ارزیابی و توان‌سنجی گردشگری شهرستان کازرون در راستای تحقق‌پذیری الگوی گردشگری خلاق

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی و برنامه‌ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22059/jut.2024.370770.1180

چکیده

سیاست‌گذاران شهری برای بهره‌گیری از مزایای گردشگری، به‌ویژه گردشگری خلاق، بر ابزارهای نوینی مانند میراث فرهنگی ناملموس تأکید کرده‌اند که با تقویت هویت شهری، به تمایز مقاصد گردشگری کمک می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مؤلفه‌های میراث فرهنگی ناملموس بر توسعه گردشگری خلاق در شهر تهران انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی بود. داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی (با جامعه آماری گردشگران ورودی به تهران و حجم نمونه ۳۸۴ نفر) جمع‌آوری شد. پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) تأیید گردید و روایی آن نیز در دو سطح صوری (نظر خبرگان) و واگرا (شاخص AVE) سنجیده شد. تحلیل داده‌ها با مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار لیزرل نشان داد که مؤلفه‌های میراث ناملموس شامل اصالت ضریب 31/0، ارزش (38/0)، جذابیت (48/0) و کیفیت (45/0) تأثیر مثبت و معناداری بر گسترش گردشگری خلاق دارند. نتایج بیانگر آن است که مدیریت هدفمند میراث ناملموس تهران، مبتنی بر هویت مکانی، نه‌تنها به برندسازی مقاصد گردشگری می‌انجامد، بلکه از طریق ایجاد مزیت رقابتی، امکان تمایز این شهر از سایر مقاصد را فراهم می‌کند. این پژوهش بر ضرورت توجه سیاست‌گذاران به میراث ناملموس به‌عنوان ابزاری کارآمد در توسعه پایدار گردشگری شهری تأکید دارد

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آریان‌کیا، مصطفی و علی‌پور، اسداله. (1401). ارزیابی و تحلیل ساختار و شاخصه‌های کالبدی- فضایی و گونه‌شناسی ساباط‌های شهر کازرون. معماری شناسی، 5(24)، 140-131.
  2. آریان‌کیا، مصطفی. (1401). طرح مطالعات حفاظت و احیاء- ضوابط اختصاصی- محدوده بافت تاریخی شهر کازرون. جلد دوم، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس.
  3. آریان‌کیا، مصطفی. (1402). ارزیابی توان گردشگری روستای تاریخی سیف‌آباد قدیم شهرستان کازرون در راستای توسعه و ارتقای گردشگری پایدار. جغرافیا و روابط انسانی، 6 (1)، 241-219. https://doi.org/20.1001.1.26453851.1402.6.1.10.2
  4. احدنژادروشتی، محسن و بیگدلی، اعظم. (1394). شهر خلاق و گردشگری خلاق: بررسی نظریه‌ای. اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پاک، همدان.
  5. افراخته، حسن؛ جوان، فرهاد و ریاحی، وحید. (1398). تحلیل فضایی اثرات گردشگری بر تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان رضوان‌شهر. برنامه‌ریزی توسعه کالبدی. 4(1)، 70- 57. https://doi.org/10.30473/psp.2019.5831
  6. امیرخانلو، سمانه؛ کردوانی، پرویز و مهدوی حاجیلوئی، مسعود. (1398). اثرات گردشگری بر توسعه مناطق روستایی از دیدگاه جامعه میزبان مورد: بخش مرکزی شهرستان گلوگاه. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8 (2)، 226-207.
  7. ایمانی، بهرام و معدنی، جواد. (1402). گردشگری روستایی سبز: بررسی عوامل تأثیرگذار در توسعه گردشگری روستایی پایدار و حافظ محیط‌زیست. مطالعات علوم محیط‌زیست، 8 (4)، 7305-7320. https://doi.org/10.22034/jess.2023.394087.2010
  8. بختیاری، توران. (1400). ارزیابی صنعت گردشگری خلاق و نقش تنوع فرهنگ اجتماعی، راهبردی برای توسعه اقتصاد پایدار شهری. ششمین همایش بین‌المللی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پاک، همدان.
  9. بسته‌نگار، مهرنوش و حسنی، علی. (1398). معماری اکوسیستم گردشگری شهر خلاق گسترونومی با تحلیل شبکه اجتماعی موردمطالعه: شهر رشت. گردشگری و توسعه، 8(2)، 126-105. doi: 10.22034/jtd.2019.160455.1584
  10. بسته‌نگار، مهرنوش. (1398). از گردشگری خوراک تا گردشگری خلاق و پایدار خوراک و آشپزی موردمطالعه: پیاده‌راه خوراک سی تیر تهران. منظر، 11(49)، 26-37. doi: 10.22034/manzar.2019.199092
  11. پناهی، علی و داداش‌پور مقدم، مجید. (1398). ارزیابی توان گردشگری کلان‌شهر تبریز در ایجاد شهر خلاق. پژوهش‌های گردشگری و توسعه پایدار، 2(4)، 70-50.
  12. پورسعید، محمدمهدی؛ کاظمی، مهدی و جهانشاهی، مرضیه. (1400). پدیدارشناسی تجربه زیسته گردشگران خلاق موردمطالعه: گردشگری خلاق با محوریت عشایر استان کرمان. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10(37)، 123-151. doi: 10.22080/jtpd.2021.21090.3500
  13. تقوایی، مسعود، جانعلی‌پور، شیدا و شفیعی، مرجان. (1401). توسعه گردشگری خلاق با تأکید بر جاذبه‌های گردشگری مطالعه موردی: شهر اصفهان. جغرافیا و برنامه‌ریزی، 26(79)، 113-93. doi: 10.22034/gp.2022.38829.2584
  14. حاتمی‌نژاد، حسین؛ آریان‌کیا، مصطفی و قاضی، اسلام. (1403). ارزیابی جاذبه‌های گردشگری اثرگذار بر تقویت محور گردشگری زیارت شهر گرگان. مجله گردشگری شهری، 11(3)، 123-107. http://doi.org/10.22059/jut.2024.371828.1186
  15. حسنی، علی؛ بسته‌نگار، مهرنوش و خاکزاربفروئی، مرتضی. (1396). طراحی مدل مفهومی گردشگری خلاق. گردشگری و توسعه، 6(11)، 108-81. https://sid.ir/paper/515772/fa
  16. خداپناه، کیومرث. (1402). تحلیل عوامل مؤثر و پیش برنده توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه روستاییان، مطالعه موردی: دهستان حیران، شهرستان آستارا. برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، 10 (1)، 116-103. https://doi.org/10.30473/psp.2023.64008.2605
  17. رحیمی، راضیه؛ قنبری، یوسف و برقی، حمید. (1399). تأثیر عوامل محیطی-رفتاری بر تحقق گردشگری خلاق در روستاهای هدف گردشگری استان اصفهان. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 9(32)، 18-1. doi:10.22080/jtpd.2020.17581.3163
  18. رحیمی‌پور، بهاره؛ ظاهری، محمد و کریم‌زاده، حسین. (1401). تدوین سناریوهای توسعة پایدار گردشگری روستایی با رویکرد آینده‌نگاری؛ مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز. گردشگری و توسعة، 13(1)، 127-109. https://doi.org/10.22034/jtd.2022.295243.2404
  19. رحیمی‌فرد، قاسم؛ قربانی، رسول؛ بابایی اقدم، فریدون و حیدری چیانه، رحیم. (1400). ارزیابی شاخص‌های شهر خلاق در ایجاد گردشگری خلاق شهری مطالعه موردی: خوی. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 53(4)، 1522-1509. doi: 10.22059/jhgr.2021.303752.1008127
  20. رسولی، نشمیل؛ موسوی، میرنجف و هوشیار، حسن. (1399). تدوین سناریوهای گردشگری خلاق در شهر ارومیه. دانش شهرسازی، 4(2)، 116-101. doi: 10.22124/upk.2020.15374.1371
  21. زیاری، کرامت اله؛ اردلان، سعید؛ سعیدی‌رضوانی، نوید و حبیبی، کیومرث. (1401). الگوی گردشگری خلاق مبتنی بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ‌محور با تأکید بر ایدة شهر خلاق. گردشگری و توسعه، 11(1)، 52- 35. doi: 10.22034/jtd.2021.240128.2087
  22. سلجی، نفیسه. (1403). شناسایی الگوی توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های هوشمند در بهبود تجربه گردشگری شهری. مجله گردشگری شهری، 11(4)، 93-77. http://doi.org/10.22059/jut.2024.380577.1227
  23. صابری‌فر، رستم. (1399). نقش گردشگری خلاق در ماندگاری گردشگری و اثر آن بر توسعه اقتصادی نمونه موردی: بشرویه خراسان جنوبی. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 24(4)، 207-177.
  24. صفایی‌پور، مسعود و جعفری، یحیی. (1400). تحلیل وضعیت مؤلفه‌های گردشگری خلاق در کلان‌شهر تبریز به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 21(60)، 126-107. doi: 10.52547/jgs.21.60.107
  25. علیزاده، ثریا. (1401). بررسی توسعه پایدار گردشگری شهری با تأکید بر گردشگری شهر خلاق. هفتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی عمران، سازه و زلزله، تهران.
  26. فخری‌پور، افسانه؛ شماعی، علی؛ پریزادی، طاهر و ساسان‌پور، فرزانه. (1402). تحلیل تصویر ذهنی گردشگران با تأکید بر گردشگری خلاق موردمطالعه منطقه 12 تهران. گردشگری و توسعه، 12(34)، 343-325. doi: 10.22034/jtd.2022.309566.2476
  27. کهزادی، سالار؛ مهاجر، بشری و پورجهان، ساره. (1401). چارچوب نظریه‌ای برنامه‌ریزی گردشگری خلاق: مرور نظام‌مند. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 11(41)، 103-121. doi: 10.22080/jtpd.2022.22659.3631
  28. محمدزاده، پرویز؛ صالحی‌ابر، خدیجه و بهبودی، داوود. (1400). رتبه‌بندی زمینه‌های شبکه شهرهای خلاق یونسکو برای شهر تبریز. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 8(2)، 141- 123.  doi: 10.22067/jgusd.2022.69744.1030
  29. مزیدی، هاجر و زینتی فخرآباد، حسین. (1402). بررسی و تحلیل تأثیرات گردشگری روستایی بر معیشت پایدار روستاییان، مطالعه موردی: روستاهای وامنان و کاشیدار شهرستان آزادشهر. گردشگری و اوقات فراغت، 8(15)، 1-20. https://doi.org/10.22133/tlj.2023.392322
  30. مسیبی، سمانه و مسیبیان ریزی، مهدی. (1400). تحلیل نقش توسعه گردشگری خلاق شهری در افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(55)، 355-323.  doi: 10.22054/tms.2021.52524.2321
  31. میری، غلامرضا و حسین‌زهی، اسماعیل. (1401). بررسی وضعیت مؤلفه‌های گردشگری خلاق در شهر چابهار و نقش آن در توسعه پایدار شهری. جغرافیا و روابط انسانی، 4(4)، 46- 30. doi: 10.22034/gahr.2022.330619.1667
  32. نورائی، همایون و سراییان، سحر. (1401). مقایسه تطبیقی شهرهای شهرستان فلاورجان بر مبنای رویکرد شهر خلاق به‌منظور جذب گردشگر. جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 12(49)، 410-395.  doi: 10.22034/jgeoq.2022.134259
  33. Chen, C. F., & Chou, S. H. (2019). Antecedents and consequences of perceived coolness for Generation Y in the context of creative tourism-A case study of the Pier 2 Art Center in Taiwan. Tourism Management, 72, 121-129. doi.org/10.1016/j.tourman.2018.11.016
  34. Chuenpraphanusorn, T., Bhulapatha, P., Boonchart, J., Snguanyat, Sarawut Ongorn, Combuathong, Natpinit, N. (2018). The Development of the Creative Tourism’s Model within the Peranakan Culture in Andaman Folkway of Life at the Southern Part of Thailand beyond the Authenticity Trend: The Old Fashion Improve for the Modernization. Mediterranean Journal of Social Sciences, 9(3), 113-120. Doi: 10.2478/mjss-2018-0053
  35. Hung, W. L., Lee, Y. J., & Huang, P. H. (2016). Creative experiences, memorability and revisit intention in creative tourism. Current Issues in Tourism, 19(8), 763-770. doi.org/10.1080/13683500.2013.877422
  36. Marques, L., & Borba, C. (2017). Co-creating the city: Digital technology and creative tourism, Tourism Management Perspectives 24, Pages 86–93. doi.org/10.1016/j.tmp.2017.07.007
  37. Paulose N.K, Sowmia, Ph. (2021). City profile: Kochi, city region - Planning measures to make Kochi smart and creative, Cities, Available online 1 July 2021, 103307. doi.org/10.1016/j.cities.2021.103307
  38. Rogerson, Christian m. & Irma Booyens. (2015). Creative Tourism in Cape Town: AnInnovation Perspective Urban Forum. Spiringer.
  39. Zhang, Y., & Xie, P. F. (2019). Motivational determinates of creative tourism: a case study of Albergue art space in Macau. Current Issues in Tourism, 22(20), 2538-2549. doi.org/10.1080/13683500.2018.1517733
  40. Afrakhteh, H., Javan, F., & Riahi, V. (2019). Spatial Analysis of Tourism Effects on Physical Transformations of Rural Settlements in Rezvanshahr County. Physical Social Planning, 6(1), 57-70https://doi.org/10.30473/psp.2019.5831.]In Persian[.
  41. Ahd Nejad Roshti, M., & Beigdelii, A. (2015). Creative City and Creative Tourism: A Theoretical Study. First National Conference on Tourism, Geography, and Clean Environment, Hamedan. ]In Persian[.
  42. Alizadeh, S., (2022). Examining Sustainable Urban Tourism Development with Emphasis on Creative City Tourism. Seventh International Conference on Civil Engineering, Structures, and Earthquake, Tehran. ]In Persian[.
  43. Amir Khanlou, S., Kordavani, P., & Mahdavi Hajiloui, M., (2018). The effects of tourism on the development of rural areas from the perspective of the host community. Case: Central part of Golugah city. Spatial Economics and Rural Development, 8(2), 226-207. ]In Persian[.
  44. ArianKia, M. (2022). Protection and Revival Study Plan - Specific Regulations - Historical Fabric Area of Kazeroon City. Volume II. Fars Province Department of Cultural Heritage, Tourism, and Handicrafts. ]In Persian[.
  45. Ariankia, M. (2023). Assessing the potential of tourism in the historical village of old Saif Abad, Kazeroon city, in line with the development and promotion of sustainable tourism. Geography and Human Relationships, 6(1), 219-241. https://doi.org/20.1001.1.26453851.1402.6.1.10.2 ]In Persian[.
  46. ArianKia, M., & Alipour, A. (2022). Evaluation and Analysis of the Structure, Spatial-Physical Characteristics, and Typology of Sabats in Kazeroon City. Architecture Studies, 5(24), 131-140. ]In Persian[.
  47. Bakhtiari, T. (2021). Evaluation of the Creative Tourism Industry and the Role of Social Cultural Diversity: A Strategy for Sustainable Urban Economic Development. Sixth International Conference on Tourism, Geography, and Clean Environment, Hamedan. ]In Persian[.
  48. Bastehnegar, M. (2019). From Food Tourism to Creative and Sustainable Food and Culinary Tourism: A Case Study of Si Tir Food Walk in Tehran. Landscape, 11(49), 26-37. doi: 10.22034/manzar.2019.199092 ]In Persian[.
  49. Bastehnegar, M., & Hasani, A. (2019). The Ecosystem Architecture of Creative Gastronomy Tourism with Social Network Analysis, Case Study: Rasht City. Tourism and Development, 8(2), 105-126. doi: 10.22034/jtd.2019.160455.1584 ]In Persian[.
  50. Fakhri Pour, A., Shamaei, A., Parizadi, T., & Sasanpour, F. (2023). Analyzing the Mental Image of Tourists with Emphasis on Creative Tourism: A Case Study of District 12, Tehran. Tourism and Development, 12(34), 325-343. doi: 10.22034/jtd.2022.309566.2476 ]In Persian[.
  51. Hasani, A., Bastehnegar, M., & Khakzarbefrouei, M. (2017). Designing a Conceptual Model of Creative Tourism. Tourism and Development, 6(11), 81-108.]In Persian[.
  52. Hataminejad, H., Ariankia, M., & ghazi, I. (2024). Assessment of Tourist Attractions Impact on Strengthening the Tourism Axis of Ziarat, Gorgan City. Journal of urban tourism, 11(3), 107-123.http://doi.org/10.22059/jut.2024.371828.1186.]In Persian[.
  53. Imani, B., & madani, J. (2024). Green Rural Tourism: Investigating the Factors Influencing the Development of Sustainable and Environmentally Preserver Rural Tourism. Journal of Environmental Science Studies, 8(4), 7305-7317. doi: 10.22034/jess.2023.394087.2010]In Persian[.
  54. Kahzadi, S., Mohajer, B., & Pourjahan, S. (2022). Theoretical Framework for Creative Tourism Planning: A Systematic Review. Tourism Planning and Development, 11(41), 103-121. doi: 10.22080/jtpd.2022.22659.3631 ]In Persian[.
  55. Khodapanah, K. (2023). Analysis of Effective and Promoting Factors of Rural Tourism Development from the Perspective of Villagers (Case Study: Hiran District, Astara Township). Physical Social Planning, 10(1), 103-116. https://doi.org/10.30473/psp.2023.64008.2605 ]In Persian[.
  56. Mazidi, H., & Zinati fakhrabad, H. (2023). Investigating and analyzing the effects of rural Kurdistan on the sustainable livelihood of villagers (Case study: Vamanan and Kashidar villages of Azadshahr). Tourism and Leisure Time, 8(15), 1-20. https://doi.org/10.22133/tlj.2023.392322. ]In Persian[.
  57. Miri, Gh., & Hosseinzehi, E. (2022). Examining the Status of Creative Tourism Components in Chabahar City and Its Role in Sustainable Urban Development. Geography and Human Relations, 4(4), 30-46. doi: 10.22034/gahr.2022.330619.1667 ]In Persian[.
  58. Mohammadzadeh, P., Salehi Abr, Kh., & Behboodi, D. (2021). Ranking the Areas of UNESCO Creative Cities Network for Tabriz. Geography and Urban Space Development, 8(2), 123-141. doi: 10.22067/jgusd.2022.69744.1030 ]In Persian[.
  59. Mossebi, S., & Mossaibian Rizi, M. (2021). Analyzing the Role of Urban Creative Tourism Development in Increasing Citizens' Social Participation. Journal of Tourism Management Studies, 16(55), 323-355. doi: 10.22054/tms.2021.52524.2321 ]In Persian[.
  60. Nourai, H., & Saraiyan, S. (2022). Comparative Study of Cities in Falavarjan County Based on the Creative City Approach for Tourist Attraction. Geography (Regional Planning), 12(49), 395-410. doi: 10.22034/jgeoq.2022.134259 ]In Persian[.
  61. Panahi, A., & Dadashpour Moghadam, M. (2019). Evaluation of the Tourism Potential of Tabriz Metropolis in Creating a Creative City. Researches in Tourism and Sustainable Development, 2(4), 50-70. ]In Persian[.
  62. PourSaeid, M. M., Kazemi, M., & Jahanshahi, M. (2021). Phenomenology of the Lived Experience of Creative Tourists: A Study of Creative Tourism Focused on the Nomads of Kerman Province. Tourism Planning and Development, 10(37), 123-151. doi: 10.22080/jtpd.2021.21090.3500 ]In Persian[.
  63. Rahimi Fard, Gh., Ghorbani, R., Babaei Aghdam, F., & Heydari Chiane, R. (2021). Evaluation of Creative City Indicators in Creating Urban Creative Tourism: A Case Study of Khoy. Human Geography Research, 53(4), 1509-1522. doi: 10.22059/jhgr.2021.303752.1008127 ]In Persian[.
  64. Rahimi, R., Ghanbari, Y., & Barghi, H. (2020). The Impact of Environmental-Behavioral Factors on Achieving Creative Tourism in Target Tourist Villages of Isfahan Province. Tourism Planning and Development, 9(32), 1-18. doi:10.22080/jtpd.2020.17581.3163 ]In Persian[.
  65. Rahimipour, B., Zaheri, M., & Karimzadeh, H. (2024). The Formulation Of Sustainable Development Scenarios Of Rural Tourism With A Foresight Approach (Case Study: Tourism Destination Villages-Saqez County). Journal of Tourism and Development, 13(1), 109-127. https://doi.org/10.22034/jtd.2022.295243.2404]In Persian[.
  66. Raosuli, N., Mousavi, M. N., & Hoshiar, H. (2020). Development of Creative Tourism Scenarios in Urmia City. Urban Studies Journal, 4(2), 101-116. doi: 10.22124/upk.2020.15374.1371 ]In Persian[.
  67. Saberi Far, R. (2020). The Role of Creative Tourism in Sustaining Tourism and Its Impact on Economic Development: A Case Study of Bashroyeh, South Khorasan. Spatial Planning and Development, 24(4), 177-207.]In Persian[.
  68. Safaeipour, M., & Jafari, Y., (2021). Analysis of the Status of Creative Tourism Components in Tabriz Metropolis as the Capital of Tourism in Islamic Countries. Applied Research in Geographic Sciences, 21(60), 107-126. doi: 10.52547/jgs.21.60.107 ]In Persian[.
  69. Salaji, N. (2024). Identification of the Pattern of Development of Artificial Intelligence and Smart Technologies in Enhancing Urban Tourism Experience. Journal of urban tourism, 11(4), 77-93. doi: 10.22059/jut.2024.380577.1227. ]In Persian[.
  70. Taghvaei, M., Janalipour, Sh., & Shafiei, M. (2022). Development of Creative Tourism with Emphasis on Tourism Attractions: A Case Study of Isfahan City. Geography and Planning, 26(79), 93-113. doi: 10.22034/gp.2022.38829.2584 ]In Persian[.
  71. Ziyari, K., Ardalan, S., Saidi Rezvani, N., & Habibi, K. (2022). A Culture-Based Regeneration Approach to Creative Tourism Model with Emphasis on the Idea of a Creative City. Tourism and Development, 11(1), 35-52. doi: 10.22034/jtd.2021.240128.2087 ]In Persian[.
نشریه گردشگری شهری
دوره 12، شماره 2
مرداد 1404
صفحه 21-39

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار