پیشرفت روزافزون تکنولوژیها و فناوریهای نوین و سبب شده که گردشگری از شکل سنتی خود فاصله گرفته و بهرهگیری از گردشگری هوشمند بهعنوان یکی از مؤلفههای کلیدی توسعه صنعت گردشگری بسیار موردتوجه قرار گیرد. و سازمانهای مهم، از جمله سازمان جهانی گردشگری و مجمع جهانی اقتصاد، نیز با توجه به تأثیر فزاینده فناورهای هوشمند در صنعت گردشگری، خود را متعهد به ارتقاء گردشگری هوشمند دانستهاند؛ در این میان اقامتگاههای بومگردی بهعنوان یکی از تسهیلات اقامتی با تقاضای روبه رشد در سالهای اخیر؛ لازم است تا جهت پاسخگویی به نیازهای جدید گردشگران، بهبود تجربه گردشگر و افزایش مزیت رقابتی خود، بهسوی هوشمند سازی حرکت کنند. بااینوجود تاکنون تحقیقات کافی در این زمینه صورت نگرفته است. لذا پژوهش حاضر باهدف بررسی چالشهای هوشمند سازی اقامتگاههای بومگردی صورت گرفته است. روش این پژوهش ازنظر نوع هدف، کاربردی و ازلحاظ جمعآوری اطلاعات از نوع توصیفی-تحلیلی است و برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش، از رویکرد کیفی استفادهشده است. جامعه آماری پژوهش شامل 12 تن از صاحبان و مدیران اقامتگاههای بومگردی باسابقه مدیریت چندین ساله به مصاحبه میباشد. با تحلیل تم صورت گرفته از متون مصاحبهها، 28 کد استخراجشده و کدهای استخراجی 5 مفهوم را تشکیل دادند. نتایج پژوهش نشان داد که؛ چالشهای تکنولوژی، چالشهای اقتصادی، چالشهای دانش تخصصی، چالشهای روانی و چالشهای اجرایی، چالشهای هوشمند سازی اقامتگاههای بومگردی از دیدگاه صاحبان و مدیران هستند. پژوهش حاضر از یکسو میتواند پیشزمینه پژوهشهای بعدی جهت شناسایی راهحلهای غلبه بر چالشهای هوشمند سازی بومگردیها باشد و از سوی دیگر میتواند در سیاستگذاریها و برنامههای توسعه گردشگری بهخصوص برنامههای توسعه گردشگری هوشمند و توسعه گردشگری پایدار مورداستفاده قرار گیرد و همچنین میتواند دیدگاه روشنی را جهت حرکت به سمت هوشمند سازی برای صاحبان کسبوکارهای گردشگری و بهخصوص اقامتگاههای بومگردی فراهم نماید.
باپیری، جعفر؛ قادری، اسماعیل و محمود زاده، مجتبی. (1401). طراحی چارچوب مدل کسبوکار پایدار اقامتگاههای بومگردی با استفاده از روش فراترکیب. برنامهریزی و توسعه گردشگری، 11(40)، 161-186. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.21318.3526
چراغعلی خانی، علی؛ رضاعلی، عماد و خوشلهجه، سید علی. (1399). رتبهبندی عوامل مؤثر بر انتخاب مکان هدف گردشگری در صنعت گردشگری ایران (با استفاده از مدل دیمتل). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 52(3)، 1071-1081. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.21318.3526
حسام، مهدی. (1398). شناسایی موانع تأسیس و توسعه اقامتگاههای بومگردی در نواحی روستایی استان گیلان. پژوهشهای روستایی، 10(3)، 546-559. https://doi.org/10.22059/jrur.2019.281777.1363
دفتر برنامهریزی و بودجه. (1400) سالنامه آماری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی سال 1399. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران.
دفتر برنامهریزی و بودجه. (1396) سالنامه آماری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری سال 1395. سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران.
ربانی، راضیه. (1397) بررسی پتانسیلهای اقامتگاههای بومگردی در توسعه گردشگری نسل سوم، مورد پژوهی: اقامتگاههای بومگردی استان اصفهان. پایاننامه کارشناسی ارشد دانشکده پژوهشهای عالی هنر و کارآفرینی. دانشگاه اصفهان.
شفیعی، ساناز. رجبزاده قطرمی، علی. حسنزاده، علیرضا و جهانیان، سعید. (1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه پایدار مقاصد گردشگری بهمنظور توسعه مقاصد گردشگری هوشمند (با استفاده از رویکرد فراترکیب). تحقیقات بازاریابی نوین، 27(7)، 95-116. https://doi.org/10.22108/nmrj.2017.103939.1247
عباسی سورکی، فاطمه؛ شیخی، احمدرضا و نوری زمانآبادی، هدایت اله. (1401). شناسایی و تحلیل موانع گذار از ساختارهای سنتی به بستر هوشمند در مقاصد گردشگری روستایی بخش بن رود شهرستان اصفهان. فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقهای، 3(1)، 44-67.
عنابستانی، علیاکبر؛ گیاهی، حسن و جوانشیری، مهدی. (1397). بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاههای بومگردی بر توسعه سکونتگاههای روستایی (نمونه: روستای رادکان شهرستان چناران). برنامهریزی فضایی، 8(2)، 1-24. https://doi.org/10.22108/sppl.2018.108017.1132
Abasi Soraki, F., Shaikhi, A., & Nori Zaman Abadi, H. (2022). Identification and Analysis of Barriers to Transition from Traditional to Intelligent Structures in Rural Tourism Destinations, Case Study: Ben Roud Section, Isfahan Township. Journal of Sustainable Urban & Regional Development Studies (Jsurds), 3(1), 44-67. [In Persian].
Anabestani, A., Giyahi, H., & Javanshiri, M. (2018). An Analysis of the Effects of Establishing Ecotourism Residence on Development of Rural Settlements (A Case Study of Radakan Village, Chenaran County). Spatial planning, 8(2), 1-24. doi: 10.22108/sppl.2018.108017.1132 [In Persian].
Ashurova, M. S. (2023). The Role Of Tour Operators In The System Of Econonomic Relations. Educational Research in Universal Sciences, 2(1), 399-402.
Bakıcı, T., Almirall, E., & Wareham, J. (2013). A smart city initiative: the case of Barcelona. Journal of the knowledge economy, 4(2), 135-148. https://doi.org/10.1007/13132-012-0084-9
Bapiri, J., Ghaderi, E., & Mahmoudzadeh, M. (2022). Developing Sustainable Business Model Framework for Ecolodges: Using Meta-synthesis Method. Tourism planning and development, 11(40), 161-186. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.21318.3526 [In Persian]
Buhalis, D. (2000). Tourism and information technologies: Past, present and future. Tourism recreation research, 25(1), 41-58. http://dx.doi.org/10.1080/02508281.2000.11014899
Buhalis, D. (2022). Drivers of e-Tourism. In: Xiang, Z., Fuchs, M., Gretzel, U., Höpken, W. (eds) Handbook of e-Tourism. Springer International Publishing, Cham. 57-74. https://doi.org/10.1007/978-3-030-05324-6_6-1
Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2013). Smart Tourism Destinations. In: Xiang, Z., Tussyadiah, I. (eds) Information and Communication Technologies in Tourism 2014. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-03973-2_40
Buhalis, D., & Law, R. (2008). Progress in information technology and tourism management: 20 years on and 10 years after the Internet The state of eTourism research. Tourism management, 29(4), 609-623. http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2008.01.005
Buhalis, D., & Sinarta, Y. (2019). Real-time co-creation and nowness service: lessons from tourism and hospitality. Journal of Travel & Tourism Marketing, 36(5), 563-582. https://doi.org/10.1080/10548408.2019.1592059
Camilleri, J., & Neuhofer, B. (2017). Value co-creation and co-destruction in the Airbnb sharing economy. International Journal of Contemporary Hospitality Management. http://dx.doi.org/10.1108/IJCHM-09-2016-0492
Caragliu, A., Del Bo, C., & Nijkamp, P. (2011). Smart cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18 (2), 65-82. https://doi.org/10.1080/10630732.2011.601117
Cheraghali khani, A., Rezaali, E., & Khoshlahje Minoo, A (2020). Ranking factors affecting the selection of tourist target location using the Dimatel model: A case study of tourism industry in Iran. Human Geography Research Quarterly, 52(3), 1071-1081. https://doi.org/10.22080/jtpd.2022.21318.3526 [In Persian].
Da Costa Liberato, P. M., Alén-González, E., & de Azevedo Liberato, D. F. V. (2018). Digital technology in a smart tourist destination: the case of Porto. Journal of Urban Technology, 25(1), 75-97. http://dx.doi.org/10.1080/10630732.2017.1413228
Del Chiappa, G., & Baggio, R. (2015). Knowledge transfer in smart tourism destinations: Analyzing the effects of a network structure. Journal of Destination Marketing & Management, 4(3), 145-150. http://dx.doi.org/10.1016/j.jdmm.2015.02.001
Ghaith, A., Abdel-Wahab, M., Abdel-ate, A. A., & Qoura, O. (2019). Profiling of Egyptian Eco-lodge Guests. International Journal of Heritage. Tourism and Hospitality, 13(2), 54-69. http://dx.doi.org/10.21608/ijhth.2019.92751
Gohar, A., & Kondolf, G. M. (2020). How Eco is Eco-Tourism? A systematic assessment of resorts on the Red Sea, Egypt. Sustainability, 12(23), 10139. https://doi.org/10.3390/su122310139
Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z., & Koo, C. (2015). Smart tourism: foundations and developments. Electronic markets, 25(3), 179-188. http://dx.doi.org/10.1007/s12525-015-0196-8
Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J., & Williams, P. (2010). Foundations for smarter cities. IBM Journal of research and development, 54(4), 1-16. http://dx.doi.org/10.1147/JRD.2010.2048257
Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J., & William, P. (2010). Foundation for Smarter Cities. IBM Journal of Research and Development, 54(4), 1-16. http://dx.doi.org/10.1147/JRD.2010.2048257
Hesam, M. (2019). Identifying Obstacles to the Establishment and Development of Ecotourism Residence in the Rural Areas of Guilan Province. Journal of Rural Research, 10(3), 546-559. http://dx.doi.org/10.22059/jrur.2019.281777.1363 [In Persian].
Huang, A., & Li, Y. (2011). Study on Smart Tourism System Based on Smart City Duing the 12th Five Year Plan Period. paper presented at China Tourism Research Annual Conference (Beijing,2011). https://doi.org/10.1080/10630732.2021.1879605
Isaac, R.K. & Dodeen, S. (2023). Stakeholders' perspective on smart tourism development: a case study of the West Bank, Palestine. Management & Sustainability: An Arab Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/MSAR-01-2023-0003
Jin, W. (2012). Smart tourism and the construction of tourism public service system. Tourism Tribune, 27(2), 5-6.
Kuflik, T., Wecker, A. J., Lanir, J., & Stock, O. (2015). An integrative framework for extending the boundaries of the museum visit experience: linking the pre, during and post visit phases. Information Technology & Tourism, 15(1), 17-47. http://dx.doi.org/10.1007/s40558-014-0018-4
Lee, C. C., & Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels. Tourism management, 29(1), 180-192. http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2007.02.013
Lee, J. H., Hancock, M. G., & Hu, M. C. (2014). Towards an effective framework for building smart cities: Lessons from Seoul and San Francisco. Technological Forecasting and Social Change, 89, 80-99. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2013.08.033
Li, Y., Hu, C., Huang, C., & Duan, L. (2017). The concept of smart tourism in the context of tourism information services. Tourism management, 58, 293-300. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.03.014
Liu, J., & Fan, Y. (2011). The form, value and development trend of intelligent tourism. Chonqing Social Sciences, 10, 121-124. https://doi.org/10.54517/st.v3i1.1714
Long, Y., Ge, J., Li, Q., Xie, Y., & Zhang, L. (2014). Application System of Urban Smart Tourism Based on GIS. Science of Surveying and Mapping, 39(08), 98–102.
Ma, Y., & Liu, J. (2011). The enormous prospects of the smart tourism applications. China Tourism News, 13, 8-24. http://dx.doi.org/10.1007/s12525-015-0196-8
Marija, C., Uglješa, S., Dunja, D., & Vanja, P. (2019). Nice and smart: creating a smarter festival–the study of EXIT (Novi Sad, Serbia). Asia Pacific Journal of Tourism Research. https://doi.org/10.1080/10941665.2019.1596139.
McCarthy, J., & Wright, P. (2004). Technology as experience. interactions, 11(5), 42-43. http://dx.doi.org/10.1145/1015530.1015549
Mo, K. (2013). Discussion on security threats and countermeasures of smart tourism. Tourism Overview, 2, 302-303.
Morrison, A. (2002). Small hospitality businesses: enduring or endangered?. Journal of Hospitality and Tourism Management, 9(1), 1-12.
Nematpour, M., & Faraji, A. (2019). Structural analysis of the tourism impacts in the form of future study in developing countries (case study: Iran). Journal of Tourism Futures, 5(3), 259-282. http://dx.doi.org/10.1108/JTF-05-2018-0028
Neuhofer, B., Buhalis, D., & Ladkin, A. (2012). Conceptualising technology enhanced destination experiences. Journal of Destination Marketing & Management, 1(1-2), 36-46. http://dx.doi.org/10.1016/j.jdmm.2012.08.001
Prasad, D., & Alizadeh, T. (2020). What makes Indian cities smart? A policy analysis of smart cities mission. Telematics and Informatics, 55, 101466. https://doi.org/10.1016/j.tele.2020.101466
Pribadi, T. I., Tahir, R., & Yuliawati, A. K. (2021). The Challenges in Developing Smart Tourism: A Literature Review. InfoTekJar: Jurnal Nasional Informatika dan Teknologi Jaringan, 5(2), 254-258. http://dx.doi.org/10.30743/infotekjar.v5i2.3462
Rahman, S. A. A., Yusof, M. A., Nakamura, H., & Nong, R. A. (2020). Challenges of smart tourism in Malaysia eco-tourism destinations. Planning Malaysia, 18. http://dx.doi.org/10.21837/pm.v18i14.844
Sevrani, K., & Elmazi, L. (2008). Ict and the changing landscape of tourism distribution-a new dimension of tourism in the global conditions. Revista de turism-studii si cercetari in turism, (6), 22-29.
Shafiee, S., Ghatari, A. R., Hasanzadeh, A., & Jahanyan, S. (2022). A Study of Online Tourism Services in Iran: The Viewpoint of Tourists. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 70(1), 67-86. http://dx.doi.org/10.37741/t.70.1.5
Shafiee, S., Rajabzadeh Ghatari, A., Hasanzadeh, A., &, Jahanyan, S. (2018). Studying the Effect of IT on Sustainable Development of Tourism Destinations toward Developing Smart Tourism Destinations (Based on the Meta Synthetize Approach). New Marketing Research Journal, 7(4), 95-116. https://doi.org/10.22108/nmrj.2017.103939.1247 [In Persian]
Sheldon, P. J. (1997). Tourism information technology. Cab International. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1290907
Streimikiene, D., Svagzdiene, B., Jasinskas, E., & Simanavicius, A. (2021). Sustainable tourism development and competitiveness: The systematic literature review. Sustainable development, 29(1), 259-271. https://doi.org/10.1002/sd.2133
Sumanapala, H. D. P., Kotagama, S. W., Perera, P. K. P., Galahitiyawe, N. W. K., & Suranga, D. A. C. S. (2017). Comparison of characteristics of Asian and non-Asian tourists visiting eco-lodges in Sri Lanka. Sri Lanka Journal of Social Sciences, 40(2), 119-126. http://dx.doi.org/10.4038/sljss.v40i2.7542
Tang, “Smart Tourism and Informationization,” China Tourism News (April 20, 2012) 11.
UNWTO Tourism Highlights: 2018 Edition. Retrieved from https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284419876.
UNWTO, Tourism Resilience Committee Stresses Need for “Smart Tourism” (Madrid: UNWTO Press, 2009) http://sdg.iisd.org/news/unwto-tourism-resilience-committee-stresses-need-for-% E2%80%9Csmart-tourism%E2%80%9D-2/?rdr=nr.iisd.org Accessed September 27, 2016.
Vanolo, A. (2014). Smartmentality: The smart city as disciplinary strategy. Urban studies, 51(5), 883-898. http://dx.doi.org/10.1177/0042098013494427
Vasavada, M., & Padhiyar, Y. J. (2016). Smart Tourism: Growth for Tomorrow. Journal for Research| Volume, 1(12).
Vazin, N., Mokhtari Hashi, H., & Setayesh Manesh, M. (2019). The study of the effect of tourism development on strengthening Iran's national power. Research Political Geography Quarterly, 3(2), 115-139. https://doi.org/10.22067/PG.V3I4.82904
Wang, X., Zhen, F., Tang, J., Shen, L., & Liu, D. (2021). Applications, experiences, and challenges of smart tourism development in China. Journal of Urban Technology, 1-26. http://dx.doi.org/10.1080/10630732.2021.1879605
Werthner, H., & Klein, S. (1999). Information technology and tourism: a challenging ralationship. Springer-Verlag Wien. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-7091-6363-4
World Economic Forum, The Travel & Tourism Competitiveness Report 2017 (Geneva: WEF, 2017) http://reports.weforum.org/travel-and-tourism-competitiveness-report-2017/ Accessed October 19, 2016.
World Travel & Tourism Council (WTTC), Travel & Tourism Economic Impact Reports 2022, August 2022, Available at: https://wttc.org/Portals/0/Documents/Reports/2022/EIR2022-Global%20Trends.pdf
World Travel & Tourism Council (WTTC), Travel & Tourism Economic Impact Reports 2020, Available at: https://wttc.org/research/economic-impact
Yao, G. (2012). Analysis of smart tourism construction framework. Nanjing University of Posts and Telecommunications (The Social Sciences Edition), 14(2), 5-9.
Zhang, L., Li, N., & Liu, M. (2012). On the Basic Concept of Smarter Tourism and Its Theoretical System. Tourism Tribune, 27(5) 66–73. https://doi.org/10.1007/978-3-319-01384-8_175