توسعه مدل گردشگری اجتماع‌محور در ایران: پژوهشی مبتنی بر مرور سیستماتیک و نظریه داده بنیاد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه مدیریت و اقتصاد گردشگری، دانشکده گردشگری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه جغرافیای انسانی و برنامه‌ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

گردشگری اجتماع‌محور با هدف شامل نمودن جوامع محلی در توسعه گردشگری و به دنبال توزیع عادلانه منافع است اما اجرای آن با چالش‌هایی روبرو است. بنابراین، پیش از اتخاذ اقدامات باید به شناسایی علت‌ها، زمینه‌ها و مداخله‌گرها مبادرت نمود زیرا هر جامعه‌ای، با مسائل متفاوتی روبرو بوده و از اتخاذ رویکرد اجتماع‌محور نیز نتایج متفاوتی کسب خواهد نمود. درهرحال، تاکنون مدلی جامع برای توسعه گردشگری اجتماع‌محور متناسب با شرایط کشور ارائه نشده است. بدین منظور، مطالعه حاضر با تلفیق روش‌های تحلیل سیستماتیک و داده‌بنیاد به ارائه این مدل پرداخته است. چهار پایگاه نمایه کننده مقالات انتخاب و با استفاده از چک‌لیست پریزما و راهنمای ارزیابی انتقادی، 55 مقاله به‌دست‌آمده به‌دقت تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهند که سطح توسعه زیرساختی و اقتصادی مقصد و ادراک ساکنان از توسعه گردشگری شرایط علی گردشگری اجتماع‌محور را شکل می‌دهند. همچنین، انسجام، همبستگی، هماهنگی بین ذی‌نفعان و تعهدات مکانی و اجتماعی زمینه‌ساز تمایل به مشارکت ساکنان محلی در توسعه گردشگری است. درهرحال، صرف وجود این زمینه‌ها به معنای تحقق گردشگری اجتماع‌محور نیست. در ایران به دلیل ساختار برنامه‌ریزی متمرکز و بالا به پایین، دولت و رهبری در سطوح کلان و خرد می‌توانند سبب تقویت یا تضعیف این زمینه‌ها گردند. بدین ترتیب، توسعه گردشگری اجتماع‌محور در کشور مستلزم اقدامات و استراتژی‌های سیاستی، اجتماعی، اقتصادی و فنی است که به حصول پیامدهای آن شامل پایداری و تصویر مقصد یاری رساند. نتایج به طرح‌های که هدف آن‌ها توسعه گردشگری اجتماع‌محور است کمک می‌کنند تا در صورت ناکامی شرایطی که باید کنترل یا دست‌کاری شوند را شناسایی نمایند.  

کلیدواژه‌ها


  1. اسماعیل‌زاده، حسن؛ صرافی، مظفر و توکلی‌نیا، جمیله. (1390). تحلیلی بر رویکردهای توسعه گردشگری در اجتماعات محلی. علوم محیطی، 9(2)، 199-142.
  2. اسماعیلی‌زاده، حسن؛ تبریزی، نازنین و رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی. (1398). سنجش رفتار مشارکتی جامعه محلی در توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی شهر سی‌سخت). مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 6(20)، 146- 127.
  3. doi:10.22080/SHAHR.2016.16037.1752
  4. امامی، سیده‌فاطمه؛ دربان‌آستانه، علیرضا؛ رضوانی، محمدرضا و قدیری‌معصوم، مجتبی. (1400). تبیین نقش مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه گردشگری اجتماع‌محور (مطالعه موردی: روستاهای استان گیلان). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(36)، 27- 1. doi:10.22080/JTPD.2021.20175.3406
  5. امین‌بیدختی، علی‌اکبر؛ جعفری، سکینه و فرهادی، وحیدرضا. (1393). رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه گردشگری پایدار: نقش میانجی اثرات ادراک‌شده. مطالعات مدیریت گردشگری، 9(26)، 30-7.
  6. doi:20.1001.1.23223294.1393.9.26.1.5
  7. بشکار، اسلام؛ بذرافشان، جواد و طولابی‌نژاد، مهرشاد. (1398). حمایت اجتماعات محلی از توسعه گردشگری و ارتباط آن با معیشت پایدار روستاهای مرزی شهرستان چابهار. جغرافیا و برنامه‌ریزی، 33(69)، 64-41.
  8. بوزرجمهری، خدیجه؛ شایان، حمید و قندهاری، الهام. (1399). بررسی ادراکات و تمایل جامعه محلی برای مشارکت در توسعه گردشگری کشاورزی (موردمطالعه: شهرستان تربت‌حیدریه). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 9(35)، 161-135. doi:10.22080/JTPD.2021.19605.3357
  9. پوراحمد، احمد؛ یوسفی، رشید؛ علی‌نیا، یاور و مرادپور، نبی. (1394). بررسی تأثیرات گردشگری شهری بر توسعه پایدار شهر با تأکید بر ادراک ساکنان. مجله گردشگری شهری، 2(3)، 273-253. doi:10.0.86.43/JUT.2015.58447
  10. تقوی، مصطفی؛ دانشفرد، کرم‌الله و میرسپاسی، ناصر. (1402). الگوی مشارکت ذی‌نفعان در شکل‌گیری خط‌مشی‌های گردشگری فرهنگی (موردمطالعه: شهر تهران). فصلنامه خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، 14(49)، 36-19. doi:10.30495/JTPA.2023.69641.11007
  11. تقی‌زادفانید، ابوالقاسم و مقنی‌جانسوز، منیر. (1401). بررسی رابطه مشارکت مردم و توسعه گردشگری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز). جغرافیا و برنامه‌ریزی، 26(80)، 98-83. doi:10.22034/gp.2021.45212.2813
  12. تولایی، سیمین؛ سلیمانی، محمد؛ جهانی دولت‌آباد، رحمان و جهانی دولت‌آباد، اسماعیل. (1396). نقش مشارکت جوامع محلی در صنعت گردشگری پایدار (مطالعه موردی: سرعین). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(1)، 113-95. doi:10.22059/JHGR.2017.53814
  13. حاتمی‌نژاد، حسین؛ پرهیز، فریاد و کرمی، مهرداد. (1391). تحلیلی بر ظرفیت‌سازی گردشگری اجتماع‌محور. سپهر، 82، 13-7. doi:20.1001.1.25883860.1391.21.82.2.6
  14. حاتمی‌نژاد، حسین؛ گروسی، علی‌رضا؛ شاهرخی‌فر، زینب و توکلی نغمه، مصطفی. (1399). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری با تأکید بر نقش مشارکت اجتماعات محلی، مطالعه موردی: استان البرز. پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی، 1(2)، 34-20. doi:20.1001.1.27173747.1399.1.2.2.3
  15. حیدری، زهرا؛ محمدرضا رضوانی و بدری، سیدعلی. (1395). تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی محلی در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن). آمایش جغرافیایی فضا، 6(21)، 26-13. https://gps.gu.ac.ir/article_41669.html
  16. زارعی، عظیم؛ مدرسی، میثم و فلاحی، آزاده. (1400). شناسایی و مدل‌سازی موانع عملیاتی گردشگری جامعه‌محور در ایران. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(37)، 205-185. doi:10.22080/JTPD.2021.21341.3528
  17. شافعی، رضا؛ احمدی‌زاد، آرمان و مولایی، زینب. (1400). نقش مشارکت مشتریان در ایجاد ارزش اقتصادی و اجتماعی در اکوسیستم کسب‌وکار گردشگری، موردمطالعه: مشتریان شرکت‌های فعال حوزه گردشگری. گردشگری و توسعه، 3(29)، 126- 113. doi:10.22080/JTD.2020.253874.2159
  18. شفیعی‌ثابت، ناصر و هراتی‌فرد، سعیده. (1398). توانمندسازی ذی‌نفعان محلی برای مشارکت در توسعه پایدار گردشگری با نقش میانجی اثرات ادراک‌شده از گردشگری. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 8(2)، 90-71. doi:10.22080/JTPD.2019.15957.3016
  19. صادقلو، طاهره. (1397). ارزیابی مشارکتی اثرات زیست‌محیطی توسعه گردشگری در روستاهای هدف استان گلستان با روش ماتریس ICOLD و COPRAS. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 16(1)، 191-165. doi:10.22067/geography.v16i1.57066
  20. طالب، مهدی و میرزایی، حسین. (1389). برنامه‌ریزی تعاملی گردشگری روستایی با رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی، موردمطالعه روستایی وکیل‌آباد سردابه. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 42(1)، 34-19.
  21. طالب، مهدی؛ بخشی‌زاده، حسن و میرزایی، حسین. (1387). مبانی نظری مشارکت اجتماع روستایی در برنامه‌ریزی گردشگری روستایی در ایران. روستا و توسعه، 11(4)، 52-25.
  22. علاءالدینی، پویا و میرزایی، آمنه. (1394). توسعه مشارکتی محله فرحزاد تهران به‌عنوان تفرجگاه و مقصد گردشگری: بستر و موانع. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 5(2)، 266-251. doi:10.22059/IJAR.2015.59087
  23. غنیان، منصور و هاشمی‌نژاد، آذر. (1395). تحلیل انگیزاننده‌های مشارکت در توسعه گردشگری پایدار از دیدگاه ساکنان محلی منطقه حفاظت‌شده دز. جغرافیا (انجمن جغرافیایی ایران)، 46، 78-61. https://mag.iga.ir/article_700865.html
  24. فرزین، محمدرضا؛ شالبافیان، علی‌اصغر؛ محمودزاده، سیدمجتبی، پورفرج، اکبر و زرندیان، ندا. (1400). مرور نظام‌مند ابعاد مطالعات مشارکت عمومی-خصوصی در گردشگری. گردشگری شهری، 8(1)، 112-99. doi:10.22059/JUT.2021.310225.837
  25. فلاحی، آزاده و رونقی، محمدحسین. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی تأثیر متقابل موانع ساختاری گردشگری اجتماع‌محور در ایران. جغرافیا و پایداری محیط، 12(2)، 15-1. doi:10.22126/GES.2022.7391.2492
  26. قمری، حسین؛ مرصوصی، نفیسه و علی‌اکبری، اسماعیل. (1401). راهبرد کالبدی-فضایی گردشگری شهری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان. برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، 7(3)، 147-123. doi:10.30473/psp.2022.57385.2427
  27. کلاهی، مهدی؛ عظیمی‌سقین‌سرا، رقیه و حاتمی‌یزد، ابوذر (1401). ساماندهی تالاب بزنگان از طریق ظرفیت‌سازی و مشارکت اجتماعی. فصلنامه انسان و محیط‌زیست، 63، 86-73.
  28. محمدرضایی، شهریار. (1381). برنامه‌ریزی و مدیریت مشارکتی تالاب انزلی، موانع و راهکارها. محیط‌شناسی، 28، 77-59.
  29. مسیبیان‌ریزی، مهدی و مسیبی، سمانه. (1400). تحلیل نقش توسعه گردشگری خلاق شهری در افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(55)، 355-319. doi:10.22054/TMS.2021.52524.2321
  30. معدنی، جواد. (1401). شبکه‌های همکاری در توسعه گردشگری پایدار: تعامل و مشارکت بخش‌های مؤثر به‌مثابه سرمایه اجتماعی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 14(4)، 341-325. doi:10.30495/JISDS.2023.70814.11821
  31. مؤمنی، احمد؛ عاشری گفشه، الناز و قاسمی‌راد، بهناز. (1401). تبیین نقش مؤلفه‌های مشارکت اجتماعی ساکنان محلی در کاهش پیامدهای منفی گردشگری روستایی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان فریدن. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 12(45)، 133- 119.
  32. نجارزاده، محمد و ترابی، ذبیح‌الله. (1396). برنامه‌ریزی توسعه گردشگری کشاورزی جامعه‌محور با استفاده از چارچوب مشارکتی SOAR موردمطالعه: روستای دیزج شاهرود. گردشگری و توسعه، 6(3)، 153-139.
  33. نجارزاده، محمد و نعمت‌اللهی، مجید. (1397). الگوی ساختاری عوامل مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در مجموعه تخت‌جمشید. جامعه‌شناسی کاربردی، 29(69)، 62-41. doi:10.22108/JAS.2017.98649
  34. ورمزیاری، حجت؛ فتحی، مرضیه؛ کلانتری، خلیل و آصف‌شایق، محمد. (1402). تحلیل مؤلفه‌های توسعه گردشگری اجتماع‌محور در مناطق روستایی: مطالعه موردی شهرستان‌های مریوان و سروآباد. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(62)، 268- 241. doi:10.22054/tms.2023.73671.2838
  35. هادی‌پور، مرضیه؛ لاسمی‌پور، رباب و اسماعیلی، آسیه. (1394). مدیریت مشارکتی گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه پایدار. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 4(15)، 81-62.
  36. Amin Bidokhti, A. A., Jafari, S., & Farhadi, V. (2015). The Relationship of Community Attachment and Community Involvement with Sustainable Tourism Development: The Mediating Role of Perceived Effects. Tourism Management Studies, 9(26), 7-30. doi:20.1001.1.23223294.1393.9.26.1.5 [In Persian].
  37. Bodin, Ö., & Crona, B. I. (2008). Management of natural resources at the community level: exploring the role of social capital and leadership in a rural fishing community. World development36(12), 2763-2779.‌ doi:10.1016/j.worlddev.2007.12.002
  38. Bouzarjomehri, K., Shaian, H., & Ghandehari, E. (2021). Investigating the perceptions and willingness of the local community to participate in the development of agricultural tourism (Case study: Torbat Heydariyeh city). Journal of Tourism Planning and Development, 9(35), 135-161. doi:10.22080/JTPD.2021.19605.3357 [In Persian].
  39. Cole, S. (2007). Entrepreneurship and empowerment: Considering the barriers-a case study from Indonesia. Tourism: An International Interdisciplinary Journal55(4), 461-473.‌
  40. Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research (3rd ed.). Thousand Oaks. CA: Sage Publications.
  41. Pourahmad, A., Yousefi, R., Alinia, Y., & Moradpoor, N. (2015). study of effects urban tourism in Sustainable Development urban with emphasis on the Residents perception (Case Study: Baneh city). Journal of Urban tourism, 2(3), 253-273. doi:10.0.86.43/JUT.2015.58447 [In Persian].
  42. Najjarzadeh, M., & Nematolahi, M. (2018). Structural Modeling of Factors Influencing Local Residents’ Perception Towards Supporting Sustainable Tourism Development in Persepolis. Journal of Applied Sociology, 29(1), 41-62. doi:10.22108/JAS.2017.98649 [In Persian].
  43. Varmazyari, H., Fathi, M., Kalantari, K., & Shaiq, M. A. (2023). Analyzing components of community-based tourism development in rural areas; case of Marivan and Sarvabad counties. Tourism Management Studies, 18(62), 241-268. doi:10.22054/tms.2023.73671.2838 [In Persian].
  44. Mosayebian Rizi, M., & Mosayebi, S. (2021). Analysis of the role of creative tourism development in increasing social participation. Tourism Management Studies, 16(55), 319-355. doi:10.22054/TMS.2021.52524.2321 [In Persian].
  45. Farzin, M. R., Shalbafian, A. A., Mahmoudzadeh, S. M., Pourfaraj, A., & Zarandian, N. (2021). Systematic Review of the Dimensions of Public-Private Partnership Studies in Tourism. Journal of Urban tourism, 8(1), 99-112. doi:10.22059/JUT.2021.310225.837 [In Persian].
  46. Falahi, A., & Ronaghi, M. H. (2022). Identifying and Ranking the Interaction of Structural barriers of Community-Based Tourism in Iran. Geography and Environmental Sustainability, 12(2), 1-15. doi:10.22126/GES.2022.7391.2492 [In Persian].
  47. Sadeghloo, T. (2018). A Participatory Assessment on Environmental Impacts of Tourism Development in Target Villages of Golestan Province Using ICOLD Matrix and COPRAS Technique. Journal of geography and regional development, 16(1), 165-191. doi:10.22067/geography.v16i1.57066 [In Persian].
  48. Esmaeilzadeh, H., Sarrafi, M., & Tavakkoli Nia, N. J. (2012). Analysing tourism development approaches in local communities. Environmental Sciences, 9(2), 142-199. [In Persian].
  49. Heydari, Z., Rezvani, M.r. & Badri, S. A. (2016). Attitude of Community Participation in the Agricultural Tourism Development Planning. Geographical Planning of Space, 6(21), 13-26. [In Persian].
  50. Taghavi, S. M., Daneshfard, K., & Mirsepasi, N. (2023). Designing a stakeholder participation model in the formation of cultural tourism policies (Case study of Tehran). Public Policy in Administration, 14(49), 19-35. doi:10.30495/JTPA.2023.69641.11007 [In Persian].
  51. Taghizadfanid, A., & Moghanni Jansouz, M. (2022). Investigating the Relationship between People's Participation and Tourism Development (Case study: Tabriz Metropolis). Geography and Planning, 26(80), 83-98. doi:10.22034/gp.2021.45212.2813 [In Persian].
  52. Ghamari, H., Marsousi, N., & Aliakbari, E. (2022). Physical-Spatial Strategies of Urban Tourism with a Participatory Approach in Kashan Region. Physical Social Planning, 9(3), 123-147. doi:10.30473/psp.2022.57385.2427 [In Persian].
  53. Tavalaee, S., Soleimany, M., Jahani Dowlatabad, R., & Jahani Dowlatabad, E. (2017). The role of participation in sustainable tourism industry (Case study: Sarein). Human Geography Research, 49(1), 95-113. doi:10.22059/JHGR.2017.53814 [In Persian].
  54. Ghanian, M., & Hadheminejad, A. (2016). Analysis of motivations for participation in the development of sustainable tourism from the perspective of local residents of Dez protected area. Geography, 14(49), 61-77. [In Persian].
  55. Alaedini, P., & Mirzaei, A. (2015). Participatory Development of Farahzad as a Tourism Destination and Recreational Neighborhood of Tehran: Context and Obstacles. Iranian Journal of Anthropological Research, 5(2), 251-266. doi:10.22059/ijar.2015.59087 [In Persian].
  56. Kolahi, M., Azimi Saghinsara, R., Hatamiyazd, A. (2022). Organizing Bezegan Wetland through capacity building and social participation. Human and Environmnet, 20(4), 73-86. [In Persian].
  57. Momeni, A., Asheri Gafsheh, A., & Ghasemirad, B. (2022). Clarifying the role of the components of social participation of local residents in reducing the negative consequences of rural tourism: (Villages in the central part of Faridan County). Geography of the tourism space, 12(45), 119-133. [In Persian].
  58. Najjarzadeh, M., & Torabi, Z. (2017). Community Participation and Tourism Planning: Agritourism community-based development planning in the village in Dizaj, Iran. Journal of Tourism and Development, 6(3), 139-153. [In Persian].
  59. Hataminejad, H., Garousi, A., ShahrKhifar, Z., & Tavakoli Naghmeh, M. (2021). Strategic planning for tourism development with emphasis on the role of participation of local communities (The Case study: Alborz province). Journal of Economic Geography Research, 1(2), 20-34. doi:20.1001.1.27173747.1399.1.2.2.3 [In Persian].
  60. Hataminejad, H., Parhiz, F., & Karami, M. (2012). An Analysis of Community-Based Tourism Capacity. Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 21(82), 7-13. doi:20.1001.1.25883860.1391.21.82.2.6 [In Persian].
  61. Madani, J. (2022). Cooperation networks in sustainable tourism development: interaction and participation of effective sectors as social capital. Iran's social development studies, 14(56), 325-340. doi:10.30495/JISDS.2023.70814.11821 [In Persian].
  62. Hadipoor, M., Lasemipoor, R., & Esmaeili, A. (2015). Participatory management of rural tourism and its role in sustainable development. Geographical Journal of Tourism Space, 4(15), 81-62. [In Persian].
  63. Beshkar, E., Bazr Afshan, J., & Toulabi Nejad, M. (2019). Review the position of supporting local communities in tourism development and its impact on sustainable livelihoods villages in the border Township Chabahar. Geography and Planning, 23(69), 41-64. [In Persian].
  64. Shafei, R., Ahmadizad, A., & Mowlaei, Z. (2021). The role of customer participation in creating economic and social value in tourism business ecosystem (case study: customers of active companies in the tourism industry). Journal of Tourism and Development, 10(4), 113-126. doi:10.22080/JTD.2020.253874.2159 [In Persian].
  65. Mohammadrezai, S. (2002). Planning and participatory management of Anzali wetland, obstacles and solutions. Journal of environmental studies, 28, 59-77.
  66. Zarei, A., Modarresi, M., & Fallahi, A. (2021). Identifying and modeling operational barriers to community-based tourism in Iran. Journal of Tourism Planning and Development, 10(37), 185-205. doi:10.22080/JTPD.2021.21341.3528 [In Persian].
  67. Taleb, M., & Mirzaie, H. (2010). Interactive Rural Tourism Planning With Approach Participatory Rural Appraisal, Case Study: Vakilabad. Human Geography Research, 42(1), 19-34. [In Persian].
  68. Taleb, M., Bakhshizadeh, H., & Mirzaee, H. (2018). Theoretical Underpinnings of Rural Community Participation in the Planning of Rural Tourism in Iran. Village and Development, 11(4), 25-52. [In Persian].
  69. Esmaeilizade, H., Tabrizi, N., & Ramezanzadeh, L. M. (2019). Assessment of participation behavior of the local community in the development of agricultural tourism (case study: Sisakht city). Urban structure and function studies, 6(20), 127-146. doi:10.22080/SHAHR.2016.16037.1752 [In Persian].
  70. Emami, S. F., Astaneh, A. R. D., Rezvani, M. R., & Ghadiri, M. (2021). Explain the Role of Effective Components on the Development of Community-Based Rural Tourism (Case study: villages of Guilan province). Journal of Tourism Planning and Development, 10(36), 1-27. doi:10.22080/JTPD.2021.20175.3406 [In Persian].
  71. Shafie Sabet, N., & Haratifard, S. (2019). Empowerment of local stakeholders for participation in sustainable tourism development with mediating role of perceived tourism effects. Journal of Tourism Planning and Development, 8(29), 71-90. doi:10.22080/JTPD.2019.15957.3016 [In Persian].
  72. Farmaki, A. (2014). Satisfaction with the rural tourism product of Cyprus. International Journal of Tourism Policy5(4), 249-268. doi:10.1504/IJTP.2014.068027
  73. Giampiccoli, A., & Saayman, M. (2018). Community-based tourism development model and community participation. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 7(4), 1-27. https://www.ajhtl.com/uploads/7/1/6/3/7163688/article_16_vol_7_4__2018.pdf
  74. Giampiccoli, A., Muhsin, B. A., & Mtapuri, O. (2020). Community-based tourism in the case of the Maldives. Geo Journal of Tourism and Geosites29(2), 428-439.‌ doi:10.30892/gtg.29204-479
  75. Havadi Nagy, K. X., & Espinosa Segui, A. (2020). Experiences of community-based tourism in Romania: Chances and challenges. Journal of Tourism Analysis: Revista de Análisis Turístico, 27(2), 143-163. doi:10.1108/JTA-08-2019-0033
  76. Henama, U. S., Mangope, D., & Strydom, A. (2019). A critique of the interface between tourism, sustainable development and sustainable tourism in community-based tourism theory. DSpace Repository, Central University of Technology, Free State.
  77. Hidayat, A., Rahmanita, M., & Hermantoro, H. (2017). Community empowerment in Plempoh cultural tourism village. TRJ Tourism Research Journal, 1(1), 98-116. doi:10.30647/trj.v1i1.11
  78. Hiwasaki, L. (2006). Community-based tourism: A pathway to sustainability for Japan's protected areas. Society and Natural Resources19(8), 675-692.‌ doi:10.1080/08941920600801090
  79. Ikhtiagung, G. N., & Radyanto, M. R. (2020). New Model for Development of Tourism Based on Sustainable Development. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 448(1), 012072, IOP Publishing. doi:10.1088/1755-1315/1108/1/012068
  80. Imbaya, B. O., Nthiga, R. W., Sitati, N. W., & Lenaiyasa, P. (2019). Capacity building for inclusive growth in community-based tourism initiatives in Kenya. Tourism Management Perspectives30, 11-18.‌ doi:10.1016/j.tmp.2019.01.003
  81. Jamal, T. B., & Getz, D. (1995). Collaboration theory and community tourism planning. Annals of tourism research22(1), 186-204.‌ doi:10.1016/0160-7383(94)00067-3
  82. Joppe, M. (1996). Sustainable community tourism development revisited. Tourism management17(7), 475-479. doi:10.1016/S0261-5177(96)00065-9
  83. Joshi, S., Panzer-Krause, S., Zerbe, S., & Saurwein, M. (2021). Rural tourism in Europe from a landscape perspective: A systematic review. European Journal of Tourism Research36, 3616-3616.‌ doi:10.54055/ejtr.v36i.3328
  84. Kazemi, N., Badri, S.A., Adinehvand, E., & Rostamin, K. (2022). Teenagers’ risk perception and awareness in the context of cultural bias and prior earthquake event in Iran. SN Social Sciences, 2(12), 259-281. doi:10.1007/s43545-022-00567-6
  85. López-Guzmán, T., Sánchez-Cañizares, S., & Pavón, V. (2011). Community-based tourism in developing countries: A case study. Tourismos6(1), 69-84.‌
  86. Marzouki, M., Froger, G., & Ballet, J. (2012). Ecotourism versus mass tourism. A comparison of environmental impacts based on ecological footprint analysis. Sustainability4(1), 123-140. doi:10.3390/su4010123
  87. Menbere, I. P., & Menbere, T. P. (2017). Opportunities and challenges for community-based ecotourism development: A case study in Dinsho and Goba Woredas, Southeast Ethiopia. International Journal of Ecology and Ecosolution4(1), 5-16.‌
  88. Moradi, E., Ehsani, M., Saffari, M., & Hosseini, R. N. S. (2022). Developing an integrated model for the competitiveness of sports tourism destinations. Journal of destination marketing & management26, 100743. doi:10.1016/j.jdmm.2022.100743
  89. Moscardo, G. (Ed.). (2008). Building community capacity for tourism development. Cabi.
  90. Mtapuri, O., & Giampiccoli, A. (2019). Tourism, community-based tourism and ecotourism: a definitional problematic. South African Geographical Journal, Suid-Afrikaanse Geografiese Tydskrif101(1), 22-35. doi:10.1080/03736245.2018.1522598
  91. Mustapha, N. A., & Azman, I. (2013). Barriers to community participation in tourism development in island destination. Journal of Tourism, Hospitality & Culinary Arts (JTHCA), 5(1), 102-124.
  92. Okazaki, E. (2008). A community-based tourism model: Its conception and use. Journal of sustainable tourism16(5), 511-529.‌ doi:10.1080/09669580802159594
  93. Pham Hong, L., Ngo, H. T., & Pham, L. T. (2021). Community-based tourism: Opportunities and challenges a case study in Thanh Ha pottery village, Hoi An city, Vietnam. Cogent Social Sciences, 7(1), 1926100. doi:10.1080/23311886.2021.1926100
  94. Raftopoulos, M. (2020). Rural community-based tourism and its impact on ecological consciousness, environmental stewardship and social structures. Bulletin of Latin American Research39(2), 142-156. doi:10.1111/blar.12749
  95. Saldarriaga Isaza, A., & Salas, P. P. (2024). Community perception on the development of rural community-based tourism amid social tensions: A Colombian case. Community Development55(1), 123-137.‌ doi:10.1080/15575330.2023.2204441
  96. Seyfi, S., Michael Hall, C., & Fagnoni, E. (2019). Managing world heritage site stakeholders: A grounded theory paradigm model approach. Journal of Heritage Tourism, 14(4), 308-324. doi:10.1080/1743873X.2018.1527340
  97. Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basic qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage.
  98. Suansri, P. (2003). Community based tourism handbook. Bangkok: Responsible Ecological Social Tour-REST.
  99. Tosun, C. (2000). Limits to community participation in the tourism development process in developing countries. Tourism management21(6), 613-633.‌ doi:10.1016/S0261-5177(00)00009-1
  100. Tosun, C., & Timothy, D. J. (2001). Shortcomings in planning approaches to tourism development in developing countries: the case of Turkey. International Journal of Contemporary Hospitality Management13(7), 352-359.‌ doi:10.1108/09596110110403910
  101. Trejos, B., & Chiang, L. H. N. (2009). Local economic linkages to community-based tourism in rural Costa Rica. Singapore journal of tropical geography30(3), 373-387.‌ doi:10.1111/j.1467-9493.2009.00375.x
  102. Vollstedt, M., & Rezat, S. (2019). An introduction to grounded theory with a special focus on axial coding and the coding paradigm. Compendium for early career researchers in mathematics education, 13(1), 81-100. doi:10.1007/978-3-030-15636-7_4
  103. Wolfswinkel, J. F., Furtmueller, E., & Wilderom, C. P. M. (2013). Using grounded theory as a method for rigorously reviewing literature. European Journal of Information Systems, 22(1), 45–55. doi:10.1057/ejis.2011.51
  104. Wu, F., Heng, T. M., Siaw, P. T., Wee, S. K., & Kiat, L. T. (2002). Potential of the Chinese (PRC) and Indian tourism markets for ASEAN. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 7(2), 45-76. doi:10.1080/10941660208722118