تبیین اصول توسعه گردشگری شهری در شمال ایران؛ مورد پژوهی شهر کلاردشت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

گروه شهرسازی، واحد آیت‌الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین اصول توسعه گردشگری شهری در شهر کلاردشت صورت پذیرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، پیمایشی و اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات شامل روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی است که ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه می‌باشد که روایی پرسشنامه را اساتید محترم راهنما و مشاور تائید کرده و پایایی پرسشنامه‌ها نیز بر مبنای آلفای کرونباخ برابر 872/0 است که نشان از پایایی درونی خوب پرسشنامه دارد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه گردشگران کلاردشت بوده که بر مبنای فرمول کوکران به انتخاب 384 نمونه مبادرت شده است که به روش نمونه‌گیری غیر احتمالی میان گردشگران توزیع و گردآوری‌شده است. ضمن اینکه در راستای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزار SPSS (آزمون‌های میانگین حسابی و آزمون t زوجی) استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داده که در اولویت‌بندی ابعاد توسعه گردشگری در شهر کلاردشت مشخص‌شده که بعد توسعه سیاسی و اسناد فرادستی با اختلاف میانگین (2.44983 -)، دارای بالاترین اولویت در میان ابعاد پنج‌گانه موردبررسی بوده است. پس‌ازآن، سایر ابعاد نیز به ترتیب اهمیت بر اساس تفاوت‌های زوجی عبارت‌اند از بعد مدیریتی و زیرساختی (48865/1-)، بعد اقتصادی و سرمایه‌ای (34430/1-)، بعد محیطی و طبیعی (19094/1-) و بعد اجتماعی و فرهنگی (85110/0-) که به ترتیب بیشترین نقش را در توسعه گردشگری شهری در شهر کلاردشت دارند. نتایج نشان داده است که یکی از عوامل مؤثر در توسعه گسترش گردشگری کلاردشت، تقویت زیرساخت‌های گردشگری اعم از جاذبه‌های طبیعی (چشم‌انداز و اقلیم منحصربه‌فرد، قلل مرتفع، رودخانه خروشان و ...) می‌باشد

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیم‌نیا سماکوش، سعید. خاکساری، علی. لطیفی، غلامرضا. دامادی، محمد. (1392). ارزیابی نقش گردشگری شهری در توسعه اقتصادی-محیطی شهر بابلسر.  نشریه اقتصاد و مدیریت شهری، 1(3)، 17-31.
  2. بالیده، امین‌الله و تقوایی، مسعود. (۱۴۰۲). تبیین شاخص‌های مدل شکوفایی گردشگری شهری. جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 22 (1). https://doi.org/10.22067/jgrd.2023.82657.1284  
  3. بهرامیان، محسن و شمس‌الدینی، علی. (1397). تحلیلی کمی بر نقش مدیریت شهری در ارتقای صنعت گردشگری در شهرها (موردپژوهی: شهر مرودشت). فصلنامه برنامه‌ریزی شهری، 9(32)، 131-140. Doi: 20.1001.1.22285229.1397.9.32.10.7
  4. حیدری کوشکنو، مجید؛ فلاح تفتی، حامد و احمدخانی، مسعود. (1398). شناسایی مؤلفه‌های شهروندی تأثیرگذار بر توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر یزد. مجله گردشگری شهری، 6(2)، 117-132. Doi: 10.22059/jut.2019.264920.527
  5. حسین زهی، اسماعیل و کریمیان بستانی، مریم. (1400). بررسی اثرات توسعه گردشگری بر ابعاد کیفیت زندگی در شهر چابهار. فصلنامه علوم جغرافیایی، 1(34)، 98-113.
  6. حمصیان اتفاق، سمیه؛ کلانتری خلیل‌آباد، حسین و میره‌ای، محمد. (1400). ارائه الگوی مدیریت اکوتوریسم با تأکید بر بافت‌های اکولوژیک شهری (مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری اصفهان). فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 21(63)، 335-359. Doi: 20.1001.1.22287736.1400.21.63.20.2
  7. خواجه‌نبی، فهیمه؛ زندمقدم، محمدرضا و کرکه‌آبادی، زینب. (1399). تحلیل ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی در رشد و توسعه گردشگری شهری، مطالعه موردی: شهر گلوگاه. دو فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 11(21)، 13-28. Doi: 10.30473/grup.2020.7469
  8. رزقی، مریم؛ شهابیان، پویان؛ مدیری، آتوسا و احمدیان، رضا. (1397). ارزیابی شاخص‌های مؤثر بر ارزش ویژه برند مقصد در شهرهای تاریخی ایران از منظر گردشگران خارجی. مجله گردشگری شهری، 5(4)، 137-152. Doi: 10.22059/jut.2018.258398.485
  9. رضایی، محمدرضا؛ عسگری سوادجانی، علیرضا و سجاسی قیداری، حمدالله. (1400). ارزیابی جایگاه گردشگری بافت تاریخی شهر یزد در روند مدل تخریب خلاق. فصلنامه برنامه‌ریزی شهری، 13 (49)، 60-47. Doi: 10.30495/jupm.2022.5523
  10. سنائی، مجید. (1393). ارزیابی عملکرد منظر و ساختار طبیعی در مقاصد گردشگری، موردمطالعه: شهر کلاردشت. رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، به راهنمایی دکتر اصغر نظریان و مشاوره دکتر یوسفعلی زیاری.
  11. صادقی‌ها، مهدی و نوری، سولماز. (1400). برنامه‌ریزی توسعه گردشگری و فضایی شهر نور با بهره‌گیری از رهیافت شهر خردورز. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 10(38)، 1-18. Doi: 20.1001.1.22518827.1400.10.38.1.5
  12. صادقی، محسن؛ حافظ رضازاده، معصومه؛ کریمیان بستانی، مریم. (۱۴۰۱). آینده‌پژوهی توسعه گردشگری شهری (موردمطالعه: شهر اردبیل). فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، 3(2)، 190-167. Doi: 20.1001.1.27172325.1401.3.2.11.6
  13. عزت‌پناه، بختیار. (1399). تبیین نیروهای پیشران مؤثر بر آینده توسعه صنعت گردشگری در شهرهای مرزی مطالعه موردی: شهر بانه. مجله گردشگری شهری، 7(1)، 69-78. Doi: 10.22059/jut.2020.269789.567
  14. عربشاهی کریزی، احمد و تقدیسی، مهرنوش. (1397). گردشگری شهری و توسعه پایدار شهری: تحلیل و بررسی جایگاه، نقش و پیامدهای توسعه گردشگری شهری. فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، 1(2)، 397-416. Doi: 20.1001.1.26453851.1397.1.2.26.9
  15. فنی، زهره؛ علیزاده طولی، محمد و زحمت‌کش، زینب. (1393). تأثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان (موردمطالعه: جزیره قشم). فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 9(28)، 39-72.
  16. فرجی‌راد، عبدالرضا و سیدنصیری، سیده ژاله. (1389). رویکردهای تحلیلی در توسعه پایدار گردشگری شهری. نشریه جغرافیایی سرزمین، 7(25)، 29-40.
  17. فیضی، سلمان؛ حیدری، رحیم و روستایی، شهریور. (1399). بررسی تأثیر برند سازی مقاصد بر توسعه گردشگری شهری (موردمطالعه: کلان‌شهر تبریز). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 20(59)، 229-252. Doi: 20.1001.1.22287736.1399.20.59.12.9
  18. قالیباف، محمدباقر و شعبانی‌فرد، محمد. (1390). ارزیابی و اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری بر اساس مدل‌های تصمیم‌گیری چند متغیره (مطالعه موردی: شهر سنندج). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 26(101)، 147-172.
  19. متانی، مهرداد، اکبریان، فاطمه و تقی‌زاده شیاده، سیده نسرین. (1397). نقش فضای مجازی در تحولات صنعت گردشگری؛ مطالعه موردی گردشگری فرهنگی و تاریخی، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 8(4)، 159-180. Doi: 20.1001.1.22286462.1397.8.4.9.2
  20. مسعودی‌راد، ماندانا؛ احمدی، عبدالمجید و رضائی، مریم. (1397). تحلیل موانع توسعه گردشگری سیاه در ایران (نمونه موردی: منطقه زلزله‌زده بم). مجله گردشگری شهری، 5(2)، 35-51. Doi: 10.22059/jut.2018.234297.326
  21. مهندسین مشاور کریاس بنا (1395). گزارش تهیه طرح جامع کلاردشت.
  22. ویسی، هادی. (1396). بررسی سیاست‌گذاری صنعت گردشگری در قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه راهبردی و سیاستگذاری عمومی، 7(25)، 93-112.
  23. Arabshahi Karizi, A., & Taghedisi, M. (2018). Urban tourism and sustainable urban development: Analysis and review of the position, role and consequences of urban tourism development. Journal of Geography and Human Relations, 1(2), 397-416. Doi: 20.1001.1.26453851.1397.1.2.26.9 [In Persian]
  24. Ariyani, N., & Fauzi, A. (2019). Analysis of Strategic Variables for Ecotourism Development; an Application of Micmac. South Asian Journal of Social Studies and Economics, 1-12. DOI: 10.9734/sajsse/2019/v3i330107
  25. Arthur, G., & Mensah, A. (2016), urban management and heritage tourism for sustainable development. management of Environmental quality: an international journal, 17(3). https://doi.org/10.1108/14777830610658719
  26. Bahramian, M., & ShamsoDini, A. (2018). a quantitative analysis on the role of urban management in promoting the tourism industry in cities (case study: Maroodasht city). Urban Planning Quarterly, 9(32), 131-140. Doi: 20.1001.1.22285229.1397.9.32.10.7 [In Persian]
  27. Bakas, F. E., Duxbury, N., & de Castro, T. V. (2019). Creative tourism: catalysing artisan entrepreneur networks in rural Portugal. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 25(4), 731-752. https://doi.org/10.1108/IJEBR-03-2018-0177
  28. Balideh, A., & Taqvai, M. (2023). explanation of the indicators of urban tourism flourishing model. Geography and Regional Development, 22 (1). https://doi.org/10.22067/jgrd.2023.82657.1284 [In Persian]
  29. Butler, R.W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution: implications for management of resources. The Journal of Canadian Geographer, 24(1), 5–12. https://doi.org/10.1111/j.1541-0064.1980.tb00970.x
  30. Ebrahim Niya Samakosh, S., Khaksari, A., Latifi, G., & Damadi, M. (2012). Evaluation of the role of urban tourism in economic-environmental development of Babolsar city. Journal of Urban Economics and Management, 1(3), 17-31. [In Persian]
  31. Ezzat-Panah, B. (2020). Explanation of the driving forces effective on the future development of the tourism industry in border towns, a case study: Baneh city. Journal of Urban Tourism, 7(1), 69-78. Doi: 10.22059/jut.2020.269789.567 [In Persian]
  32. Fan, P., Zho, Y., Ye, Z., Zhang, G., GU, Sh., Shen, Q., Meshram, S. G., & Alvandi, E. (2023). Identification and Prioritization of Tourism Development Strategies Using SWOT, QSPM, and AHP: A Case Study of Changbai Mountain in China. Sustainability 2023, 15(6), 49-62. https://doi.org/10.3390/su15064962
  33. Fanni, Z., Alizade Touli, M., & Zahmet-Kash, Z. (2014). the effects of tourism on sustainable urban development from the perspective of residents (case study: Qeshm Island). Tourism Management Studies Quarterly, 9(28), 39-72. [In Persian]
  34. Farjirad, A. R., & Seyednasiri, S. J. (2010). Analytical Approaches in the Sustainable Development of Urban Tourism. Sarzamin Geographical Journal, 7(25), 29-40. [In Persian]
  35. Feizi, S., Heydari, R., & Roustaei, Sh. (2020). investigating the impact of destination branding on the development of urban tourism (case study: Tabriz metropolis). Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 20(59), 229-252. Doi: 20.1001.1.22287736.1399.20.59.12.9 [In Persian]
  36. Ghalibaf, M. B., & Shabani Fard, M. (2011). evaluation and prioritization of tourist attractions for the development of urban tourism based on multivariate decision-making models (case study: Sanandaj city). Geographical Research Quarterly, 26(101), 147-172. [In Persian]
  37. Heydari Kushkono, M., Falah Tafti, H., & Ahmadkhani, M. (2018). Identification of citizenship components affecting the development of urban tourism, a case study: Yazd city. Journal of Urban Tourism, 6(2), 117-132. Doi: 10.22059/jut.2019.264920.527 [In Persian]
  38. Homsian Etefagh, S., Kalantari Khalilabad, H., & Mirei, M. (2021). presentation of ecotourism management model with emphasis on urban ecological contexts (case study of 9th district of Isfahan Municipality). Geographical Sciences Applied Research Quarterly, 21(63), 359-335. Doi: 20.1001.1.22287736.1400.21.63.20.2 [In Persian]
  39. Hossein Zehi, E., & Karimian Bostani, M. (2021), investigating the effects of tourism development on quality of life dimensions in Chabahar city. Geographical Sciences Quarterly, 1(34), 98-113. [In Persian]
  40. Hudson, S., Huang, L., Roth, M. S., & Madden, T.J. (2016), The infiuence of social media interactions on consumer_ brand relationships: A three-country study of brand precipitation and marketing behaviors. International Journal of Research in Marketing, 33(1), 27-41. DOI: 10.1016/j.ijresmar.2015.06.004
  41. Incera, A. C., Fernandez, M. F., & Lopez, X.P. (2015), Spillover effects of tourism consumption between Gilicia and the rest of Spain. International Journal of Tourism Research, 17(2), 185-208. https://doi.org/10.1002/jtr.1978
  42. Khaja Nabi, F., Zandmghaddam, M., & Karke-Abadi, Z. (2020). Analysis of social, cultural, economic, environmental and institutional structures in the growth and development of urban tourism, case study: Golugah city. bi-quarterly journal of urban ecology research, 11(21), 13-28. Doi: 10.30473/grup.2020.7469 [In Persian]
  43. Kiryas Bena Consulting Engineers (2016). report on the preparation of Kalardasht master plan. [In Persian]
  44. Masoudi Rad, M., Ahmadi, A. M., & Rezaei, M. (2018). Analysis of obstacles to the development of black tourism in Iran (case example: Bam earthquake region). Journal of Urban Tourism, 5(2), 35-51. Doi: 10.22059/jut.2018.234297.326 [In Persian]
  45. Mejjad, N., Rossi, A., & Pavel, A. B. (2022) The coastal tourism industry in the Mediterranean: A critical review of the socio-economic and environmental pressures & impacts. Tourism Management Perspectives, 44, 101007. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2022.101007
  46. Metani, M., Akbarian, F., & Taghizadeh Shiadeh, S. N. (2018). the role of virtual space in the evolution of the tourism industry; A case study of cultural and historical tourism. Journal of Geography and Regional Planning, 8(4), 159-180. Doi: 20.1001.1.22286462.1397.8.4.9.2 [In Persian]
  47. Rezaei, M., Asgari Sawadjani, A., & Sejasi Gheidari, H. (2021). evaluation of the place of tourism in the historical context of Yazd city in the process of creative destruction model. Urban Planning Quarterly, 13 (49), 47-60. doi: 10.30495/jupm.2022.5523 [In Persian]
  48. Rezghi, M., Shahabian, P., Manager, A., & Ahmadian, R. (2018). evaluation of indicators affecting the special value of the destination brand in historical cities of Iran from the perspective of foreign tourists, Journal of Urban Tourism, 5(4), 137-152. doi: 10.22059/jut.2018.258398.485 [In Persian]
  49. Sadeghi, M., Hafez Rezazadeh, M., & Karimian Bostani, M. (2022), future study of urban tourism development study: Ardabil city. Journal of Geographical Studies of Mountainous Regions, 3(2), 167-190. Doi: 20.1001.1.27172325.1401.3.2.11.6 [In Persian]
  50. Sadeghi-ha, M., & Nouri, S. (2021). Tourism and Spatial Development Planning of the City of Noor Using the Khardoruz City Approach. Geographical Journal of Tourism Space, 10(38), 1-18. Doi: 20.1001.1.22518827.1400.10.38.1.5 [In Persian]
  51. Sanai, M. (2014). evaluation of landscape performance and natural structure in tourism destinations, case of study: Kalardasht city. doctoral dissertation in the field of geography and urban planning, Islamic Azad University, Tehran Research Sciences Unit, Faculty of Humanities and Social Sciences, under the guidance of Dr. Asghar Nazarian and advice of Dr. Yusuf Ali Ziari. [In Persian]
  52. Sobirov, B. (2018). The concept of tourist economic zone, case of Uzbakestan. World Seientific News, 1(98), 34-45.
  53. Summary of Kalardasht Municipality Performance Report. (2008). Kalardasht Municipality. [In Persian]
  54. Vanderwerf, J. (2018). Creative Destruction and Rural Tourism Planning: The Case of Creemore, Ontario. A thesis presented to the University of Waterloo in the fulfillment of the thesis requirement for the degree of Master of Environmental Studies in Local Economic Development - Tourism Policy and Planning, Waterloo, Ontario, Canada. Doi: http://hdl.handle.net/10012/3809
  55. Veisi, H. (2017). Review of Tourism Industry Policy in the Upstream Laws of the Islamic Republic of Iran. Strategic and Public Policy Quarterly, 7(25), 112-93. [In Persian]
نشریه گردشگری شهری
دوره 10، شماره 4
بهمن 1402
صفحه 115-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار