ارائه الگوی گردشگری تجربه محور در جاذبه‌های فرهنگی خلاق مطالعه موردی: شهر تهران

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 گروه مدیریت، دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

گردشگری در حال طی کردن مسیر جدیدی است و رویکرد جدیدی در گردشگری در حال شکل‌گیری است که این مفهوم را می‌توان گردشگری تجربه محور نامید. گردشگری تجربه محور مفهوم جدیدی از گردشگری است که بیانگر تمایلات و نگرش جدید گردشگران از مفهوم سفر و گردشگری است. بدین‌جهت پژوهش حاضر به دنبال دستیابی به اهداف ذیل است: شناسایی مؤلفه‌ها و معیارهای تبیین‌کننده گردشگری تجربه محور در جاذبه‌های فرهنگی خلاق و به دنبال آن ارائه الگوی مناسب گردشگری تجربه محور در جاذبه‌های فرهنگی خلاق است. لذا با مصاحبه از 16 نفر از تهران شناس و کارشناس 12 جاذبه به‌عنوان جاذبه‌های فرهنگی خلاق منطقه موردمطالعه شناسایی شدند. در ادامه با روش انتخاب نمونه قضاوتی و گلوله برفی، 20 نفر از کارشناسان حوزه موردمطالعه پژوهش، مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. در قالب روش کیفی تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی و به کمک نرم‌افزار MaxQda21 داده‌های پژوهش کدگذاری شد. بعد از هر مصاحبه فرایند کدگذاری انجام‌شده و با کدگذاری سه مرحله‌ای الگوی پژوهش ترسیم شد. یافته‌ها حاکی از آن است که 10 مؤلفه یا مقوله اصلی که عبارت‌اند از، تصویر ذهنی قبل از بازدید، ویژگی‌های فردی، انتظارات و انگیزه، تجربه خلاق، سیر تجارب به‌یادماندنی، محیط و اتمسفر تجارب، رضایتمندی، وفاداری و خاطرات ماندگار، اساسی‌ترین مؤلفه‌ها شناسایی‌شده در شکل‌گیری الگوی گردشگری تجربه محور در جاذبه‌های فرهنگی خلاق هستند.

کلیدواژه‌ها


  1. افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین؛ ایمانی طیبی، لیلا؛ فرهادی یونکی، مجید (1399) عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری تجربه محور در مناطق عشایری (موردمطالعه: عشایر قشقایی)، پژوهش‌های روستایی، دوره 11، شماره 4، صص. 727-712.
  2. بسته نگار، مهرنوش و حسنی، علی (1398) معماری اکوسیستم گردشگری شهر خلاق گسترونومی با تحلیل شبکه اجتماعی، گردشگری و توسعه، دوره 8، شماره 2، صص. 126-105.
  3. تقی پور، صغری؛ عالی، صمد؛ بافنده زنده، علیرضا؛ نیکی، حکیمه (1400) مدل‌سازی رویکردهای مدیریت تجربه محور در صنعت گردشگری، مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 16، شماره 56، صص. 171-131.
  4. دوستی، فرشته؛ زال، محمدحسن؛ رمضان زاده لسبویی، مهدی (1398) سنجش ظرفیت‌های گردشگری خلاق در شهر تبریز، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 2، صص. 13-1.
  5. موحدی، سحر؛ کشانی همدانی، مینا؛ شاه زیدی، مهری (1396) ایجاد خدمات اقامتی تجربه محور از طریق بازنده سازی خانه‌های تاریخی نمونه موردمطالعه: محله تاریخی علی قلی آقا اصفهان، گردشگری و توسعه، دوره، 6، شماره، 10، صص. 117-99.
  6. نیکخواه، فرناز؛ کیانی فیض‌آبادی، زهره؛ نجار زاده، محمد (1400) تأثیر تجربه گردشگری بر خاطرات، رضایتمندی و نیات رفتاری گردشگران مطالعه موردی: شیراز، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 8، شماره 1، صص. 97-83.
  7. Andersson, Tommy. (2007) The tourist in the experience economy, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, Vol.7, No.1, pp.46–58.
  8. Bastenegar, Mehrnoosh. & Hassani, Ali. (2019) Architecture of Tourism Ecosystem of the Creative Gastronomic City. A Social Network Analysis, Journal of Tourism and Development, Vol.8, No.2, pp.105-126. (In persian).
  9. Björk, Peter. & Prebensen, Nina. & Räikkönen, Juulia. & Sundbo, Jon. (2021) 20 Years of Nordic tourism experience research: a review and future research agenda‌, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, Vol.21, No.1, pp.26-36.
  10. Boorstin, Daniel. (1961) The image: A guide to Pseudo-events in America, New York, NY: Atheneum.
  11. Braun, Virginia. & Clarke, Victoria. (2006) Using thematic analysis in psychology, Qualitative research in psychology, Vol.3, No.2, pp.77-101.
  12. Chen, Xin. & Cheng, Zhen-Feng. & Kim, Gyu-Bae. (2020) Make It Memorable: Tourism Experience, Fun, Recommendation and Revisit Intentions of Chinese Outbound Tourists, Sustainability, Vol.12, No.5, pp.1-24.
  13. Cohen, Erik. (1979) A phenomenology of tourist experiences‌, Sociology, Vol.13, No.2, pp.179-201.
  14. Doosti, Fereshteh. & Zaal, Mohammad Hasan. & Ramezanzadeh Lasbouee, Mehdi. (2019) Assessing the Capacities of Creative Tourism in Tabriz City, urban tourism, Vol.6, No.2, pp.1-13. (In persian).
  15. Eftekhari, Abdoreza Rokneddin. & Imani Tayyebi, Leila. & Farhadi Uonaki, Majid. (2021) The Influential Factors in Experience-Based Tourism in Nomadic Areas (Case Study: Qashqai Tribes), Journal of Rural Research, Vol.11, No.4, pp. 712-727. (In persian).
  16. Kim, Jong-Hyeong. (2018) The impact of memorable tourism experiences on loyalty behaviors: The mediating effects of destination image and satisfaction‌, Journal of Travel Research, Vol.57, No.7, pp.856-870.
  17. Krippendorff, Klaus. (2004) Measuring the reliability of qualitative text analysis data, Quality and quantity, Vol.38, pp.787-800.
  18. Lincoln, Yvonna. & Guba, Egon. (1990) Judging the quality of case study reports, Internation Journal of Qualitative Studies in Education, Vol.3, No.1, pp.53-59.
  19. MacCannell, Dean. (1973) Staged authenticity: Arrangements of social space in tourist settings, The American Journal of Sociology, Vol.79, No.3, pp.589–603.
  20. Movahedi, Sahar. & Kashahni Hamedani, Mina. & Shahzeidi, Mehri. (2017) Establishing Experience Centric Accommodations by Revitalizing of Historic Houses (Case Study: Ali-goli-agha Neighborhood, Isfahan, Iran), Journal of Tourism and Development, Vol.6, No.1, pp.99-117. (In persian).
  21. Nikkhah, Farnaz. & Kiani Feizabadi, Zohre. & Najjarzadeh, Mohammad. (2021) The Effect of Tourism Experience on Memories, Satisfaction and Behavioural Intentions of Tourists Visiting Shiraz City, urban tourism, Vol.8, No.1, pp.83-97. (In persian).
  22. Pine II, Joseph. & Gilmore, James. (1999) The Experience Economy: Work is Theatre and Every Business a Stage, Boston, Harvard Business Press.
  23. Pujiastuti, Eny-Endah. & Soeprapto, Adi. & Susanta, Susanta. & Utomo, Humam-santosa. & Maharaniputri, Aninda. (2022) The role of perceived value in understanding tourist experience and post experience at heritage destinations, Jurnal Siasat Bisnis, Vol.26, No.1, pp. 36-56.
  24. Raimkulov, Murodjon. & Juraturgunov, Husanjon. & Ahn, Young-Joo. (2021) Destination Attractiveness and Memorable Travel Experiences in Silk Road Tourism in Uzbekistan, Sustainability, Vol.13, No.4, pp.1-14.
  25. Richards, Greg. & Raymond, Crispin. (2000) Creative tourism, ATLAS news, Vol.23, No.8, pp.16-20.
  26. Richards, Greg. (2009) Creative tourism and local development, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol.23, No.4, pp.419-438
  27. Richards, Greg. (2020) Designing creative places: The role of creative tourism, Annals of tourism research, Vol.85, 102922. pp. 1-11.
  28. Ritchie, Brent. & Tung, Vincent-Wing-Sun. & Ritchie, Robin. (2011) Tourism experience management research: Emergence, evolution and future directions, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol.23, No.4, pp.419–438.
  29. Sangkaew, Nichapat. & Zhu, Hongrui. (2022) Understanding tourists’ experiences at local markets in Phuket: An analysis of TripAdvisor reviews. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, Vol.23, No.1, pp.89-114.
  30. Seyfi, Siamak. & Hall, Michael. & Rasoolimanesh, Mostafa. (2020) Exploring memorable cultural tourism experiences, Journal of Heritage Tourism, Vol.15, No.3, pp.341-357.
  31. Sharma, Pramod. & Nayak, Jogendra-Kumar. (2019) Understanding memorable tourism experiences as the determinants of tourists' behaviour‌, International Journal of Tourism Research, Vol.21, No.4, pp.504-518.
  32. Taghipour, Soghra. & Aali, Samad. & Bafandeh Zendeh, Alireza. & Niki, Hakimeh. (2021) Modeling experience-based management approaches in the tourism industry, Tourism Management Studies, Vol.16, No.56, pp.131-171. (In persian).
  33. Wang, Chaohui. & Liu, Juan. & Wei, Lijiao. & Zhang, Tingtig. (2020) Impact of tourist experience on memorability and authenticity: a study of creative tourism‌, Journal of Travel & Tourism Marketing, Vol.37, No.1, pp.48-63.
  34. Wu, Hung-Che. & Li, Meng-Yu. & Li, Tao. (2018) A study of experiential quality, experiential value, experiential satisfaction, theme park image, and revisit intention, Journal of Hospitality & Tourism Research, Vol.42, No.1, pp.26-73.
  35. Zare, Samira. (2019) Cultural influences on memorable tourism experiences‌, Anatolia, Vol.30, No.3, pp.316-327.