شناسایی الگوهای ذهنی استقرار گردشگری الکترونیک: کاربرد روش‌شناسی کیو مطالعه موردی: شهرهای ساحلی مازندران

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

چکیده

امروزه صنعت گردشگری، نه‌تنها فعالیتی فراغتی و تفریحی است، بلکه از مهم‌ترین بخش‌های کسب‌وکار در اقتصاد جهانی به شمار می‌رود. گردشگری الکترونیک و کاربردهای آن در سال‌های اخیر همواره گسترش‌یافته و به‌ویژه با شیوع ویروس کرونا، بیش‌ازپیش موردتوجه قرارگرفته است. گردشگری الکترونیکی دیجیتالی کردن تمام فرایندها در صنایع گردشگری است که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا کارآیی خود را ارتقا بخشند، لذا ضروری است که به کاربرد و تأثیر گردشگری الکترونیک توجه ویژه‌ای شود. این پژوهش در راستای شناسایی الگوهای ذهنی استقرار گردشگری الکترونیک در شهرهای ساحلی استان مازندران انجام شد. پژوهش حاضر از نوع آمیخته ـ اکتشافی است که با استفاده از روش‌شناسی کیو انجام‌شده است. این پژوهش با مشارکت ده تن از استادان آشنا به موضوع تحقیق و همچنین متخصصان گردشگری انجام‌گرفته است. فضای گفتمان پژوهش حاضر از منابع گوناگونی جمع‌آوری و پس از ارزیابی و جمع‌بندی فضای گفتمان، 32 عبارت برای نمونه انتخاب شد. در ادامه، پس از جمع‌آوری اطلاعات حاصل از مرتب‌سازی کیو، این اطلاعات با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل گردید. تحلیل توزیع نشان داد که می‌توان سه الگوی ذهنی متمایز را میان مشارکت‌کنندگان تحقیق شناسایی کرد که در مجموع حدود 68 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. این سه الگوی ذهنی به ترتیب استراتژی سازمان، خلق ارزش برای گردشگران و توسعه بازار خدمات گردشگری نام‌گذاری شدند. بدین ترتیب نتایج پژوهش نشان داد که: حرکت به‌سوی توسعه پایدار صنعت گردشگری با استقرار گردشگری الکترونیک به‌منظور افزایش سهم گردشگری در شهرهای ساحلی استان مازندران نیازمند تدوین استراتژی‌های عالمانه و ایجاد و تشخیص ارزش‌های مشترک شرکت و مشتریان که موجب خلق ارزش می‌گردد بوده و همچنین از طریق توسعه بازار خدمات گردشگری در نهایت به رضایت بیشتر در گردشگران می‌انجامد.

کلیدواژه‌ها


  1. باقری، فاطمه. (1398). الگوی مدیریت گردشگری یکپارچه ساحلی: موردمطالعه استان مازندران. رساله دکتری جغرافیای گردشگری، به راهنمایی اسماعیل قادری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
  2. تقوی‌فرد، محمدتقی و اسدیان اردکانی، فائزه. (1395). ارائه مدل توسعه گردشگری الکترونیکی با رویکرد مدل‌سازی ساختاری- تفسیری. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 11(33)، 39-19.   doi: 10.22054/tms.2016.4162
  3. دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، مهدی و آذر، عادل. (1393). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت؛ رویکردی جامع. چاپ نهم، تهران: انتشارات صفار.
  4. دلشاد، علی؛ ابوهاشم آبادی، فرزانه؛ قاسمیان صاحبی، ایمن و اجلی، مهدی. (1397). تحلیلی بر موانع توسعه گردشگری الکترونیک در ایران؛ رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری فازی. فصلنامه کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 10(19)، 212-189.
  5. دهدشتی شاهرخ، زهره؛ سلیمان زاده، امید و شاهمیرزایی، وحیدرضا. (1396). تأثیر تطابق هویت مشتری با برند بر ارزش ویژه برند در خدمات هتلداری. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 12 (40)، 20-1.  doi: 10.22054/tms.2018.18527.1511
  6. راجی، زهرا. (1400). مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه گردشگری مجازی در ایران. فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، 4(2)، 18-1.
  7. رحمتی، مریم و رادفر، رضا. (1399). شناسایی الگوهای ذهنی هم آفرینی صنعت گردشگری: کاربرد روش‌شناسی کیو. مطالعات مدیریت گردشگری، 15(52)، 234-209. doi: 10.22054/tms.2021.47996.2236
  8. رضایی سرخایی، فیروزه؛ سایبانی، حمیدرضا و سوادی، مهدی. (1401). تدوین مدل مدیریت مقصد گردشگری با تأکید بر ورزش‌های ساحلی مطالعه موردی: شهرهای ساحلی هرمزگان.  فصلنامه گردشگری شهری، 9 (1)، 31-17. doi: 10.22059/jut.2022.338450.1009
  9. روحانی، سعید و زارع رواسان، احد. (1392). شناسایی و دسته‌بندی عوامل موثر بر ارتقاء گردشگری الکترونیکی در ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 2(5)، 206-183.
  10. رونقی، محمدحسین و دهقانی، مسعود. (1399). ارائه چارچوب پذیرش گردشگری الکترونیک با استفاده از روش فراترکیب. فصلنامه گردشگری و توسعه، 9(4)، 62-49. doi: 10.22034/jtd.2019.170914.1651
  11. سالنامه آماری مازندران. (1398). انتشارات سازمان مدریت و برنامه‌ریزی استان مازندران.
  12. صادقی پوریانی، عباس؛ تاج‌زاده نمین، ابوالفضل اردشیر؛ اسلامبولچی، علیرضا؛ اسماعیل‌پور، منصور و اصغری صارم، علی. (1400). مدل ارزیابی آمادگی گردشگری الکترونیک (موردمطالعه: استان همدان).  فصلنامه گردشگری و توسعه، 10(1)، 80-63.  doi: 10.22034/jtd.2020.224164.2003
  13. قادری، اسماعیل؛ باقری، فاطمه؛ فرزین، محمدرضا و کاظمیان، غلامرضا. (1397). مدیریت گردشگری ساحلی؛ تحلیل رویکرد یکپارچه. گردشگری و توسعه، 7 (4)، 204-175.  doi: 10.22034/jtd.2018.144703.1486
  14. قنبری، ابوالفضل؛ آقایاری هیر، محسن و زیدی، لاله. (1399). ارزیابی تأثیر آمادگی الکترونیکی در گردشگری الکترونیکی؛ نمونة موردی: ادارة کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان شرقی. فصلنامه گردشگری و توسعه، 9 (3)، 30-17. doi: 10.22034/jtd.2019.133158.1421
  15. کوزه‌گر کالجی، لطفعلی؛ آقایی، پرویز و محمدی، حیدر. (1396). تأثیر ارزش ویژه برند گردشگری بر وفاداری گردشگران موزه (موردمطالعه: موزه ملی ایران). فصلنامه گردشگری و توسعه، 6 (2)، 207-190. doi: 10.22034/jtd.2020.110406
  16. کوکبی، لیلا و برمایه ور، بهنود. (1399). هم آفرینی فضای گردشگری هوشمند از طریق تعاملات دیجیتالی ارائه مدل مفهومی سایبر پارک. مجله گردشگری شهری، 7 (1)، 67-51. doi: 10.22059/jut.2019.281556.657
  17. نجارزاده، محمد؛ آزادوار، مسعود و اسدی زارچ، محمدرضا. (1400). بررسی اثرات گردشگری فیلم بر روی تصویر ادراک‌شده مقصد و انگیزه سفر گردشگران به آذربایجان شرقی. مجله گردشگری شهری، 8 (4)، 127-117. doi: 10.22059/jut.2022.327187.928
  18. Angeloni, S. (2016). A tourist kit ‘made in Italy: An intelligent system for implementing new generation destination cards. Tourism Management, 52, 187-209. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.06.011
  19. Arenas, A., Goh, J., & Uruena, A. (2019). How does IT affect design centricity approaches: Evidence from Spain’s smart tourism ecosystem. International Journal of Information Management, (45), 149-162. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2018.10.015
  20. Bagheri Dargah, B., & Golrokhsari, H. (2012). E-tourism and Customer Satisfaction Factors. International Journal of Advances in Management Science, 2(3), 35-44.
  21. Bagheri, F. (2018). Integrated Coastal Tourism Management Model: A Case Study of Mazandaran Province. Doctoral thesis on tourism geography, under the guidance of Esmail Qadri, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran [In Persian].
  22. Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2015). Smart tourism destinations enhancing tourism experience through personalisation of services. Information and communication technologies in tourism, 377–389.
  23. Danai Fard, H., & Elwani, Mehdi., & Azar, A. (2013). quantitative research methodology in management; A comprehensive approach. 9th edition, Tehran: Safar Publications [In Persian].
  24. Dehdashti, Sh., Soleiman Zadeh, O., & Shahmirzaei, V.R. (2017). The Effect of Customer Brand Identification on Brand Equity in Hotel Services. Tourism Management Studies, 12(40), 1-20. [In Persian].
  25. Delshad, A., Abohashem Abadi, F., Ghasemian Sahebi, I., & Ajali, M. (2018). Analyzing the Barriers of E-tourism Development in Iran Using the Fuzzy Interpretive Structural Modeling Approach. Journal of Business Administration Researches, 10(19), 189-212. doi: 10.22054/tms.2018.18527.1511 [In Persian].
  26. Ghaderi, E., Bagheri, F., Farzin, M., & kazemian, G. (2019). Coastal tourism management: analysis the integrated approach. Journal of Tourism and Development, 7(4), 175-204. doi: 10.22034/jtd.2018.144703.1486 [In Persian].
  27. Ghanbari, A., Aghayari Hir, M., & zaidi, L. (2020). The Impact of E- Readiness on E-Tourism (Case Study: The Administration of the Cultural Heritage Department of Tourism and Handicrafts of East Azerbaijan Province). Journal of Tourism and Development, 9(3), 17-30. doi: 10.22034/jtd.2019.133158.1421 [In Persian].
  28. Gretzel, U., Fuchs, M., Baggio, R., Hoepken, W., Law, R., Neidhardt, J., Pesonen, J., Zanker, M., & Xiang, Z. (2020). E-tourism beyond COVID-19: A call for transformative research. Information Technology & Tourism, 22 (2), 187-203. doi: 10.1007/s40558-020-00181-3
  29. Kowkabi, L., & Barmayehvar, B. (2020). Co-Creating a smart tourism space through digital interactions: Propozing a conceptual model of CyberPark. Journal of Urban Tourism, 7(1), 51-67. doi: 10.22059/jut.2019.281556.657 [In Persian].
  30. Kozegar Koleji, L. A., Aghaei, P., & Mohammadi, H. (2016). The Impact of tourism brand value on Museum tourists' loyalty Case study: Iran National Museum, Tehran. Journal of Tourism and Development, 6 (2), 190-207. doi: 10.22034/jtd.2020.110406 [In Persian].
  31. Najjarzadeh, M., Asadi Zarch, M., & Azadvar M. (2022). Interpret Impacts of Film Tourism on the Perceived Destination Image and Motivation of Tourists to Travel to Azarbayejan-e-Sharghi province. Journal of Urban Tourism, 8(4), 117-127. doi: 10.22059/jut.2022.327187.928 [In Persian].
  32. Rahmaty, M., & Radfar, R. (2020). Identifying the Mental Models of Co-creation Tourism industry: Using Q Methodology. Tourism Management Studies, 15(52), 209-234. doi: 10.22054/tms.2021.47996.2236 [In Persian].
  33. Raji, z. (2021). review of research conducted in the field of virtual tourism in Iran. Geography and Human Relationships, 4 (2), 1-18. [In Persian].
  34. Raji, Z. (2022). An overview of the research conducted in the field of virtual tourism in Iran. Quarterly Journal of Geography and Human Relations, 4(2), 1-18.
  35. Rezaei Sarkhaei, F., Sayebani. H.R., & Savadi, M. (2022). Develop a tourism destination management model with an emphasis on beach sports Case study: Hormozgan coastal cities Document Type: Article extracted From phd dissertation. Journal of Urban Tourism, 9(1), 17-31. doi: 10.22059/jut.2022.338450.1009 [In Persian].
  36. Rohani, S., & Zare, A. (2013). Identification and Classification of Affecting Factors on E-Tourism in Iran. Journal of Tourism Planning and Development, 2(5), 183-206. [In Persian].
  37. Ronaghi, M., & Dehghani, M. (2021). A Framework for E-tourism Acceptance by Meta-Synthesis Method. Journal of Tourism and Development, 9(4), 49-62. doi: 10.22034/jtd.2019.170914.1651 [In Persian].
  38. Roopchund, R. (2020). Mauritius as a Smart Tourism Destination: Technology for Enhancing Tourism Experience Advanced Computing and Intelligent Engineering. Edition 1.Publisher: Springer Singapore. doi:10.1007/978-981-15-1483-8_44
  39.  Sadeghi pouryani, A., Tajzadeh Namin, A., Eslambolchi, A., Esmaeilpour, M., & Asgari Sarem, A. (2021). A modeling assessment of the e-tourism readiness, Case: Hamadan Province, Iran. Journal of Tourism and Development, 10(1), 63-80.  doi: 10.22034/jtd.2020.224164.2003 [In Persian]
  40. Shafiee, S., Rajabzadeh Ghatari, A., Hasanzadeh, A., & Jahanyan, S. (2019). Developing a model for sustainable smart tourism destinations: Asystematic review. Tourism Management Perspectives, (31), 287-300. doi:10.1016/j.tmp.2019.06.002
  41. Statistical Yearbook of Mazandaran. (2018). Publications of Management and Planning Organization of Mazandaran Province [In Persian].
  42. Taghavi Fard, M., & Asadian Ardakani, F. (2016). Providing a Model for Electronic Tourism Development with an Interpretive Structural Modeling (ISM) Approach. Tourism Management Studies, 11(33), 19-39. doi: 10.22054/tms.2016.4162 [In Persian].
  43. Tajzadeh Namin, A. (2012). Barriers to establish e-business for developingtourism industry: A case study of Kish Island. Management Science Letters, 2(3),921-926. doi:10.5267/j.msl.2011.10.013
  44. Wang, X., Li, X. R., Zhen, F., & Zhang, J. (2016). How smart is your tourist attraction?: Measuring tourist preferences of smart tourism attractions via a FCEM-AHP and IPA approach. Tourism Management, (54), 309–320. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.12.003
  45. Yoo, C.W., Goo, J., Huang, C.D., Nam, K., & Woo, M. (2017). Improving travel decision support satisfaction with smart tourism technologyies: A framework of tourist elaboration likelihood and self-efficacy. technological forecasting & social change, (123), 330-341. doi: 10.1016/j.techfore.2016.10.071