تحلیل روابط ساختاری تصویر مقصد، وفاداری و رضایت گردشگران در کلانشهر تبریز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

تصویر درک شده گردشگران از مقاصد گردشگری یکی از عواملی مؤثر در جذب گردشگران برای بازدید از یک مکان و انتخاب مقصد سفر می‌باشد. همچنین تصویر، به‌ویژه یک تصویر مثبت از مقصد، نقش مهم و مؤثری نیز در رفتارهای آتی گردشگران ازجمله رضایتمندی و وفاداری آنان به مقاصد گردشگری دارد. بر این اساس تحقیق حاضر باهدف بررسی تأثیر تصویر درک شده گردشگران از کلان‌شهر تبریز بر رضایتمندی و وفاداری آنان به این شهر انجام پذیرفته است. ابزار اصلی گردآوری داده‌های تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته است. برای این منظور تعداد 388 پرسش‌نامه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در فصل تابستان سال 1397 بین گردشگران در حال بازدید از کلان‌شهر تبریز توزیع و تکمیل گردید. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات تحقیق نیز از روش مدل‌سازی تحلیل معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای SPSS20 و Amos24 استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که کیفیت تصویر درک شده گردشگران از شهر تبریز به‌طور مستقیم بر رضایتمندی و وفاداری آنان تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین رضایتمندی گردشگران نیز به‌نوبه خود بر وفاداری گردشگران تأثیر مستقیم و معنادار داشته و نهایتاً اینکه تصویر مقصد علاوه بر تأثیر مستقیم به‌صورت غیرمستقیم و از طریق رضایتمندی نیز بر وفاداری گردشگران تأثیر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


1)      ابراهیم‌پور لنبران، احد (1390) توسعه توریسم شهری با رویکرد برنامه‌ریزی مبتنی بر بخش‌بندی(نمونه موردی: بازار توریسم بین‌المللی تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، به راهنمایی کریم حسین‌زاده دلیر، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
2)      اکبریان رونیزی، سعیدرضا و رجائی، سیدعباس (1397) عوامل مؤثر بر وفاداری در گردشگری (مطالعه موردی: شهر قشم)، فصلنامه گردشگری شهری، تابستان 1397، دوره 5، شماره 2، صص. 99 – 87.
3)      ایمانی خوشخو، محمدحسین و ایوبی یزدی، حمید (1389) مقایسه تطبیقی ارزش ویژه برند مقاصد گردشگری کیش و قشم ازنقطه‌نظر ادراکات گردشگران داخلی، مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران، مجموعه مقالات ششمین همایش ملی فرهنگی - گردشگری خلیج‌فارس.
4)      آریانپور، آزاد؛ خوش‌نظر، مامند؛ تقوایی، مسعود و جمینی، داوود (1391) مکان‌یابی دهکده گردشگری در ساحل دریاچه زریوار با بهره‌گیری از تکنیک‌های AHP و GIS، فصلنامه مطالعات گردشگری، سال 1، شماره 1، صص. 89-77.
5)      تاج‌زاده نمین، ابوالفضل و قضاریان، گریگور (1389) فرایند و عوامل مؤثر در شکل‌گیری انگاره مقصد گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره5، شماره 13، صص. 167- 139.
6)      تقی‌پوریان، محمدجواد؛ یزدانی، رضا؛ آقایی‌فر، محمد زمان (1397) نقش تصویر ذهنی برند مقصد بر تمایلات رفتاری گردشگران (مطالعه موردی: گردشگری غرب استان مازندران)، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 5، شماره 4، صص. 50 – 37.
7)      تقی‌زاده‌یزدی، محمدرضا؛ باقری، فاطمه؛ دهقان، علیرضا؛ عبدی، ناصر (1394) شناسایی و اولویت‌بندی بازارهای هدف صنعت گردشگری ایران با استفاده از رویکرد تصمیم‌گیری چند شاخصه ترکیبی در محیط فازی، مجله مدیریت بازرگانی، دوره 7، شماره 2، صص.406 - 381.
8)      حیدرزاده، کامبیز؛ نجفی، کبری؛ حسینی، سیدعلی (1396) تأثیر کیفیت خدمات گردشگری بر وفاداری به مقصد گردشگری با توجه به نقش میانجی تصویر ذهنی از مقصد گردشگری و رضایت گردشگران، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 40، صص. 153-115.
9)      حیدری چیانه، رحیم (1387) مبانی برنامه‌ریزی صنعت گردشگری، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
10)   حیدری چیانه، رحیم و خضرنژاد، پخشان (1395) تحلیلی بر عوامل مؤثر بر شکل‌گیری تصویر مقصد در گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر ارومیه، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، دوره 6، شماره 21، صص. 16- 5.
11)   حیدری‌چیانه، رحیم؛ صنوبر، ناصر؛ سعدلونیا، حسین (1394) تحلیلی بر نقش تصویر برند بر توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دوره 6، شماره 22، صص 94-79.
12)   رحیم نیا، فریبرز؛ پورسلیمی، مجتبی و کریمی مزیدی، احمدرضا (1393) تأثیر صادرات نامرئی کالاها و خدمات گردشگری بر اشاعه فرهنگ؛ با نقش تعدیل‌گری تصویر ذهنی مقصد گردشگری، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره 3، شماره 11، صص. 117-96.
13)   زنگنه، یعقوب و شمس الله زاده، یاسر (1391) بررسی و تحلیل نقش تصویر مقصد در توسعه صنعت گردشگری(مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره 16، شماره 41، صص 168-153.
14)   شقاق‌پور، آرزو (1394) مطالعه عوامل مؤثر بر تصویر گردشگران از مقصد و اثر آن بر وفاداری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت بازرگانی- بازاریابی، به راهنمایی سعید اردکانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد.
15)   ضیایی، محمود و عباسپور، نیلوفر (1390) ارزیابی کیفیت محصول گردشگری شهری تهران از دید گردشگران درون‌مرزی، نشریه گردشگری و توسعه، دوره 1، شماره 1، صص.96-76.
16)   طولابی، زینب و نصرالهی وسطی، سیمین (1396) تأثیر منابع اطلاعاتی بر تصویر ذهنی از مقصد گردشگری (موردمطالعه: شهرستان خرم‌آباد)، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 38، صص 127-111.
17)   غفاری، محمد؛ رضایی دولت‌آبادی، حسین؛ دهقانی اناری، فرشید (1393) تحلیل عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری (موردمطالعه: گردشگران خارجی سفرکرده به شهر اصفهان)، مجله مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 12، شماره 3، صص. 568 –551.
18)   غفاری، محمد؛ رنجبریان، بهرام؛ فتحی، سعید (1393) ارائه مدلی جهت تبیین ارزش ویژه برند مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، مجله مدیریت بازرگانی، دوره 6، شماره 4، صص. 866-845.
19)   کرمی، فریبا و زینلی، بهرام (1394) کیفیت محصول مقاصد گردشگری، رضایت گردشگر و آینده گردشگر (مطالعه موردی، پارک ائل گلی تبریز)، فصلنامه علمی - پژوهشی فضای جغرافیایی، پاییز 1394، شماره 51، صص. 119- 97.
20)   کروبی، مهدی؛ وفایی، امیرعباس؛ سیدی، پیمان (1396) عوامل مؤثر بر رضایت کلی با نقش میانجی ارزش ویژه برند مقصد گردشگری مطالعه موردی: گردشگران بازدیدکننده از کاخ گلستان در تهران، فصلنامه گردشگری و توسعه، دوره 6، شماره 10، صص. 22- 1.
21)   کیاکجوری، داود و خلیلی صرافی، معصومه (1391) تمایل گردشگران صنعت جهانگردی مبتنی بر عوامل محصول و جمعیت شناختی (مطالعه موردی: نوشهر و چالوس)، مجله جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره 1، شماره 1، صص. 31- 19.
22)   کیانی فیض‌آبادی، زهره (1397) عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری با نقش میانجی رضایت گردشگران (موردمطالعه: شهر کاشان)، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 5، شماره 4، صص. 120 – 105.
23)   محمدزاده، پرویز؛ پناهی، حسین؛ صمدزاده، سعیده (1397) عوامل مؤثر بر شکل‌گیری تصویر مقصد از دیدگاه گردشگران داخلی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 13، شماره 41، صص 107- 83.
24)   مهندسین مشاور نقش محیط (1391) طرح توسعه و عمران (جامع) شهر تبریز، گزارش مطالعات محیطی مرحله موجود.
25) Artuger, S & Cetinsoz, B.C. (2017) The Impact of Destination Image and The Intention to Revisit: A Study Regarding Arab Tourists, European Scientific Journal, Vol.13, No.5, pp.85-98.
26) Baloglu, S. & Mc­Cleary, K.W. (1999) A Model of Destination Image Formation, Annals of Tourism Research, Vol.26, No.4, pp.868–897.
27) Beerli, A & Martin, J.D. (2004) Factors Influencing Destination Image, Annals of Tourism Research, Vol.31, No.3, pp.657-681.
28) Bennett, R. & Rundle-Thiele, S. (2002) A Comparison of Attitudinal Loyalty Measurement Approaches, Journal of Brand Management, Vol.9, No.3, pp.193-209.
29) Bigne, J.E. & Sanchez, I. & Sanchez, J. (2001) Tourism Image, Evaluation Variables and After Purchase Behavior: Inter-relationship, Journal of Tourism Management, Vol.22, No.6, pp.607-616.
30) Chen, C.F. & Tsai, D. (2007) How Destination Image and Evaluative Factors Affect Behavioral Intentions?, Journal of Tourism Management, Vol.28, No.4, pp.1115–1122.
31) Echtner, C.M. & Ritchie, J.R.B. (2003) The Meaning and Measurement of Destination Image, Journal of Tourism Studies, Vol.14, No.1, pp.37- 48.
32) Fazli, G. (2012) Evaluation of Destination Image Among Foreign Visitors in Tehran, Unpublished Thesis of Master of Science in Tourism Management, Eastern Mediterranean University, Cyprus.
33) Fernandez, J.A.F. & Duarte, P.A.O. & Mogollon, J.M.H. (2015) Assessing the Differentiated Contribution of City Resources to City Brand Image, Journal of Tourism & management Studies, Vol.11, No.1, pp.77-83.
34) Gallarza, M.G. & Gil, I.S. & Calderon, H.G. (2002) Destination Image towards a Conceptual Framework, Journal of Annals of Tourism Research, Vol.29, No.1, pp. 56-78.
35) Geng-Qing Chi, C. & Qu, H. (2008) Examining the Structural Relationships of Destination Image, Tourist Satisfaction and Destination Loyalty: An Integrated Approach, Journal of Tourism Management, Vol.29, No.4, pp.624–636.
36) Guzman-parra, V.F., Vila-Oblitas, J.R. & Maqueda-Lafuente, F.J. (2016) Exploring The Effects of Cognitive Destination Image Attributes on Tourist Satisfaction and Destination Loyalty: A Case Study of Malaga, Spain, Journal of Tourism and Management Study, Vol.12, No.1, pp.67-73.
37) Kim, S.H. (2010) Antecedents of Destination Loyalty, PhD Dissertation, University of Florida.
38) Kozak, M. & Rimmington, M. (2000) Tourist Satisfaction With Mallorca, Spain, As an Off-Season Holiday Destination, Journal of Travel Research, Vol.38, No.3, pp. 260–269.
39) Melo, H.M.P. & Moniz, A.I. & Silva, F.J.F. & Batista, M.G. (2017) Tourist Destination Image and Consumer Behavior: The Case of the Azores, Journal of Spatial and Organizational Dynamics, Vol.4, No.2, pp.73-82.
40) Molina, A. & Gomez, M. & Consuegra, D.M. (2010) Tourism Marketing Information and Destination Image Management, Journal of Business Management, Vol.4, No.5, pp.722-728.
41) Nam, J. & Ekinci, Y. & Whyatt, G. (2011) Brand Equity, Brand Loyalty and Consumer Satisfaction, Journal of Annals of Tourism Research, Vol.38, No.3, pp.1009–1030.
42) World Tourism Organization (2018) Annual report 2017.
43) World Travel & Tourism Council (2017) Travel and Tourism Global Economic Impact and Issues 2017.
44) Yilmaz,Y. & Yilmaz, Y. & Icigen, E.T. & Ekin, Y. & Utku, B.D. (2009) Destination Image: A Comparative Study on Pre and Post Trip Image Variations, Journal of Hospitality Marketing & Management, Vol.18, No.5, pp.461–479.
45) Yoon, Y. & Uysal, M. (2005) an Examination of the Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty, Journal of Tourism Management, Vol.26, No.1, pp.45-56.
46) Zhang, H. & Fu, X. & Cai, L.A. & Lu, L. (2014) Destination Image and Tourist Loyalty: A Meta- analysis, Journal of Tourism Management, Vol.40, No.1, pp.213-223.