مدل‌سازی توزیع فضائی اقامتگاه‌های گردشگری در شهر یزد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

 
اقامتگاه‌ها مهم‌ترین نماینده گردشگری در شهرها هستند و موقعیت مکانی آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی در انتخاب یک گردشگر تأثیرگذار است. خصیصه‌های فضایی اقامتگاه‌ها در مطالعه توزیع جغرافیایی به‌عنوان یک پدیده فضایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. از این منظر، مدل‌سازی فضایی یک رویکرد قدرتمند برای درک و پیش‌بینی الگوهای توزیع اقامتگاه در فضای جغرافیایی است. در این پژوهش به بررسی روابط متغیر فضایی بین توزیع فضائی اقامتگاه و عوامل مؤثر بر آن در شهر یزد پرداخته‌شده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و مبتنی بر روش‌های تحلیل داده فضایی است. داده‌های پژوهش شامل تعداد و موقعیت جغرافیایی اقامتگاه‌های شهر یزد و متغیرهای تبیینی شامل کاربری زمین، شبکه راه، جاذبه‌ها و جمعیت می‌شود. ابتدا با روش‌های تحلیل اکتشافی، الگوهای فضایی اقامتگاه شناسایی و سپس با استفاده از رگرسیون سراسری پواسن (GPR) و رگرسیون وزنی جغرافیایی پواسن (GWPR) عوامل مؤثر در شکل‌گیری الگوها شناسایی و تحلیل‌شده‌اند. نتایج آزمون شاخص ANN نشان می‌دهد که الگوی فضایی اقامتگاه خوشه‌ای است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که جاذبه‌های گردشگری، شبکه راه، فضای سبز، ایستگاه تاکسی و اتوبوس، مراکز تجاری، ادارات دولتی و غیردولتی و مناطق مسکونی، از مهم‌ترین عوامل مؤثر در توزیع مکانی اقامتگاه‌ها بوده‌اند. یافته‌ها حاکی است که مدل GWPR در برآورد اثرات متغیرهای مستقل، عملکرد بهتری دارد. این مدل نشان داد که میزان اثرگذاری متغیرهای مستقل در واحدهای فضایی مختلف یکسان نیست. برنامه‌ریزان شهری و گردشگری می‌توانند با توجه به الگوی فضایی اقامتگاه‌ها و عوامل مؤثر در توزیع مکانی آن‌ها، برنامه‌هایی را برای توسعه و بهینه‌سازی گردشگری در شهر یزد ارائه دهند

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. جعفری مهرآبادی، مریم و رخساری، حمید. (1397). تحلیل فضایی و مکان‌یابی هتل‌ها در ساختار شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز (. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 5 (17)‌، 46-26. https://doi: 10.22080/shahr.1970.2109
  2. حسام, مهدی و آقائی زاده, اسماعیل. (1398). تحلیل توزیع فضایی مراکز اقامتی در مقصدهای گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر رشت. مجله گردشگری شهری، 6 (4)‌، 16-1. doi: 10.22059/jut.2020.287496.702 https://
  3. شماعی، علی و موسی وند، جعفر. (1390). سطح‌بندی شهرستان‌های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 3 (10)‌، 40-23.
  4. کیامهر، رامین؛ پیری، عیسی؛ بزم آورد، شب‌بو و آذری، مهدی. (1395). تحلیلی بر توزیع فضایی هتل‌ها در مقصدهای گردشگری، مطالعه موردی: شهر کرمانشاه. مجله گردشگری شهری، 3 (1)‌، 57.43- https://doi.org/10.22059/jut.2017.61394
  5. نصیری هندخاله، اسماعیل. (1397). تحلیل نابرابری‌های فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از مدل ویکور (مطالعه موردی شهر قزوین). آمایش جغرافیایی فضا، 8 (28)‌،133-154. https://10.22080/SHAHR.1970.2109
  6. وارثی، حمیدرضا و رضایی، میثم. (1391). تحلیل فضایی و مکان‌یابی مراکز اقامتگاهی در شهرهای تاریخی مطالعه موردی: هتل‌های شهر شیراز. آمایش محیط، 5 (19)‌، 26-1.
  7. Analysing spatiotemporal patterns of tourism in Europe at high-resolution with conventional and big data sources. Tourism Management, 68, 101-115. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.02.020
  8. Anselin, L. (1999). Spatial data analysis with SpaceStat and ArcView workbook. Urbana-Champaign: University of Illinois, 3.
  9. Ashworth, G. J., & Tunbridge, J. E. (2004). Whose tourist-historic city? Localizing the global and globalizing the local. A companion to tourism, 210. https://doi.org/10.1002/9780470752272.ch17
  10. Aziz، S., Ngui, R., Lim, Y. A. L., Sholehah, I., Nur Farhana, J., Azizan, A. S., & Wan Yusoff, W. S. (2012). Spatial pattern of 2009 dengue distribution in Kuala Lumpur using GIS application. Trop Biomed, 29(1), 113-120.
  11. Batista e Silva, F., Herrera, M. M., Rosina, K., Barranco, R. R., Freire, S., & Schiavina, M. (2018).
  12. Chang, V., Liu, L., Xu, Q., Li, T., & Hsu, C. H. (2023). An improved model for sentiment analysis on luxury hotel review. Expert Systems, 40(2), e12580. https://doi.org/10.1111/exsy.12580
  13. Chu, R.K.S. & Tat, C. (2000). An important-performance analysis of hotel selection factors in the Hong Kong hotel industry: a comparison of business and leisure travelers. Tourism Management. 21, 363-377. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(99)00070-9
  14. Chung, W., & Kalnins, A. (2001). Agglomeration effects and performance: a test of the Texas loading industry. Strategic Management Journal, 22, 969-988. https://doi.org/10.1002/smj.178
  15. Clark, P. J., & Evans, F. C. (1954). Distance to nearest neighbor as a measure of spatial relationships in populations. Ecology, 35(4), 445-453.
  16. Egan, D. J., Chen, W., & Zhang, Y. (2006). The intra-urban location of hotels in the Chinese cities of Beijing, Shanghai & Shenzhen. China Tourism Research, 2(4), 516–530.
  17. Fang, L., Li, H., & Li, M. (2019). Does hotel location tell a true story? Evidence from geographically weighted regression analysis of hotels in Hong Kong. Tourism Management, 72, 78-91. https://doi.org/10.1002/smj.178
  18. Freedman, M., & Kosová, R. (2014). Agency and compensation: Evidence from the hotel industry. Journal of Law, Economics, and Organization, 30(1), 72–103. https://doi.org/10.1093/jleo/ews027
  19. Hadayeghi, A., Shalaby, A., & Persaud, B. (2010). Development of planning-level transportation safety models using full Bayesian semiparametric additive techniques. Journal of Transportation Safety & Security, 2(1), 45-68. https://doi.org/10.1080/19439961003687328
  20. Hesam, M., & Aghaeizadeh, E. (2020). Analysis of Spatial Distribution of Residential Centers in Urban Tourism Destinations Case Study: Rasht city. Journal of Urban Tourism, 6(4), 1-16. doi: 10.22059/jut.2020.287496.702[In Persian].
  21. Jafari Mehrabadi, M., & rokhsari, H. (2019). Spatial Analysis and Locating Hotels in Urban Structure (Case Study: Tabriz City). Urban Structure and Function Studies, 5(17), 26-46. https://doi: 10.22080/shahr.1970.2109[In Persian].
  22. Karagöz, D., Aktaş, S., & Kantar, Y. (2022). Spatial analysis of the relationship between tourist attractions and tourist flows in Turkey. European Journal of Tourism Research, 31, 3102-3102. https://doi.org/10.54055/ejtr.v31i.2745
  23. Kauhl, B., Heil، J., Hoebe, C. J., Schweikart, J., Krafft, T., & Dukers-Muijrers، N. H. (2015). The spatial distribution of hepatitis C virus infections and associated determinants—an application of a geographically weighted poisson regression for evidence-based screening interventions in hotspots. PloS one, 10(9), e0135656. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0135656
  24. keyamehr, R., piri, I., bazmavard, S., & azari, M. (2017). Analysis of the spatial distribution of hotels in tourist destinations, case study: the city of Kermanshah. Journal of Urban Tourism, 3(1), 43-57. doi: 10.22059/jut.2017.61394[In Persian].
  25. Lee, Y. J. A., Jang, S., & Kim, J. (2020). Tourism clusters and peer-to-peer accommodation. Annals of Tourism Research, 83, 102960. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102960
  26. Li, M., Fang, L., Huang, X., & Goh، C. (2015). A spatial–temporal analysis of hotels in urban tourism destination. International Journal of Hospitality Management, 45, 34–43. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2014.11.005
  27. Liu, X., & Chen, W. (2015, October). Analysis on the Spatial Pattern Evolution of Chinese Provincial Environment-Energy Efficiency Based on ESDA-GIS. In 4th International Conference on Information Technology and Management Innovation (pp. 151-157). Atlantis Press.
  28. Luo, H., & Yang, Y. (2016). Intra-metropolitan location choice of star-rated and non-rated budget hotels: The role of agglomeration economies. International Journal of Hospitality Management, 59, 72–83. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2016.09.007
  29. Maheswaran, R., Haining, R., Maheswaran, R., & Craglia, M. (2004). Basic issues in geographical analysis. CRC Press, Boca Raton, Florida.
  30. Marco-Lajara, B., Zaragoza-Sáez, P. d. C., Claver-Cortés, E., Úbeda-García, M., & GarcíaLillo, F. (2017). Tourist districts and internationalization of hotel firms. Tourism Management, 61, pp 451–464. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.03.015
  31. McNeill, D. (2008). The hotel and the city. Progress in Human Geography, 32(3), 383-398. https://doi.org/10.1177/0309132508089096
  32. Nasiri Hendeh khaleh, E. (2018). Spatial inequalities in the distribution of urban services with spatial justice approach using VIKOR model. Geograohical Planing of Space, 82(28), 133-154. https://10.22080/SHAHR.1970.2109 [In Persian].
  33. Oppermann, M., & Din, K., & Amri, S.Z., (1996). Urban hotel location and evolution in a developing country: the case of Kuala Lumpur, Malaysia. Tourism Recreation Research, 21(1), 55-63. https://doi.org/10.1080/02508281.1996.11014763
  34. Rigall-I-Torrent, R., & Fluvià, M. (2011). Managing tourism products and destinations embedding public good components: a hedonic approach. Tourism Management, 32(2), 244-255. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2009.12.009
  35. Shamai, A., & Mosivand, J. (2011). Classification of cities of Isfahan province in view point of tourism infrastructure by using Topsis and AHP models. Urban-Regional Studies And Research (University of Isfahan), 3(10), 5-10. [In Persian].
  36. Shoval, N., & Cohen-Hattab K., (2001). Urban Hotel Development Patterns in the Face of Political Shifts. Annual of Tourism Research, 28(4), 908-925.https://doi.org/10.1016/S0160-7383(00)00083-9
  37. Silva, F. B., Barranco, R., Proietti, P., Pigaiani, C., & Lavalle, C. (2021). A new European regional tourism typology based on hotel location patterns and geographical criteria. Annals of Tourism research, 89, 103077. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.103077
  38. Tsaur, S.-H., & Tzeng, G.-H. (1996). Multiattribute decision making analysis for customer preference of tourist hotels. Journal of Travel & Tourism Marketing, 4(4), 55–69. https://doi.org/10.1300/J073v04n04_04
  39. Tyas، S. W., & Puspitasari, L. A. (2023). Geographically weighted generalized poisson regression model with the best kernel function in the case of the number of postpartum maternal mortality in east java. MethodsX, 10, 102002. https://doi.org/10.1016/j.mex.2023.102002
  40. Urtasun, A., & Isabel, G., (2006). Hotel Location in Tourism Cities Madrid 1936-1998. Annals of Tourism Research, 22(2), 382-402. https://doi.org/10.1016/j.annals.2005.12.008
  41. Varesi, H., & Rezaei, M. (2013). Spatial analysis and site selection residential centers in the historical cities: a case study: Shiraz hotels. Environmental based territorial planning(Amayesh), 5(19), 1-26. [In Persian].
  42. Wall, G., Doug, D., & Joanne, H. (1985) "Point pattern analyses of accomodation in Toronto." Annals of Tourism Research 12(4), 603-618. https://doi.org/10.1016/0160-7383(85)90080-5
  43. Weaver, D. B. (1993). Ecotourism in the small island Caribbean. geojournal, 31, 457-465.
  44. Yang, Y., Kevin, K.F., Wong, T. W. (2012). How do hotels choose their location? Evidence from hotels in Beijing. International Journal of Hospitality Management. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2011.09.003
  45. Yang, Y., Luo, H., & Law R., (2014). Theoretical, empirical, and operational models in hotel location research. International Journal of Hospitality Management, 36, 209-220. https://doi.org/ 10.1016/j.ijhm.2013.09.004
  46. Yang, Y., Luo, H., & Law, R.  (2014). Theoretical, empirical and operational models in hotel location research. Int. J. Hosp. Manag, 36, 209–220. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2013.09.004
  47. Yang, Y., Wong, K. K. F., & Wang, T. (2012). How do hotels choose their location? Evidence from hotels in beijing. International Journal of Hospitality Management, 31(3), 675–685. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2011.09.003
  48. Zhang, H., Liu, Y., Chen, F., Mi, B., Zeng, L., & Pei, L. (2021). The effect of sociodemographic factors on COVID-19 incidence of 342 cities in China: a geographically weighted regression model analysis. BMC Infectious Diseases, 21(1), 428. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-90877/v1
نشریه گردشگری شهری
دوره 11، شماره 3
مهر 1403
صفحه 71-88

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار