بررسی علل گردشگری خانه‌های دوم شهری در ایام شیوع کووید-19

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

دانشیار صنایع‌دستی و گردشگری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

ویروس کرونا به دلیل جدید بودن، سهولت و سرعت انتقال همراه با پوشش گسترده رسانه‌ها موجب اضطراب بین‌المللی و اعمال محدودیت‌های مسافرتی توسط سازمان بهداشت شد. در ایران از مردم خواسته شد تا سفرهای غیرضروری را لغو کنند اما با شروع تعطیلات گردشگران بسیاری به شهرهای گردشگر پذیر ازجمله شهرستان رامسر در استان مازندران سفر کردند؛ با توجه به تعطیلی مراکز اقامتی و گردشگری، بخش غالب گردشگران ورودی به شهرستان رامسر گردشگرانی بودند که مالک خانه دوم در این شهر هستند و گردشگران خانه‌های دوم محسوب می‌شوند، اگرچه نظریه‌ها و دیدگاه‌های مختلفی در زمینه گردشگری خانه‌های دوم وجود دارد در پژوهش حاضر سعی شد تا انگیزه‌های تمایل به گردشگری خانه‌های دوم در زمان شیوع ویروس کرونا موردبررسی قرار بگیرد؛ در این راستا با توجه به بررسی ادبیات نظری این حوزه متغیرهای مالکیت، شرایط اقلیمی، ویژگی‌های شخصیتی که از عوامل مهم تمایل به گردشگری خانه‌های دوم هستند و همچنین بررسی تأثیر وضع قوانین و مقررات محدودکننده سفر بر گردشگری خانه‌های دوم در شهرستان رامسر به‌عنوان یکی از مکان‌های پرتردد در استان مازندران پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش گردشگرانی بودند که در بهار و تابستان 1399 با توجه به شیوع ویروس کرونا به شهرستان رامسر سفر کردند. در پژوهش حاضر از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شد و به‌منظور بررسی روایی محتوای پرسشنامه با کارشناسان مربوطه حوزه گردشگری مشورت‌های لازم صورت گرفت و برای بررسی پایایی از روش آلفای کرونباخ شد، که برابر با 8/0 بود. برای تحلیل داده‌ها و اولویت‌بندی متغیرها از نرم‌افزار SPSS22 استفاده‌شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مالکیت خانه‌های دوم، قوانین و مقررات، ویژگی‌های شخصیتی و ویژگی‌های منطقه به ترتیب بیشترین شدت ارتباط را با گردشگری خانه‌های دوم در ایام قرنطینه داشتند.

کلیدواژه‌ها


  1. آمار، تیمور و برنجکار، افسانه (1388) تحلیل جغرافیایی گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی بعد از انقلاب اسلامی، فصلنامه چشم‌انداز جغرافیایی، سال 4، شماره 9، صص.25-7.
  2. ایزدی، حسن و صلح‌جو، مصطفی (1397) بررسی علل و پیامدهای شکل‌گیری خانه‌های دوم در حومه کلان‌شهرها؛ مورد پژوهی: شهر مشهد، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 8، شماره 31، صص. 152-129.
  3. توکلی، احمد؛ کربلایی‌نیا، محمدهادی؛ کشاورز، محسن؛ صفرنژاد تمشکل، فهیمه و منوری، سید حمیدرضا (1396) کرونا ویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-Cov)، مجله میکروب‌شناسی پزشکی ایران، سال 11، شماره 1، صص. 8-1.
  4. رضوانی، محمدرضا؛ اکبریان رونیزی، سعید رضا؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ بدری، سید علی (1390) تحلیل مقایسه‌ای آثار اقتصادی گردشگری خانه‌های دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی، با رویکرد توسعه پایدار (مورد مطالعاتی: شهرستان شمیرانات، استان تهران)، پژوهش‌های روستایی، دوره 8، شماره 4، صص. 62-35.
  5. دادورخانی، فضیله و محمدزاده لاریجانی، فاطمه (1392) ارزیابی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گردشگری خانه‌های دوم (مطالعه موردی: روستاهای ییلاقی بخش بندپی شرقی شهرستان بابل)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 45، شماره 4، صص 102-75.
  6. عینالی، جمشید؛ رومیانی، احمد (1392) ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر خانه‌های دوم مطالعه موردی: دهستان حصار ولیعصر- شهرستان بوئین‌زهرا، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره 2، شماره 6، صص. 74-52.
  7. عنابستانی، علی‌اکبر (1389) فرآیند شکل‌گیری خانه‌های دوم روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: روستاهای ییلاقی غرب مشهد)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 42، شماره 74، صص. 117-103.
  8. عنابستانی، علی‌اکبر و خوش‌چهره، محمدجواد (1394) بررسی پیامدهای اجتماعی ناشی از حضور گردشگری خانه‌های دوم در سکونت‌گاه‌های روستایی شهرستان بینالود، آمایش جغرافیایی فضا، دوره 15، شماره 6، صص. 128-109.
  9. قربان زاده داوود و عابدی، احسان (1399) بررسی نقش دل‌بستگی ایمن در پیش‌بینی نیات تجربی گردشگران در سفر به مقاصد گردشگری در دوران شیوع ویروس کووید-19، مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 15(ویژه‌نامه همه‌گیری کووید 19)، صص. 178-145.
  10. فیروزنیا، قدیر؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ ولی‌خانی، محبوبه (1390) پیامدهای گسترش ویلا سازی (خانه‌های دوم) در نواحی روستایی: دهستان تاررود شهرستان دماوند، نشریه جغرافیا، دوره 31، شماره 9، صص 170-149.
  11. مشیری، سید رحیم و فتح‌اللهی، فرشته (1388) چشمه‌های آب‌گرم؛ توانمندی شهر رامسر در عرصه توریسم درمانی، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا، زمستان 1388، دوره 3، شماره 11، صص. 76-55.
  12. محمدی، مصطفی و میرتقیان رودسری، سید محمد (1396) شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر روند شکل‌گیری گردشگری خانه‌های دوم روستایی (مطالعه موردی: مجتمع روستایی جواهرده در رامسر)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، دوره 2، شماره 2، صص. 125-140.
  13. محمدی، مصطفی؛ میرتقیان رودسری، سیّد محمد؛ ناسوتی، مهشید (1398) ارزیابی عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران رویدادهای بومی- فرهنگی در مقصد گردشگری رامسر، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 4، صص. 31-17.
  14. محمدی، مصطفی و میرتقیان رودسری، سیّد محمد (1398) بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر رامسر، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 1، صص. 167-149.
  15. Adamiak, C. (2018) Changing social structure of second home owners in Poland. In C. M. Hall & D. K. Müller (Eds.), The Routledge handbook of second home tourism and mobilities, Abingdon, UK: Routledge.
  16. Akerlund, U. & Lipkina, O. & Hall, C. M. (2015) Second home governance in the EU: in and out of Finland and Malta, Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, Vol.7, No.1, 77-97.
  17. Amar, T. & Bernjkar,A. (2009) Geographic Analysis of Second Homes in Rural Areas County of Bandar Anzali After the Islamic Revolution, Journal of Geographic Examination, Vol.4, No.9, pp.7-25. [in Persian].
  18. Anabestani, A. (2010) The process of formation of second rural houses and the factors affecting it (Case study: summer villages west of Mashhad), Human Geography Research, Vol.42, No.74, pp.117-103. [in Persian].
  19. Anabestani, A.K. & Khoshchehreh, M. J. (2015) A Study of Social Consequences of the Presence of Second Home Tourism in Rural Settlements of Binalood County, Geographical Planning, Vol.15, No.6, pp.128-109. [in Persian].
  20. Asgary, A. & Rezvani, M. R, & Mehregan, N. (2011) Local Residents’ Preferences for Second Home Tourism Development Policies: A Choice Experiment Analysis, tourismos.6, No.1, pp. 31-51.
  21. Arnesen, T. & Claval, P. & Hall, C. & Hiltunen, M. & Jose, H. & Iakovidou, O. & Karayiannis, O. & Mazón, T. & Müller, D. (2016) Second Home Tourism in Europe: Lifestyle Issues and Policy Responses.
  22. Bhatia, G. (2010) Second home supply in Northern Sweden: An analysis of location and price, Master Thesis.
  23. Baltaci, F. & Cevirgen, A. (2020) The impacts of second home tourism on sociocultural and economic life: The residents’ perspectives, Journal of the Geographical Institute Jovan Cvijic, 70, No.3, pp. 273-288.
  24. Baker, T. (2020) Chinese hotels seeing steep declines from coronavirus. Retrieved from http://hotelnewsnow.com/Articles/300132/Chinese-hotels-seeing-steepdeclines-from-coronavirus, Erişim Tarihi: 24.07.2020
  25. Brida, J. G. & Osti, L. & Santifaller, E. (2011) Second homes and the need for policy planning, tourismos, 6, No.1, pp.141-163.
  26. Butler R.W. & Suntikul W. (2013) (Eds.) Tourism and war, Routledge
  27. Byrne, M. (2020) “Generating rent and the financialization of housing: a comparative exploration of the growth of the private rental sector in Ireland, the UK and Spain”, Housing Studies, Vol.35, No.4, pp. 743-765.
  28. Chinazzi, M. & Davis, J. T. & Ajelli, M. & Gioannini, C. (2020) The effect of travel restrictions on the spread of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak, Science, Vol.368, No.6489, pp. 395-400
  29. Dadvarkhani, F. & Mohammadzadeh Larijani, F. (2013) Evaluation of economic and social consequences of second home tourism (Case study: summer villages in the eastern part of Babol), Human Geography Research, Vol.45, No.4, pp.102-75. [in Persian].
  30. Dias, J.A. & Correia, A. & López, F.J.M. (2015) “The meaning of rental second homes and places: the owners’ perspectives”, Tourism Geographies, Vol.17 No. 2, pp. 244-261.
  31. Dolnicar, S. & Zare, S. (2020) COVID19 and Airbnb – Disrupting the disruptor, Annals of Tourism Research, Vol.83, pp.10-29.
  32. Einali, J. & Romiani, A. (2013) Evaluating the role of social capital in the development of rural tourism with emphasis on the second houses of the case study: Hesar Valiasr village - Buinzehra city, tourism planning and development, Vol.2, N6, pp.74-52. [in Persian].
  33. Faulkner, B. (2000) “The Future ain’t what it used to be” Coping with change, turbulence and disasters in tourism research and destination management. Retrieved fromhttp://hdl.handle.net/10072/368696. Accessed 20.12.2018.
  34. Folinas, S. & Metaxas, T. (2020) Tourism: The Great Patient ofCoronavirus COVID-2019, International Journal of Advanced Research, 8 No.1, pp.365-375
  35. Firuznia, Q. & Rokn al-Din Eftekhari, A.R. & Valikhani, M. (2011) Consequences of the expansion of villa construction (second houses) in rural areas: Tarroud rural district of Damavand city, Journal of Geography, Vol.31, N9, pp.170-149. [in Persian].
  36. Ghorbanzadeh, D. & Abedi, E. (2020) Investigating the Role of Secure Attachment in Predicting the Experimental Intentions of Tourists in Traveling to Tourism Destination during the COVID -19 outbreak, Tourism Management Studies, Vol.15, No.5, pp.145-178. [in Persian].
  37. Gumel, A. B. & Ruan, S. & Day, T. & Watmough, J. & Brauer, F. (2004) Modelling strategies for controlling SARS outbreaks, Proc Biol Sci, 271, No.1554, pp.2223-232.
  38. Granville, F. & Mehta, A. & Pike, S. (2016) Destinations, disasters and public relations: stakeholder engagement in multi-phase disaster management, Journal of Hospitality and Tourism Management, 28, No.7, pp.73–79.
  39. Hall, C.M. & Scott, D. & Gössling, S. (2020) “Pandemics, transformations and tourism: be careful what you wish for”, Tourism Geographies, Vol. 22, No.3, pp. 577-598.
  40. Hall, C.M. (2014) “Second home tourism: an international review”, Tourism Review International, Vol. 18 No. 3, pp. 115-135
  41. Hall, C. M. & Müller, D. K. (Eds.). (2004) Tourism, mobility, and second homes: Between elite landscape and common ground.
  42. Herranz, C. (2020) Es dispara el lloguer d'autocaravanes: no en quedarà cap de lliure per passar-hi l'estiu (The rental of caravans is on the rise: none will be left free to spend the summer there), available at: ccma.cat/324/es-dispara-el-lloguer-dautocaravanes-no-en-quedara-cap-de-lliure-per-passar-hi-lestiu/noticia/3020155/ (accessed June 18).
  43. Henderson, J.C. (2007) Managing tourism crises. Tourism crises: causes, consequences and management. Butterworth–Heinemann.
  44. Hoogendoorn, G. & Mellett, R. & Visser, G. (2005) Second homes tourism in Africa: Reflections on the South African experience, Urban Forum,Vol 16, No. 2, pp.112-154.
  45. Hiltunen, M. J. (2007) Environmental impacts of rural second home tourism – Case Lake District in Finland, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 7, No.3, pp. 243–265.
  46. Izadi, H. & Solhjoo, M. (2018) Investigating the causes and consequences of the formation of second homes in the suburbs; Case study: Mashhad, Regional Planning, Vol.8, No.31, pp.152-129. [in Persian].
  47. Jacobs, C. A. J. (1972) Second home in Denbighshire, county of Denbigh, Tourism and recreation report, Vol 3, pp. 1-60.
  48. Johnston, R.J. (1988) Dictionary of Human Geography, Second edition, Blackwell, Oxford.
  49. Kauppila, P. (2010) Resorts, second home owners and distance: a case study in northern Finland, Fennia, Vol 188, 2, pp. 163-178.
  50. Kaltenborn, B. P. & Andersen, O. & Nelleman, C. & Bjerke, T. & Thrane, C. (2008) Resident attitudes towards mountain second‐home tourism development in Norway: the effect of environmental attitudes, Journal of Sustainable Tourism, 16, No. 6, pp. 664–680.
  51. Kondo, M.C. & Riverab, R. & Stan Rullman, J. R. (2012) protecting the idyll but not the environment: Second homes, amenity migration and rural exclusion in Washington State, Landscape and Urban Planning, 106, 174-182.
  52. C,H. & Goaied, M. (2019) Tourism, terrorism and political violence in Tunisia: Evidence from Markov-switching models, Journal of Tourism Management, Vol.70, pp.404-418.
  53. Lapointe, D. (2020) “Reconnecting tourism after COVID-19: the paradox of alterity in tourism areas”, Tourism Geographies, Vol.22,23, pp. 633-338,
  54. Long, D. P. & Hoogendoorn, G. (2013) Second home owners' perceptions of a polluted environment: the case of Hartbeespoort, South African Geographical Journal, 95, No.1, pp.91-104.
  55. Litvin, S. W. & Xu, G. & Ferguson, A. C. & Smith, W. W. (2013) Too attractive for its own good? South of broad, second/vacation‐homes and resident attitudes, Tourism Management Perspectives, 7, No.2, pp.89–98.
  56. Mohammadi, M. & Mirtaghian Rudsari, S. (2017) Identifying and Prioritizing Factors Affecting the Process of Formation of Rural Second Homes Tourism (Case Study: Rural Complex of Javaherdeh in Ramsar), Journal of Research and Rural Planning, 6, No. 2, pp. 125-140. [in Persian].
  57. Mohammadi, M. & Mirtaghian Rudsari, S. & Nasuti, M. (2019) Evaluation of Factors Affecting Tourist Loyalty of Indigenous-Cultural Events in Ramsar Tourism Destination, Journal of Urban Tourism, Vol.6, N4, pp.31-17. [in Persian].
  58. Mohammadi, M. & Mirtaghian Rudsari, S. (2019) Investigating the Factors Affecting Loyalty to Urban Tourism Destination Case Study: Ramsar City, Journal of Urban Tourism, Vol.6, N1, pp. 167-149. [in Persian].
  59. Moshiri, S. R. & Fathollah, F. (2009) hot springs; Empowerment of Ramsar city in the field of medical tourism, Journal of Geography, Vol.3, N11, pp.76-55. [in Persian].
  60. Muller, D. K. (2006) the attractiveness of second home areas in Sweden: a quantitative analysis, Current Issues in Tourism, 9, No.4-5, pp. 335-350.
  61. Müller, D. K. (2021) 20 years of Nordic second-home tourism research: a review and future research agenda, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 21, No.1, pp.91-101.
  62. Nagaraju, L. G. & Chandrashekara, B. (2014) Rural tourism and rural development in India, International Journal of Interdisciplinary and Multidisciplinary Studies, 1, No.6, pp.42-48.
  63. Rahman, A. & Sarkar A. )2019) Risk factors for fatal Middle East respiratory syndrome coronavirus infections in Saudi Arabia: analysis of the WHO line list, 2013-2018, Am J Publ Health, Vol.12, No.109, pp. 88–93.
  64. Reddy, M.V. & Shaw, G. & Williams, A.M. (2006) Impact of the Tsunami on Tourism Industry and Ecosystem: the Andaman and Nicobar Islands, India. In South-South Cooperation Series - Working paper Nr:36. Montevideo: UNESCO. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000178632. Accessed 30.03.2020.
  65. Rezvani, M. R. & Akbarian Ronizi, S. R. & Rokn al-Din Eftekhari, A. R. & Badri, S. A. (2011) Comparative analysis of the economic effects of second home tourism with daily tourism on rural areas, with a sustainable development approach (case study: Shemiranat city, Tehran province), Rural Research, Vol.8, N4, pp.62-35. [in Persian].
  66. Ritchie, B.W. & Jiang, Y. (2019) A review of research on tourism risk, crisis and disaster management: Launching the annals of tourism research curated collection on tourism.risk, crisis and disaster management, Annals of Tourism Research,79, pp.102812.
  67. Roca, M. d. N. & Roca, Z. & Oliveira, J. (2011) Features and Impacts of Second Homes Expansion: the Case of the Oeste Region, Portugal, Hrvatski Geografski Glasnik, Vol.73, No.1, pp.7–28.
  68. Rodriguez-Morales, D.K. & Bonilla-Aldana, G.J. & Balbin-Ramon, A. & Paniz-Mondolfi, A. (2019) History is repeating itself, a probable zoonotic spillover as a cause of an epidemic: the case of 2019 novel Coronavirus, Infez Med, 28, No.2, pp. 3-5.
  69. Seraphin, & Korstanje, M. & Gowreesunkar, V. (2019) Post-Disaster and Post-Conflict Tourism: Toward a New Management Approach. Palm Bay: Apple Academic Press.
  70. Wilder-Smith, A. (2006) The severe acute respiratory syndrome: Impact on travel and tourism, Journal of Travel Medicine, Vol.4, 4, pp. 53-60.
  71. Strielkowski, w. (2020) COVID-19 recovery strategy for tourismindustry, Centre for Tourism Studies, Prague Business School, Werichova29, 15200Prague, Czech Republic;n strielkowski@pbs-education.cz
  72. Speak, C. (2020) “Demand surges for homes in the Italian countryside during lockdown”, available at: thelocal.it/20200507/demand-surges-for-homes-in-the-italian-countryside-during-lockdown (accessed 31 May).
  73. Tavakoli, A. & Karbalainia, M. H. & Keshavarz, M. & Safarnejad Tamashkel, F. & Monavari, S.H. (2017) Coronavirus of Middle East Respiratory Syndrome (MERS-Cov), Iranian Journal of Medical Microbiology, Vol.11, N1, pp.1-8. [in Persian].
  74. Tremblay-Huet, S. (2020) COVID-19 leads to a new context for the “right to tourism”: a reset of tourists’ perspectives on space appropriation is needed, Tourism Geographies. Vol.22, N3, pp.1-4.
  75. Trelinski, A. (2020) “New mortgages in Spain′s property market fall under pandemic lockdown strain as holiday home buyers face summer price rises”, available at: euroweeklynews.com/2020/05/27/new-mortgages-in-spains-property-market-fall-under-pandemic-lockdown-strain-as-holiday-home-buyers-face-summer-price-rises/.
  76. Tuulentie, S. & Kietäväinen, A. (2020) New rural community? Narratives from second home owners about everyday life in a tourist region in Finnish Lapland, Sociologia Ruralis,60, No. 2, pp. 357–374.
  77. Wilder-smith. A. (2006)The severe acute respiratory syndrome: Impact on travel and tourism, Travel Medicine and Infectious Disease, Vol,4, pp.53-60.
  78. Williams, L. N. (2010) Second Home Tourism in Rural Tobago-The Perceived Socio-Economic and Environmental Effects, A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for Lund University International Master's Program in Environmental Studies and Sustainability Science, LUMES.
  79. World Health OrganizationNovel coronavirus (2019-nCoV) -situation report – 10-30 January 2020.
  80. World Health Organization, Statement on the second meeting of the International Health Regulations Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV). (2005,2020) https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)
  81. Yang, & Zhang, H. & Chen, X. (2020) Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic generalequilibrium modeling of infectious disease outbreak. Research Note, Annals of Tourism Research, Vol.83, No.3,pp. 1-6.
  82. Yu, M. & Li, Z. & Yu, Z. & He, J. & Zhou, J. (2020) Communicationrelated health crisis on social media: a case of COVID-19 outbreak, Current Issues in Tourism,21. No.7, pp. 1-7.
  83. Zhang, Z. & Shen, L. & Gu X. (2016) Evolutionary Dynamics of MERS-CoV: Potential Recombination, Positive Selection and Transmission, Sci Rep, Vol 6, No.1, pp.111-1
  84. Zenker, S. & Kock, F. (2020) The coronavirus pandemic – A critical discussion of a tourism research agenda, Tourism Management, Vol.81, PP.104-164.
  85. Zoğal, V. & Domènech, A. & Emekli, G. (2020) Stay at (which) home: second homes during and after the COVID-19 pandemic, Journal of Tourism Futures, 11, No.9, pp.3-14.