, 29(4), 551-569. https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1803334
Hoque, A., Shikha, F. A., Hasanat, M. W., Arif, I., & Hamid, A. B. A. (2020). The effect of Coronavirus (COVID-19) in the tourism industry in China. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 3(1), 52-58.
Jiricka-Pürrer, A., Brandenburg, C., & Pröbstl-Haider, U. (2020). City tourism pre-and post-covid-19 pandemic–Messages to take home for climate change adaptation and mitigation?. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 31, 100329. https://doi.org/10.1016/j.jort.2020.100329
Kaushal, V., & Srivastava, S. (2021). Hospitality and tourism industry amid COVID-19 pandemic: Perspectives on challenges and learnings from India. International journal of hospitality management, 92, 102707. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102707
Lee, Y. C., Huang, S. L., & Liao, P. T. (2019). Land teleconnections of urban tourism: A case study of Taipei’s agricultural souvenir products. Landscape and Urban Planning, 191, 103616. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2019.103616
Lu, C. W., Huang, J. C., Chen, C., Shu, M. H., Hsu, C. W., & Bapu, B. T. (2021). An energy-efficient smart city for sustainable green tourism industry. Sustainable Energy Technologies and Assessments, 47, 101494. https://doi.org/10.1016/j.seta.2021.101494
Madani, J. (2023). Green Zoning: A New Approach to Dealing with the Corona Epidemic Challenges in Health Tourism Areas (Geographical Area: Sabalan Mountain Spa Cities). Geography and Planning, 27(83), 133-141. doi:10.22034/GP.2023.15803 [In Persian].
Menzies, M., & Middleton, L. (2020). Using scenarios in public policy. Policy Quarterly, 16(2). https://doi.org/10.26686/pq.v16i2.6481
McBride, M. F., Lambert, K. F., Huff, E. S., Theoharides, K. A., Field, P., & Thompson, J. R. (2017). Increasing the effectiveness of participatory scenario development through codesign. Ecology and Society, 22(3). https://www.jstor.org/stable/26270157
Nazemi, A; Vahidi Mutlaq, V & Alizadeh, A. (2008). Scenario planning or planning based on scenarios. Tehran: Institute of International Energy Studies. [In Persian].
Nkengasong, J. (2020). China’s response to a novel coronavirus stands in stark contrast to the 2002 SARS outbreak response. Nature medicine, 26(3), 310-311. https://doi.org/10.1038/s41591-020-0816-5
Nowell, L. S., Norris, J. M., White, D. E., & Moules, N. J. (2017). Thematic analysis: Striving to meet the trustworthiness criteria. International journal of qualitative methods, 16(1), 1609406917733847. https://doi.org/10.1177/1609406917733847
Oliu-Barton, M., Pradelski, B., & Attia, L. (2020). Exit strategy: from self-confinement to green zones. EsadeEcPol Insight, 6. https://www.esade.edu/ecpol/wp-content/uploads/2020/04/EsadeEcPol_Insigth6_Exit_Strategy.pdf
Oliu-Barton, M., & Pradelski, B. S. (2021). Green zoning: An effective policy tool to tackle the Covid-19 pandemic. Health Policy, 125(8), 981-986. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2021.06.001
Orîndaru, A., Popescu, M. F., Alexoaei, A. P., Căescu, Ș. C., Florescu, M. S., & Orzan, A. O. (2021). Tourism in a post-COVID-19 era: Sustainable strategies for industry’s recovery. Sustainability, 13(12), 6781. https://doi.org/10.3390/su13126781Aca.
Page, S. J. (1995). Urban tourism. Routledge.
Pradelski, B., & Oliu-Barton, M. (2020). 11 Green bridges: Reconnecting Europe to avoid economic disaster. Europe in the Time of Covid-19, 83. https://cepr.org/system/files/publication-files/60042-europe_in_the_time_of_covid_19.pdf#page=94
Radhakrishna, S. A. (2020). COVID-19| Post-pandemic, India’s tourism sector stares at 70% job loss. The Hindu, 10th April. https://www.thehindu.com/news/national/kerala/coronavirus-tourism-sector-stares-at-70-job-loss/article31310234.ece.
Rezaian, M & Hosseini Modares, S. M. (2013). Examining the role of future studies in strategic planning. National Conference on Future Research of Non-Governmental Organizations and Centers, Yadgar Derakhshan Aria, 2013, period 3. [In Persian].
Romao, J., & Bi, Y. (2021). Determinants of collective transport mode choice and its impacts on trip satisfaction in urban tourism. Journal of Transport Geography, 94, 103094. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2021.103094
Romero-García, L. E., Aguilar-Gallegos, N., Morales-Matamoros, O., Badillo-Piña, I., & Tejeida-Padilla, R. (2019). Urban tourism: A systems approach–state of the art. Tourism Review, 74(3), 679-693. https://doi.org/10.1108/TR-06-2018-0085
Škare, M., Soriano, D. R., & Porada-Rochoń, M. (2021). Impact of COVID-19 on the travel and tourism industry. Technological Forecasting and Social Change, 163, 120469. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2020.120469
Uğur, N. G., & Akbıyık, A. (2020). Impacts of COVID-19 on global tourism industry: A cross-regional comparison. Tourism management perspectives, 36, 100744. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2020.100744
Urueña, S. (2019). Understanding “plausibility”: A relational approach to the anticipatory heuristics of future scenarios. Futures, 111, 15-25. DOI:10.1016/j.futures.2019.05.002.
Villacorta, P. J., Masegosa, A. D., Castellanos, D., & Lamata, M. T. (2014). A new fuzzy linguistic approach to qualitative Cross Impact Analysis. Applied Soft Computing, 24, 19-30. https://doi.org/10.1016/j.asoc.2014.06.025
World travel and tourism council, (2020). Crisis Readiness Are You Prepared and Resilient to Safeguard Your People & destinations? Global+rescue report, accessed February 2020. https://www.wttc.org/-/media/files/reports/2019/generating-jobs-.
World Travel & Tourism Council, WTTC calls for ‘air corridors’ between key global cities to restore business travel, 8 September (2020). https://wttc.org/Portals/0/Documents/Press%20Releases/WTTC%20calls%20for%20air%20corridors%20between%20key%20global%20cities.pdf?ver=2020-09-08-181145-267
Wyman, O. (2020). To recovery & beyond: The future of travel & tourism in the wake of COVID-19. https://tcmih.ku.ac.ke/bitstream/handle/123456789/243/To%20Recovery%20and%20Beyond..pdf?sequence=1&isAllowed=y
Yang, Y., Zhang, C. X., & Rickly, J. M. (2021). A review of early COVID-19 research in tourism: Launching the Annals of Tourism Research's Curated Collection on coronavirus and tourism. Annals of Tourism Research, 91, 103313. https://doi.org/10.1016/j.annals.2021.103313
Zellmann, P., & Mayrhofer, S. (2015). Die Urlaubsrepublik: Die Zukunft des Tourismus in Österreich. Manz. https://www.worldcat.org/opaclink?oclcNumber=920901123®istryId=18559&institutionName=Technische%20Hochschule%20Deggendorf,%20Bibliothek
Zellmann, P., & Mayrhofer, S. (2017). Forschungstelegramm Mai 2017 (Nr. 41/7). Wann Urlaubsreisen gebucht werden. Der Countdown für den Sommerurlaub läuft. 41/7. Wien.
Zhang, J., & Zhang, Y. (2020). Assessing the low-carbon tourism in the tourism-based urban destinations. Journal of Cleaner Production, 276, 124303. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.124303
Zhang, H., Cho, T., & Wang, H. (2019). The impact of a terminal high altitude area defense incident on tourism risk perception and attitude change of Chinese tourists traveling to South Korea. Sustainability, 12(1), 7. https://doi.org/10.3390/su12010007.
Zheng, Y., Goh, E., & Wen, J. (2020). The effects of misleading media reports about COVID-19 on Chinese tourists’ mental health: a perspective article. Anatolia, 31(2), 337-340. https://doi.org/10.1080/13032917.2020.1747208
Zheng, W., Ji, H., Lin, C., Wang, W., & Yu, B. (2020). Using a heuristic approach to design personalized urban tourism itineraries with hotel selection. Tourism Management, 76, 103956. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.103956