ارزیابی فعالیت‏های گردشگری در شهرستان انزلی و ارائة راهبردهای بهینه در راستای برنامه‏ریزی گردشگری پایدار منطقه با استفاده از ANP و SWOT

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه‏ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران

2 دکتری جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، استادیار گروه جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه تبریز، پردیس ارس

چکیده

فعالیت گردشگری، چنانچه به‌طور مطلوب طرح‌ریزی شده باشد، می‏تواند ضمن حفاظت و مدیریت بهینة طبیعت، منفعت‏های اضافی نیز برای جوامع بومی و اقتصاد محلی به همراه داشته باشد. در غیر این صورت، چنانچه توسعة آن همراه سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‏ریزی منطبق بر نگرش زیست‌محیطی و با تأکید بر توسعة پایدار نباشد، به‌طور حتم، تأثیرات منفی زیادی بر محیط زیست خواهد گذاشت. در این تحقیق، در ابتدا به ارزیابی فعالیت‌های گردشگری شهرستان بندر انزلی با استفاده از SWOT می‌پردازیم و سپس با تلفیق آن با روش ANP راهبردهای بهینه‌ای در راستای گردشگری پایدار در شهرستان بندر انزلی ارائه می‌شود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی با روش توصیفی و تحلیلی است. آمار و اطلاعات لازم برای تجزیه و تحلیل از منابع کتابخانه‏ای و پیمایش به‌دست آمد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و به تعداد 200 نفر مشخص شد و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بود. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که تلفیق روش ANP و SWOT فرایند برنامه‏ریزی را کاملاً مشارکتی و منطبق با خواست مردم و جوامع محلی می‏کند. همچنین، نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT نشان می‏دهد که بهترین راهبرد برای توسعة پایدار گردشگری در شهرستان بندر انزلی استفاده از راهبرد تهاجمی است.

کلیدواژه‌ها


  1. الوانی، مهدی؛ دهدشتی، شاهرخ (1373). اصول و مبانی جهانگردی، تهران: معاونت اقتصادی و برنامه‏ریزی بنیاد مستضعفان و جانبازان.
  2. الوانی، مهدی؛ پیرزبخت، معصومه (1385). فرایند مدیریت جهانگردی، تهران: پژوهش‏های فرهنگی.
  3. امانی، محمد (1383). اکوتوریسم یا گردشگری پاک، ماهنامة دهاتی، ش 12، ص 8ـ15.
  4. پوروخشوری، سیده زهرا (1377). ترویج توریسم پایدار در ناحیة ساحلی، فصل‌نامة علمی محیط زیست، ش 24، ص 9ـ19.
  5. رضوی، مریم؛ علاقه‌بند، علیرضا (1386). کاربرد روش فرایند تجزیه و تحلیل شبکه ANP در آنالیز SWOT، تهران: دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.
  6. سازمان حفاظت محیط زیست (1388). پوشش گیاهی و حیات جانوری انزلی.
  7. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (1387). جاذبه‏های تاریخی و طبیعی انزلی.
  8. مرعشی، سید جعفر (1385). تفکر سیستمی و ارزیابی کارآمدی آن در ادارة جامعه و سازمان، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
  9. مرکز آمار ایران (1385). سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان انزلی.
  10. منوری، مسعود (1386). ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی، انتشارات سازمان محیط زیست.
  11. مومنی، منصور؛ شریفی سلیم، علیرضا (1389). مدل‏ها و نرم‌افزارهای تصمیم‌گیری چندشاخصه، تهران: فر دانش.

 

  1. Abdus Salam, M.; Lindsay, R. G.; Malcolm, C. and Beveridge, M. 2000. Eco- tourism to protect the reserve mangrove forest the Sundarbans and its flora and fauna; Anatolia. 2000; 56.
  2. Alvani, Mahood & Pirzebakht, Masomeh, 2006, The process of tourism management, Tehran, Cultural Research
  3. Amani, Mohammad 2003, The Clean Ecotourism or Tourism, Dehati, Vol.12, P. 8-15
  4. Eliot, Jenifer. A 1999, an introduction to sustainable development in developing countries, Eftekhri Abdoulreza & Rahimi, Hossain, Institution of Rural Development in Iran.
  5. Environmental Protection Agency of Gilan province, vegetation and animal life of Anzali, 1388
  6. Erabi, Mahmood 2005, The Strategic Management of Tehran, Tehran, University of Tehran
  7. Erabi. Mahmood & Parsaeiyan, Ali 2003, Perspective of tourism, Tehran, The office of cultural research
  8. Gunn, Clare A. Tourism Planning, Basics, Concepts, Cases, Third edition, Toylor & Francis 1994, PP, 85-101.
  9. Inskeep, Edward; Tourism Planning, An Integrated And Sustainable Development Approach; VNR Tourism And Commercial Recreation Series, New York, 1991, P:144,PP:339-342, P:351& 460.
  10. Japan International Cooperation Agency "JICA". 2005. Integrated management for Anzali Wetland. Department of Envieonment of Iran.Tehran, 182 pp.
  11. Jenkins, I.M 1995, Tourism & Policy, Routledge, Newyork, USA.
  12. Michael, Hall 2000, Tourism Planing, Policies, Processes And Relationships,Pearson Education, London.
  13. Miller,G.2001, The development of indicators for sustainable tourism:results of a Delphi survey of tourism resrearchers, University of Westminster,35 Marylebne Road.London.NWI515,UK.
  14. Moufort, Martin 2003, Tourism & Sustainability, Routledge,London.
  15. Papoli Yazdi, Mohammad Hossain & Saghaei, Mehdi, 2006, Tourism , Nature and Concepts, Tehran, Samt
  16. Statistical Center of Iran, 1385.
  17. The World Trade Organization
  18. Weaver, David & Martin Operman 2000, Tourism Management, John Wiely & sons, Australia.