2
گروه شهرسازی. دانشکده هنرومعماری. دانشگاه یزد. یزد. ایران
10.22059/jut.2025.392159.1274
چکیده
امروزه گردشگری بهعنوان یکی از صنایع برجسته جهانی مطرح است که علاوه بر ایفای نقش بهعنوان محرک رشد اقتصادی، بستری کلیدی برای ارتقای توسعه پایدار شهری نیز به شمار میآید. با وجود این، بسیاری از شهرها علیرغم برخورداری از ظرفیتهای قابل توجه گردشگری، در بهرهگیری از این مزیتها جهت دستیابی به نتایج پایدار توسعه با دشواری مواجه بودهاند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی اثرگذار بر گردشگری در ابعاد مختلف پایداری و بررسی میزان همبستگی میان آنها در شهر طرقبه انجام شده است؛ شهری که از منابع و امکانات متمایزی برخوردار بوده و قابلیت بهرهبرداری در مسیر توسعه گردشگری شهری را دارد. از منظر روششناسی، این تحقیق کاربردی با رویکرد آیندهپژوهی و ترکیبی از روشهای کمی و کیفی صورت پذیرفته است. در مرحله نخست، عوامل مرتبط از طریق مشاوره با دوازده متخصص گردشگری که به روش نمونهگیری گلولهبرفی انتخاب شدند، شناسایی گردید. در مرحله دوم، با استفاده از پرسشنامه نیمهساختاریافته، عوامل اصلی مؤثر بر توسعه گردشگری پایدار در طرقبه تعیین و سپس به کمک ماتریس اثرات متقاطع، میزان تأثیرگذاری و وابستگی متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتههای پژوهش بیانگر بیثباتی در نظام گردشگری طرقبه است و شش عامل اصلی را آشکار میسازد: (۱) رویدادهای فرهنگی نظیر جشنوارهها، نمایشگاهها، همایشها و سمینارها؛ (۲) سرمایهگذاری بخش خصوصی؛ (۳) ارتقای رقابتپذیری؛ (۴) توزیع عادلانه امکانات؛ (۵) چارچوبهای سیاستگذاری کلان؛ و (۶) گسترش محیطهای ساختهشده مرتبط با گردشگری. این عوامل در مجموع نیروهای تعیینکنندهای محسوب میشوند که مسیر توسعه گردشگری پایدار شهر را ترسیم میکنند.
)