تحلیل «ظرفیت‌های محیطی» گردشگری ادبی برای توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 گروه گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

چکیده

گردشگری ادبی یکی از انواع گردشگری فرهنگی است که هدف اصلی آن آشنایی با اماکن مربوط به زندگی نویسندگان، شاعران، هنرمندان و آثار آن‌ها است. ایران نیز با داشتن شعرا و نویسندگان بنام، شرایط مناسبی برای توسعه گردشگری ادبی دارد. در این میان، شهر تهران به دلیل موقعیت سیاسی و وجود مراکز فرهنگی هنری همواره موردتوجه شعرا و نویسندگان کشورمان بوده است؛ بنابراین، توانمندی شایانی برای ایجاد گردشگری ادبی دارد. تحلیل ظرفیت‌های گردشگری ادبی در سه سطح انجام می‌شود: فردی، سازمانی و محیطی. هدف از انجام این تحقیق، شناخت و تحلیل «ظرفیت‌های محیطی» در توسعه گردشگری ادبی شهر تهران است. روش تحقیق در انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی باهدف کاربردی است. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی استفاده‌شده است. جامعه آماری مطالعات پیمایشی شامل دو گروه گردشگران ادبی و جامعه محلی بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد «انواع گردشگری ادبی» مؤثرترین متغیر ظرفیت محیطی در توسعه گردشگری ادبی در شهر تهران است و پس‌ازآن «زیرساخت‌ها» در درجه دوم اولویت قرار دارد. «مکان‌های ادبی» هم در رده سوم هستند و نسبت به دو مورد مذکور اهمیت کمتری دارد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد شهر تهران ظرفیت محیطی مناسبی برای ایجاد و توسعه گردشگری ادبی دارد و این ظرفیت می‌تواند زمینه‌های برای توسعه گردشگری شهر تهران باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسدی علیرضا و بیات، ناصر. (1396). تحلیل محتوای کیفی گفتمان توسعه گردشگری ادبی در ایران. مجله گردشگری شهری،4 (1)، 14-1.  doi: 10.22059/jut.2017.61994
  2. جلالیان، سید اسحاق و بیکی، پریسا. (1402). تحلیل مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه گردشگری فرهنگی در کلان‌شهر شیراز. مجله گردشگری شهری، 10(1)، 1-21.  doi: 10.22059/jut.2023.351748.1088 
  3. رمضان‌نژاد، یاسر. (1395). طراحی الگوی ظرفیت‌سازی نهادی توسعه پایدار گردشگری ساحلی مطالعه موردی(سواحل روستایی استان گیلان). پایان‌نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  4. رهنمایی، محمدتقی. (1390). گردشگری شهری. چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
  5. شفیعیان، ارمغان. (1395). بررسی پتانسیل‌های شهر شیراز برای رونق گردشگری ادبی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی گرایش برنامه‌ریزی، دانشگاه هنر اصفهان دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی گروه مدیریت جهانگردی
  6. ضیایی، محمود؛ عباسی کارجگان، داود؛کاظمیان، غلامرضا و کروبی، مهدی. (1394). شناسایی و تعیین ابعاد الگوی مدیریت گردشگری شهر تهران. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 4 (13)، 141-110.
  7. ضیایی،محمود؛ امین بیدختی، علی‌اکبر و قربانی، فاطمه. (1392). ارزیابی ظرفیت جامعه محلی برای توسعه پایدار گردشگری. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 8 (4)، 24-10.
  8. قاسمی، تارا. (1396) طراحی بافت تاریخی شهر تهران با رویکرد گردشگری ادبی نمونه موردی: حصار ناصری شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی. تهران مرکز.
  9. قاسمی، تارا؛ امینی، الهام و مدیری، آتوسا. (1397). طراحی بافت تاریخی شهر تهران با رویکرد گردشگری ادبی؛ نمونه موردی: حصار ناصری شهر تهران. فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 5 (16)، 9-26.   DOI: 10.29252/.10.39.5
  10. لیلا سیدقاسم و نوح‌پیشه، حمیده. (1395) جغرافیای ادبی و شاخه‌های آن. فصلنامه نقد ادبی، (۳۳)، 81-۷۷.
  11. مرکز آمار ایران. (1395).  سالنامه آماری تهران.
  12. ملک‌نیا، محبوبه. (1392). بررسی مهم‌ترین عوامل توسعه گردشگری در شهر تهران. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. گروه مشاورین، گزارش شماره 111.
  13. موحد، علی. (1402). مبانی جغرافیای گردشگری.  چاپ اول. انتشارات پرهام. تهران.
  14. موحد، علی. (1396). مقدمه‌ای گردشگری شهری. چاپ اول. انتشارات پرهام. تهران.
  15. Asadi, A., & Bayat, N. (2016). qualitative content analysis of literary tourism development discourse in Iran. Journal of Urban Tourism, 4 (1), 1-14.  [In Persian] 
  16. Busby, G., & Klug, J. (2001). Movie-induced tourism: The challenge of measurement and other issues,. Journal of Vacation Marketing, 7 (4), 316–332. DOI:10.1177/135676670100700403
  17. Carr Wendy, H., Suzanne, L., Molly, C., & Deloitte, L.L.P. (2011). Client-Driven, Performance-Based Capacity Development, Deloitte Development, LLC.
  18. Croy, G. (2012). Literary Tourism. In: Robinson, Peter (editor). Tourism: The Key Concepts, Routledge, 119-121.
  19. Drabble, M. .(2009). The pattern in the carpet: A personal history with jigsaws. Frist addition, Houghton Mifflin Harcourt, New York.
  20. Frank, F., & Smith, A. (1999). The Community Development Handbook: A Tool to Build Community Capacity: Minister of public works and Government Services Canada. Retrieved March, 2013, from http://www.hrsdc
  21. Ghasemi, T. (2017). the article "Designing the historical context of Tehran city with the approach of literary tourism Case example: Hesar Naseri, Tehran city. Journal of Urban Structure and Function Studies, 5 (16), 26-9. [In Persian] 
  22. Ghasemi, T. (2016). Designing the historical context of Tehran city with the approach of literary tourism, a case example: Hesar Naseri in Tehran. Master's thesis, Faculty of Architecture and Urban Planning, Central Tehran. [In Persian] 
  23. Hoppen, A., & Brown, L., & Fyall, A .(2014). Literary tourism: Opportunities and challenges for the marketing and branding of destinations?. Journal of Destination Marketing & Management, (3), 37-47. DOI:10.1016/j.jdmm.2013.12.009
  24. Iran Statistics Center, Statistical Yearbook. (2015). Tehran. [In Persian] 
  25. Jalalian, S. E., & Beiki, Parisa .(1402). Analysis of the factors affecting the development of cultural tourism in Shiraz metropolis. Journal of Urban Tourism, 10(1), 1-21. doi: 10.22059/jut.2023.351748.1088. [In Persian] 
  26. Lavergne, R., & Saxby, J. (2001). Capacity Development: Vision and implications. Canadian International Development Agency, CIDA Policy
  27. Leila S. G., & Hamidah, N. (2016). Literary geography and its branches. Literary Criticism Quarterly, serial 33 (Spring 2015), p. 77.
  28. Lusthaus, Ch., Adrien, M-H., & Perstinger, M. (1999). Capacity Development: Definitions, Issues and Implications for Planning. Monitoring and Evaluation, Universalia Occasional Paper,(No. 35),pp1-21
  29. Maleknia, M..(2012). survey of the most important factors of tourism development in Tehran, Tehran City. Planning and Studies Center, Report .(No. 111). [In Persian] 
  30. Mathieson, A., & Wall, G. Tourism .(1982). Economic, physical and social impacts. New York: Longman.
  31. Movahed, A. (2022). Principal of Tourism. first edition, Parham Publishing House, Tehran. [In Persian] 
  32. Movahed, A. (2016). Introduction to urban tourism. first edition, Parham Publishing House, Tehran. [In Persian] 
  33. Müller, D. K. (2006). Unplanned development of literary tourism in two municipalities in rural Sweden. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 6 (3), 214–228. DOI:10.1080/15022250600667433
  34. Ommundsen, W. (2014). If it is Tuesday, this is must be Jane Austen literary tourism and the heritage industry, Available in: [http://www.textjournal.com.au
  35. Otoo, S., Agapitova, N., & Behrens, J. (2009). The Capacity Development Results Framework (A strategic and results-oriented approach to learning for capacity development). World Bank, Washington, DC. © World Bank. https://openknowledge.worldbank.org.
  36. Rahnami, M. T., (2018). urban tourism. first edition, Tehran: Publications of the Organization of Municipalities and Rural Affairs of the country. [In Persian] 
  37. Ramzannejad, Y. (2015). design of institutional capacity building model for sustainable development of coastal tourism, a case study (rural coasts of Gilan province). doctoral thesis of Tarbiat Modares University, Faculty of Literature and Human Sciences.  [In Persian] 
  38. Shafiian, A. (2016). investigating the potential of Shiraz city for literary tourism development. Master's thesis in the field of tourism management, planning orientation, Isfahan University of Arts, Faculty of Higher Research of Art and Entrepreneurship, Department of Tourism Management. [In Persian] 
  39. UNDP. (2009). United Nations Development Programme. 304 East 45th Street.
  40. Vallejo, B., & When, U. (2015). Capacity Development Evaluation: The Challenge of the Results Agenda and Measuring Return on Investment in the Global South. World Development, 79, 1–13. DOI:10.1016/j.worlddev.2015.10.044
  41. Ziaei, M., Abbasi Karjagan, D., Kazemian, Gh., & Karroubi, M .(2014). Identifying and determining the dimensions of the tourism management model of Tehran. Scientific-Research Quarterly of Economics and Urban Management, 4 (13), 110-141. [In Persian] 
  42. Ziaei, M., Amin Bidakhti, A. A., & Ghorbani, F. (2012). Assessing the capacity of the local community for the sustainable development of tourism. scientific research quarterly of tourism management studies, 8 (4), 10-24. [In Persian] 
نشریه گردشگری شهری
دوره 10، شماره 3
آبان 1402
صفحه 111-126

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار