برنامه ‏ریزی راهبردی توسعة گردشگری شهرستان بانه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه تبریز

4 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه زنجان

چکیده

گردشگری از عوامل مهم‏ عمران نواحی و فعالیتی ارزآور و متعادل‌کننده است که موجب توسعة اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه می‌شود و توسعة آن بر پایة برنامه‏ریزی صحیح گردشگری همواره عامل مؤثری در بهبود کیفیت زندگی مردم بوده است. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی شناسایی پتانسیل‏های طبیعی و انسانی گردشگری شهرستان بانه و اتخاذ استراتژی‏هایی برمبنای این پتانسیل‏ها، جهت توسعة گردشگری این شهرستان است. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی ‏تحلیلی است. روش جمع‏آوری داده‏ها نیز مبتنی بر روش‏های اسنادی و پیمایشی است. بدین‏ترتیب، داده‏های تحقیق از دو گروه جامعة آماری (مسئولان و نخبگان) جمع‏آوری شد. برای تحلیل عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر شهرستان بانه و تدوین استراتژی‏های توسعه، مدل SWOT و برای اولویت‏بندی استراتژی‏ها نیز مدل‏ ترکیبی ANP-SWOT و نرم‏افزار Super Decision به‏کار رفته است. بر پایۀ نتایج اولویت‏بندی، استراتژیِ «تأکید بر توسعة گردشگری تجاری ـ خرید به دلیل 1. موقعیت تجاری ویژة بانه در شمال غرب کشور، 2. داشتن بازارچة مرزی، و 3. توانمند بودن شهرستان برای توسعة این نوع گردشگری جهت افزایش تعداد گردشگران با انگیزة سفر تجاری‌ـ بازرگانی و خرید» با بالاترین امتیاز (357/0SO1:) به‏منزلة بهترین استراتژی و در‌واقع استراتژی اصلی توسعة گردشگری شهرستان بانه مشخص شد. همچنین استراتژیِ «برنامه‏ریزی در راستای جذب گردشگران خارجی از کردستان عراق با توجه به حجم بالای تردد مسافر بین حکومت خودمختار کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران و استفاده از فرصت‏های تجاری به‌وجود‌آمده در اقلیم کردستان عراق» با (336/0SO3:) به‏منزلة استراتژی جایگزین انتخاب شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ کاظمی‌زاد، شمس‌اله؛ اسکندری ثانی، محمد (1390). «برنامه‌ریزی استراتژیک توسعة گردشگری، با تأکید بر گردشگری مذهبی (مطالعة موردی: شهر قم)»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ش 76، ص115ـ141.
    2. ارمغان، سیمین (1386). توریسم و نقش آن در جغرافیا، انتشارات دانشگاه آزاداسلامی واحد اسلامشهر.
    3. استاد حسین، رضا (1379). «صنعت گردشگری و جنبه‏های اقتصادی آن»، نشریة تازه‏های اقتصاد، ش90، ص 13ـ16.
    4. الوانی، سیدمهدی و پیروزبخت، معصومه (1385). فرایند مدیریت جهانگردی، تهران: دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
    5. حاجی‏نژاد، علی و احمدی، علی (1389). «تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر مناطق شهری: مطالعة موردی شهر بانه»، پژوهش‏های بوم‌شناسی، س اول، ش 2، ص 7 ـ 22.
    6. حسنقلی‌پور، طهمورث؛ آقازاده، هاشم (1384). «برنامه‏ریزی راهبردی برای مؤسسات کوچک و متوسط»، فصل‌نامة پژوهش‌نامة بازرگانی، ش 35، ص 65 ـ100.
    7. حسنوندی، علی (1385). «نقش صنعت توریسم در توسعه روستایی»، فصل‌نامة سپهر، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ش 58.
    8. حیدری ‏چیانه، رحیم (1383). «ارزیابی برنامه‏ریزی صنعت توریسم در ایران»، رسالة دکتری، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه تبریز.
    9. رکن‏الدین افتخاری، عبدالرضا (1379). مطالعات طرح جامع تقسیمات کشوری، مطالعات اقتصادی، گزارش گردشگری، نشر ادارة تقسیمات کشوری وزارت کشور.
    10. زیاری، کرامت‏اله؛ مهدنژاد، حافظ؛ پرهیز، فریاد (1388). مبانی و تکنیک‏های برنامه‏ریزی شهری، انتشارات دانشگاه بین‏المللی چابهار.
    11. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح (1373). فرهنگ جغرافیاییبانه.
    12. شارپلی، ریچارد جولیا (1380). گردشگری روستایی، ترجمة رحمت‏اله منشی‏زاده و فاطمه نصیری، نشر منشی.
    13. صرافی، مظفر (1379). مبانی برنامه‏ریزی توسعة منطقه‏ای، نشر سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی کشور.
    14. ضرابی، اصغر؛ محمدی، جمال؛ فیروزی، محمدعلی؛ گودرزی، مجید (1390). «برنامه‏ریزی توسعة گردشگری با استفاده از مدل SWOT (مطالعة موردی: شهرستان نورآباد ممسنی)»، مجلة علمی تخصصی برنامه‏ریزی فضایی، س اول، ش2، ص 1ـ24.
    15. عبداله‏زاده، محمود (1379). برنامه‏ریزی ملی و منطقه‏ای جهانگردی، سازمان جهانی جهانگردی، دفتر پژوهش‏های فرهنگی، تهران.
    16. فردآر، دیوید (1388). مدیریت استراتژیک، ترجمة علی پارسیان و محمد اعرابی، چ 14، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    17. قادری، اسماعیل (1383). «آشنایی با صنعت جهانگردی (2)»، ماهنامة کجا، ش اول، دی.
    18. قدسی‏پور، حسن (1384). فرایند تحلیل سلسله‌مراتبیAHP، تهران: دانشگاه امیرکبیر (پلی‏تکنیک)، چ4.
    19. قربانی، رسول (1382). «توریسم و پویایی فضای شهری»، نشریة دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، ش 3، س9، ص 117ـ132.
    20. کریم‏پناه، رفیق (1384). «تحلیل اکوتوریسم و نقش آن در توسعة منطقه‏ای (مطالعة موردی: استان کردستان)»، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس.
    21. مبینی دهکردی، علی؛ سلمانپور خویی، مجید (1385). «درآمدی بر برنامه‏ریزی راهبردی و عملیاتی»، نشریة راهبرد یاس، س2، ش6، ص 187ـ 202.
    22. محلاتی، صلاح‏الدین (1380). درآمدی بر جهانگردی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
    23. مرادنژاد، جمال؛ حمیدرضا پوربرات؛ باقری، وحید (1391). «بررسی سازو‌کارها و روند توسعة گردشگری خرید در مناطق مرزی ایران مطالعة موردی: شهر مرزی بانه»، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت‏گردی ایران‌زمین، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شرکت هم‌اندیشان محیط زیست فردا.
    24. مرصوصی، نفیسه؛ بهرامی، رحمت‏اله (1390). توسعة پایدار شهری، دانشگاه پیام نور.
    25. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1390.
    26. مشکینی، ابوالفضل؛ حیدری، تقی (1390). «ارزیابی توسعة گردشگری شهر زنجان با استفاده از مدل SWOT (نمونة موردی: منطقة زنجان رود)»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی فضای جغرافیایی، س11، ش35، ص 37ـ64.
    27. ملکی، سیامک (1379). «راهبردهای توسعة فضایی مجموعه شهری تهران مبتنی بر توسعة پایدار»، پایان‏نامة کارشناسی ارشد برنامه‏ریزی شهری و منطقه‏ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
    28. مهدوی، داوود (1382). «نقش توریسم در توسعة نواحی روستایی پیرامون شهرها و ارائة مدل استراتژیک (نمونة موردی: دهستان لواسان کوچک)»، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
    29. موحد، علی؛ کهزادی، سالار (1389). «تحلیل عوامل مؤثر بر توسعة گردشگری استان کردستان با استفاده از مدل SWOT»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، س اول، ش2، ص 85ـ102.
    30. موحد، علی (1381). «بررسی و تحلیل الگوی فضای توریسم شهری، مطالعة موردی: شهر اصفهان»، رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
    31. نجفی، یداله (1369). جغرافیای عمومی استان کردستان، تهران: امیر‌کبیر.
    32. هادوی، محمدرضا (1387). «امکان‏سنجی پتانسیل‌های توریستی استان زنجان»، پایان‏نامة کارشناسی ‏ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    33. ولدبیگی، شعیب (1390). «بررسی توانمندی‏های گردشگری شهرستان پاوه با استفاده از مدل SWOT و تأثیر آن بر توسعة شهری شهر پاوه»، پایان‏نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشگاه تبریز، راهنما: دکتر رحیم حیدری چیانه.
    34. Bernroider, E., (2002), Factor in SWOT analysis applied to macro,small to medium and large software enterprises, European managment journal, 5, pp 562-573.
    35. Cheng, Eddie W.L., Li, Heng., (2007), Application of ANP in process models: An example of strategic partnering, Building and Environment, ELSEVIR, 42, pp 278–287.
    36. Davidson, R,. (1994), Business Travel, London: Pitman Publishing.
    37. Dey,P.K, Ramcharan, E. K., (2008), Analytic hierarchy process helps select site for limestone guarry expalision in Barbados, Journal of Environmental Management, Vol. 88, pp 1384-1395.
    38. Donald, E., Hawkins, Shaun Mann, (2007), The World Bank’s Role in Tourism Development, Annals of Tourism Research, Vol. 34, No 2, pp 348-363.
    39. Gee, Y., Chuk., (2003), International Tourism; A Global Perspective, Culture & Management Publication, Tehran.
    40. Gunn, Clare A., (2002), Tourism planning, basics, concepts, cases, Rutledge, New York & London.
    41. Higham, J., M. Luck., (2002), Urban Ecotourism: a contradiction in terms?, Journal of Ecotourism, 1, pp 36-51.
    42. Hsieh, Ling-Feng, Li-Hung Lin, Yi-Yin Lin., (2007), A service quality measurement architecture for hot spring hotels in Taiwan, ELSEVIR, Tourism Management, P10.
    43. Jimenez, Benedict S., (2012), Recession Strategic Planning and the Fiscal Performance of City Governments during the Great, Journal of The American Review of Public Administration, Vol 43, NO 5, pp 581 –601.
    44. Jarzabkowski, P,. (2011), Strategy as Practice: Recursiveness, Adaptation, and Practices-in-Use, Organization Studies, Published by SAGE, 25 (4), pp 529-560. DOI: 10.1177/0170840604040675
    45. Kahraman, Cengiz., Demirel, Nihan C etin & Demirel, Tufan., (2007), “Prioritization of Government Strategies Using a SWOT-AHP Analysis: The Case of Turkey”, European Journal of Information Systems, 16, pp 284-298.
    46. Kajanus, M., Kangas, J & Kurttila, M., (2004), The use of value focused thinking and the A’WOT hybrid method in tourism management, Tourism Management, 25.
    47. Kangas, J., Kurtila, M & Kajanus, M., (2003), Evaluating the management strategies of a forestland estate-the S-O-S approach, Journal of Environmental Management.
    48. Kimbu, AN, Ngoasong, MZ., (2013), Centralized decentralization of tourism development: a network perspective , Annals of tourism research, vol. 40, pp 235-259.
    49. Leskinen, L. A., Kurttila, M., Kangas, J & Kajanus, M., (2006), Adapting modern strategic decision support tools in the participatory strategy process-a case study of a forest research station, Forest Policy and Economics, 8.
    50. Levy Jason K, Kouichi Taj., (2007), Group decision support for hazards planning and emergency management: A Group Analytic Network Process (GANP) approach, ELSEVIR, Mathematical and Computer Modeling, No 46, pp 906–917.
    51. Parker Gates, Linda., (2010) Strategic Planning with Critical Success Factors and Future Scenarios: An Integrated Strategic Planning Framework, Technical Report, Softeare Engineering Institute, Carnegie Mellon University.
    52. Partovi, Fariborz, Y., (2006), An analytic model for locating facilities strategically, ELSEVIR, Omega, 34, pp 41 – 55.
    53. Pirtea, Marilen., Nicolescu, Cristina., Botoc, Claudiu., (2009), The Role Of Strategic Planning In Modern Organizations, Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, Vol 11 (2), pp 953-957.
    54. Shrestha, Ram K., Alavalapati, Janaki R.R, Kalmbacher, Robert S., (2004),”Exploring the Potential for Silvopasture Adoption in South- Central Florida: An Application of WOT-AHP Method”, AgriculturalSystems, 81, pp 185-199.
    55. Tuzkaya, Gulfem, Semih O nut, Umut R., (2007), An analytic network process approach for locating undesirable facilities: an example from Istanbul, Turkey, Journal of Environmental Management, ELSEVIR, May, P 14.
    56. UNWTO, (2001), Guide for Local Authorities on Developing Sustainable Tourism.
    57. Vahidnia, Mohammad H., Alesheikh, Ali., Alimohammadi, Abbas., (2009), Hospital site selection using fuzzy AHP and its derivatives, Journal of Environmental Management, pp 3048-3056.
    58. Yuksel, Ihsan & Metin, Dagdeviren., (2007), Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis – A case study for a textile firm.
    59. www.vivannews.com
    60. www.farsnews.com

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار