توسعه ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی در شهر تهران با تکیه‌بر مصرف فیلم‌های هنری

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های گذشته استفاده از ابزارهای گوناگون جهت توسعه ظرفیت‌های گردشگری در کانون توجه برنامه‌ریزان این بخش قرارگرفته و تلاش‌هایی برای شناسایی آن‌ها صورت گرفته است. مبتنی بر این دیدگاه و ضرورت استفاده از ابزارهای فرهنگی همچون مصرف فیلم و رویدادهای فیلم از ابزارهای توسعه ظرفیت‌های گردشگری بخصوص گردشگری فرهنگی به شمار می‌رود. بر این اساس جایابی مقاصد در فیلم‌ها می‌تواند تصویر ذهنی مثبت از مقاصد خلق نموده و مقاصد گردشگری را در میان رقبا متفاوت سازد. در طول چند دهه گذشته فیلم و تلویزیون به یکی از پرکاربردترین سیستم ارتباطات رسانه‌ای تبدیل‌شده و به‌نوبه خود صنعت گردشگری را تحت تأثیر قرار داده است. مبتنی بر این دیدگاه نیز در این تحقیق تلاش شد توسعه ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی در شهر تهران با تکیه‌بر مصرف فیلم‌های هنری موردبررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و نظری و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه گردشگران ورودی به شهر تهران در سال 1399 بوده‌اند، حجم جامعه آماری بر اساس روش کوکران 384 نفر از گردشگران تعیین شد و روش نمونه‌گیری نیز به روش تصادفی انجام گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه‌شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS با روش آمار توصیفی و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. مطابق ضرایب مثبت به‌دست‌آمده از مدل ساختاری پژوهش و نیز مقدار T برای روابط تحقیق بر اساس داده‌های این مدل که بیشتر از 96/1 بوده‌اند، متغیرهای مصرف فیلم‌های هنری تأثیر معنی‌دار و مثبتی بر توسعه ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی (B=0/56 و T=3/71) و بعد فرهنگی و اجتماعی (B=0/41 و T=4/89)، زیرساختی (B=0/38 و T=3/55) و نهادی (B=0/44 و T=3/25) داشته و می‌تواند از طریق بهبود ظرفیت فرهنگی و اجتماعی جامعه میزبان، ارتقای زیرساخت‌های پذیرایی از گردشگران فرهنگی و مدیریت بهتر جاذبه‌های گردشگری فرهنگی به توسعه ظرفیت‌های این نوع از گردشگری در شهر تهران کمک نماید.

کلیدواژه‌ها


  1. اسحاقیه فیروزآبادی، عماد؛ صالحی، سید مصطفی؛ رشیدی، محمدمهدی (1398) سنجش پتانسیل ظرفیت‌های بازآفرینی فرهنگ مبنا در محله فهادان یزد با هدف توسعه گردشگری در محله، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 3، صص. 59-74.
  2. اقبالی، نگار؛ قندی، نادیا؛ حامدسردار، پیام (1394) بررسی رابطه بین سینما و گردشگری و اولویت‌بندی عوامل مؤثر فیلم در جذب گردشگر (مطالعه موردی: فیلم طعم شیرین خیال)، اولین کنگره بین‌المللی زمین، فضا و انرژی پاک، 18 اردیبهشت 1394، دانشگاه اردبیل، صص. 45-23.
  3. پرچکانی، پروانه (1393) ظرفیت‌های توسعه فرهنگی تهران، مجله منظر، دوره 6، شماره 28، صص. 29-24.
  4. ذال، محمدحسن (1395) واکاوی ظرفیت‌های توسعه گردشگری میراث فرهنگی در روستای باستانی میمند، فصلنامه جغرافیا، سال 14، شماره ۴۹، صص.151-133.
  5. رحیمی، عبدالرحیم و توسلی، میترا (1398) تبیین رابطه سرمایه‌گذاری فرهنگی با توسعه جاذبه‌های گردشگری شهر تهران (مطالعه موردی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهر تهران)، نشریه فضای گردشگری، دوره 9، شماره 33، صص 68-55.
  6. زارعی، قاسم؛ حاضری، هاتف؛ علی نژاد سلیم، لیدا (1397) تأثیر ظرفیت پذیرش اجتماعی گردشگری عشایری در توسعه پایدار (ایل قشقایی تیره هیبت لو)، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 11، شماره 1, صص 31-21.
  7. صالح دوست، مهسا و تاج‌زاده نمین، ابوالفضل (1394) اولویت‌بندی فعالیت‌های بازاریابی گردشگری فیلم، فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره 4، شماره 15، صص.208-189.
  8. Balli, F. (2016) the impacts of immigrants and institutions on bilateral tourism flows, Tourism Management, Vol 52, No.5, pp. 221–229.
  9. Beeton, S. (2010) the advance of film tourism, Tourism and hospitality planning & development, Vol. 7, No.1, pp. 1-6.
  10. Connell, J. (2012) Film tourism–Evolution, progress and prospects, Tourism management, Vol. 33, No. 5, pp. 1007-1029.
  11. Cudny, W. (2011) Film festivals in Łódź as a main component of urban cultural tourism, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, Vol. 15, pp. 131-141.
  12. Damanik, J. & Weber, H. F. (2006) Ecotourism planning: from theory to application, Yogyakarta, Andi Offset, Vol. 10, pp. 37-38.
  13. Du Cros, H. & McKercher, B. (2015) Cultural tourism, Editio.2, Publisher New York, NY: Routledge.
  14. Dwyer, L. & Forsyth, P. & Dwyer, W. (2010) Tourism Economics and Policy, Editio.2, Publisher Bristol, Buffalo, Toronto.
  15. Eghbali, N. & ghandy, N. & Hamed Sardar, P. (2015) Investigating the Relationship between Cinema and Tourism and Prioritizing the Effective Factors of Film in Attracting Tourists (Case Study: Sweet Taste Film), The First International Congress on Earth, Space and Clean Energy, May 7, 2015, Ardabil University, pp. 23-45. [In Persion].
  16. Eshaghiye Firoozabadi, E. & salehi, S. & rashidi, M. (2019) Assessing the potential of culture-led regeneration in Fahadan district of Yazd with the aim of developing tourism in the district, Journal of Urban Tourism, Vol.6, No.3, pp. 59-74. [In Persion].
  17. Hahm, J. & Wang, Y. (2011) Film-induced tourism as a vehicle for destination marketing: Is it worth the efforts?, Journal of Travel & Tourism Marketing, Vol.28, No.2, pp.165-179.
  18. Hanafiah, M. H. (2013) Local Community Attitude and Support towards Tourism Development in Tioman Island, Malaysia, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 105, No.4, pp. 792–800.
  19. Hsu, C. H. C, & Huang, S. (2016) Reconfiguring Chinese cultural values and their tourism implications, Tourism Management, Vol. 54, No.5, pp.230-242.
  20. Hudson, S. & Wang, Y. & Gil, S. M. (2011) The influence of a film on destination image and the desire to travel: a cross‐cultural comparison, International journal of tourism research, Vol. 13, No. 2, pp. 177-190.
  21. Istoc, E. M. (2012) Urban cultural tourism and sustainable development, International Journal for Responsible Tourism, Vol. 1, No. 1, pp. 38-56.
  22. Jafari, J. & Xiao, H. (2016) Encyclopedia of tourism Editio.2, Publisher Springer Reference.
  23. Karpovich, A. I. (2010) Theoretical approaches to film-motivated tourism, Tourism and hospitality planning & development, Vol. 7, No. 1, pp. 7-20.
  24. Kusuma, D. W. (2020) Institutional Capacity Development of Rural Tourism In Lombok Kulon Bondowoso, International Journal of Environmental, Sustainability, and Social Science, Vol. 1, No. 1, pp. 47-53.
  25. Liu, S. T. (2020) Comparing the perspectives of municipal tourism departments and cultural departments on urban cultural-tourism development, Journal of Destination Marketing & Management, Vol. 16, pp. 1-8.
  26. Mandić, A. & Mrnjavac, Ž. & Kordić, L. (2018) Tourism infrastructure, recreational facilities and tourism development, Tourism and hospitality management, Vol. 24, No. 1, pp. 41-62.
  27. Mauerhofer, V. (2013) Social capital, social capacity and social carrying capacity: Perspectives for the social basics within environmental sustainability, Futures, Vol. 53, pp. 63-73.
  28. McManus, C. & Carruthers, C. (2014) Cultural quarters and urban regeneration: The caseof cathedral quarter Belfast, International Journal of Cultural Policy, Vol. 20, No. 1, pp. 78–98.
  29. Mendes, R. & Vareiro, L. & Ferreira, A. R. (2017) Residents’ perceptions of film-induced tourism: A Portuguese case study, Tourism and Hospitality Research, Vol. 17, No. 4, pp. 424-433.
  30. Parchkani, P. (2014) Tehran Cultural Development Capacities, Manzar Magazine, Vol. 6, No. 28, pp. 29-24. [In Persion].
  31. Rahimi, A. & tavassoli, M. (2020) Explaining the Relationship between Cultural Investment and Development of Tourism Attractions in Tehran, Geographical Journal of Tourism Space, Vol.9, NO, 33, PP.55-68. [In Persion].
  32. Richards, G. (2018) Cultural tourism: A review of recent research and trends, Journal of Hospitality and Tourism Management, Vol. 36, pp. 12-21.
  33. Saleh Doost, M. & Tajzadeh Namin, A. (2015) Prioritization of film tourism marketing activities, Journal of Tourism Planning and Development, Vol. 4, No. 15, pp.208-189. [In Persion].
  34. Saltik, I.A. & Cosar, Y. & Kozak, M. (2011) Film-induced tourism: Benefits and challenges for destination marketing, European Journal of Tourism Research, Vol. 4 No. 1 pp. 44-54.
  35. Vila, N. A. & Brea, J. A. F. & de Carlos, P. (2021) Film tourism in Spain: Destination awareness and visit motivation as determinants to visit places seen in TV series, European Research on Management and Business Economics, Vol. 27, No. 1, pp.205-221.
  36. Zal, M, H. (2016) Analysis of cultural heritage tourism development capacities in the ancient village of Meymand, Geography Quarterly, Vol.14, No.49, pp.151-133. ([In Persion].
  37. Zarei, G. & hazeri, H. & alinejad salim, L. (2018) the effect of the social acceptance capacity of nomadic tourism on the sustainable development (the Haybetlou tribes of Ghashghaii), Journal of Iranian Social Development Studies, Vol.11, No.1, pp.21-31. [In Persion].