ارزیابی و تدوین استراتژی‌های توسعة پایدار گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT و IEA (مطالعة موردی: شهرستان بانه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز

2 کارشناسی ارشد رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز

3 کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشکدة جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

امروزه، گردشگری به پدیده‌ای تأثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که براساس آمار و ارقام منتشره از سوی سازمان جهانی گردشگری در هزارة جدید به بزرگ‌ترین منبع درآمد جهانی تبدیل شده است. از‌این‏رو، برنامه‌ریزیوتوسعۀ گردشگریبه‌منزلةیکیازمنابعبسیارمهمکسب درآمدوایجاداشتغال،کهتأثیراتاجتماعی، فرهنگیوزیست‌محیطیفوق‌العاده‌اینیزدارد،به‌منزلةیکنیازمطرحمی‌شود. بنابراین، در این مقاله به ارزیابی و تدوین استراتژی‌های توسعة پایدار گردشگری با توجه به قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها، تهدیدها و تعیین موقعیت استراتژیک بخش گردشگری شهرستان بانه پرداخته شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و ماهیتأ از نوع توصیفی‌ـ تحلیلی مبتنی بر مشاهدات میدانی، آرای مردم، برنامه‌ریزان و گزارش‌های مستند ارگان‌ها و سازمان‌های مربوطه، داده‌ها و اطلاعات پایه جمع‌آوری و طبقه‌بندی شدند. همچنین جامعۀ آماری پژوهش حاضر سیصد نفر از مردم، برنامه‌ریزان و نهادهای دولتی است که با روش نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. در تحلیل داده‌ها نیز از ابزارهای تحلیلی  IEA , SWOT استفاده شده است. در فرایند تحقیق، ضمن بررسی‌ها و اطلاعات جمع‌آوری‌شده، یافته‌ها با استفاده از ابزار SWOT طبقه‌بندی و جمع‌آوری شده است. در‌نهایت نیز، با استفاده از ابزار IEA، موقعیت استراتژیک بخش گردشگری شهرستان بانه تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد که بخش گردشگری شهرستان بانه در راستای توسعة پایدار گردشگری به لحاظ محیط درونی با ضعف‌های زیاد و به لحاظ محیط بیرونی با تهدیدهایی روبه‌رو است که در صورت اتخاذ استراتژی‌های تدافعی (WT) می‌توان به نتایج مطلوبی رسید.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ آقاسی‏زاده، عبدالله (1388). «تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیة ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی SWOT »، مطالعات و پژوهش شهری منطقه‏ای، دانشگاه اصفهان، ش اول، تابستان.
    2. ایدینگتن، جی.ام (1374). اکوتوریسم، ترجمة اسماعیل کهرم، سازمان حفاظت و محیط زیست.
    3. بونی فیس، پریسیلا (1380). مدیریت گردشگری فرهنگی، ترجمة محمود عبدالله‌زاده، دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
    4. پاپلی یزدی، محمد‌حسین؛ سقایی، مهدی (1389). گردشگری) ماهیت و مفاهیم(، تهران: سمت.
    5. پدریان، مرتضی (1374). «اثرات اقتصادی و فرهنگی توریسم»، مقالات برگزیدة سمینار اصفهان و جاذبه‌های ایرانگردی و جهانگردی، ادارة فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان.
    6. ترکمن‌نیا، نعیمه و همکاران (1390). «ارزیابی گردشگری روستای کنگ با استفاده از مدل SWOT»، فصل‌نامۀ گردشگری و چشم‌اندازآینده، س2، ش 1.
    7. حیدری‌چیانه، رحیم (1383). «ارزیابی برنامه‌ریزی صنعت توریسم در ایران»، پایان‌نامة دکتری تخصصی، استاد راهنما: دکتر کریم حسین‌زاده دلیر، دانشگاه تبریز.
    8. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ مهدی، داوود (1385). «راهکارهای توسعة گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT: دهستان لواسان کوچک»، نشریة مدرس علوم انسانی، دورة 10، ش 2.
    9. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1373). فرهنگ جغرافیایی بانه.
    10. ضرغام، حمید (1376). «راهکارهای توسعۀ جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران»، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی و جمهوری اسلامی ایران، ج 1، کیش.
    11. قدمی، مصطفی (1386). «مدل‌سازی توسعة شهری و گردشگری در چارچوب پایداری نمونة مورد مطالعه: شهر کلاردشت»، پایان‌نامة دکترا، دانشگاه تهران.
    12. قدمی مصطفی (1390). «ارزیابی و تدوین استراتژی مقصد در چارچوب توسعة پایدار گردشگری در کلان‌شهر مشهد»، فصل‌نامۀ مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، ش 9، دانشگاه اصفهان.
    13. کیانی، اکبر؛ سالاری سردری، فرضعلی؛ افراسیابی‌راد، محمدصادق (1388). «بررسی هویت‌بخشی شهر فیروزآباد در بهسازی و نوسازی بافت تاریخی شهر گور با استفاده از تکنیک SWOT»، فصل‌نامة جغرافیای آمایش، ش 6.
    14. گلکار،کورش (1384). «مناسب‌سازی تکنیک (SOWT) برای کاربرد در طراحی شهری»، مجلة صفه، ش 41، س 15، پاییز و زمستان.
    15. لی، جان (1378). گردشگری و توسعه در جهان سوم، ترجمة دکتر عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری و امین‌الله صالحی، تهران: انتشارات چاپ و نشر بازرگانی.
    16. مرادی مسیحی، واراز (1381). برنامه‌ریزی استراتژیک در کلان‌شهرها، تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
    17. مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان کردستان، شهرستان بانه.
    18. میرآب‌زاده، پرستو (1373). «توسعة پایدار»، فصل‌نامة محیط زیست، ج 6، ش 3.
    19. نجفی، یدالله (1369). جغرافیایعمومیاستانکردستان، تهران: امیرکبیر.
    20. هریسون، جفری و جان کارون (1382). مدیریتاستراتژیک، ترجمۀ بهروز قاسمی، انتشارات هیئت.
      1. Cabanban&Lydia teh (2007). Planning for sustainable tourism in southern Pulau Banggi: an assessment of biophysical conditions and their implications for future tourism development. Journal of Environmental Management 85(4): 999-1008
      2. Eccles Gavin Casta Jorge (1997). Perspectives on tourism development, international journal of contemporary hospitality management, Volume: 8; Number:8 ,pp: 44- 51
      3. Font Xavier and Ahjem Tor E (1999). searching for a balance in tourism development strategies, international journal of contemporary hospitality management, Volume: 11; Issue: 2/3, pp: 73- 77
      4. Griffey, X (1993). Rural Tourism a Lever for Economic and Social Development, London.
      5. Hilal Erkuş-Öztürk, Ayda Eraydın (2010). Environmental governance for sustainable tourism development: Collaborative networks and organisation building in the Antalya tourism region Tourism Management, Volume 31, Issue 1, February 2010, Pages 113-124.
      6. Husain, K. Altin Ay, M. (2005). Sustainable Tourism Development: A Case Study of North Cyprus, International Journal of Contemporary Hospitality Management,Volume:17, Issue:3. pp: 272 – 280.
      7. Jafari, Jafar and Hamid Zargham (2000). Culture as the Bedrock of Tourism, Multi‏disciplinary Landscape of Knowledge.
      8. Oppermann, Martin (1996). "Rural Tourism in Southern Germany", Annals of Tourism Research, Vol. 13, No.1.
      9. Taleai, M. and Mansouri, A. and Sharifi, A. (2009). Surveying general prospects and challenges of GIS implementation in developing countries: a SWOT- AHP approach, Journal of Geographical Systems, 11(1346).
      10. Tohidy, F (2011). Economic Impact of Tourism Industry, International Journal of Business and Management, Vol. 6, No.8.
      11. Tribe, John (1997). Corporate Strategy for tourism, Thomson.
      12. World Tourism Organization (2014). Tourism Highlight, www.unwto.org

     

نشریه گردشگری شهری
دوره 2، شماره 3
مهر 1394
صفحه 305-319

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار