سنجش شبکه برند سازی بافت تاریخی شهرها با رویکرد گردشگری مطالعه موردی: شهر دزفول

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسنده

استادیار شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، دزفول، ایران

چکیده

وجود یک صنعت می‌تواند در زمینه‌سازی و شکل‌گیری یک تصویر مناسب از شهر تأثیرگذار باشد. صنعت گردشگری در هزاره سوم از صنایع پاکی است که به یکی از پررونق‌ترین و پردرآمدترین صنایع جهان تبدیل‌شده است. درنتیجه می‌توان با استفاده از این صنعت اقدام به یک برند سازی شهری نمود، بافت تاریخی دزفول از مهم‌ترین بخش‌های هویتی شهر محسوب می‌شود و پیدایش آن پیرو اطلاعات از ساختارهای اقلیمی و فرهنگی است. برای بسیاری از شهرها این تغییر نگرش به بافت شهری و شکل‌گیری برند شهری به تأکید به روی صنعت گردشــگری به‌عنوان موتور رشد اقتصادی و درنتیجه، احیای اجتماعی و کالبدی بافت تاریخی شــهری می‌شود. پژوهش حاضر ماهیت توسعه‌ای – کاربردی و ازنظر روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی – کتابخانه‌ای – میدانی) است که از طریق تکنیک PROMETHEE اقدام به بررسی موضوع نموده است. همچنین شاخص‌های موردنظر در سه بعد تجاری (اقتصادی)، جامعه‌شناسی و فرهنگی بین 28 محله بافت تاریخی شهر دزفول تقسیم و توزیع گردیده است. همچنین جهت تحلیل و ترسیم از نرم‌افزارهای Pherafer، VISIO و VPAPRO استفاده گردیده است. بر اساس یافته‌ها تحقیق که حاصل بررسی سه بعد تجاری، جامعه‌شناسی و فرهنگی در بافت دزفول است محله سید محمد به‌عنوان الگو در صنعت گردشگری دزفول ازنظر شاخص‌های اشاره‌شده در بالاترین سطح قرارگرفته است. لذا نتایج نشان داده است در طرح برند سازی دزفول فضا به‌صورت صفحه‌ای نمی‌باشد بلکه محلات به‌صورت خطی بوده است. و ازنظر برند شاخص گردشگری نیز در بافت قدیم شهر دزفول معیار جامعه‌شناختی با 42 درصد بیشترین امتیاز را دارا می‌باشد. و محله قلعه شهر دزفول با میزان 733/0- درصد پایین میزان برند سازی گردشگری در هر سه بخش دارا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. اصغری‌زاده، عزت الله (1392) رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس معیارهای مدل سرآمدی – روش PROMETHEE، مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، سال 11، شماره 3، صص. 84-59.
  2. اصغری‌زاده، عزت اله؛ بیطرف، احمد؛ اجلی، مهدی (1390) ارائه یک مدل ترکیبی با استفاده از PROMETHEE فازی و برنامه‌ریزی خطی چندهدفه برای برون‌سپاری خدمات گارانتی، مجله چشم‌انداز مدیریت صنعتی، دوره1، شماره 2، صص.60-43.
  3. امانپور، سعید؛ دامن باغ، صفیه؛ علیزاده، هادی (1399) تحلیل عوامل مؤثر در شکل‌گیری تصویر شهر در راستای برند سازی مؤثر شهری اهواز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره 10، شماره 35، ص 67-86.
  4. پرچکانی، پروانه (1395) تأثیر مؤلفه‌های فرهنگی در معماری برند شهرها با رویکرد گردشگری مطالعه موردی لیون فرانسه، فصلنامه هنر و تمدن شرق، شماره 12، صص. 50-41.
  5. کردوانی، پرویز و غفاری، ونوس (1390) توریسم و رویکرد نوسازی در طراحی بافت‌های تاریخی شهری مطالعه موردی شهر اصفهان، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، دوره 8، شماره 30، صص. 31-19.
  6. حاتمی نژاد، حسین و شریفی، امیر (1394) بررسی نقش گسترش گردشگری شهری بر توسعه پایداری شهری (نمونه موردی: شهر سنندج)، نشریه گردشگری شهری، دوره 2، شماره 1، صص. 74-61.
  7. خانقاهی، مجتبی زاده؛ رحمتی، ملایی علی؛ رحمتی ملایی، معصومه؛ شاهی پور، سونا (1394) تأثیر باززنده‌سازی بافت تاریخی بر توسعه گردشگری، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، دوره 6، شماره 1، صص. 108-99.
  8. شاهی، سولماز؛ کورکی، فرهاد؛ پورابراهیم، شراره (1394) بررسی روش فراتبه‌ای پرومته و الکتره در تصمیم‌گیری صنعت نفت و پتروشیمی، فصلنامه انسان و محیط‌زیست، شماره 33، صص. 35-17.
  9. شریفی، بابک؛ مبصر سردرودی، آرزو؛ علیخانی، مرتضی؛ طالب پور، منصور (1396) اهمیت نگهداری و احیاء بافت‌های تاریخی و تأثیر آن در گردشگری و توسعه پایدار شهری نمونه موردی شهر خامنه، مجله در هنر و علوم انسانی، شماره 3، صص. 40-23.
  10. شماعی، علی؛ موحد، علی؛ حسن‌پور میرصالح، رضا (1398) تحلیل نقش بازآفرینی بافت قدیم شهر اردکان در توسعه گردشگری شهری، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دوره 9، شماره 34، صص. 72-59.
  11. صدیقه کیانی، سلمی و محمدرضا، بسحاق (1396) شناسایی اثرات گردشگری و نقش آن در توسعه شهری کاشان، فصلنامه مطالعات شهری، دوره 7، شماره 25، صص. 44-31.
  12. طرح منظر شهری بافت کهن دزفول (1391) مهندسان مشاور چغازنبیل، دزفول.
  13. علیزاده، کتایون و روشنایی، حامد (1396) نقش حکمروایی خوب در برند سازی شهری، مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال 4، شماره 6، صص. 137-115.
  14. فرزین، محمدرضا؛ شالبافیان، علی‌اصغر؛ محمود زاده، سید مجتبی؛ پورفرج، اکبر و زرندیان، ندا (1400) مرور نظام‌مند ابعاد مطالعات مشارکت عمومی – خصوصی در گردشگری، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 8، شماره 1، صص. 112-99.
  15. قلی پور، آرین؛ ابویی، محمد و پیدایش، الهه (1395) بررسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری تصویر شهر در راستای برند سازی شهری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 45، صص. 50-37.
  16. قهرمانی فرد، حسین؛ حسین زاده دلیر، کریم و موسوی، میرسعید (1400) شناخت و ارزیابی پیشران‌های حیاتی مؤثر بر آینده توسعه گردشگری مطالعه موردی کلان‌شهر تبریز، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 8، شماره 1، صص. 82-67.
  17. مرادی، فاطمه و سعیده زرآبادی، زهرا سادات (1396) تبیین مدل برند سازی شهری در راستای ارتقا رقابت‌پذیری و رشد اقتصادی شهری، مجله اقتصاد و مدیریت شهری، شماره 22، صص. 56-33
  18. مودت، الیاس و ولی پور، میلاد (1399) بررسی و طراحی شهر بیوفیلیک با الهام از رودخانه دزفول، مجله جغرافیا و مطالعات محیطی، شماره 34، صص. 42-23.
  19. نعیما، غلامرضا (1385) دزفول شهر آجر، انتشارات میراث فرهنگی کشور، تهران.
  20. Alizadeh, Katayoun. & Roshanai, Hamed. (2017) The Role of Good Governance in Urban Branding, Journal of Geography and Urban Space Development, Vol.50, No. 6, pp. 115-137. [In Persian]
  21. Amanpour, Saeed. & Daman Bagh, Safieh. & Alizadeh, Hadi. (2020) Analysis of effective factors in the formation of the image of the city in the direction of effective urban branding in Ahvaz, Journal of Space Geography, No. 35, pp. 67-86. [In Persian]
  22. Ancient urban landscape design of Dezful (2012) Consulting engineers of Choghaznabil, Dezful. [In Persian]
  23. Anttiroiko, A. V. (2015) City branding as a response to global intercity competition, Growth and change, Vol.46, No.2, pp 233-252.
  24. Asgharizadeh, Ezatollah. (2013) Ranking of companies based on the criteria of excellence model - PROMETHEE method, Journal of Management Research in Iran, Vol.11, No. 3, pp. 84-59. [In Persian]
  25. Asgharizadeh, Ezzatullah. & Bitraf, Ahmad. & Ajli, Mehdi. (2011) Presenting a hybrid model using fuzzy PROMETHEE and multi-objective linear programming for outsourcing warranty services, Journal of Industrial Management Perspective, Vol.1, No. 2, pp.43-60. [In Persian]
  26. Bıcakci. A. (2012) Branding the city through culture: Istanbul, European Capital of Culture, International.
  27. Blasco, L. & Recuero, N. & Martin, S. (2019) The cornerstones of museum performance. A cross-national analysis, Museum Management and Curatorship, Vol.34, No.2, pp.211-233.
  28. Brans, J.P. & Vincke, P.h. & Mareschal, B. (1986) How to select and how to rank projects: The PROMETHEE method, European Journal of Operational Research, Vol.24, pp. 228–238.
  29. Brans, J.P. & Mareschal, B. (2005) PROMETHEE methods, in Figueira, J., Greco, S. and Ehrgott, M. (Eds), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, Springer, New York, NY.
  30. Cai, A. (2019) Cooperative branding for rural destinations, Annals of Tourism Research, Vol.29, No.3, pp.720-742.
  31. Farzin, Mohammad Reza. & Shalbafian, Ali Asghar. & Mahmoudzadeh, Seyed Mojtaba. & Pourfaraj, Akbar. & Zarandian, Neda. (2021) A systematic review of the dimensions of public-private partnership studies in tourism, Journal of Urban Tourism, Vol.8, No.1, pp. 99-112. [In Persian]
  32. Garbea, R.V. (2013) Urban tourism between content and aspiration for urban development, Management & Marketing-Craiova, Vol.1, pp. 193-201.
  33. Gholipour, Arian. & Abuii, Mohammad. & Pidayesh, Elaheh. (2015) Investigating the effective factors in shaping the image of the city in the direction of urban branding, Journal of Fine Arts, No. 45, pp. 37-50. [In Persian]
  34. Giriwati, N. & Homma, R. & Iki, K. (2013) Urban tourism: Designing a tourism space in a city context for social sustainability. The Sustainable City VIII (2 Volume Set), Urban Regeneration and Sustainability, pp. 1179, 1165.
  35. Hatami Nejad, Hossein. & Sharifi, Amir. (2015) A Study of the Role of Urban Tourism Development on the Development of Urban Sustainability (Case Study: Sanandaj City), Journal of Urban Tourism, Vol.2, No.1, pp. 61-74. [In Persian]
  36. Hospers, G.J. (2003) Creative cities, branding places in the knowledge economy, knowledge, Journal of technology & polic, Vol.16, No.3, pp.143-162.
  37. Ismagilova, G. & Safiullin, L. & Gafurov, I. (2015) Using historical heritage as a factor in tourism development, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol.188, pp. 157-162.
  38. Jarle, A. & Havard, N. & Hauglandc, A. (2020) Destination cobranding in interorganizational networks: Assessing the role of central tourism organizations, Journal of Destination Marketing & Management, 17, pp.10-17.
  39. Jarvisalo, S. (2014) How to build successful city brands? - Case Munich, Berlin & Hamburg, Thesis Degree of Hotel and Restaurant Management, University of Applied Sciences.
  40. Keller, K. L. (2008) Strategic brand management, 3rd edition, Person Prentice Hall.
  41. Khaneghahi, Mojtaba Zadeh. & Rahmati, Mollai Ali. & Rahmati Mollai, Masoumeh. & Shahipour, Sauna (2015) The effect of reviving the historical context on tourism development, Journal of Geography (Regional Planning), Vol.6, No.1, pp. 99-108. [In Persian]
  42. Kordvani, Parviz. & Ghaffari, Venus. (2011) Tourism and the approach of modernization in the design of urban historical contexts Case study of Isfahan, Geographical Quarterly of the Land, Vol.8, No.30, pp. 19-31. [In Persian]
  43. Mavedat, Elias. & Valipour, Milad. (2020) Study and design of a biophilic city inspired by the Dezful River, Journal of Geography and Environmental Studies, No. 34, pp. 23-42. [In Persian]
  44. Milicevic, K. & Mihalic, T. & Sever, I. (2017) An investigation of the relationship between destination branding and destination competitiveness, Journal of Travel and Tourism Marketing, Vol.34, No.2, pp 209– 221.
  45. Moradi, Fatemeh. & Saeedeh Zarabadi, Zahra Sadat. (2017) Explaining the urban branding model in order to promote competitiveness and urban economic growth, Journal of Urban Economics and Management, No. 22, pp. 33-56. [In Persian]
  46. Naima, Gholamreza. (2006) Dezful Brick City, Cultural Heritage Publications, Tehran. [In Persian]
  47. Parchkani, Parvaneh. (2016) The Impact of Cultural Components on the Brand Architecture of Cities with a Tourism Approach: A Case Study of Lyon, France, Journal of Oriental Art and Civilization, No. 12, pp. 41-50. [In Persian]
  48. Purwanti, A. & Genoveva, A. (2018) An evaluation of city branding to reinforce the city compet i t ivenes s (a case s tudy of Surabaya), The IRES internat ional conference, pp 36-41.
  49. Qahramani Fard, Hossein. & Hosseinzadeh Dalir, Karim. & Mousavi, Mir Saeed. (2021) Recognition and evaluation of vital drivers affecting the future of tourism development Tabriz metropolis, Journal of Urban Tourism, Vol.8, No.1, pp. 67-82. [In Persian]
  50. Rehan, R. (2013) Urban branding as an effective sustainability tool in urban development, HBRC Journal, Vol.10, No.2, pp. 222-230.
  51. Sedigheh Kiani, Salmi. & Mohammad Reza, Bashaq. (2017) Identifying the effects of tourism and its role in Kashan urban development, Journal of Urban Studies, Vol.7, No.25, pp. 31-44. [In Persian]
  52. Shahi, Solmaz. & Korki, Farhad. & Poorabrahim, Sharareh. (2015) A Study of Prometheus and Electra Ultra-Methods in Decision Making in Oil and Petrochemical Industry, Journal of Man and Environment, No. 33, pp. 17-35. [In Persian]
  53. Shamai, Ali. & Movahed, Ali. & Hassanpour Mirsaleh, Reza. (2019) Analysis of the role of recreating the old texture of Ardakan city in the development of urban tourism, Iranian Islamic City Studies Quarterly, Vol.9, No.34, pp. 59-72. [In Persian]
  54. Sharifi, Babak. & Observer Sardroudi, Arezoo. & Alikhani, Morteza. & Talebpour, Mansour. (2017) The Importance of Preserving and Reviving Historical Textures and Its Impact on Tourism and Sustainable Urban Development, Bi-Quarterly Journal of Research in Arts and Humanities, Vol.2, No.3, pp. 23-40. [In Persian]
  55. Sonya H. & Jennifer, R. & Brendan, K. (2021) Place and Destination Branding: A Review and Conceptual Mapping of the Domain, Journal Uropean Management Review, Vol. 18, No.2, pp. 1-185.
  56. Vinuesa, M.Á.T. & Torralba, L.T. (2010) Historic cities and tourism: functional dynamics and urban policy, The open Urban Studies Journal, Vol.3, No.2, pp.47-57.
  57. Zamfir, A. & Corbos, R.A. (2015) Towards sustainable tourism development in urban areas: Case study on Bucharest as tourist destination, Sustainability, Vol.7, No.9, pp. 12709-12722.
  58. Zhang, L. & Xiaobin, Z. (2009) City branding and the Olympic effect: A case study of Beijing, Journal of Cities, Vol.26, No.5, pp. 245-254.